Chuyên đề Hóa học Lớp 12: Đại cương kim loại

Nội dung text: Chuyên đề Hóa học Lớp 12: Đại cương kim loại

1. Chuyên đề ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI (2 CÂU) 6 A- KIẾN THỨC TRỌNG TÂM I- Đặc điểm cấu tạo: - Số electron lớp ngồi cùng ít (1,2,3 e). - Bán kính nguyên tử lớn. - Độ âm điện nhỏ. - Năng lựong ion hĩa nhỏ. II- Tính chất hĩa học: Do đặc điểm cấu tạo nguyên tử như trên nên khi tham gia phản ứng các kim loại thường cĩ khuynh hướng nhường electron và thể hiện tính khử. R →Rn+ +ne 1- Tác dụng với phi kim. VD: 2Fe + 3Cl2 → 2FeCl3 3Fe + 2O2 → Fe3O4 2Na + S → Na2S (Trừ Hg tham gia được ở điều kiện thường cịn các kim loại khác phải cần cĩ nhiệt độ). 2- Tác dụng với axit: a- Với các axit cĩ tính OXH yếu: HCl, H2SO4(lỗng) - Chỉ cĩ những kim loại đứng trước H2 trong dãy hoạt động hĩa học mới tham gia phản ứng. - Khi tham gia phản ứng kim loại bị OXH đến mức OXH thấp và giải phĩng sản phảm khử là khí H2. VD: Fe + 2HCl → FeCl2 + H2 Fe + H2SO4(lỗng) → FeSO4 + H2 Cu + HCl → khơng xảy ra phản ứng. b- Với các axit cĩ tính OXH mạnh: H2SO4 đậm đặc, HNO3 - Tác dụng hầu hết với các kim loại trừ vàng và bạch kim - Khi tham gia phản ứng kim loại bị OXH đến mức OXH cực đại và giải phĩng sản phẩm khử là các chất S, SO2, N2, N2O, NO, NO2, NH4NO3 VD: 2Fe + 6H2SO4 đặc nĩng → Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 3H2O. 3Cu + 8HNO3 lỗng → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O * Lưu ý: - Tùy thuộc vào độ mạnh yếu của kim loại, độ đặc lỗng của axít tham gia phản ứng điều kiện của phản ứng mà sản phẩm khử là chất này hoặc chất khác (Đối với các kim loại trung bình và yếu khi tham gia phản ứng với HNO3 lỗng thường cho sản phẩm là NO, cịn khi tham gia với HNO3 đặc thì thường cho sản phẩm là NO2) . - Các kim loại Al, Fe, Cr thụ động với H2SO4 đặc nguội và HNO3 đặc nguội. 3- Tác dụng với dung dịch muối: * Chỉ cĩ những kim lọai cĩ tính khử mạnh hơn mới đẩy được kim loại cĩ tính khử yếu hơn ra khỏi dung dịch muối. VD: Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu. Cu + 2AgNO3 → Cu(NO3)2 + 2Ag * Các kim loại mạnh như: KLK, KLKT (trừ Mg và Be) khi tác dụng với các dung dịch muối cho ra hidroxit khơng tan tương ứng + muối mới và giải phĩng khí H2 VD 2Na + 2H2O + CuSO4 → Cu(OH)2 + Na2SO4 + H2 Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 1
2. 4- Tác dụng với H2O: Các kim loại kiềm và kim loại kiềm thổ tac dụng được với H2O ở điều kiện thường. VD: 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2 Ba + 2H2O → Ba(OH)2 + H2 - Các kim loại trung bình tác dụng được với H2O ở nhiệt độ cao VD: 3Fe + 4H2O → Fe3O4 + 4H2 - Các kim loại yếu khơng tác dụng được với H2O * Lưu ý: Al, Zn, Mg, Be khơng tham gia phản ứng với H2O vì cĩ lớp màng oxit bền vững bảo vệ khơng cho H2O tiếp xúc với lớp kim loại bên trong. Nhưng trong mơi trường bazơ mạnh Al, Zn tan được trong H2O theo các phản ứng sau: 2Al + 2NaOH + 2H2O → 2NaAlO2 +3H2. Zn + 2NaOH → Na2ZnO2 + H2. 5- Tác dụng với oxit kim loại: Trong điều kiện nhiệt độ cao các kim loại cĩ tính khử mạnh cĩ khử được các oxit kim loại thành kim loại tự do. VD: 2Al + Fe2O3 → Al2O3 + 2Fe 2Al + Cr2O3 → 2Al2O3 + 2Cr III- Dãy hoạt động hĩa học của kimloại: Là một dãy gồm các cặp OXH-K được sắp xếp theo chiều tăng dần về tình OXH của ion kim loại và giảm dần về tính khử của kim loại. Tính OXH của ion kim loại tăng dần K+ Ca2+ Na+ Mg2+ Al3+ Zn2+ Fe2+ Ni2+ Sn2+ Pb2+ 2H+ Cu2+ Fe3+ Hg2+ Ag+ Pt2+ Au3+ 2+ K Ca Na Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb H2 Cu Fe Hg Ag Pt Au Tính khử của kim loại giảm dần IV – Điều chế kim loại: 1- Nguyên tắc: Thực hiện quá trình khử ion kim loại trong các các hợp chất thành kim loại tự do. Mn+ + ne → M 2- Phương pháp: a- Phương pháp thủy luyện: Dùng kim loại cĩ tính khử mảnh đẩy kim loại cĩ tình khử yếu ra khỏi dung dịch muối. VD: Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu. Cu + 2AgNO3 → Cu(NO3)2 + 2Ag b- Phương pháp nhiệt luyện: Dùng các chất khử: Al, C, CO, H 2 khử ion kim loại trong các oxit thành kim loại tự do ở nhiệt độ cao. VD: 2Al + Fe2O3 → Al2O3 + 2Fe (Phản ứng nhiệt nhơm). CuO + H2 → Cu + H2O c- Phương pháp điện phân: Dùng dịng điện một chiều để khử ion kim loại ở anot thành kim loại tự do. * Điện phân nĩng chảy: Dùng để điều chế các kim loại mạnh. ĐPNC VD 2NaCl 2Na + Cl2 * Điện phân dung dịch: Điều chế hầu hết các kim loại. ĐPDD VD: CuCl2 Cu + Cl2 ĐPDD 4AgNO3 + 2H2O 4Ag + 4HNO3 + O2 V - Ăn mịn kim loại: Là sự phá hủy kim loại do tác dung của các chất trong mơi trường. 1- Ăn mịn hĩa học: Là sự phá hủy kim loại do kim loại tác dụng trực tiếp với các chất của mơi trường, trong đĩ các electron của kim loại chuyển trực tiếp đến các chất của mơi trường. VD: Sắt bị OXH do tác dụng với oxi khơng khí, hơi nước ở nhiệt độ cao. 2- Ăn mịn điện hĩa (phổ biến): Là sự phá hủy kim loại do kim loại tiếp xúc với chất điện li sinh ra dịng điện. 3. Chống ăn mịn điện hĩa: a- Phương pháp bảo vệ bề mặt: Phủ lên bề mặt kim loại một lớp sơn, dầu mỡ, chất dẻo hoặc mạ, tráng lớp bề mặt kim loại một lớp kim loại hoặc hợp kim chống gỉ, dùng chất kìm hảm. Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 2
3. b. Phương pháp điện hĩa: Dùng một kim loại cĩ tình khử mạnh hơn để bảo vệ kim loại cĩ tính khử yếu hơn. B- CÁC DẠNG BÀI TẬP VẬN DỤNG ạ . XÁC ĐỊNH TÊN NGUYÊN TỐ KIM LOẠI D ng 1 I- CƠ SỞ LÝ THUYẾT Phương pháp giải: Do những kim loại khác nhau cĩ khối lượng mol khác nhau nên để xác định tên nguyên tố kim loại người ta thường dựa vào khối lượng mol của nĩ. Lưu ý: 1- Nếu 2 kim loại thuộc cùng một phân nhĩm chính và ở 2 chu kì liên tiếp nhau thì gọi R là kim loại tương đương rồi đi tìm khối lượng nguyên tử trung bình của 2 kim loại trên và sử dụng bảng HTTH để xác định tên của 2 kim loại đĩ. 2- Đối với các kim loại nhiều hĩa trị (VD như Fe, Cr) thì khi tác dụng với các chất cĩ độ mạnh về tính OXH khác nhau nhiều thì thường thể hiện các hố trị khác nhau, vì vậy khi viết PTPƯ ta phải đặt cho nĩ những hố trị khác nhau. n R + nHCl RCln + H2 VD: 2 2R + mCl2 2RClm 3- Nên chú ý đến việc sử dụng phương pháp tăng giảm khối lương và định luật bảo tồn electron: “Tổng số mol electron cho đi bằng tổng số mol electron nhận vào” để rút ngắn thời gian giải tốn. II-BÀI TẬP VẬN DỤNG Bài 1. Hồ tan hồn tồn 2 gam kim loại thuộc nhĩm IIA vào dung dịch HCl và sau đĩ cơ cạn dung dịch người ta thu được 5,55 gam muối khan. Kim loại nhĩm IIA là: A. Be. B. Ba. C. Ca. D. Mg. Bài 2. Nhiệt phân hồn tồn 3,5 gam một muối cacbonat kim loại hố trị 2 thu được 1,96 gam chất rắn. Muối cacbonat của kim loại đã dùng là: A. FeCO3. B. BaCO3. C. MgCO3. D. CaCO3. Bài 3. Hồ tan hồn tồn 0,575 gam một kim loại kìềm vào nước. Để trung hồ dung dịch thu được cần 25 gam dung dịch HCl 3,65%. Kim loại hồ tan là: A. Li. B. K. C. Na. D. Rb. Bài 4. Lượng khí clo sinh ra khi cho dung dịch HCl đặc dư tác dụng với 6,96 gam MnO2 đã oxi hố kim loại M (thuộc nhĩm IIA), tạo ra 7,6 gam muối khan. Kim loại M là: A. Ba. B. Mg. C. Ca. D. Be. Bài 5. Hồ tan 2,52 gam một kim loại bằng dung dịch H2SO4 lỗng dư, cơ cạn dung dịch thu được 6,84 gam muối khan. Kim loại đĩ là: A. Mg. B. Al. C. Zn. D. Fe. Bài 6. Hồ tan hết m gam kim loại M bằng dung dịch H2SO4 lỗng, rồi cơ cạn dung dịch sau phản ứng thu được 5m gam muối khan. Kim loại M là: A. Al. B. Mg. C. Zn. D. Fe. Bài 7: Ngâm một lá kim loại cĩ khối lượng 50 gam trong dung dịch HCl. Sau khi thu được 336 ml khí H2 (đktc) thì khối lượng lá kim loại giảm 1,68%. Kim loại đĩ là A. Zn. B. Fe. C. Ni. D. Al. Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 3
4. Bài 8. Hồ tan 1,3 gam một kim loại M trong 100 ml dung dịch H2SO4 0,3M. Để trung hồ lượng axit dư cần 200 ml dung dịch NaOH 0,1M. Xác định kim loại M? A. Al. B. Fe. C. Zn. D. Mg. Bài 9. Khi điện phân muối clorua kim loại nĩng chảy, người ta thu được 0,896 lít khí (đktc) ở anot và 3,12 gam kim loại ở catot. Cơng thức muối clorua đã điện phân là A. NaCl. B. CaCl2. C. KCl. D. MgCl2. Bài 10. Cho 19,2 gam kim loại (M) tan hồn tồn trong dung dịch HNO3 lỗng thì thu được 4,48 lít khí NO (đktc, sản phẩm khử duy nhất). Kim loại (M) là: A. Cu. B. Zn. C. Fe. D. Mg. Bài 11: Đốt một kim loại trong bình chứa khí Clo thu được 32,5 gam muối, đồng thời thể tích khí Clo trong bình giảm 6,72 lít (đktc). Kim loại đem đốt là: A. Mg B. Al C. Fe D. Cu Bài 12: Hịa tan hồn tồn 3,2 gam một kim loại R hĩa trị II bằng dung dịch H2SO4 đặc nĩng thu được 1,12 lít khí SO2 (đktc). Xác định tên của R. Bài 13: Hịa tan 1,35 gam một kim loại R bằng dung dịch HNO3 lỗng dư thu được 2,24 lít hỗn hợp khí X gồm NO và NO2. Xác định tên của R, biết tỉ khối của X so với H2 bằng 21. Bài 14 : Cĩ 15,06 gam một hỗn hợp A gồm Fe và một kim loại R (hĩa tị khơng đổi) được chia thành 2 phần bằng nhau. -Phần 1: Hịa tan hết với dung dịch HCl thu được 3,696 lít khí đktc. - Phần 2: Hịa tan hết với dung dịch HNO3 lỗng thu được 3,36 lít (đktc) một khí khơng màu hĩa nâu ngồi khơng khí duy nhất. Tìm R. Bài 15: Khử 3,48 gam một oxit của kim loại R cần 1,344 lít H2 (đktc). Tồn bộ lượng kim loại tạo thành được cho tan hết trong dung dịch HCl thu đượ 1,008 lít H2 (đktc). Tìm kim loại R và oxit của nĩ. Bài 16: Cho 10,5 gam hỗn hợp gồm bột Al và một kim loại kiềm R vào H2O, sau phản ứng thu được dung dịch A và 5,6 lít khí (đktc). Cho ttừ từ dung dịch HCl vào dung dịch A để thu được lượng kết tủa là lớn nhất. Lọc lấy kết tủa, sấy khơ, cân được 7,8 gam. Xác định R. Bài 17: Hịa tan 4,95 gam hỗn hợp A gồm 2 kim loại Fe và R (cĩ hĩa trị khơng đổi) trong dung dịch HCl dư thu được 4,032 lít khí H2 (đktc). Mặt khác nếu cũng hịa tan một lượng hỗn hợp kim loại trên bằng dung dịch HNO3 dư th được 1,344 lít hỗn hợp khí B gồm NO và N2O cĩ tỉ khối hơi so với H2 bằng 20,25. Xác định R. Bài 18: Hịa tan hồn tồn 19,2 gam kim loại R trong dung dịch HNO3 dư thu được 8,96 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm NO2 và NO cĩ tỷ lệ thể tích 3:1. Xác định R. Bài 19: Hỗn hợp A chứa Fe và kim loại R cĩ hĩa trị khơng đổi, tỷ lệ số mol của R và Fe trong hỗn hợp là 1:3. Cho 19,2 gam hỗn hợp A tan hết trong dung dịch HCl thu được 8,96 lít khí H2. Cho 19,2 gam hỗn hợp A tác dụng hết với khí Clo thì cần dùng 12,32 lít khí Clo. Xác định R. Bài 20: Hịa tan kim loại M vào HNO3 thu được dung dịch A(khơng cĩ khí thốt ra). Cho NaOH dư vào dung dịch A thu được 2,24 lít khí (đktc) và 23,2g kết tủa. Xác định M. A. Fe B. Mg C. Al D. Ca Bài 21 : Cho 17 gam hỗn hợp gồm 2 kim loại kiềm đứng kế nhau trong nhĩm IA tác dụng hết với H2O thu được 6.72 lít khí H2 (đktc) và dung dịch Y. a- Xác định tên của hai kim loại trên. b- Tính thể tích dung dich HCl 2M cần dùng để trung hịa hết dung dịch Y Bài 22: Cho 7,2 gam muối cacbonat của hai kim loại kế tiếp nhau trong nhĩm IIA hịa tan hết trong dung dịch H2SO4 lỗng thu được khí B. Cho tồn bộ khí B hấp thụ vào 450 ml dung dịch Ba(OH)2 0,2M thu được 15,76 gam kết tủa. Tìm cơng thức của hai muối cacbonat ban đầu. Bài 23: Cho 7,505 gam hợp kim gồm hai kim loại tác dụng với dung dịch H2SO4 lỗng, dư thu được 2,24 lít khí H2, đồng thời cịn 1,005 gam kim loại khơng tan. Hịa tan lượmg kim loại cịn lại này trong dung dịch H2SO4 đặc, dư thì thu được 112ml SO2. Các khí đo ở đktc. Xác định tên của hai kim loại trong hợp kim. Bài 24: Hịa Tan hồn tồn 3,6 gam hỗn hợp gam muối cacbonat của hai kim loại kế tiếp nhau trong phân nhĩm chính nhĩm II trong dung dịch HCl thu được khí B. Cho tồn bộ khí B tác dụng hết với 3 lít dung dịch Ca(OH)2 0,015M thu được 4 gam kết tủa. Hai kim loại đĩ là: A. Mg,Ca B. Ca,Ba C. Be,Mg D. A và C đều đúng. Bài 25: Hịa tan hồn tồn 7,6 gam hỗn hợp hai kim loại kiềm thổ liên tiếp nhau tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 5,6 lít khí (đktc). Hai kim loại này là: A. Be,Mg B. Mg,Ca C. Ca,Sr D. Sr,Ba Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 4
5. Bài 26. Cho 9,1 gam hỗn hợp hai muối cacbonat trung hồ của 2 kim loại kiềm ở 2 chu kỳ liên tiếp tan hồn tồn trong dung dịch HCl dư thu được 2,24 lít CO2(đktc). Hai kim loại đĩ là: A. K và Cs. B. Na và K. C. Li và Na. D. Rb và Cs. Bài 27: Cho 1,67 gam hỗn hợp gồm hai kim loại ở 2 chu kỳ liên tiếp thuộc nhĩm IIA tác dụng hết với dung dịch HCl (dư), thốt ra 0,672 lít khí H2 (ở đktc). Hai kim loại đĩ là (Mg= 24, Ca= 40, Sr= 87, Ba = 137) A. Be và Mg. B. Mg và Ca. C. Sr và Ba. D. Ca và Sr. Bài 28: X là kim loại thuộc phân nhĩm chính nhĩm II (hay nhĩm IIA). Cho 1,7 gam hỗn hợp gồm kim loại X và Zn tác dụng với lượng dư dung dịch HCl, sinh ra 0,672 lít khí H2 (ở đktc). Mặt khác, khi cho 1,9 gam X tác dụng với lượng dư dung dịch H2SO4 lỗng, thì thể tích khí hiđro sinh ra chưa đến 1,12 lít (ở đktc). Kim loại X là A. Ba. B. Ca. C. Sr. D. Mg. III- BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TỰ GIẢI Câu 1: Hịa tan hồn tồn 1,44g kim loại R hĩa trị II bằng 250 ml dung dịch H 2SO4 0,3M. Để trung hịa axit dư cần dùng 60 ml dung dịch NaOH 0,5M. Tìm kim loại R : A. Zn B. Fe C. Mg D. Ni Câu 2: Hoà tan hoàn toàn 9,6 g kim loại M trong dung dịch H2SO4 đặc nóng thu được dung dịch A và 3,36l khí SO2 duy nhất ở đktc. Kim loại M là: A. Ca B.Al C. Cu D. Fe Câu 3: Cho 2,16 gam kim loại A tác dụng hoàn toàn với dung dịch H2SO4 đặc nóng tạo ra 2,9568l khí o SO2 ở 27,3 C và 1 atm. Kim loại A là: A. Zn B. Al C. Fe D. Cu Câu 4: Hồ tan hết m gam kim loại M bằng dung dịch H 2SO4 lỗng , rồi cơ cạn dung dịch sau phản ứng thu được 5m g muối khan. Kim loại M là: A. Al B. Mg C. Zn D. Fe Câu 5: Để oxi hố hồn tồn một kim loại M cĩ hố trị khơng đổi (trong hợp chất) thành oxit phải dùng một lượng oxi bằng 40% lượng kim loại đã dùng. M là: A. Fe B. Al C. Mg D. Ca Câu 6: Cho 4,59 gam một oxit kim loại có hoá trị không đổi tác dụng với dung dịch HNO3 dư thu được 7,83 gam muối nitrat. Cong thức oxit kim loại là: A. BaO B. MgO C. Al2O3 D. Đáp án khác Câu 7: Hai kim loại A,B kế tiếp thuộc nhóm IIA. Lấy 0,88 gam hỗn hợp hoà tan hết vào dung dịch HCl dư tạo 0,672 ml khí H2 ( đktc) và khi cô cạn thu được m gam muối . Hai kim loại và giá trị m là: A. Mg và Ca. 3,01g B. Ca và Sr. 2,955g C. Be và Mg. 2,84gD. Sr và Ba. 1,945g Câu 8: Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp X gồm 14,2g muối cacbonat của hai kim loại ở hai chu ky kế tiếp thuộc nhóm IIA bằng dd HCl dư được 3,584l khí CO2 (đktc) và dung dịch Y. Hai kim loại là: A. Ca và Sr B. Be và Ca C. Mg và Ca D. Sr và Ba Câu 9: Hồ tan hồn tồn 1,2 gam kim loại M vào dung dịch HNO 3 dư thu được 0,224 lít khí N2 ở đktc (sản phẩm khử duy nhất). M là kim loại nào dưới đây? A. Zn B. Al C. Ca D. Mg Câu 10: Nhúng một miếng kim loại M vào dung dịch CuSO 4, sau một lúc đem cân lại thấy miếng kim loại cĩ khối lượng lớn hơn so với trước phản ứng. M khơng thể là : A. Al B. Fe C. Zn D. Ni Câu 11: Ngâm một lá kẽm trong dung dịch muối sunfat cĩ chứa 4,48 gam ion kim loại điện tích 2+. Sau phản ứng, khối lượng lá kẽm tăng thêm 1,88g. Cơng thức hố học của muối sunfat là: A. CuSO4 B. FeSO4 C. NiSO4 D. CdSO4 Câu 12: Nhúng thanh kim loại R chưa biết hố trị vào dung dịch chứa 0,03 mol CuSO 4. Phản ứng xong nhấc thanh R ra thấy khối lượng tăng 1,38 gam. Kim loại R là A. Al B. Fe C. Zn D. Mg Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 5
6. Câu 13: Nhúng thanh kim loại M cĩ hĩa trị 2 vào dd CuSO4, sau 1 thời gian lất thanh kim loại ra thấy khối lượng giảm 0,05% .Mặt khác nhúng thanh kim loại tên vào dd Pb(NO 3)2 sau 1 thời gian thấy khối lượng tăng 7,1% .Biết rằng , sơ 1mol CuSO4, Pb(NO3)2 tham gia ở 2 trường hợp như nhau .Xác định M? A. Zn B. Fe C. Mg D. Ni Câu 14: Kim loại M có hoá trị không đổi. Hoà tan hết 0,84 gam M bằng dung dịch HNO3 dư giải phóng ra 0.3136l khí E ở đktc gồm NO và N2O có tỉ khối đối với H2 bằng 17,8. Kim loại M là: A. Al B. Zn C. Fe D. đáp án khác Câu 15: Hoà tan một oxit kim loại hoá trị II bằng một lượng vừa đủ dung dịch H2SO4 10% thu được dung dịch muối có nồng độ 11,8%. Kim loại đó là: A. Zn B.Mg C.Fe D. Pb Câu 16: Hồ tan hồn tồn một lượng kim loại hố trị II bằng dung dịch HCl 14,6% vừa đủ được một dung dịch muối cĩ nồng độ 24,15%. Kim loại đã cho là: A. Mg B. Zn C. Fe D. Ba Câu 17: Trong 500ml dd X có chứa 0,4925g một hỗn hợp gồm muối clorua và hidroxit của kim loại kiềm. PH của dung dịch là 12 và khi điện phân 1/10 dd X cho đến khi hết khí Cl2 thì thu được 11,2ml o khí Cl2 ở 273 C và 1atm. Kim loại kiềm đó là: A. K B. Cs C.Na D. Li Câu 18: Cho một dd A chứa 2,85g một muối halogenua của một kim loại tác dụng vừa đủ với 100ml dd AgNO3 thu được 8,61g kết tủa. Mặt khác đem điện phân nóng chảy hoàn toàn (với điện cực trơ) a gam muối trên thì thấy khối lượng catot tăng lên 8,16g đồng thời ở anot có 7,616l khí thoát ra ở đktc. Công thức muối và nồng độ mol/l của dung dịch AgNO3 là: A. CaCl2; 0,7M B.CaBr2 ; 0,8M C. MgBr2; 0,4M D. MgCl2; 0,6M Câu 19: Hoà tan 4g hh gồm Fe và một kim loại hoá trị II vào dd HCl được 2,24l khí H2 (đktc). Nếu chỉ dùng 2,4g kim loại hoá trị II cho vào dd HCl thì dùng không hết 500ml dd HCl 1M. Kim loại hoá trị II là: A. Ca B. Mg C.Ba D. Be Câu 20. Hoà tan 1,7g hỗn hợp kim loại A ở nhóm IIA và Zn vào dd HCl thu được 0,672l khí (đktc). Mặt khác để hoà tan 1,9g A thì dùng không hết 200ml dung dịch HCl 0,5M. Kim loại A là : A.Ca B. Cu C.Mg D. Sr Câu 21: Hịa tan hồn tồn 16,2g một kim loại hĩa trị III bằng dung dịch HNO 3,thu được 5,6l (đkc) hỗn hợp X gồm NO và N2. Biết tỉ khối hơi của X so với khí oxi bằng 0,9. Xác định tên kim loại đem dùng? A. Al B. Fe C. Cu D. Na Câu 22:. Hồ tan hồn tồn 45,9g kim loại R bằng dung dịch HNO3 lỗng thu được hỗn hợp khí gồm 0,3 mol N2O và 0,9mol NO . Hỏi R là kim loại nào: A. Mg B. Fe C. Al D. Cu Câu 23: 16,2 gam kim loại R tan hết vào dung dịch HNO3 thu được 5,6l hỗn hợp khí N2 và NO ở đktc có khối lượng 7,2 gam. Kim loại R là: A. Zn B. Fe C. Cu D. Al Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 6
7. ạ KIM LOẠI TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH AXIT. D ng 2 I- CƠ SỞ LÝ THUYẾT HCl R + Muoi hoa tri thap + H 2 H2SO4 HNO3 San pham khu cua S R + Muoi hoa tri cao + + H2O H2SO4dac San pham khu cua N Một số lưu ý trong quá trình làm bài: 1. Khi KL hoặc hỗn hợp gồm nhiều KL tác dụng với dung dịch HCl và H2SO4 lỗng ta luơn cĩ: nHCl = 2nH2 nH2SO4 = nH2 2. Các KL nhiều hĩa trị khi tác dụng với nhĩm axit khác nhau: (HCl, H2SO4 lỗng) và (HNO3, H2SO4 đậm đặc) thì thể hiện các hĩa trị khác nhau nên khi viết phương trình phản ứng ta phải đặt các hĩa trị khác nhau. Fe + 4 HNO3 loang Fe(NO3)3 + NO + 2 H2O Fe FeCl2 + H2 + 2 HCl 3. Nếu hỗn hợp nhiều kim loại tác dụng với axit thì trong đĩ kim loại cĩ tính khử mạnh hơn được ưu tiên bị OXH trước. VD1: Hịa tan hỗn hợp 2 KL Al và Fe trong dung dịch HCl thì thứ tự phản ứng xảy ra như sau: 2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2 Fe + 2HCl → FeCl2 + H2 VD2: Hồ tan hỗn hợp gồm Fe và Cu vào dung dịch HNO3 lỗng thì các phản ứng xảy ra như sau: 3Fe + 8HNO3 → 3Fe(NO3)2 + 2NO + 4H2O 3Cu + 8HNO3 → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O 3Fe(NO3)2 + 10HNO3 → 3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O 4. Trong quá trình làm bài cần chú ý sử dụng ĐLBTKL và ĐLBT electron để tiết kiệm thời gian. Kết hợp giữa phương pháp bảo tồn khối lượng và phương pháp bảo tồn electro ta cĩ các biểu thức tính khối lượng muối thu được sau phản ứng như sau: - Khối lượng muối Clorua = mKL + mCl = mKL + 71.nH2 mKL + 96.nH2 2- Khối lượng muối sunphat = mKL + mSO4 = mKL + 96.nSO2 mKL + 62.nNO2 - Khối lượng muối nitrat = mKL + mNO3 = mKL + 62.3nNO mKL + 62.8nN2O mKL +62.10nN2 Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 7
8. 5. Al, Fe, Cr thu động với H2SO4 đặc nguội và HNO3 đặc nguội. II- BÀI TẬP VẬN DỤNG Bài 1. Cho 10 gam hỗn hợp các kim loại Mg và Cu tác dụng hết với dung dịch HCl lỗng dư thu được 3,733 lit H2(đkc). Thành phần % của Mg trong hỗn hợp là: A. 50%. B. 35%. C. 20%. D. 40%. Bài 2. Một hỗn hợp gồm 13 gam kẽm và 5,6 gam sắt tác dụng với dung dịch axit sunfuric lỗng dư. Thể tích khí hidro (đktc) được giải phĩng sau phản ứng là. A. 2,24 lit. B. 4,48 lit. C. 6,72 lit. D. 67,2 lit. Bài 3. Cho 4,05 gam Al tan hết trong dung dịch HNO3 thu V lít N2O (đkc) duy nhất. Giá trị V là A. 2,52 lít. B. 3,36 lít. C. 4,48 lít. D. 1,26 lít. Bài 4: Hỗn hợp X gồm Fe và Cu, trong đĩ Cu chiếm 43,24% khối lượng. Cho 14,8 gam X tác dụng hết với dung dịch HCl thấy cĩ V lít khí (đktc) bay ra. Giá trị của V là A. 1,12 lít. B. 3,36 lít. C. 2,24 lít. D. 4,48 lít. Bài 5: Hồ tan hồn tồn 1,5 gam hỗn hợp bột Al và Mg vào dung dịch HCl thu được 1,68 lít H 2 (đkc). Phần % khối lượng của Al trong hỗn hợp là A. 60%.B. 40%.C. 30%.D. 80%. Bài 6: Hịa tan 6,5 gam Zn trong dung dịch axit HCl dư, sau phản ứng cơ cạn dung dịch thì số gam muối khan thu được là (Cho H = 1, Zn = 65, Cl = 35,5) A. 20,7 gam. B. 13,6 gam. C. 14,96 gam. D. 27,2 gam. Bài 7. Hồ tan hồn tồn 7,8 gam hỗn hợp gồm Mg, Al trong dung dịch HCl dư thấy tạo ra 8,96 lít khí H2 (đkc). Cơ cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam muối khan. Giá trị của m là A. 18,1 gam. B. 36,2 gam. C. 54,3 gam. D. 63,2 gam. Bài 8: Cho 20 gam hỗn hợp bột Mg và Fe tác dụng hết với dung dịch HCl thấy cĩ 1 gam khí H 2 bay ra. Lượng muối clorua tạo ra trong dung dịch là bao nhiêu gam ? A. 40,5g. B. 45,5g. C. 55,5g. D. 60,5g. Bài 9. Cho 11,9 gam hỗn hợp gồm Zn, Al tan hồn tồn trong dung dịch H2SO4 lỗng dư thấy cĩ 8,96 lit khí (đkc) thốt ra. Khối lượng hỗn hợp muối sunfat khan thu được là: A. 44,9 gam. B. 74,1 gam. C. 50,3 gam. D. 24,7 gam. Bài 10. Cho 1,86 gam hỗn hợp Al và Mg tác dụng với dung dịch HNO3 lỗng dư thì thu được 560 ml lít khí N2O (đktc, sản phẩm khử duy nhất) bay ra. Khối lượng muối nitrat tạo ra trong dung dịch là: A. 40,5 gam. B. 14,62 gam. C. 24,16 gam. D. 14,26 gam. Bài 11: Hồ tan 6,4 gam Cu bằng axit H 2SO4 đặc, nĩng (dư), sinh ra V lít khí SO 2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của V là A. 4,48. B. 6,72. C. 3,36. D. 2,24. Bài 12: Hồ tan 5,6 gam Fe bằng dung dịch HNO 3 lỗng (dư), sinh ra V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của V là A. 6,72. B. 4,48. C. 2,24. D. 3,36. Bài 13: Cho 10 gam hỗn hợp gồm Fe và Cu tác dụng với dung dịch H2SO4 lỗng (dư). Sau phản ứng thu được 2,24 lít khí hiđro (ở đktc), dung dịch X và m gam chất rắn khơng tan. Giá trị của m là (Cho H = 1, Fe = 56, Cu = 64) A. 6,4 gam. B. 3,4 gam. C. 5,6 gam. D. 4,4 gam. Bài 14: Cho m gam hỗn hợp X gồm Al, Cu vào dung dịch HCl (dư), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 3,36 lít khí (ở đktc). Nếu cho m gam hỗn hợp X trên vào một lượng dư axit nitric (đặc, nguội), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 6,72 lít khí NO2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m là A. 15,6. B. 10,5. C. 11,5. D. 12,3. Bài 15. Cho m gam Fe vào dung dịch HNO3 lấy dư ta thu được 8,96 lit(đkc) hỗn hợp khí X gồm 2 khí NO và NO2 cĩ tỉ khối hơi hỗn hợp X so với oxi bằng 1,3125. Giá trị của m là A. 0,56 gam. B. 1,12 gam. C. 11,2 gam. D. 5,6 gam. Bài 16Cho 60 gam hỗn hợp Cu và CuO tan hết trong dung dịch HNO3 lỗng dư thu được 13,44 lit khí NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất). Phần % về khối lượng của Cu trong hỗn hợp là: A. 69%. B. 96%. C. 44% D. 56%. Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 8
9. Bài 17. Cho 2,8 gam hỗn hợp bột kim loại bạc và đồng tác dụng với dung dịch HNO 3 đặc, dư thì thu được 0,896 lít khí NO2 duy nhất (ở đktc). Thành phần phần trăm của bạc và đồng trong hỗn hợp lần lượt là: A. 73% ; 27%. B. 77,14% ; 22,86% C. 50%; 50%. D. 44% ; 56% Bài 18: Hồ tan hồn tồn 1,23 gam hỗn hợp X gồm Cu và Al vào dung dịch HNO 3 đặc, nĩng thu được 1,344 lít khí NO2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Phần trăm về khối lượng của Cu trong hỗn hợp X là A. 21,95%.B. 78,05%.C. 68,05%.D. 29,15%. Bài 19. Cho a gam bột Al tác dụng vừa đủ với dung dịch HNO3 lỗng thu được dung dịch A chỉ chứa một muối duy nhất và 0,1792 lít (đktc) hỗn hợp khí NO, N2 cĩ tỉ khối hơi so H2 là 14,25. Tính a ? A. 0,459 gam. B. 0,594 gam. C. 5,94 gam. D. 0,954 gam. Bài 20: Cho hỗn hợp A gồm Cu và Mg vào dung dịch HCl dư thu được 5,6 lít khí (đkc) khơng màu và một chất rắn khơng tan B. Dùng dung dịch H2SO4 đặc, nĩng để hồ tan chất rắn B thu được 2,24 lít khí SO2 (đkc). Khối lượng hỗn hợp A ban đầu là: A. 6,4 gam. B. 12,4 gam. C. 6,0 gam. D. 8,0 gam. Bài 21: Cho a gam hỗn hợp Mg và Al vào 250 ml dung dịch X chứa 2 axit : HCl 1M và H2SO4 0,5M được dung dịch B và 4,368 lít H2 (đktc) thì trong dung dịch B sẽ: A. Dư axit B. Thiếu axit C. Dung dịch muối D. Tất cả đều sai Bài 22: Cho 2,06 gam hỗn hợp gồm Fe, Al, Cu tác dụng với dung dịch HNO 3 lỗng dư thu được 0,896 lít - NO duy nhất ở đktc. Khối lượng muối NO3 sinh ra là : A. 9,5 gam B. 7,44 gam C. 7,02 gam D. 4,54 gam Bài 23: Cho 2,16 gam Mg tác dụng với dung dịch HNO 3 (dư). Sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn thu được 0,896 lít khí NO (ở đktc) và dung dịch X. Khối lượng muối khan thu được khi làm bay hơi dung dịch X là A. 8,88 gam. B. 13,92 gam. C. 6,52 gam. D. 13,32 gam. Bài 24: Cho m gam hỗn hợp X gồm Al, Cu vào dung dịch HCl (dư), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 3,36 lít khí (ở đktc). Nếu cho m gam hỗn hợp X trên vào một lượng dư axit nitric (đặc, nguội), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 6,72 lít khí NO2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m là A. 11,5. B. 10,5. C. 12,3. D. 15,6. Bài 25: Thể tích dung dịch HNO 3 1M (lỗng) ít nhất cần dùng để hồ tan hồn tồn một hỗn hợp gồm 0,15 mol Fe và 0,15 mol Cu là (biết phản ứng tạo chất khử duy nhất là NO) A. 1,0 lít. B. 0,6 lít. C. 0,8 lít. D. 1,2 lít. Bài 26: Chia hỗn hợp 2 kim loại cĩ hố trị khơng đổi làm 2 phần bằng nhau. Phần 1 tan hết trong dung dịch HCl tạo ra 1,792 lít H2 (đktc). Phần 2, nung trong oxi thu được 2,84 gam hỗn hợp oxit. Khối lượng hỗn hợp 2 kim loại ban đầu là: A. 2,4 gamB. 3,12 gam C. 2,2 gam D. 1,8 gam Bài 27: Cho m gam Cu tác dụng hết với dung dịch HNO3 thu được 1,12 lít (đktc) hỗn hợp khí NO và NO2 cĩ tỉ khối so với H2 là 16,6 . Giá trị của m là: A. 3,9 gamB. 4,16 gam C. 2,38 gam D. 2,08 gam Bài 28: Cho hỗn hợp X gồm Mg và Fe vào dung dịch axit H 2SO4 đặc, nĩng đến khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được dung dịch Y và một phần Fe khơng tan. Chất tan cĩ trong dung dịch Y là A. MgSO4 và FeSO4. B. MgSO4. C. MgSO4 và Fe2(SO4)3. D. MgSO4, Fe2(SO4)3 và FeSO4 Bài 29: Cho 6,72 gam Fe vào dung dịch chứa 0,3 mol H 2SO4 đặc, nĩng (giả thiết SO 2 là sản phẩm khử duy nhất). Sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được (cho Fe = 56) A. 0,03 mol Fe2(SO4)3 và 0,06 mol FeSO4. B. 0,05 mol Fe2(SO4)3 và 0,02 mol Fe dư. C. 0,02 mol Fe2(SO4)3 và 0,08 mol FeSO4. D. 0,12 mol FeSO4. Bài 30: Hịa tan hồn tồn 12 gam hỗn hợp Fe, Cu (tỉ lệ mol 1:1) bằng axit HNO 3, thu được V lít (ở đktc) hỗn hợp khí X (gồm NO và NO2) và dung dịch Y (chỉ chứa hai muối và axit dư). Tỉ khối của X đối với H2 bằng 19. Giá trị của V là: A. 2,24. B. 4,48. C. 5,60. D. 3,36. Bài 31: Cho m gam hỗn hợp Mg, Al vào 250 ml dung dịch X chứa hỗn hợp axit HCl 1M và axit H2SO4 0,5M, thu được 5,32 lít H2 (ở đktc) và dung dịch Y (coi thể tích dung dịch khơng đổi). Dung dịch Y cĩ pH là A. 1. B. 6. C. 7. D. 2. Bài 32: Cho hỗn hợp Fe, Cu phản ứng với dung dịch HNO 3 lỗng. Sau khi phản ứng hồn tồn, thu được dung dịch chỉ chứa một chất tan và kim loại dư. Chất tan đĩ là Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 9
10. A. Cu(NO3)2. B. HNO3. C. Fe(NO3)2. D. Fe(NO3)3. Bài 33: Thực hiện hai thí nghiệm: 1) Cho 3,84 gam Cu phản ứng với 80 ml dung dịch HNO3 1M thốt ra V1 lít NO. 2) Cho 3,84 gam Cu phản ứng với 80 ml dung dịch chứa HNO 3 1M và H2SO4 0,5 M thốt ra V2 lít NO. Biết NO là sản phẩm khử duy nhất, các thể tích khí đo ở cùng điều kiện. Quan hệ giữa V 1 và V2 là A. V2 = V1. B. V2 = 2V1. C. V2 = 2,5V1. D. V2 = 1,5V1. Bài 34: Hịa tan hồn tồn 3,22 gam hỗn hợp X gồm Fe, Mg và Zn bằng một lượng vừa đủ dung dịch H 2SO4 lỗng, thu được 1,344 lít hiđro (ở đktc) và dung dịch chứa m gam muối. Giá trị của m là (Cho H = 1; O = 16; Mg = 24; S = 32; Fe = 56; Zn = 65) A. 9,52. B. 10,27. C. 8,98. D. 7,25 Bài 35: Hồ tan hồn tồn hỗn hợp X gồm Fe và Mg bằng một lượng vừa đủ dung dịch HCl 20%, thu được dung dịch Y. Nồng độ của FeCl2 trong dung dịch Y là 15,76%. Nồng độ phần trăm của MgCl2 trong dung dịch Y là (Cho H = 1; Mg = 24; Cl = 35,5; Fe = 56) A. 24,24%. B. 11,79%. C. 28,21%. D. 15,76%. Bài 36: Cho 3,6 gam Mg tác dụng hết với dung dịch HNO3 (dư), sinh ra 2,24 lít khí X (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Khí X là A. N2O. B. NO2. C. N2. D. NO. Bài 37: Hồ tan hết 7,74 gam hỗn hợp bột Mg, Al bằng 500 ml dung dịch hỗn hợp HCl 1M và H2SO4 0,28M thu được dung dịch X và 8,736 lít khí H2 (ở đktc). Cơ cạn dung dịch X thu được lượng muối khan là A. 38,93 gam. B. 103,85 gam. C. 25,95 gam. D. 77,86 gam. Bài 38 Cho 3,2 gam bột Cu tác dụng với 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm HNO3 0,8M và H2SO4 0,2M. Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, sinh ra V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của V là A. 0,746. B. 0,448. C. 1,792. D. 0,672. Bài 39: Cho 2,16 gam Mg tác dụng với dung dịch HNO3 (dư). Sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn thu được 0,896 lít khí NO (ở đktc) và dung dịch X. Khối lượng muối khan thu được khi làm bay hơi dung dịch X là A. 8,88 gam. B. 13,92 gam. C. 6,52 gam. D. 13,32 gam. Bài 40: Cho m gam hỗn hợp X gồm Al, Cu vào dung dịch HCl (dư), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 3,36 lít khí (ở đktc). Nếu cho m gam hỗn hợp X trên vào một lượng dư axit nitric (đặc, nguội), sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 6,72 lít khí NO2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m là A. 11,5. B. 10,5. C. 12,3. D. 15,6. Bài 41: Cho 2,7 g hh Mg, Al, Cu tan vào dd HNO3 dư tạo ra 0,02 mol NO, 0,08 mol NO2. Khối lượng muối thu được là: A. 6,42 g B. 8,68 g C. 11,38 g D. 7,66 Bài 42: Hịa tan hết cùng một Fe trong dung dịch HNO3 dư thấy sinh ra hỗn hợp khí chứa 0,03 mol NO2 và 0,02 mol NO. Khối lượng Fe bị hịa tan bằng bao nhiêu gam? A. 0,56 gam B. 1,12 gam C. 1,68 gam D. 2,24 gam Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 10
11. ạ BÀI TỐN ĐIỆN PHÂN D ng 3 I- CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1- Định nghĩa: Điện phân là một quá trình OXH-K xảy ra tại các điện cực dưới tác dụng của dịng điện một chiều. 2- Phân loại: a- Điện phân nĩng chảy: Là quá trình điện phân các chất ở trạng thái nĩng chảy. Phương pháp này dùng để điều chế các kim loại cĩ tính khử mạnh như KLK, KLKT, Al. b- Điện phân dung dịch: Là quá trình điện phân các chất ở trạng thái dung dịch. 3- Qui tắc điện cực: + a- Điện cực âm: Xảy ra quá trình khử các ion kim loại, H hoặc H2O Mn+ + ne M + 2H + 2e H2 - 2H2O + 2e 2OH + H2 - Ion nào cĩ tính OXH mạnh hơn sẽ bị điện phân trước - Nếu điện phân dung dịch muối của kim loại mạnh (KLK, KLKT, Al) thì ở điện cực âm xảy ra quá trình khử H2O. dpdd NaCl + H2O NaOH + H2 + Cl2 VD: co man ngan - b- Điện cực dương: Xảy ra quá trình OXH gốc axit, OH hoặc H2O - 2Cl - 2e Cl2 - 4OH - 4e 2H2O + O2 + 2H2O - 4e 4H + O2 - Ion nào cĩ tính khử mạnh hơn sẽ bị điện phân trước. - Nếu điện phân dung dịch muối của gốc axit cĩ tính OXH thì ở điện cực dương xảy ra quá trình OXH H2O. dpdd CuSO Cu VD: 4 + H2O + H2SO4 + O2 4- Định luật faraday (Dùng để tính khối lượng ccác chất thu được tại các điện cực). m: Khối lượng các chất thu được tại các điện cực (Gam). AIt I: Cường độ dịng điện (Ampe). m = t: Thời gian điện phân (Giây) nF n: Số electron trao đổi tại các điện cực F: Hằng số Faraday = 96500 Lưu ý: 1- Vì quá trình điện phân là quá trình OXH-K nên cũng tuân theo định luật bảo tồn electron “Tổng số mol electron thu được ở Catơt bằng tổng số mol electron nhường đi ở Anơt”. It n n echo = enhận = F 2- Trường hợp điện phân mắc nối tiếp thì điện lượng đi qua các bình điện phân trong khoảng thời gian như nhau là bằng nhau nên lượng chất thu được ở các bình điện cực cũng bằng nhau. 3- Trong quá trình điện phân ngồi phản ứng điện phân xảy ra ở các điện cực cịn cĩ các phản ứng phụ xảy ra giữa các phản phẩm điện phân (Phản ứng tạo nước Javen trong quá trình điện phândung dịch muối ăn) hoặc phản ứng giữa sản phẩm điện phân với các điện cực Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 11 (Phản ứng đốt cháy anơt bằng than chì trong quá trình điện phân nĩng chảy Al2O3 ).
12. II- BÀI TẬP VẬN DỤNG Bài 1. Khi cho dịng điện một chiều I=2A qua dung dịch CuCl 2 trong 10 phút. Khối lượng đồng thốt ra ở catod là A. 40 gam. B. 0,4 gam. C. 0,2 gam. D. 4 gam. Bài 2. Điện phân đến hết 0,1 mol Cu(NO3)2 trong dung dịch với điện cực trơ, thì sau điện phân khối lượng dung dịch đã giảm bao nhiêu gam? A. 1,6 gam. B. 6,4 gam.C. 8,0 gam. D. 18,8 gam. Bài 3. Điện phân dùng điện cực trơ dung dịch muối sunfat kim loại hố trị 2 với cường độ dịng điện 3A. Sau 1930 giây thấy khối lượng catot tăng 1,92 gam. Muối sunfat đã điện phân là A. CuSO4. B. NiSO4. C. MgSO4. D. ZnSO4. Bài 4. Điện phân hồn tồn 1 lít dung dịch AgNO3 với 2 điên cực trơ thu được một dung dịch cĩ pH= 2. Xem thể tích dung dịch thay đổi khơng đáng kể thì lượng Ag bám ở catod là: A. 0,54 gam. B. 0,108 gam. C. 1,08 gam. D. 0,216 gam. Bài 5: Điện phân 200 ml dung dịch muối CuSO4 trong thời gian, thấy khối lượng dung dịch giảm 8 gam. Dung dịch sau điện phân cho tác dụng với dd H2S dư thu được 9,6g kết tủa đen. Nồng độ mol của dung dịch CuSO4 ban đầu là A. 1M.B.0,5M. C. 2M. D. 1,125M. Bài 6: Điện phân dung dịch AgNO3 (điện cực trơ) trong thời gian 15 phút, thu được 0,432 gam Ag ở catot. Sau đĩ để làm kết tủa hết ion Ag+ cịn lại trong dung dịch sau điện phân cần dùng 25 ml dung dịch NaCl 0,4M. Cường độ dịng điện và khối lượng AgNO3 ban đầu là (Ag=108) A. 0,429 A và 2,38 gam. B. 0,492 A và 3,28 gam. C. 0,429 A và 3,82 gam. D. 0,249 A và 2,38 gam. Bài 7: Điện phân 200 ml dung dịch AgNO3 0,4M (điện cực trơ) trong thời gian 4 giờ, cường độ dịng điện là 0,402A. Nồng độ mol/l các chất cĩ trong dung dịch sau điện phân là A. AgNO3 0,15M và HNO3 0,3M.B. AgNO 3 0,1M và HNO3 0,3M. C. AgNO3 0,1M D. HNO 3 0,3M Bài 8: Sau một thời gian điện phân 200 ml dung dịch CuCl 2 thu được 1,12 lít khí X (ở đktc). Ngâm đinh sắt vào dung dịch sau điện phân, khi phản ứng xảy ra hồn tồn thấy khối lượng đinh sắt tăng thêm 1,2 gam. Nồng độ mol của CuCl2 ban đầu là A. 1M. B. 1,5M.C. 1,2M. D. 2M. Bài 9: Điện phân bằng điện cực trơ dung dịch muối sunfat của kim loại hố trị II với dịng điện cĩ cường độ 6A. Sau 29 phút điện phân thấy khối lượng catot tăng lên 3,45 gam. Kim loại đĩ là: A. Zn.B. Cu.C. Ni.D. Sn. Bài 10: Điện phân 400 ml dung dịch CuSO4 0,2M với cường độ dịng điện 10A trong 1 thời gian thu được 0,224 lít khí (đkc) ở anot. Biết điện cực đã dùng là điện cực trơ và hiệu suất điện phân là 100%. Khối lượng catot tăng là A. 1,28 gam.B. 0,32 gam.C. 0,64 gam.D. 3,2 gam. Bài 11: Khi điện phân NaCl nĩng chảy (điện cực trơ), tại catơt xảy ra A. sự khử ion Cl-. B. sự oxi hố ion Cl-. C. sự oxi hố ion Na+. D. sự khử ion Na+. Bài 12: Điện phân cĩ màng ngăn 500 ml dung dịch chứa hỗn hợp gồm CuCl 2 0,1M và NaCl 0,5M (điện cực trơ, hiệu suất điện phân 100%) với cường độ dịng điện 5A trong 3860 giây. Dung dịch thu được sau điện phân cĩ khả năng hồ tan m gam Al. Giá trị lớn nhất của m là A. 4,05. B. 2,70. C. 1,35. D. 5,40 ĐTS-B-2009 Bài 13: Điện phân nĩng chảy Al 2O3 với anot than chì (hiệu suất điện phân 100%) thu được m kg Al ở catot và 67,2 m3 (ở đktc) hỗn hợp khí X cĩ tỉ khối so với hiđro bằng 16. Lấy 2,24 lít (ở đktc) hỗn hợp khí X sục vào dung dịch nước vơi trong (dư) thu được 2 gam kết tủa. Giá trị của m là A. 108,0. B. 75,6. C. 54,0. D. 67,5. ĐTS-B-2009 Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 12
13. Bài 14: Điện phân 100ml dung dịch chứa đồng thời HCl0,1M và NaCl 0,2M với điện cực trơ và màng ngăn xốp tới khi ở anot tốt ra 0,224 lít khí (ĐKTC) thì ngừng điện phân. Coi thể tích dung dịch khơng thay đổi, dung dịch sau điện phân cĩ pH là: A. 6 B. 7 C. 12 D. 13 Bài 15: Dung dịch X chứa HCl, CuSO 4 và Fe2(SO4)3. Lấy 400ml dung dịch X đem điện phân (điện cực trơ) với cường độ dịng điện I = 7,72 A đến khi ở Catot được 0,08 mol Cu thì dừng lại. Khi đĩ ở anot cĩ 0,1 mol chất khí bay ra. Thời gian điện phân và nồng độ mol/l của Fe2+ trong dung dịch sau phản ứng là A. 2300s và o,1M B. 2500s và 0,1M C. 2300s và 0,15M D. 2500s và 0,15M Bài 16: Điện phân (với điện cực trơ) 200 ml dung dịch CuSO 4 nồng độ x mol/l, sau một thời gian thu được dung dịch Y vẫn cịn màu xanh, cĩ khối lượng giảm 8g so với dung dịch ban đầu. Cho 16,8g bột Fe vào Y, sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được 12,4g kim loại. Giá trị của x là A. 2,25 B. 1,5 C. 1,25 D. 3,25 ĐTS-B-20010 Bài 17: Tiến hành điện phân dung dịch CuSO 4 một htời gian, khi ngừng điện phân Catơt xuất hiện 3,2 gam kim loại Cu. Tính thể tích khí ĐKTC thu được ở Anot. Bài 18: Tiến hành điện phân 200ml dung dịch CuSO 4 với dịng điện cĩ I = 1,93A cho đến khi Catơt xuất hiện khí thì thời gian cần là 250 giây. TÍnh nồng độ mol/l của dung dịch CuSO4 và thể tích khí thu được ở Anơt. Bài 19: Tiến hành điện phân dung dịch CuCl 2 bằng điện graphit với thời gian là 16 phút tháy Catơt xuất hiện 0,554 gam kim loại. Tính cường độ dịng điện đã dùng để tiến hành điện phân. Bài 20: Điện phân dung dịch CuCl2 với điện cực trơ, sau một thời gian thu được 0,32 gam Cu ở Catơt và lượng khí X ở Anơt. Hấp thụ hồn tồn lượng khí X trên vào 200ml dung dịch NaOH (ở nhiệt độ thường). Sau phản ứng nịng độ dung dịch NaOH trong dung dịch cịn lại 0,05M (giả thiết thể tích dung dịch khơng thay đổi). Tính nồng độ mol/l của dung dịch NaOH ban đầu. (ĐTTS – KHỐI A – 2007) Bài 21: Điện phân 0,8 lít dung dịch hỗn hợp HCl, Cu(NO 3)2 với điện cực trơ, cường độ dịng điện I = 2,5A, thời gian t giây được một khí duy nhất ở anơt cĩ thể tích 3,136 lít (ĐKTC). Dung dịch sau khi điện phân phản ứng vừa đủ với 550ml dung dịch NaOH 0,8M được 1,96 gam kết tủa. Tính thời gian điện phân và nồng độ mol/l của các chất trong dung dịch ban đầu. Bài 22: Cĩ hai bình điện phân mắc nối tiếp: Bình 1 chứa dug dịch AgNO 3, bình 2 đựng dung dịch RSO4. Tiến hành điện phân một thời gian rồi ngừng thì thấy Catơt bình 1 tăng 5 gam cịn Catơt bình 2 tăng 1,48 gam. Tìm R. Bài 23: Cĩ hai bình điện phân mắc nối tiếp: Bình 1 chứa 10ml dung dịch CuSO4 0,1M; bình 2 chứa 100ml dung dịch NaOH 0,1M. Tiến hành điện phân cĩ màng ngăn xốp cho đến khi ở bình 2 tạo ra dung dịch cĩ pH = 13 thì ngừng điện phân. Giả sử thể tích dung dịch ở 2 bình khơng thay đổi. Tính nồng độ mol/l của Cu2+ trong dung dịch sau điện phân. Bài 23: Điện hân dung dịch chứa a mol CuSO4 và b mol NaOH (Điện cực trơ, màng ngăn xốp). Xác định điều kiện về mối liên quan của a và b để dung dịnh sau điện phân làm Phenolphtalein chuyển sang màu hồng. (ĐTTS – KHỐI B – 2007) Bài 24: Cho dịng điện một chiều, cường độ khơng đổi, qua hai bình điện phân mắc nối tiếp: Bình 1 chứa 100ml dung dịch CuSO4 0,01M; bình 2 chứa 100ml dung dịch AgNO3 0,01M. Tiến hành điện phân trong thời gian 500 giây thì bình 2 bắt đầu xuất hiện khí ở Catot. Tính thể tích khí (ĐKTC) xuất hiện ở Catơt bình 1. Bài 25: Tiến hành điện phân cĩ màng ngăn xốp, hai điện cự trơ 500ml dung dịch hỗn hợp HCl 0,02M và NaCl 0,2M. Sau khi ở anot thốt ra 0,448 lít khí (ĐKTC) thì ngừng điện phân. Giả sử thể tích dung dịch khơng thay đổi. Tính pH của dung dịch thu được sau điện phân. Bài 26: Tiến hành điện phân 150 ml dung dịch CuSO 4 1M với hai điện cực trơ. Sau một thời gian, khi ngừng điện phân thấy khối lượng dung dịch giảm 8 giam. Tính ngồng độ mol/l của các chất trong dung dịch thu được sau phản ứng. Bài 27: Điện phân nĩng chảy a gam muối G tạo bởi kim loại R và halogen X, ta thu được 0,96 gam kim loại R ở Catot và 0,04 mol khí X ở Anot. Mắt khác hịa tan hồn tồn a gam muối G vào nước, sau đĩ cho tác dụng với dung dịch AgNO3 dư thu được 11,48 gam kết tủa. Xác định X. Bài 28: Điện phân với điện cực trơ dung dịch AgNO3 trong thời gian 14 phút 15 giây, cường độ dịng điện 0,8A. a. Tính khối lượng Ag đã điều chế được. b. Tính thể tích khí (ĐKTC) thu được ở Catơt. Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 13
14. Bài 29: Điện phân dung dịch CuSO 4 với điện cực đồng (Đường kính 1mm, nhúng sâu trong dung dịch 4cm), cường độ dịng điện 1,2A. Tính thời gian để tồn bộ phần anot nhúng vào dung dịch bi hịa tan hết. Bài 30: Điện pân 200ml dung dịch hỗn hợp dung dịch gồm CuSO 4 0,1M và MgSO4 0,05M cho đế khi bắt đàu xuất hiện khí thì ngừng điện phân. Tính khối lượng kim loại bám vào Catot của bình điện phân. III- BÀI TẬP LUYỆN TẬP TỰ GIẢI 1. Dung dịch chứa đồng thời 0,01 mol NaCl; 0,02 mol CuCl 2; 0,01 mol FeCl3; 0,06 mol CaCl2. Kim loại đầu tiên thốt ra ở catot khi điện phân dung dịch trên là : A. Fe B. Zn C. Cu D. Ca 2. Natri, canxi, magie, nhơm được sản xuất trong cơng nghiệp bằng phương pháp nào: A. Phương pháp thuỷ luyện. B. Phương pháp nhiệt luyện. C. Phương pháp điện phân. D. Phương pháp điện phân hợp chất nĩng chảy. 3. Thể tích khí hiđro sinh ra khi điện phân dung dịch chứa cùng một lượng NaCl cĩ màng ngăn (1) và khơng cĩ màng ngăn (2) là: A. bằng nhau. B. (2) gấp đơi (1). C. (1) gấp đơi (2). D. khơng xác định. 4. Trong quá trình điện phân dung dịch KCl, quá trình nào sau đây xảy ra ở cực dương (anot) A. ion Cl bị oxi hố. B. ion Cl bị khử. C. ion K+ bị khử. D. ion K+ bị oxi hố. 5. Điện phân với điện cực trơ dung dịch muối clorua của kim loại hố trị (II) với cường độ dịng điện 3A. Sau 1930 giây, thấy khối lượng catot tăng1,92 gam. Kim loại trong muối clorua trên là kim loại nào dưới đây (cho Fe = 56, Ni = 59, Cu = 64, Zn = 65) A. Ni B. Zn C. Cu D. Fe 6. Điện phân dùng điện cực trơ dung dịch muối sunfat kim loại hố trị II với cường độ dịng điện 3A. Sau 1930 giây thấy khối lượng catot tăng 1,92 gam, Cho biết tên kim loại trong muối sunfat (cho Fe = 56, Ni = 59, Cu = 64, Zn = 65) A. Fe B. Ca C. Cu D. Mg 7. Điều nào là khơng đúng trong các điều sau: A. Điện phân dung dịch NaCl thấy pH dung dịch tăng dần B. Điện phân dung dịch CuSO4 thấy pH dung dịch giảm dần C. Điện phân dung dịch NaCl + CuSO4 thấy pH dung dich khơng đổi D. Điện phân dung dịch NaCl + HCl thấy pH dung dịch tăng dần (coi thể tích dung dịch khi điện phân là khơng đổi, khi cĩ mặt NaCl thì dùng thêm màng ngăn) 8. Điện phân dung dịch chứa a mol CuSO 4 và b mol NaCl (với điện cực trơ cĩ màng ngăn xốp). Để dung dịch sau khi địên phân làm phenolphtalein chuyển sang màu hồng thì điều kiện của a và b là (biết ion 2- SO4 khơng bị điện phân trong dung dịch) A. b > 2a B. b = 2a C. b < 2a D. 2b = a 9. Tiến hành điện phân hồn tồn dung dịch X chứa AgNO 3 và Cu(NO3)2 thu được 56 gam hỗn hợp kim loại ở catot và 4,48 lít khí ở anot (đktc). Số mol AgNO 3 và Cu(NO3)2 trong X lần lượt là (cho Ag = 108, Cu = 64) A. 0,2 và 0,3 B. 0,3 và 0,4 C. 0,4 và 0,2 D. 0,4 và 0,2 10. Điện phân 100ml dung dịch A chứa đồng thời HCl 0,1M và NaCl 0,2 M với điện cực trơ cĩ màng ngăn xốp tới khi ở anot thốt ra 0,224 lít khí (đktc) thì ngừng điện phân. Dung dịch sau khi điện phân cĩ pH (coi thể tích dung dịch thay đổi khơng đáng kể) là A. 6 B. 7 C. 12 D. 13 11. Điện phân đến hết 0,1 mol Cu(NO3)2 trong dung dịch với điện cực trơ, thì sau điện phân khối lượng dung dịch đã giảm bao nhiêu gam ? ( cho Cu = 64; O = 16) A. 1,6 gam B. 6,4 gam C. 8,0 gam D. 18,8 gam 12. Điều chế Cu từ dung dịch Cu(NO3)2 bằng phương pháp nào thì thu được Cu tinh khiết 99,999% ? A. Phương pháp thủy luyện. B. Phương pháp nhiệt luyện C. Phương pháp điện phân D. Cả A, B, C 13. Khi điện phân 25,98 gam iotua của một kim loại X nĩng chảy, thì thu được 12,69 gam iot. Cho biết cơng thức muối iotua (cho K = 39; Na = 23; Ca = 40; Cs = 132,9) A. KI B. CaI2 C. NaI D. CsI 14. Trong cơng nghiệp natri hiđroxit được sản xuất bằng phương pháp Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 14
15. A. điện phân dung dịch NaCl, khơng cĩ màng ngăn điện cực B. điện phân dung dịch NaNO3, khơng cĩ màng ngăn điện cực C. điện phân dung dịch NaCl, cĩ màng ngăn điện cực D. điện phân NaCl nĩng chảy 15. Điện phân dung dịch CuCl2 với điện cực trơ, sau một thời gian thu được 0,32 gam Cu ở catot và một lượng khí X ở anot. Hấp thụ hồn tồn lượng khí X trên vào 200 ml dung dịch NaOH (ở nhiệt độ thường). Sau phản ứng, nồng độ NaOH cịn lại là 0,05M (giả thiết thể tích dung dịch khơng thay đổi). Nồng độ ban đầu của dung dịch NaOH là (cho Cu = 64) A. 0,15M B. 0,2M C. 0,1M D. 0,05M 16. Hồ tan 40 gam muối CdSO4 bị ẩm vào nước. Để điện phân hết cađimi trong dung dịch cần dùng dịng điện 2,144A và thời gian 4 giờ. Phần trăm nước chứa trong muối là (cho Cd = 112; S = 32; O = 16) A. 18,4% B. 16,8% C. 18,6% D. 16% 17. Điện phân 300ml dung dịch CuSO 4 0,2M với cường độ dịng điện là 3,86A. Khối lượng kim loại thu được ở catot sau khi điện phân 20 phút là (cho Cu = 64; S = 32; O = 16) A. 1,28 gam B.1,536 gam C. 1,92 gam D. 3,84 gam 18. Điện phân dung dịch MSO4 khi ở anot thu được 0,672 lít khí (đktc) thì thấy khối lượng catot tăng 3,84 gam. Kim loại M là (cho Cu = 64; Fe = 56; Ni = 59; Zn = 65) A. Cu B. Fe C. Ni D. Zn 19. Điện phân nĩng chảy muối clorua của kim loại M, ở anot thu được 1,568 lít khí (đktc), khối lượng kim loại thu được ở catot là 2,8 gam. Kim loại M là (cho Mg = 24; Ca = 40; Na = 23; K = 39) A. Mg B. Na C. K D. Ca 20. Cĩ 200ml dung dịch hỗn hợp Cu(NO3)2 và AgNO3. Để điện phân hết ion kim loại trong dung dịch cần dùng dịng điện 0,402A, thời gian 4 giờ, trên catot thốt ra 3,44 gam kim loại. Nồng độ mol/lit của Cu(NO3)2 và AgNO3 là A. 0,1 và 0,2 B. 0,01 và 0,1 C. 0,1 và 0,01 D. 0,1 và 0,1 21. Tiến hành điện phân (cĩ màng ngăn xốp) 500 ml dung dịch chứa hỗn hợp HCl 0,02M và NaCl 0,2M. Sau khi ở anot bay ra 0,448 lít khí (ở đktc) thì ngừng điện phân. Cần bao nhiêu ml dung dịch HNO 3 0,1M để trung hồ dung dịch thu được sau điện phân A. 200 ml B. 300 ml C. 250 ml D. 400 ml 22. Hồ tan 1,28 gam CuSO4 vào nước rồi đem điện phân tới hồn tồn, sau một thời gian thu được 800 ml dung dịch cĩ pH = 2. Hiệu suất phản ứng điện phân là (cho Cu = 64; S = 32; O = 16) A. 62,5% B. 50% C. 75% D. 80% 23. Hồ tan 5 gam muối ngậm nước CuSO4.nH2O rồi đem điện phân tới hồn tồn, thu được dung dịch A. Trung hồ dung dịch A cần dung dịch chứa 1,6 gam NaOH. Giá trị của n là (cho Cu = 64; S = 32; O = 16; H =1; Na = 23) A. 4 B. 5 C. 6 D. 8 ĐÁP ÁN Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Đáp án C D A A C C B A D D B C D Câu 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Đáp án D C C B B A D D B B B Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 15
16. BÀI TỐN KIM LOẠI TÁC DỤNG VỚI ạ DUNG DỊCH MUỐI D ng 4 I- CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1- Phản ứng giữa kim loại với dung dịch muối xảy ra theo qui tắc α “Chất khử mạnh tác dụng với chất oxi hố mạnh để sinh ra chất khử yếy hơn và chất oxi hố yếu hơn. VD: Fe + Cu2+ → Fe2+ + Cu Cu + Fe3+ → Fe2+ + Cu2+ 2- Trường hợp cho hỗn hợp nhiều kim loại tác dựng với một dung dịch muối thì kim loại cĩ tính khử mạnh hơn sẽ bị OXH trước. VD: Hồ tan hỗn hợp kim loại Mg, Fe và Cu trong dung dịch chứa muối AgNO3 thì thứ tự phản ứng xảy ra như sau: Mg + 2Ag+ → Mg2+ + 2Ag Fe + 2Ag+ → Fe2+ + 2Ag Cu + 2Ag+ → Cu2+ + 2Ag Fe2+ + Ag+ → Fe3+ + Ag 3- Trường hợp hồ tan một kim loại vào dung dịch chứa nhiều muối thì ion kim loại nào cĩ tính OXH mạnh hơn sẽ bị khử trước. VD: Hồ tan Fe trong dung dịch chứa đồng thời các dung dịch HCl, AgNO3 và CuSO4, thứ tự phản ứng xảy ra lần lượt như sau: Fe + 2Ag+ → Fe2+ + 2Ag Fe + Cu2+ → Fe2+ + Cu + 2+ Fe + 2H → Fe + H2 4- Để giải bài tốn này ta thường sử dụng kết hợp các phương pháp giải sau: Bảo tồn khối lượng, bảo tồn điện tích, bảo tồn nguyên tố, tăng giảm khối lượng, bảo tồn electron 5- Các kim loại tan trong nước khi tác dụng với các dung dịch muối khơng cho ra kim loại mới. VD: 2Na + CuSO4 + H2O → Cu(OH)2 + Na2SO4 + H2 - - 6- Trong mơi trường trung tính ion NO3 khơng cĩ tính OXH nhưng trong mơi trường axit NO3 là một chất OXH mạnh - + 2+ VD: 3Cu + 2NO3 + 8H → 3Cu + 2NO + 4H2O II- BÀI TẬP VẬN DỤNG Bài 1. Ngâm một đinh sắt sạch trong 200 ml dung dịch CuSO4 sau khi phản ứng kết thúc, lấy đinh sắt ra khỏi dung dịch rửa nhẹ làm khơ nhận thấy khối lượng đinh sắt tăng thêm 0,8 gam. Nồng độ mol/lít của dung dịch CuSO4 đã dùng là: A. 0,25M. B. 0,4M. C. 0,3M. D. 0,5M. Bài 2. Ngâm một lá kẽm vào dung dịch cĩ hồ tan 8,32 gam CdSO4. Phản ứng xong lấy lá kẽm ra khỏi dung dịch, rửa nhẹ, làm khơ thì thấy khối lượng lá kẽm tăng thêm 2,35% so với khối lượng lá kẽm trước phản ứng. Khối lượng lá kẽm trước phản ứng là: A. 80gam B. 60gam C. 20gam D. 40gam Bài 3. Nhúng một đinh sắt cĩ khối lượng 8 gam vào 500ml dung dịch CuSO4 2M. Sau một thời gian lấy đinh sắt ra cân lại thấy nặng 8,8 gam. Nồng độ mol/l của CuSO4 trong dung dịch sau phản ứng là: A. 0,27M B. 1,36M C. 1,8M D. 2,3M Bài 4: Ngâm lá kẽm trong dung dịch chứa 0,1 mol CuSO4. Phản ứng xong thấy khối lượng lá kẽm: Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 16
17. A. tăng 0,1 gam. B. tăng 0,01 gam. C. giảm 0,1 gam. D. khơng thay đổi. Bài 5: Hồ tan hồn tồn 28 gam bột Fe vào dung dịch AgNO3 dư thì khối lượng chất rắn thu được là A. 108 gam.B. 162 gam.C. 216 gam.D. 154 gam. Bài 6: Nhúng 1 thanh nhơm nặng 50 gam vào 400ml dung dịch CuSO4 0,5M. Sau một thời gian lấy thanh nhơm ra cân nặng 51,38 gam. Hỏi khối lượng Cu thốt ra là bao nhiêu? A. 0,64gam. B. 1,28gam.C. 1,92gam.D. 2,56gam. Bài 7: Ngâm một lá Fe trong dung dịch CuSO4. Sau một thời gian phản ứng lấy lá Fe ra rửa nhẹ làm khơ, đem cân thấy khối lượng tăng thêm 1,6 gam. Khối lượng Cu bám trên lá Fe là bao nhiêu gam? A. 12,8 gam.B. 8,2 gam.C. 6,4 gam.D. 9,6 gam. Bài 8: Ngâm một lá kẽm trong 100 ml dung dịch AgNO3 0,1M. Khi phản ứng kết thúc, khối lượng lá kẽm tăng thêm A. 0,65 gam.B. 1,51 gam.C. 0,755 gam.D. 1,3 gam. Bài 9: Cho m gam hỗn hợp bột Zn và Fe vào lượng dư dung dịch CuSO 4. Sau khi phản ứng kết thúc, lọc bỏ phần dung dịch, thu được m gam bột rắn. Thành phần % theo khối lượng của Zn trong hỗn hợp ban đầu là: A. 12,67% B. 82,2% C. 85,3% D. 90,27% ĐTS KHỐI B-2007 Bài 10: Cho 16 gam Cu vào dung dịch chứa 0,075 mol Cu(NO 3)2 và 0,4 mol HCl thấy cĩ V1 lít khí NO thốt ra và dung dịch A. Cho thêm H2SO4 lỗng, dư vào dung dịch A thấy thốt ra V2 lít khí NO nữa. Các khí đo ở ĐKTC. Giá trị V1 và V2 là: A. V1= 1,12 và V2= 2,24 B. V1=1,12 và V2=3,36 C. V1=V2=2,24 D. V 1=2,24 và V2=1,12 Bài 11: Cho hỗn hợp bột Al, Fe với dung dịch chứa Cu(NO3)2 và AgNO3. Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được hỗn hợp rắn gồm ba kim loại là: A. Fe, Cu, Ag. B. Al, Cu, Ag. C. Al, Fe, Cu. D. Al, Fe, Ag. ĐTSCĐ KHỐI A,B-2008 Bài 12: Hồ tan hồn tồn Fe3O4 trong dung dịch H2SO4 lỗng (dư) được dung dịch X 1. Cho lượng dư bột Fe vào dung dịch X1 (trong điều kiện khơng cĩ khơng khí) đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được dung dịch X2 chứa chất tan là A. Fe2(SO4)3 và H2SO4. B. FeSO4. C. Fe2(SO4)3. D. FeSO4 và H2SO4. ĐTSCĐ KHỐI A,B-2008 Bài 13: Cho hỗn hợp bột gồm 2,7 gam Al và 5,6 gam Fe vào 550 ml dung dịch AgNO3 1M. Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là (biết thứ tự trong dãy thế điện hố: Fe3+/Fe2+ đứng trước Ag+/Ag) A. 59,4. B. 64,8. C. 32,4. D. 54,0. ĐTS KHỐI A-2008 Bài 14: Cho 6,72 gam Fe vào 400 ml dung dịch HNO3 1M, đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được khí NO (sản phẩm khử duy nhất) và dung dịch X. Dung dịch X cĩ thể hồ tan tối đa m gam Cu. Giá trị của m là A. 1,92. B. 3,20. C. 0,64. D. 3,84. ĐTS KHỐI A-2009 Bài 15: Cho hỗn hợp gồm Fe và Zn vào dung dịch AgNO 3 đến khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được dung dịch X gồm hai muối và chất rắn Y gồm hai kim loại. Hai muối trong X là A. Fe(NO3)3 và Zn(NO3)2. B. Zn(NO3)2 và Fe(NO3)2. C. AgNO3 và Zn(NO3)2. D. Fe(NO3)2 và AgNO3 ĐTS KHỐI A-2009 Bài 16: Cho hỗn hợp gồm 1,12 gam Fe và 1,92 gam Cu vào 400 ml dung dịch chứa hỗn hợp gồm H2SO4 0,5M và NaNO3 0,2M. Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được dung dịch X và khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Cho V ml dung dịch NaOH 1M vào dung dịch X thì lượng kết tủa thu được là lớn nhất. Giá trị tối thiểu của V là A. 360. B. 240. C. 400. D. 120. ĐTS KHỐI A-2009 Bài 17: Cho hỗn hợp gồm 1,2 mol Mg và x mol Zn vào dung dịch chứa 2 mol Cu 2+ và 1 mol Ag+ đến khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được một dung dịch chứa ba ion kim loại. Trong các giá trị sau đây, giá trị nào của x thoả mãn trường hợp trên? A. 1,8. B. 1,5. C. 1,2. D. 2,0. Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 17
18. ĐTS KHỐI A-2009 Bài 18: Cho 2,24 gam bột sắt vào 200 ml dung dịch chứa hỗn hợp gồm AgNO3 0,1M và Cu(NO3)2 0,5M. Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được dung dịch X và m gam chất rắn Y. Giá trị của m là A. 2,80. B. 2,16. C. 4,08. D. 0,64 ĐTS KHỐI B-2009 Bài 19: Cho m gam bột Fe vào 800 ml dung dịch hỗn hợp gồm Cu(NO 3)2 0,2M và H2SO4 0,25M. Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được 0,6m gam hỗn hợp bột kim loại và V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m và V lần lượt là A. 10,8 và 4,48. B. 10,8 và 2,24. C. 17,8 và 2,24. D. 17,8 và 4,48 ĐTS KHỐI B-2009 Bài 20: Nhúng một thanh sắt nặng 100 gam vào 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm Cu(NO3)2 0,2M và AgNO3 0,2M. Sau một thời gian lấy thanh kim loại ra, rửa sạch làm khơ cân được 101,72 gam (giả thiết các kim loại tạo thành đều bám hết vào thanh sắt). Khối lượng sắt đã phản ứng là A. 1,40 gam. B. 2,16 gam. C. 0,84 gam. D. 1,72 gam. ĐTS KHỐI B-2009 Bài 21: Hồ tan hồn tồn 24,4 gam hỗn hợp gồm FeCl 2 và NaCl (cĩ tỉ lệ số mol tương ứng là 1 : 2) vào một lượng nước (dư), thu được dung dịch X. Cho dung dịch AgNO 3 (dư) vào dung dịch X, sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn sinh ra m gam chất rắn. Giá trị của m là A. 57,4. B. 28,7. C. 10,8. D. 68,2. ĐTS KHỐI B-2009 Bài 22: Nhúng một thanh kim loại R hố trị II vào dung dịch chứa a mol CuSO4, sau một thời gian thấy khối lượng thanh kim loại giảm 0,05%. Cũng thanh kim loại trên nhúng vào dung dịch chứa a mol Pb(NO3)2 thì khối lượng thanh kim loại tăng 7,1%. Kim loại R là: A. Mg B.FeC.Zn D.Ni Bài 23: Cho a gam bột Fe phản ứng với hỗn hợp gồm 14,6 gam HCl và 25,6 gam CuSO4, sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn thu được hỗn hợp kim loại cĩ khối lượng 0,7a gam và x lít khí (ĐKTC). Giá trị của a và X là: A. 33.067 và 22.4 B. 3.3067 và 4.48 C. 3.3067 và 2,24D. 33.067 và 4,48 Bài 24: Cho 3,08 gam Fe vào 150 ml dung dịch AgNO3 1M, lắc kỉ cho đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là: A. 11.88 B. 16,2 C. 18,2 D. 17,96 Bài 25: Cho 19,2 gam Cu vào 1 lít dung dịch hỗn hợp gồm H2SO4 0,1M và KNO3 0,2M thu được V lít khí NO duy nhất (ĐKTC). Giá trị của V là: A. 1.12 B. 2.24 C. 4.48 D. 3.36 Bài 26: Nhúng một thanh graphit được phủ một lớp kim loại hố trị II vào dung dịch CuSO4 dư. Sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn thấy khối lượng thanh graphit giảm 0,24 gam. Cũng thanh graphit trên nhúng vào dung dịch AgNO3 dư thì sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn khối lượng thanh graphit tăng 0,52 gam. Kim loại hố trị II đĩ là: A. Pb B. Cd C. Al D. Sn Bài 27: Ngâm một vật bằng Cu cĩ khối lượng 15 gam vào 340 gam dung dịch AgNO3 6%. Sau một thời gian nhấc thanh Cu ra thấy khối lượng AgNO3 trong dung dịch giảm 25%. Khối lượng của vật sau phản ứng là: A. 3.24 gam B. 2,28 gam C. 17,28 gam D. 24,12 gam. Bài 28: Cho 3,78 gam bột Al phản ứng vừa đủ với dung dịch muối XCl3 tạo thành dung dịch Y. Khối lượng chất tan trong dung dịch Y giảm 4,06 gam so với dung dịch X. Xác định cơng thức của muối XCl3. A. InCl3 B. GaCl3 C. FeCl3 D. GeCl3. Bài 29: Cho 0,3 mol bảt Cu và 0,6 mol Fe(NO3)2 vào dung dảch chảa 0,9 mol H2SO4 (lỗng). Sau khi các phản ảng xảy ra hồn tồn, thu đưảc V lít khí NO (sản phảm khả duy nhảt, ả đktc). Giá trả cảa V là B. A. 6,72 B. 8,96 C. 4,48 D. 10,08 ĐTS KHỐI B-2010 Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 18
19. ạ BÀI TỐN NHIỆT KIM LOẠI D ng 5 I-CƠ SỞ LÝ THUYẾT 1. Phản ứng nhiệt kim loại là phản ứng khử các oxit kim loại thành kim loại tự do bằng các chất khử như : CO,H2,Al (phản ứng nhiệt nhơm) ở nhiệt độ cao. 2. Các chất khử CO và H2 chỉ khử được các kim loại cĩ tính khử trung bình và yếu (Kim loại đứng sau Al trong dãy điện hố). 3. Trong phản ứng khử các oxit kim loại bởi các chất khử CO và H2 ta luơn cĩ: nO(oxit) = nCO = nCO2 nO(oxit) = nH2 = nH2O 4. Trong phản ứng nhiệt kim loại ta luơn cĩ: mOxit giảm = mO trong oxit 5. Để giải bài tốn này ta thường kết hợp các phương pháp: Bảo tồn khối lượng, bảo tồn electron, bảo tồn nguyên tố và phương pháp tăng giảm khối lượng. II- BÀI TẬP VẬN DỤNG Bài 1: Cho V lít hỗn hợp khí (ở đktc) gồm CO và H2 phản ứng với một lượng dư hỗn hợp rắn gồm CuO và Fe3O4 nung nĩng. Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, khối lượng hỗn hợp rắn giảm 0,32 gam. Giá trị của V là A. 0,448. B. 0,112. C. 0,224. D. 0,560. Bài 2: Dẫn từ từ V lít khí CO (ở đktc) đi qua một ống sứ đựng lượng dư hỗn hợp rắn gồm CuO, Fe2O3 (ở nhiệt độ cao). Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được khí X. Dẫn tồn bộ khí X ở trên vào lượng dư dung dịch Ca(OH)2 thì tạo thành 4 gam kết tủa. Giá trị của V là A. 1,120. B. 0,896. C. 0,448. D. 0,224. Bài 3: Cho khí CO khử hồn tồn đến Fe một hỗn hợp gồm: FeO, Fe 2O3, Fe3O4 thấy cĩ 4,48 lít CO 2 (đktc) thốt ra. Thể tích CO (đktc) đã tham gia phản ứng là A. 1,12 lít. B. 2,24 lít.C. 3,36 lít. D. 4,48 lít. Bài 4: Thổi một luồng khí CO đi qua ống sứ đựng m gam hỗn hợp Fe 3O4 và CuO nung nĩng thu được 2,32 gam hỗn hợp rắn. Tồn bộ khí thốt ra cho hấp thụ hết vào bình đựng dung dịch Ca(OH) 2 dư thu được 5 gam kết tủa. Giá trị của m là: A. 3,22 gam. B. 3,12 gam. C. 4,0 gam. D. 4,2 gam. Bài 5: Để khử hồn tồn 30 gam hỗn hợp CuO, FeO, Fe2O3, Fe3O4, MgO cần dùng 5,6 lít khí CO (ở đktc). Khối lượng chất rắn sau phản ứng là A. 28 gam. B. 26 gam. C. 22 gam. D. 24 gam. Bài 6: Khử hồn tồn 17,6 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe 2O3 cần 2,24 lít CO (ở đktc). Khối lượng sắt thu được làA. 5,6 gam. B. 6,72 gam. C. 16,0 gam.D. 8,0 gam. Bài 7: Cho luồng khí CO (dư) đi qua 9,1 gam hỗn hợp gồm CuO và Al 2O3 nung nĩng đến khi phản ứng hồn tồn, thu được 8,3 gam chất rắn. Khối lượng CuO cĩ trong hỗn hợp ban đầu là A. 0,8 gam.B. 8,3 gam.C. 2,0 gam.D. 4,0 gam. Bài 8. Cho dịng khí CO dư đi qua hỗn hợp (X) chứa 31,9 gam gồm Al2O3, ZnO, FeO và CaO thì thu được 28,7 gam hỗn hợp chất rắn (Y). Cho tồn bộ hỗn hợp chất rắn (Y) tác dụng với dung dịch HCl dư thu được V lít H2 (đkc). Giá trị V là Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 19
20. A. 5,60 lít. B. 4,48 lít. C. 6,72 lít. D. 2,24 lít. Bài 9: Khử 6,4 gam CuO bằng H 2 ở nhiệt độ cao thu được chất rắn A và hỗn hợp khí B. Dẫn tồn bộ lượng khí B qua bình đựng H2SO4 đậm đặc, thấy khối lượng bình tăng 0,9 gam. Thành phần % CuO đã bị khử trong phản ứng trên là: A. 62,5% B. 75% C. 80% D. 65%. Bài 10: Dẫn từ từ luồng khí H 2 qua 16 gam hỗn hợp gồm MgO và CuO đun nĩng đến khi khối lượng hỗn hợp khơng đổi thu đưpực chất rắn A. Chất rắn A tác dụng vừa đủ với 1 lít dung dịch H 2SO4 0,2M. Phần trăn theo khối lượng của CuO trong hỗn hợp ban đầu là: A. 40% B. 60% C. 75% D. 50% Bài 11: Cho luồng khí CO dư qua ống sứ đựng 1,6 gam Fe2O3 đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn thu được chất rắn A và khí B. Cho tồn bộ lượng khí B thu được vào bình đựng dung dịch Ca(OH) 2 dư, thấy xuất hiện 3 gam kết tủa. Phần trăm khối lượng Fe2O3 bị khử là: A. 75% B. 80% C. 90% D. 100% Bài 12: Cĩ m gam hỗn hợp chứa Fe và Fe 2O3. Cho luơng khí CO dư đi qua m gam hỗn hợp trên, đun nĩng đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn thu được 11,2 gam Fe. Cũng m gam hỗn hợp trên cho tác dụng với dung dịch HCl dư người ta thu được 2,24 lít khí H2 (đktc). Thành phần % theo khối lượng của Fe trong hỗn hợp ban đầu là: A. 30% B. 41,7% C. 58,83% D. 70% Bài 13: Khử hồn tồn 4,06 gam oxit kim loại R bởi khí CO thu được 1,568 lít khí CO2. Lượng kim loại sinh ra cho tác dụng hồn tồn với dung dịch HCl dư thu được 0,0525 mol H2. Cơng thức phân tử của oxit kim loại là: A. Al2O3 B. CuO C. Fe2O3 D. Fe3O4 Bài 14: Cho luồng khí CO qua ống sứ đựng 0,04 mol hỗn hợp X gồm FeO và Fe 2O3 nung nĩng, được chất rắn Y nặng 4,784 gam và 0,046 mol CO2. Số mol từng chất trong hỗn hợp X là. A. 0,015 mol FeO và 0,0025 mol Fe2O3 B. 0,01 mol FeO và 0,03mol Fe2O3 C. 0,02 mol FeO và 0,02 mol Fe2O3. D. 0,02 mol FeO và 0,03 mol Fe2O3. Bài 15: Cho một luồng khí CO đi qua 29 gam một oxit sắt. Sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn người ta thu được một chất rắn cĩ khối lượng 21 gam. Xác định cơng thức oxit sắt. A. Khơng xác định được B. Fe2O3 C. FeO D. Fe3O4 Bài 16: Dùng CO dư để khử hồn tịan m gam bột sắt oxit. Dẫn tịan bộ lượng khí sinh ra đi thật chậm qua 1 lít dung dịch Ba(OH)2 0,1M thì vừa đủ và thu được 9,85gam kết tủa. Mặt khác hịa tan tịan bộ m gam bột sắt oxit trên bằng dd HCl dư rồi cơ cạn thì thu được 16,25gam muối khan. m cĩ giá trị là bao nhiêu gam? Và cơng thức oxit (FexOy). A, 8gam; Fe2O3 B. 15,1gam, FeO C. 16gam; FeO D. 11,6gam; Fe3O4 Bài 17: Dùng CO dư để khử hịan tịan m gam bột sắt oxit(Fe xOy) dẫn tịan bộ lượng khí sinh ra đi thật chậm qua 1 lít dung dịch Ba(OH)2 0,1M thì phản ứng vừa đủ thu được 9,85gam kết tủa. Số mol khí CO2 thu được là bao nhiêu? A. 0,05mol B. 0,15 mol C. 0,025mol D. 0,05 và 0,075 mol Bài 18: Dùng CO dư để khử hịan tịan m gam bột sắt oxit (FexOy), dẫn tịan bộ lượng khí sinh ra đi thật chậm qua 1 lít dung dịch Ba(OH)2 0,1M thì vừa đủ và thu được 9,85gam kết tủa. Mặt khác hịa tan tịan bộ m gam bột sắt oxit bằng dung dịch HCl dư rồi cơ cạn thì thu được 16,25 gam muối khan. m cĩ gía trị là? A. 8 gam B. 15,1gam C. 16gam D. 11,6gam Bài 19: Hỗn hợp X gồm Fe và oxit sắt cĩ khối lượng 2,6gam. Cho khí CO dư đi qua X nung nĩng, Khí sinh ra hấp thụ vào dung dịch nước vơi trong dư thì được 10gam kết tủa. Tổng khối lượng Fe cĩ trong X là? A. 1 gam B. 0,056gam C. 2 gam D. 1,12gam Bài 20: Dẫn 1 luồng CO dư qua ống đựng m gam hỗn hợp X gồm Fe 2O3 và CuO nung nĩng thu được chất rắn Y; khí ra khỏi ống được dẫn vào bình đựng dung dịch Ca(OH) 2 dư, thu được 40 gam kết tủa. Hịa tan chất rắn Y trong dung dịch HCl dư thấy cĩ 4,48 lít khí H2 bay ra (đktc). Gía trị m là? A. 24 B. 16 C. 32 D. 12 Bài 21: Nung nĩng 7,2gam Fe2O3 với khí CO. Sau một thời gian thu được m gam chất rắn X. Khí sinh ra sau phản ứng được hấp thụ hết bởi ddBa(OH) 2 được 5,91g kết tủa, tiếp tục cho Ba(OH) 2 dư vào dung dịch trên thấy cĩ 3,94 gam kết tủa nữa. Tìm m? A. 0,32gam B. 64gam C. 3,2gam D. 6,4gam Bài 22: Cho khí CO qua ống sứ chứa 15,2gam hỗn hợp chất rắn CuO và Fe 3O4 nung nĩng , thu được khí X và 13,6 gam chất rắn Y. Dẫn từ từ khí X vào dung dịch Ca(OH)2 dư thấy cĩ kết tủa. Lọc lấy kết tủa và nung đến khối lượng khơng đổi được m gam chất rắn. m cĩ gía trị là? A. 10gam B. 16gam C. 12gam D. 18gam Bài 23: Cho luồng khí H2 (dư) qua hỗn hợp các oxit CuO, Fe 2O3, ZnO, MgO nung ở nhiệt độ cao. Sau phản ứng hỗn hợp rắn cịn lại là: A. Cu, Fe, Zn, MgO. B. Cu, Fe, ZnO, MgO. C. Cu, Fe, Zn, Mg. D. Cu, FeO, ZnO, MgO ĐTS KHỐI A-2007 Bài 24: Phản ứng hố học xảy ra trong trường hợp nào dưới đây khơng thuộc loại phản ứng nhiệt nhơm? A. Al tác dụng với Fe3O4 nung nĩng. B. Al tác dụng với CuO nung nĩng. C. Al tác dụng với Fe2O3 nung nĩng. D. Al tác dụng với axit H2SO4 đặc, nĩng Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 20
21. ĐTS CĐ KHỐI A-2007 Bài 25: Cho khí CO (dư) đi vào ống sứ nung nĩng đựng hỗn hợp X gồm Al2O3, MgO, Fe3O4, CuO thu được chất rắn Y. Cho Y vào dung dịch NaOH (dư), khuấy kĩ, thấy cịn lại phần khơng tan Z. Giả sử các phản ứng xảy ra hồn tồn. Phần khơng tan Z gồm A. MgO, Fe, Cu. B. Mg, Fe, Cu. C. MgO, Fe3O4, Cu. D. Mg, Al, Fe, Cu. ĐTS CĐ KHỐI A-2007 Bài 26: Cho 4,48 lít khí CO (ở đktc) từ từ đi qua ống sứ nung nĩng đựng 8 gam một oxit sắt đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn. Khí thu được sau phản ứng cĩ tỉ khối so với hiđro bằng 20. Cơng thức của oxit sắt và phần trăm thể tích của khí CO2 trong hỗn hợp khí sau phản ứng là (Cho H = 1; C = 12; O = 16; Fe = 56) A. FeO; 75%. B. Fe2O3; 75%. C. Fe2O3; 65%. D. Fe3O4; 75%.ĐTS CĐ KHỐI A-2007 Bài 27: Cho V lít hỗn hợp khí (ở đktc) gồm CO và H 2 phản ứng với một lượng dư hỗn hợp rắn gồm CuO và Fe 3O4 nung nĩng. Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, khối lượng hỗn hợp rắn giảm 0,32 gam. Giá trị của V là A. 0,448. B. 0,112. C. 0,224. D. 0,560. ĐTS KHỐI A-2008 Bài 28: Nung nĩng m gam hỗn hợp Al và Fe2O3 (trong mơi trường khơng cĩ khơng khí) đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được hỗn hợp rắn Y. Chia Y thành hai phần bằng nhau: - Phần 1 tác dụng với dung dịch H2SO4 lỗng (dư), sinh ra 3,08 lít khí H2 (ở đktc); - Phần 2 tác dụng với dung dịch NaOH (dư), sinh ra 0,84 lít khí H2 (ở đktc). Giá trị của m là A. 22,75 B. 21,40. C. 29,40. D. 29,43. ĐTS KHỐI A-2008 Bài 29: Dẫn từ từ V lít khí CO (ở đktc) đi qua một ống sứ đựng lượng dư hỗn hợp rắn gồm CuO, Fe 2O3 (ở nhiệt độ cao). Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được khí X. Dẫn tồn bộ khí X ở trên vào lượng dư dung dịch Ca(OH)2 thì tạo thành 4 gam kết tủa. Giá trị của V là A. 1,120. B. 0,896. C. 0,448. D. 0,224. ĐTS CĐ KHỐI A-2008 Bài 30: Đốt nĩng một hỗn hợp gồm Al và 16 gam Fe2O3 (trong điều kiện khơng cĩ khơng khí) đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được hỗn hợp rắn X. Cho X tác dụng vừa đủ với V ml dung dịch NaOH 1M sinh ra 3,36 lít H2 (ởđktc). Giá trị của V là A. 150. B. 100. C. 200. D. 300. ĐTS CĐ KHỐI A-2008 Bài 31: Cho luồng khí CO (dư) đi qua 9,1 gam hỗn hợp gồm CuO và Al2O3 nung nĩng đến khi phản ứng hồn tồn, thu được 8,3 gam chất rắn. Khối lượng CuO cĩ trong hỗn hợp ban đầu là A. 0,8 gam. B. 8,3 gam. C. 2,0 gam. D. 4,0 gam. ĐTS KHỐI A-2009 Bài 32: Nung nĩng m gam hỗn hợp gồm Al và Fe3O4 trong điều kiện khơng cĩ khơng khí. Sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được hỗn hợp rắn X. Cho X tác dụng với dung dịch NaOH (dư) thu được dung dịch Y, chất rắn Z và 3,36 lít khí H2 (ở đktc). Sục khí CO2 (dư) vào dung dịch Y, thu được 39 gam kết tủa. Giá trị của m là A. 45,6. B. 48,3. C. 36,7. D. 57,0. ĐTS KHỐI B-2009 Bài 33: Khử hồn tồn m gam oxit MxOy cần vừa đủ 17,92 lít khí CO (đktc), thu được a gam kim loại M. Hịa tan hết a gam M bằng dung dịch H 2SO4 đặc nĩng (dư), thu được 20,16 lít khí SO 2 (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Oxit MxOy là A. Cr2O3. B. FeO. C. Fe3O4. D. CrO ĐTS KHỐI B-2010 III- BÀI TẬP LUYỆN TẬP TỰ GIẢI 1. Cho luồng khí CO đi qua ống đựng m gam Fe 2O3 ở nhệt độ cao một thời gian người ta thu được 6,72 gam hỗn hợp gồm 4 chất rắn khác nhau (A). Đem hồ tan hồn tồn hỗn hợp này vào dung dịch HNO 3 dư thấy tạo thành 0,448 lít khí B duy nhất cĩ tỉ khối so với khí H 2 bằng 15. m nhận giá trị là (cho Fe = 56; O = 16; C = 12 ) A. 5,56 gam B. 6,64 gam C.7,2 gam D. 8,81 gam 2. Thổi 1 lượng khí CO đi qua ống đựng m gam Fe 2O3 nung nĩng thu được 6,72 gam hỗn hợp X gồm 4 chất rắn là Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 . X tác dụng với dung dịch HNO 3 dư thấy tạo thành 0,16 mol NO 2. m (g) Fe2O3 cĩ giá trị bằng (cho Fe = 56; O = 16; C = 12 ) A. 8 gam B. 7 C. 6 gam D. 5 gam 3. Thổi từ từ V lít hỗn hợp khí (đktc) gồm CO và H 2 đi qua ống đựng 16,8 gam hỗn hợp 3 oxit CuO, Fe3O4, Al2O3 nung nĩng, phản ứng hồn tồn. Sau phản ứng thu được m gam chất rắn và một hỗn hợp khí nặng hơn khối lượng của hỗn hợp V là 0,32 gam. Tính V và m (cho Fe = 56; O = 16; Al = 27 ; C = 12 ; H = 1) A. 0,224 lít và 14,48 gam B. 0,672 lít và 18,46 gam C. 0,112 lít và 12,28 gam D. 0,448 lít và 16,48 gam 4. Thổi rất chậm 2,24 lít hỗn hợp khí (đktc) gồm CO và H 2 đi qua ống sứ đựng hỗn hợp CuO, Fe 3O4, Al2O3, Fe2O3 cĩ khối lượng là 24 dư được đun nĩng, phản ứng hồn tồn. Sau khi kết thúc phản ứng khối lượng chất rắn cịn lại trong ống sứ là (cho Fe = 56; O = 16; Al = 27 ; C = 12 ; H = 1). Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 21
22. A. 22,4 gam B. 11,2 gam C. 20,8 gam D. 16,8 gam 5. Cho luồng khí CO dư vào ống sứ nung nĩng đựng hỗn hợp X gồm CuO, MgO, Fe 3O4, Al2O3 thu được chất rắn Y. Cho Y vào dung dịch NaOH dư khuấy kĩ, thấy cịn lại phần khơng tan Z. Giả sử các phản ứng xảy ra hồn tồn. Phần khơng tan Z gồm. A. MgO, Fe, Cu B. Mg, Fe, Cu C. MgO, Fe3O4, Cu D. Mg, Fe, Cu, Al 6. Cho 4,48 lít khí CO (đktc) từ từ đi qua ống nung nĩng đựng 8 gam một oxit sắt đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn. Khí thu được sau phản ứng cĩ tỉ khối so với hiđro bằng 20. Cơng thức của oxit sắt và phần trăm thể tích của khí CO2 trong hỗn hợp sau phản ứng là (cho Fe = 56; O = 16; C = 12) A. FeO ; 75% B. Fe2O3 ; 75% C. Fe2O3 ; 65% D. Fe3O4 ; 75% 7. Cho luồng khí CO dư qua ống đựng m gam hỗn hợp X gồm CuO và Fe 2O3 nung nĩng thu được chất rắn Y. Khí ra khỏi ống được dẫn vào bình đựng dung dịch Ca(OH) 2 dư, thu được 40 gam kết tủa. Hồ tan chất rắn Y trong dung dịch HCl dư thấy cĩ 4,48 lít khí H2 bay ra ở đktc. Giá trị m là (cho Fe = 56; O = 16; C = 12 ; Cl = 35,5 ; H = 1 ; Cu = 64 ; Ca = 40) A. 24 B. 16 C. 32 D. 12 8. Cho luồng khí CO dư qua ống đựng m gam hỗn hợp X gồm CuO, Fe 2O3, FeO, Al2O3 nung nĩng thu được hỗn hợp rắn cĩ khối lượng 16 gam. Dẫn tồn bộ khí thốt ra sục vào bình đựng nước vơi trong dư, thu được 15 gam kết tủa trắng. Giá trị m là A. 18,4 B. 13,6 C. 22,6 D. 23 9. Khi dùng CO để khử Fe2O3 thu được hỗn hợp rắn X. Hồ tan X bằng dung dịch HCl dư thấy cĩ 4,48 lít khí bay ra ở đktc. Dung dịch thu được sau phản ứng tác dụng với NaOH dư cho 45 gam kết tủa trắng. Thể tích CO ở đktc cần dùng là (cho Fe = 56; O = 16; C = 12 ; Cl = 35,5 ; H = 1 ; Na = 23) A. 6,72 lít B. 8,96 lít C. 10,08 lít D. 13,44 lít 10. Khử hết m gam Fe 3O4 bằng khí CO thu được hỗn hợp A gồm FeO và Fe. A tan vừa đủ trong 0,3 lít dung dịch H2SO41M cho ra 4,48 lít khí (đktc). Tính m (cho Fe = 56; O = 16) A. 23,2 gam B. 2,32 gam C. 23,2 gam D. 23,2 gam 11. Khi cho 41,4 gam hỗn hợp X gồm Cr 2O3, Fe2O3, Al2O3 tác dụng với dung dịch NaOH đặc dư, sau phản ứng thu được chất rắn cĩ khối lượng 16 gam. Để khử hồn tồn 41,4 gam X bằng phản ứng nhiệt nhơm, phảI dùng 10,8 gam Al. Thành phần phần trăm theo khối lượng của Cr 2O3 trong hỗn hợp X là (cho hiệu suất của các phản ứng là 100% ; O = 16 ; Al = 27 ; Cr = 52 ; Fe = 16) A. 20,33% B. 66,67% C. 50,67% D. 36,71% 12. Khử 4,8 gam một oxit của kim loại trong dãy điện hố ở nhiệt độ cao, cần 2,016 lít khí H 2 (đktc). Kim loại thu được đem hồ tan trong dung dịch HCl dư, thu được 1,344 lít khí H 2 (đktc). Cơng thức hố học của oxít kim loại đã dùng là (cho Fe = 56; Zn = 65; Cu = 64; O = 16) A. FeO B. Fe2O3 ; C. ZnO D. CuO 13. Cho 4,72 gam hỗn hợp bột các chất Fe, FeO, Fe 2O3 tác dụng với CO ở nhiệt độ cao. Phản ứng xong thu được 3,92 gam sắt. Nếu ngâm cũng lượng hỗn hợp các chất trên trong dung dịch CuSO 4 dư, phản ứng xong khối lượng chất rắn thu được là 4,96 gam. Khối lượng (gam) Fe, Fe 2O3, FeO trong hỗn hợp ban đầu lần lượt là (cho Fe = 56; S = 32; Cu = 64; O = 16) A. 1,68 ; 1,44 ; 1,6 C. 1,6 ; 1,54 ; 1,64 C. 1,6 ; 1,44 ; 1,64 D. 1,68 ; 1,6 ; 1,44 14. Khử hồn tồn 4,06 gam một oxit kim loại bằng CO ở nhiệt độ cao thành kim loại. Dẫn tồn bộ khí sinh ra vào bình đựng dung dịch Ca(OH)2 dư thấy tạo thành 7 gam kết tủa. Nếu lấy lượng kim loại sinh ra hồ tan hết trong dung dịch HCl dư, thu được 1,176 lít khí H2 (đktc). Cơng thức hố học của oxit kim loại đã dùng là (cho Fe = 56; Zn = 65; Cu = 64; O = 16; Ca = 40; C = 12) A. FeO B. Fe2O3 ; C. Fe3O4 D. CuO 15. Đốt cháy hồn tồn 33,4 gam hỗn hợp B 1 gồm bột các kim loại Al, Fe và Cu ngồi khơng khí, thu được 41,4 gam hỗn hợp B2 gồm ba oxit kim loại. Cho tồn bộ hỗn hợp B2 thu được tác dụng hồn tồn với dung dịch H2SO4 20% cĩ khối lượng riêng d = 1,14g/ml. Thể tích tối thiểu của dung dịch H 2SO4 20% để hồ tan hết hỗn hợp B2 là (cho Fe = 56; Al = 27; Cu = 64; O = 16; S = 32; H = 1) A. 251 ml B. 215 ml C. 200 ml D. 198 ml Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 22
23. ĐA C A D A A B A A C D D B D C B Chuyên đề: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI Trang 23