Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết)

Nội dung text: Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết)

1. Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết) - DeThi.edu.vn - Thúc đẩy quan hệ quốc tế, giao lưu và kết nối văn hóa toàn cầu phát triển, do sự giao 0.5 lưu văn hóa mở rộng mà ở châu Âu có thể bắt gặp những ngôi chùa Trung Hoa, những công trình phỏng theo Kim tự tháp Ai Cập, theo đền đài Hy Lạp - Lối sống và tác phong công nghiệp ngày càng phổ biến, nhịp điệu của cuộc sống 0.25 được tính toán theo giờ, theo phút, thời gian của mọi hoạt động được xác định chặt chẽ. Lâu dần phong cách làm việc khẩn trương, đúng hẹn, chính xác trở thành thói quen trong nếp sống của cư dân xã hội công nghiệp. - Rút ngắn khoảng cách về không gian và thời gian. Nâng cao đời sống vật chất và 0.25 tinh thần của con người. - Tác động tiêu cực: Quan hệ xã hội cùng nền tảng đạo lí truyền thống bị vị phạm, 0.5 cuộc chạy đua vì đồng tiền nhiều khi vượt quá giới hạn cho phép, làm băng hoại đạo đức xã hội, làm rối loạn trật tự công cộng và làm tổn hại nhân phẩm trong cộng đồng. c. Theo em, Việt Nam cần có những giải pháp gì để hội nhập với thế giới nhưng 1.5 vẫn giữ được bản sắc văn hóa của dân tộc. Trong thời đại toàn cầu hóa việc hội nhập là điều tất yếu tuy nhiên nó cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nhất là về lĨnh vực văn hóa. Vì thế, làm thế nào để "hòa nhập mà không hòa tan" về văn hóa là một thách thức không chỉ của Việt Nam chúng ta. - Trước hết, cần nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, ban, ngành chức 0.5 năng về xây dựng và phát triển văn hóa, chú trọng "Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước". - Tăng cường và đổi mới công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong Đảng, hệ 0.5 thống chính trị và toàn xã hội về vị trí, vai trò của sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Tích cực đấu tranh, bài trừ các sản phẩm văn hóa độc hại, phản động, đồi trụy; đồng thời, hạn chế hoặc gạt bỏ những hủ tục để tạo dựng đời sống tinh thần lành mạnh trong nhân dân. -Xây dựng cơ chế, chính sách phát triển văn hóa đối ngoại; hỗ trợ quảng bá nghệ thuật 0.25 quốc gia và xuất khẩu các sản phẩm văn hóa ra nước ngoài. Tiếp nhận có chọn lọc tinh hoa văn hóa thế giới, đồng thời, hạn chế, khắc phục những ảnh hưởng tiêu cực, mặt trái của toàn cầu hóa về văn hóa. - Tiếp tục hoàn thiện thể chế, chế định pháp lý và thiết chế văn hóa bảo đảm xây dựng 0.25 và phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Câu 2 Có ý kiến cho rằng: "Văn minh Đại Việt là sụ kế thừa, phát triển rất phong 7.0 phú, đa dạng và mang tính dân tộc sâu sắc". a. Văn minh Đại Việt là gì? b. Anh/chị có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao? c. Theo em, mỗi cá nhân cần làm gì để bảo tồn và phát huy giá trị của những thành tựu văn minh Đại Việt thời đại ngày nay? a. Khái niệm văn minh Đại Việt 0.75 + Văn minh Đại Việt là những sáng tạo vật chất và tinh thần tiêu biểu của cộng đồng các dân tộc sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam... + Văn minh Đại Việt được phát triển trong điều kiện độc lập, tự chủ của quốc gia Đại Việt với kinh đô chủ yếu ở Thăng Long (Hà Nội). Vì vậy, văn minh Đại Việt còn được gọi là văn minh Thăng Long. b. Đồng ý với ý kiến "Văn minh Đại Việt là sự kế thừa, phát triển rất phong phú, đa 0.5 dạng và mang tính dân tộc sâu sắc" DeThi.edu.vn
2. Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết) - DeThi.edu.vn - Văn minh Đại Việt kế thừa những thành tựu từ văn minh Văn Lang 0.25 - Âu Lạc, sau đó làm phong phú và đa dạng văn minh hiện tại qua các thành tựu trên tất cả các lĩnh vực (nêu cụ thể thành tựu trên các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, tín ngưỡng, tư tưởng, tôn giáo; giáo dục khoa cử, chữ viết văn học, nghệ thuật) * Chính trị: 0.5 - Các vương triều Đinh- Tiền Lê tiếp thu mô hình thiết chế chính trị quân chủ trung ương tập quyền của phong kiến Trung Hoa. Thiết chế đó ngày càng được hoàn thiện qua các triều đại Lý- Trần và đạt đến đỉnh cao dưới triều Lê Sơ. - Vua đứng đầu bộ máy chính quyền trung ương... - Giúp việc cho vua có các cơ quan và hệ thống quan lại - Chính quyền địa phương được phân chia thành các cấp quản lí, mỗi cấp đều sắp đặt các chức quan cai quản. - Pháp luật: Các vương triều đều xây dựng bộ luật riêng 0.5 + Thời Lý: bộ Hình thư +Thời Trần: bộ Hình Luật + Thời Lê sơ: Quốc triều Hình Luật (Luật Hồng Đức) + Thời Nguyễn: Hoàng Việt luật lệ * Kinh tế: 0.5 - Nông nghiệp: + Nông nghiệp lúa nước và văn hóa làng xã tiếp tục là một trong những đặc trưng của văn minh Đại việt. + Các triều đại đều chú trọng phát triển nông nghiệp. Công cuộc khai hoang mở rộng diện tích đất canh tác được tiến hành thường xuyên. - Thủ công nghiệp: + Nhiều nghề thủ công phát triển: dệt, gốm sứ, luyện kim + Các xưởng thủ công của nhà nước sản xuất các mặt hàng: tiền, vũ khí.... +Xuất hiện một số làng nghề chuyên sản xuất các mặt hàng thủ công có trình độ cao. - Thương nghiệp + Bắt đầu từ thời Tiền Lê, các triều đại đều cho đúc các loại tiền kim loại riêng + Đầu thế kỉ XV, Đại Việt có nhiều thương cảng buôn bán với nước ngoài. +Thế kỉ XVI, thương nhân nhiều nước châu Âu đã đến Đại Việt buôn bán. * Văn hoá 0.5 - Tín ngường dân gian: Các tín ngưỡng dân gian bản địa: thờ cúng tổ tiên, thờ thần, thờ Thành hoàng làng, đạo Mẫu.... đã được hình thành từ thời kì trước tiếp tục được duy trì và phát triển - Tư tưởng, tôn giáo: + Nho giáo: Được du nhập vào Việt Nam từ thời Bắc thuộc. + Nhà Lý là triều đại đầu tiên chính thức sử dụng chế độ thi cử Nho học để tuyển chọn quan lại. + Nhà Lê sơ thực hiện chính sách độc tôn Nho học, Nho giáo trở thành hệ tư tưởng chính thống của nhà nước quân chủ. - Phật giáo: + Được du nhập vào Việt Nam đầu CN.Trung tâm nổi tiếng là chùa Dâu( Bắc Ninh). + Phật giáo hòa quyện với tín ngưỡng bản địa, phát triển mạnh mẽ trong cung đình và đời sông dân gian. - Đạo giáo: DeThi.edu.vn
3. Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết) - DeThi.edu.vn + Có vị trí nhất định trong xã hội + Các triều đại cho xây dựng một số đạo quán: Khai Nguyên... * Giáo dục- khoa cử 0.5 - Nền giáo dục, khoa cử bắt đầu từ thời Lý. Đến thời Trần, khoa cử được tổ chức đều đặn và quy củ hơn. Thời Lê Sơ khoa cử Nho học đều phát triển. - Nhiều người đỗ đạt, làm quan trở thành các nhà văn hóa lớn của dân tộc: Lê Văn Hưu, Nguyễn Trãi, Lê Quý Đôn... Các triều đại đều có chính sách nhằm khuyến khích giáo dục và khoa cử. - Chữ Hán là văn tự chính được sử dụng trong văn bản hành chính, giáo dục và khoa cử Đại Việt. - Trên cơ sở chữ Hán, chữ Nôm được người Việt sáng tạo và sử dụng rộng trãi từ thế kì XIII - Từ đầu thế kỉ XVI, chữ Quốc ngữ xuất hiện và dần hoàn thiện. * Văn học: Phong phú, đa dạng gồm 2 bộ phận: văn học dân gian, văn học viết. 0.5 - Văn học dân gian gồm nhiều thể loại: truyền thuyết, sử thi, cổ tích..... - Văn học viết: bằng chữ Hán và chữ Nôm... * Nghệ thuật: 0.5 - Kiến trúc: có nhiều loại hình kiến trúc như cung điện, chùa, đền, miếu,...trong đó kiến trúc cung điện qua các thời kì đạt đến đỉnh cao của kiến trúc Đại Việt. - Điêu khắc: phát triển, đạt đến trình độ cao thể hiện qua những tác phẩm chạm khắc trên các công trình kiến trúc, điêu khắc tượng - Tranh dân gian: gồm hai loại chính là tranh thờ và tranh chơi Tết. Kĩ thuật chủ yếu là in trên giấy gó bằng nhiều ván khắc sau đó sử lại bằng tay. + Nghệ thuật biểu diễn: đa dạng, phong phú về thể loại, gồm biểu diễn cung đình và biểu diễn dân gian với các loại hình: tuồng, chéo, múa rối, ca trù, hát văn. * Văn minh Đại Việt mang tính dân tộc sâu sắc khi: trong quá trình phát triển của lịch 1.0 sử dân tộc nhân dân ta đã tiếp nhận các yếu tố văn hoá Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo, Thiên Chúa giáo từ Trung Quốc, Ấn Độ và phương Tây truyền bá vào. Nhưng chúng đã được hòa lẫn với tư tưởng, tình cảm, tín ngưỡng, truyền thống của dân tộc Việt Nam để tạo nên lối sống và cách ứng xử riêng (tiếp thu có chọn lọc, hoà nhập nhưng không hoà tan) - VD minh chứng: Việt Nam vẫn giữ gìn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống: + Tôn trọng phụ nữ + Thờ cúng tổ tiên, thờ cúng các vị anh hùng dân tộc + Tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách + Ma chay, cưới hỏi, tục ăn trầu nhuộm răng đen "miếng trầu mở đầu câu chuyện" + Chữ viết: Chữ Hán → Chữ Nôm... Chữ La tinh → Chữ Quốc ngữ... c. Để bảo tồn và phát huy những thành tựu của văn minh Đại Việt chúng ta cần: 1.0 + Nắm rõ tiến trình lịch sử của dân tộc và những thành tựu mà tổ tiên ta đã để lại. + Đưa ra các biện pháp bảo tồn những thành tựu của văn minh Đại Việt. + Tuyên truyền về văn minh Đại Việt đến người dân và khuyến khích mọi người bảo tồn, phát huy văn minh Đại Việt... DeThi.edu.vn
4. Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 3 SỞ GD&ĐT THÁI NGUYÊN KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI THPT LƯƠNG NGỌC QUYẾN CẤP TRƯỜNG LỚP 10 Môn thi: LỊCH SỬ Đề chính thức Thời gian làm bài: 150 phút Câu 1. (3,0 điểm) Phân tích tác động của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại đối với lĩnh vực xã hội? Từ đó, hãy đưa ra giải pháp khắc phục những tác động tiêu cực của nó? Câu 2. (5,0 điểm) Văn minh Hi Lạp- La Mã a) Trình bày những thành tựu tiêu biểu của văn minh Hi Lạp- La Mã cổ đại? b) Ph. Ăng-ghen đã viết: "Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại". Em có đồng ý với nhận định này không? Vì sao? Câu 3. (3,0 điểm) Qua câu danh ngôn “Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống” của Xi-xê-rô, em hiểu thế nào về chức năng, nhiệm vụ của Sử học? Câu 4. (5,0 điểm) Vì sao cùng một nền văn minh nhưng lại có các tên gọi khác nhau là văn minh Văn Lang – Âu Lạc, văn minh sông Hồng, văn minh Việt cổ, văn minh Đông Sơn? Nêu cơ sở hình thành, ý nghĩa của văn minh Văn Lang - Âu Lạc? Câu 5. (4,0 điểm) Dựa vào bảng nội dung dưới đây, em hãy cho biết đây là thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ mấy? Hãy trình bày nguyên nhân và chỉ ra phát minh quan trọng nhất trong cuộc cách mạng này ? Năm Phát minh, sáng chế Người sáng chế 1764 Máy kéo sợi Gien-ni Giêm Ha-gri-vơ 1769 Máy kéo sợi chạy bằng sức nước Ri-chác Ác-rai 1784 Máy hơi nước Giêm Oát 1785 Máy dệt chạy bằng hơi nước Ét-mơn Các rai 1804 Đầu máy xe lửa chạy trên đường ray Ri-chác Tơ-re-vi-thích 1784 Lò luyện quặng theo phương pháp “put-đinh” Hen-ri-Côt 1807 Tàu thủy trở khách chạy bằng hơi nước Rô-bớt Phơn- tơn .. Hết . DeThi.edu.vn
5. Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết) - DeThi.edu.vn HƯỚNG DẪN CHẤM I. Hướng dẫn chung: 1. Ý đúng, rõ ý, mạch lạc, đúng chính tả. 2. Thí sinh trả lời theo cách riêng (về bố cục và câu chữ) nhưng đáp ứng được yêu cầu cơ bản như trong hướng dẫn chấm thì vẫn cho đủ điểm. 3. Thí sinh vận dụng được những kiến thức cơ bản từ những tài liệu ngoài sách giáo khoa thì được khuyến khích cho thêm điểm nhưng không vượt quá điểm của từng câu và toàn bài. 4. Sau khi cộng điểm toàn bài, để điểm lẻ đến 0,25. II. Hướng dẫn chấm cụ thể: BIỂU ĐIỂM VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM Câu 1 Phân tích tác động của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại đối với lĩnh vực (3,0 xã hội. Từ đó, hãy đưa ra giải pháp khắc phục những tác động tiêu cực của nó. điểm) * Phân tích tác động của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại đối với lĩnh vực xã hội. - Tác động tích cực: + Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại đưa đến sự ra đời của tự động hóa, 0,25 từ đó giải phóng sức lao động cho con người nhất là trong các môi trường độc hại, nguy hiểm. + Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại làm xuất hiện lực lượng lao động 0,25 có kĩ năng và trình độ chuyên môn cao ngày càng tăng, lực lượng lao động phổ thông có xu hướng giảm dần, đồng thời giúp con người làm việc từ xa và tiết kiệm thời gian. - Tác động tiêu cực: + Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại khiến nhiều người lao động đối diện với nguy cơ mất việc làm, đồng thời gây sự phân hóa giàu - nghèo trong xã hội 0,25 ngày càng lớn. + Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại làm tăng sự lệ thuộc của con người vào công nghệ như: máy tính, điện thoại thông minh, hệ thống Internet ít quan tâm 0,25 đến các mối quan hệ gia đình, xã hội. * Giải pháp khắc phục những tác động tiêu cực. - Chú trọng đào tạo nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn khoa học, kĩ thuật cao, 0,5 làm chủ được các máy móc, công nghệ hiện đại - Cần được định hướng trong lựa chọn nghề nghiệp, học tập phù hợp với năng lực và 0,5 sở trường để tránh tình trạng làm việc không đúng chuyên môn được đào tạo, gây lãng phí về thời gian và nguồn lực của xã hội. - Biết ứng dụng tốt công nghệ thông tin, biết sử dụng các thiết bị điện tử (máy tính, 0,5 điện thoại, trang mạng xã hội Internet ) một cách phù hợp, khoa học tránh tình trạng bị nghiện và lệ thuộc vào Internet. - Cần thúc đẩy sự công bằng xã hội bằng cách có những chính sách hỗ trợ cho người lao động có thu nhập thấp như trợ giá nông nghiệp, hỗ trợ ngư dân 0,5 Văn minh Hi Lạp- La Mã Câu 2 a. Trình bày những thành tựu tiêu biểu của văn minh Hi Lạp- La Mã cổ đại? (5,0 b. Ph. Ăng-ghen đã viết: "Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã điểm) thì không có châu Âu hiện đại". Em có đồng ý với nhận định này không? Vì sao? DeThi.edu.vn
6. Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết) - DeThi.edu.vn a. Trình bày những thành tựu tiêu biểu của văn minh Hi Lạp- La Mã cổ đại? Chữ viết - Người Hy Lạp xây dựng bảng chữ cái ghi âm từ thế kỉ IX - VIII TCN. Đến khoảng thế kỉ IV TCN, bảng chữ cái Hy Lạp được hoàn thiện với 24 chữ cái. 0,5 - Người La Mã dựa trên cơ sở chữ viết Hy Lạp để xây dựng chữ La-tinh. Đến nay, chữ La-tinh là văn tự chữ cái được sử dụng phổ biến nhất trên thế giới. Văn học - Nền văn học đồ sộ của Hy Lạp và La Mã đã đặt nền móng cho văn học phương Tây. - Văn học Hy Lạp cổ đại phong phú, nhiều thể loại (sử thi, kịch, thần thoại, ) và đạt 0,5 nhiều thành tựu lớn. Trong đó nổi bật là sử thi I-li-at và Ô-đi-xê của Hô-me, kịch Ơ- đip làm vua của Xô-phốc-lơ. - Giá trị của văn học: ca ngợi cái đẹp, cái thiện và có tính nhân đạo sâu sắc. Kiến trúc, điêu khắc và hội họa -Nhiều công trình kiến trúc, điêu khắc tinh xảo như tiêu biểu: Đền Pác-tênông ở A-ten (Hy Lạp), đấu trường Cô-li-dê ở La Mã, 0,5 -Nghệ thuật tạc tượng thần và xây đền thờ thần đạt đến đỉnh cao: Lực sĩ ném đĩa, Tượng A-tê-na, tượng thần Vệ nữ ở Mi-lô Khoa học kĩ thuật - Có nhiều hiểu biết về thiên nhiên: nhận ra Trái đất hình cầu, cho rằng Mặt trời và các thiên thể chuyển động quanh Trái đất; Biết tính lịch theo chu kì chuyển động của Mặt trời. - Các nhà khoa học Hy Lạp (Ta-lét, Pi-ta-go, Ác-si-mét,...) đã có đóng góp trong nhiều ngành khoa học khác nhau. 0,5 - Các thầy thuốc Hy Lạp cổ đại đạt được nhiều tri thức về chuẩn đoán và chữa bệnh bằng thuốc, giải phẫu, gây mê. - Sử học Hy Lạp được hình thành từ TK V TCN với sử gia đầu tiên là Hê-rôdốt. Sử học La Mã kế thừa và phát huy truyền thống Hy Lạp với nhiều nhà sử học xuất sắc như Pô-li-bi-út,... - Chế tạo bê tông, sử dụng hệ thống đòn bẩy, chế tạo máy bắn đá,... Tư tưởng Hy Lạp - La Mã là quê hương của triết học phương Tây. Quá trình hình thành và phát triển của triết học Hy Lạp - La Mã gắn liền với cuộc đấu tranh giữa chủ nghĩa duy vật 0,5 và chủ nghĩa duy tâm; đặt nền tảng cho nhiều thành tựu về tư tưởng, tri thức phương Tây thời cận và hiện đại. Tôn giáo - Người Hy Lạp - La Mã thờ đa thần. Thường xuyên hiến tế, cầu nguyện, tổ chức lễ hội để tôn vinh các vị thần. 0,5 - Tôn giáo Hy Lạp - La Mã để lại nhiều dấu ấn và ảnh hưởng đối với đời sống văn hóa phương Tây sau này. Thể thao 0,5 Nhiều sự kiện thể thao cổ đại là cơ sở, nền tảng cho nhân loại ngày nay. b. Ph. Ăng-ghen đã viết: "Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại". Em có đồng ý với nhận định này không? Vì sao? Đồng ý với ý kiến của Ph. Ăng-ghen "Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và 0,5 đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại". DeThi.edu.vn
7. Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết) - DeThi.edu.vn Giải thích - Văn minh Hy Lạp - La Mã là cơ sở hình thành văn minh phương Tây. Trong thời kì hậu trung đại, sự phục hưng của nhiều giá trị từ văn minh Hy Lạp, La Mã và những tiến bộ không ngừng của các lĩnh vực kinh tế, văn hoá, chính trị đã khiến văn minh Tây Âu đạt được nhiều thành tựu, tạo cơ sở cho sự phát triển của châu Âu trong thời 1,0 kì cận và hiện đại. - Văn minh Hi Lạp và La Mã cổ đại đã có nhiều đóng góp cho nhân loại với hàng loạt phát hiến vĩ đại trong suốt chiều dài lịch sử, trong đó có nhiều lĩnh vực là nền tảng cho sự phát triển của nhân loại hiện nay. Câu 3 Qua câu danh ngôn “Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống” của Xi-xê-rô, em hiểu thế nào (3,0 về chức năng, nhiệm vụ của Sử học? điểm) - Chức năng của sử học: + Chức năng khoa học: cung cấp tri thức khoa học nhằm khôi phục, miêu tả, giải thích 0,5 hiện tượng lịch sử một cách chính xác, khách quan. + Chức năng xã hội: giúp con người tìm hiểu các quy luật phát triển của xã hội loài 0,5 người trong quá khứ, từ đó nhận thức hiện tại và dự đoán tương lai. + Chức năng giáo dục: thông qua những tấm gương lịch sử, bài học lịch sử. 0,5 - Nhiệm vụ của sử học: + Rút ra bài học kinh nghiệm phục vụ cuộc sống hiện tại. 0,5 + Góp phần bồi dưỡng nhân sinh quan và thế giới quan khoa học, nâng cao trình độ 0,5 nhận thức của con người. + Góp phần giáo dục tư tưởng, tình cảm, đạo đức và phát triển nhân cách con người. 0,5 Câu 4 Vì sao cùng một nền văn minh nhưng lại có các tên gọi khác nhau là văn minh Văn (5,0 Lang - Âu Lạc, văn minh sông Hồng, văn minh Việt cổ, văn minh Đông Sơn? Nêu cơ sở điểm) hình thành, ý nghĩa của văn minh Văn Lang - Âu Lạc. 1. Giải thích tên gọi 1.1. Văn minh Văn Lang-Âu Lạc: Gọi theo tên hai quốc gia đầu tiên là Văn Lang 0,5 (khoảng thế kỉ VII TCN – 208 TCN) và Âu Lạc (208 TCN - 179 TCN). 1.2. Văn minh Văn Lang-Âu Lạc còn được gọi là văn minh sông Hồng do nền văn 0,5 minh này hình thành và phát triển chủ yếu ở lưu vực sông Hồng. 1.3. Văn minh Văn Lang-Âu Lạc còn được gọi là văn minh Việt cổ: Gọi theo chủ nhân 0,5 nền văn minh này là người Việt cổ. 1.4. Văn minh Văn Lang-Âu Lạc còn được gọi là văn minh Đông Sơn: Gọi theo tên nền văn hóa Đông Sơn-cơ sở hình thành nhà nước Văn Lang, sau đó là nhà nước Âu 0,5 Lạc. 2. Cơ sở hình thành, đặc điểm, ý nghĩa của văn minh Văn Lang-Âu Lạc 2.1. Cơ sở hình thành - Điều kiện tự nhiên: Hình thành trên lưu vực các dòng sông như sông Hồng, sống 0,5 Mã, sông Cả...; Vị trí địa lí...; Đất đai....; Khí hậu...; Khoáng sản... - Cơ sở kĩ thuật: Sự xuất hiện của công cụ kim loại đã làm chuyển biến trong sản xuất và đời sống xã hội... 0,5 - Cơ sở xã hội: 0,5 + Xã hội có sự phân hóa.... + Nhu cầu phát triển kinh tế.... DeThi.edu.vn
8. Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết) - DeThi.edu.vn + Yêu cầu bảo vệ cuộc sống chung của cộng đồng... 2.2. Ý nghĩa - Định hình những giá trị bản sắc văn hóa dân tộc Việt... 0,5 - Là cội nguồn sức mạnh để cư dân Âu Lạc chống chính sách đồng hóa của phong 0,5 kiến phương Bắc trong hơn 1000 năm Bắc thuộc... - Là một trong cơ sở hình thành nền văn minh Đại Việt sau này... 0,5 Câu 5 Dựa vào bảng nội dung dưới đây, em hãy cho biết đây là thành tựu của cuộc cách mạng (4,0 công nghiệp lần thứ mấy? Hãy trình bày nguyên nhân và chỉ ra phát minh quan trọng điểm) nhất trong cuộc cách mạng này. - Đây là thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất diễn ra từ cuối thế kỉ XVIII-đầu thế kỉ XIX, đầu tiên ở Anh sau đó lan ra nhiều quốc gia ở châu Âu và Bắc 1,0 Mĩ. * Nguyên nhân: - Cuộc cách mạng tư sản Anh giữa thế kỉ XVII đã gạt bỏ những trở ngại về chính trị 0,5 và xã hội, tạo điều kiện cho cách mạng trong sản xuất. - Công nghiệp Anh, Mỹ phát triển mạnh, có nhiều tiến bộ về kĩ thuật. 0,5 - Sự tích lũy tư bản ở Anh diễn ra sớm hơn và vẫn dựa vào sự bóc lột trong nước kết 0,5 hợp với việc buôn bán, cướp bóc ở các thuộc địa. - Như vậy, ở Anh đã xuất hiện những điều kiện để tiến hành cách mạng công nghiệp: 0,5 vốn, nhân công và phát minh kĩ thuật. * Phát minh quan trọng nhất là máy hơi nước vì: - Máy hơi nước đã tạo ra nguồn động lực mới, làm giảm sức lao động cơ bắp của con 0,25 người. - Lao động bằng thủ công dần thay thế lao động bằng máy móc, khởi đầu quá trình 0,25 công nghiệp hóa ở Anh và châu Âu. - Làm cho năng suất lao động tăng, thay đổi bộ mặt kinh tế Anh và châu Âu 0,25 - Dẫn đến sự ra đời của các ngành công nghiệp mới. 0,25 DeThi.edu.vn
9. Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 4 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VĨNH PHÚC KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH GIỎI LẦN I TRƯỜNG THPT NGÔ GIA TỰ MÔN: Lịch Sử Thời gian làm bài: 90 phút Câu 1. Nội dung nào sau đây là điểm tương đồng giữa tri thức lịch sử với nhận thức lịch sử? A. Không dựa vào ý muốn chủ quan của con người. B. Là những hiểu biết của con người về quá khứ. C. Là toàn bộ những gì đã diễn ra trong quá khứ. D. Là duy nhất và không thay đổi theo thời gian. Câu 2. Yếu tố nào sau đây không tác động đến việc nhận thức lịch sử của con người? A. Mục đích của người nghiên cứu. B. Tính xác thực của thông tin sử liệu. C. Phương pháp nghiên cứu. D. Điều kiện kinh tế - xã hội. Câu 3. Địa điểm nào sau đây là di sản hỗn hợp của Việt Nam? A. Danh thắng Tràng An B. Làng nghề đúc đồng Đại Bái C. Hoàng thành Thăng Long D. Vịnh Hạ Long Câu 4. Tôn giáo nào ở Trung Quốc ảnh hưởng đến việc phát minh ra thuốc súng, phép dưỡng sinh và văn học nghệ thuật A. Đạo giáo B. Hồi giáo C. Nho giáo D. Phật giáo Câu 5. Các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì cận đại đem lại tác động nào sau đây về mặt văn hóa? A. Dẫn tới sự hình thành của các thành thị đông dân cư. B. Làm thay đổi cách thức tổ chức sản xuất công nghiệp. C. Dẫn tới tình trạng xâm chiếm và tranh giành thuộc địa. D. Thúc đẩy giao lưu, kết nối văn hóa giữa các quốc gia. Câu 6. Tôn giáo nào sau đây được bắt nguồn từ tín ngưỡng cổ xưa của người Ấn Độ? A. Hin-đu giáo. B. Phật giáo. C. Thiên Chúa giáo. D. Hồi giáo. Câu 7. Người Hi Lạp cổ đại đã có hiểu biết về Trái Đất và hệ Mặt Trời như thế nào? A. Trái Đất có hình đĩa dẹt và Mặt Trời chuyển động quanh Trái Đất. B. Trái Đất có hình quả cầu tròn và Mặt Trời chuyển động quanh Trái Đất. C. Trái Đất có hình quả cầu tròn và Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời. D. Trái Đất có hình đĩa dẹt và Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời. DeThi.edu.vn
10. Tổng hợp 16 đề thi HSG Lịch sử Lớp 10 cấp Trường (Có đáp án chi tiết) - DeThi.edu.vn Câu 8. Điểm chung trong nội dung phản ánh của hai đoạn trích dẫn sau là gì? “Sử để ghi việc, mà việc hay hoặc dở đều dùng làm gương răn cho đời sau” (Ngô Sỹ Liên và các sử thần nhà Lê, Đại Việt sử kí toàn thư, Tập1, Sđ d, tr. 101) “Dân ta phải biết sử ta, Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam” (Hồ Chí Minh, Lịch sử nước ta, 1942) A. Người Việt Nam cần hiểu biết lịch sử Việt Nam. B. Vai trò, ý nghĩa của tri thức lịch sử đối với cuộc sống. C. Sử được dùng làm gương răn dạy cho đời sau. D. Người Việt Nam cần biết tường tận gốc tích của mình. Câu 9. Nhận định nào dưới đây là không đúng khi đánh giá vai trò của lịch sử và văn hóa đối với sự phát triển của du lịch? A. Hỗ trợ quảng bá, thúc đẩy ngành du lịch phát triển bền vững. B. Là yếu tố duy nhất để phát triển ngành du lịch. C. Là nguồn di sản, tài nguyên quý giá để phát triển ngành du lịch. D. Hình thành ý tưởng phát triển ngành du lịch. Câu 10. Phát minh về kĩ thuật nào sau đây của Trung Hoa có ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển chủ nghĩa tư bản phương Tây? A. Máy in. B. Làm giấy. C. Hải đồ. D. La bàn. Câu 11. Nội dung nào sau đây là vai trò của công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể? A. Hạn chế tác động tiêu cực của điều kiện tự nhiên và con người đến di sản. B. Góp phần lưu trữ và thực hành di sản từ thế hệ này sang thế hệ khác. C. Tạo ra môi trường thuận lợi cho sự sinh sống và phát triển của các di sản. D. Góp phần phát triển đa dạng sinh học và làm tăng giá trị của di sản. Câu 12. Năm 1903, phát minh nào ra đời có ý nghĩa quan trọng trong lĩnh vực giao thông vận tải? A. Máy bay. B. Ô tô. C. Tàu hoả. D. Tàu thuỷ. Câu 13. Đóng góp lớn nhất của cư dân Ấn Độ thời cổ - trung đại trong lĩnh vực Toán học là gì? A. Tính được căn bậc hai, căn bậc ba. B. Quan hệ giữa ba cạnh trong một tam giác. C. Phát minh ra số 0. D. Tạo ra hệ thống chữ số tự nhiên. Câu 14. Yếu tố nào sau đây là cơ sở để xác định cư dân Trung Quốc cổ đại tiến vào thời kì văn minh? A. Sự ra đời của chữ tượng ý và chế độ cộng hoà quý tộc. DeThi.edu.vn