Đề thi chuyên đề lần 4 môn Ngữ văn Lớp 12 - Năm học 2019-2020 - Trường THPT Liễn Sơn (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi chuyên đề lần 4 môn Ngữ văn Lớp 12 - Năm học 2019-2020 - Trường THPT Liễn Sơn (Có đáp án)

1. SỞ GD-ĐT VĨNH PHÚC ĐỀ THI CHUYÊN ĐỀ LẦN 4 TRƯỜNG THPT LIỄN SƠN MÔN: NGỮ VĂN; KHỐI 12 Đề thi gồm: 01 trang NĂM HỌC: 2019 – 2020 Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc đoạn trích: Tôi vừa đọc một bài trong tạp chí GQ. Bài báo trích dẫn lời của diễn viên Andy Garcia nói rằng:“Điều quan trọng khi bạn theo đuổi một mục tiêu là không bao giờ quên tính toàn vẹn của hành trình ấy”. Tôi rất thích cách diễn tả này. Và Garcia đã đúng. Hành trình đến bất cứ kết quả nào - dù là một kỹ năng tuyệt vời hay một cách sống tốt đẹp - cũng quan trọng ngang bằng với đích đến của nó (nếu không nói là quan trọng hơn). Có một điều tôi mong bạn hãy suy ngẫm: hành trình leo núi ban tặng nhiều giá trị và phần thưởng hơn việc đến được đỉnh núi. Tại sao? Bởi vì chính cuộc hành trình sẽ hình thành cá tính, tạo cơ hội để bạn nhận ra tiềm năng của mình và kiểm tra xem bạn thực sự muốn chiến thắng tới đâu. Chính hành trình mới dạy bạn, biến đổi bạn, và kêu gọi tài năng ẩn náu trong con người. Bạn phải phát huy những phẩm chất của một người xuất sắc, như sự kiên định, can đảm, dẻo dai, trắc ẩn, hiểu biết. Tất nhiên, đạt tới ước mơ sẽ mang lại cảm giác tuyệt vời. Tôi luôn đồng ý như vậy. Nhưng nó không mang lại những quà tặng tương tự như những gì bạn nhận được qua cuộc hành trình. Trong thử thách, ta học hỏi được nhiều hơn lúc thành công. Vậy mỗi khi bạn cảm thấy nôn nóng, tuyệt vọng hay chán nản trên đường tiến tới một cuộc đời mình mong muốn, hãy nhớ rằng chính nơi bạn dừng chân có thể là nơi tốt nhất dành cho bạn. Và có lẽ hành trình còn tốt hơn cả đích đến. (Trích Hành trình và đích đến, trong Đời ngắn đừng ngủ dài, Robin Sharma, Phạm Anh Tuấn dịch, Nxb Trẻ, 2018, tr 204 - 205) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích. Câu 2. Theo tác giả, hành trình theo đuổi một mục tiêu nào đó đem lại cho mỗi người những giá trị và phần thưởng nào? Câu 3. Anh/Chị hiểu như thế nào về ý kiến: Hành trình leo núi ban tặng nhiều giá trị và phần thưởng hơn việc đến được đỉnh núi? Câu 4. Anh/Chị có đồng tình với quan điểm: Mỗi khi bạn cảm thấy nôn nóng, tuyệt vọng hay chán nản trên đường tiến tới một cuộc đời mình mong muốn, hãy nhớ rằng chính nơi bạn dừng chân có thể là nơi tốt nhất dành cho bạn không? Vì sao? II. LÀM VĂN (7.0 điểm) Câu 1 (2.0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về ý kiến sau: Hành trình đến bất cứ kết quả nào cũng quan trọng ngang bằng với đích đến của nó. Câu 2 (5.0 điểm) Cảm nhận của anh/chị về nhân vật Mị trong đêm mùa đông cắt dây trói cho A Phủ ở Hồng Ngài (Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài, Ngữ văn 12, Tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019). HẾT Thí sinh không được sử dụng tài liệu; Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. Họ và tên thí sinh: ; SBD:
2. SỞ GD-ĐT VĨNH PHÚC ĐỀ THI CHUYÊN ĐỀ LẦN 4; NĂM HỌC 2019 – 2020 TRƯỜNG THPT LIỄN SƠN HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN 12 Hướng dẫn chấm gồm: 03 trang Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích: phương thức 0,5 nghị luận. 2 - Hành trình theo đuổi một mục tiêu nào đó đem lại những giá trị và 0,5 phần thưởng: + Hình thành cá tính, tạo cơ hội để bạn nhận ra tiềm năng của mình và kiểm tra xem bạn thực sự muốn chiến thắng tới đâu. + Dạy bạn, biến đổi bạn, và kêu gọi tài năng ẩn náu trong con người bạn. + Phát huy những phẩm chất của một người xuất sắc, như sự kiên định, can đảm, dẻo dai, trắc ẩn, hiểu biết. Lưu ý: Nếu được từ 2 – 3 ý, được điểm tối đa. Nếu được 1 ý, chỉ được 0,25 điểm. 3 - Hành trình leo núi ban tặng nhiều giá trị và phần thưởng hơn việc đến 1,0 được đỉnh núi có thể hiểu: + Hành trình leo núi được hiểu là quá trình đến đích hoặc quá trình vươn đến mục tiêu của con người. + Đỉnh núi: Là những mục tiêu, giá trị, thành công mà con người muốn đạt tới. → Ý cả câu: Quá trình chúng ta bỏ công sức theo đuổi một mục tiêu nào đó sẽ đem lại cho ta nhiều phần thưởng. Đó là những bài học, kinh nghiệm, sự tôi luyện về ý chí, tinh thần giúp ta có thể đạt đến những mục tiêu và thành công lớn lao hơn so với mục tiêu ban đầu. - Thông qua đó, tác giả muốn nhắn nhủ đến chúng ta: Khi chúng ta bỏ công sức để làm một việc gì đó, dù thành công hay thất bại thì chúng ta cũng nhận được những điều đáng quý. 4 - Học sinh viết một đoạn văn ngắn, được tự do bày tỏ quan điểm của 1,0 mình và lí giải vì sao lại có quan điểm trên. - Lưu ý: + HS có thể đồng tình hoặc không đồng tình hoặc không hoàn toàn đồng tình với quan điểm của tác giả. + Yêu cầu: Lập luận chặt chẽ, lí lẽ thuyết phục, sáng tạo nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức của dân tộc. II LÀM VĂN 7,0 1 Trình bày suy nghĩ về ý kiến: Hành trình đến bất cứ kết quả nào 2,0 cũng quan trọng ngang bằng với đích đến của nó. a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25 Hành trình đến bất cứ kết quả nào cũng quan trọng ngang bằng với đích đến của nó.
3. c. Triển khai vấn đề nghị luận 1,0 Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ hành trình đến bất cứ kết quả nào cũng quan trọng ngang bằng với đích đến của nó. Có thể theo hướng sau: * Giải thích: - Hành trình là con đường, quá trình nỗ lực hành động của bản thân để thực hiện những mục tiêu, kế hoạch. - Đích đến là kết quả sau quá trình nỗ lực ta đạt được. → Ý kiến khẳng định: hành trình và đích đến đều quan trọng như nhau. Đôi khi, hành trình còn có vai trò, ý nghĩa nhiều hơn trong việc giúp con người khám phá và phát hiện ra năng lực tiềm ẩn của bản thân hơn là đích đến. * Bàn luận: - Để đạt được tới đích mà mỗi người vạch ra, chúng ta phải trải qua một quá trình phấn đấu, rèn luyện để trưởng thành. Quá trình ấy đòi hỏi tư duy, vận dụng trí óc, sự kiên trì bền bỉ. - Hành trình giúp con người học được nhiều thứ giá trị hơn cả đích mà con người đặt ra. Đó là bài học về ý chí, nghị lực bền bỉ, vượt qua chông gai, cám dỗ của cuộc sống. * Bài học nhận thức và hành động: - Mỗi hành trình đều mang cho chúng ta những trải nghiệm đáng giá. Vì thế, chúng ta phải cẩn trọng, trân trọng mỗi hành trình mà chúng ta đi qua. - Hãy cố gắng học hỏi trên mỗi hành trình những điều có ý nghĩa dù là nhỏ nhất. Coi khó khăn, thử thách trong mỗi hành trình như một phần tất yếu của cuộc sống. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 2 Cảm nhận của anh/chị về nhân vật Mị trong đêm mùa đông cắt dây 5,0 trói cho A Phủ ở Hồng Ngài (Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài) a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25 Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,5 Cảm nhận của anh/chị về nhân vật Mị trong đêm mùa đông cắt dây trói cho A Phủ ở Hồng Ngài. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu khái quát về tác giả Tô Hoài, tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”, 0,5 hình ảnh nhân vật Mị trong đêm mùa đông cắt dây trói cho A Phủ ở Hồng Ngài.
4. * Cảm nhận hình ảnh nhân vật Mị trong đêm mùa đông cắt dây trói cho 3,0 A Phủ ở Hồng Ngài: - Giới thiệu khái quát về nhân vật: + Mị vốn là cô gái xinh đẹp, tài hoa, hiếu thảo và khát khao sống mãnh liệt. + Do món nợ truyền kiếp từ hồi cha mẹ Mị cưới nhau nên Mị phải trở thành con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra. + Đêm tình mùa xuân đã mở ra trong Mị một thế giới khác, một thế giới của những niềm hy vọng mới. Đêm mùa xuân qua đi, Mị lại trở về ngày trước, vô cảm với thế giới trong đêm mùa đông. - Diễn biến tâm lý và hành động của Mị trong đêm mùa đông cắt dây trói cho A Phủ ở Hồng Ngài: + Mị vô cảm với nỗi đau của người khác và của chính mình. + Mị từ vô cảm đến đồng cảm khi Mị trông thấy dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại của A Phủ. + Mị nhớ lại cảnh mình cũng từng bị trói, cũng từng khóc cay đắng, nước mắt cũng chảy xuống miệng, xuống cổ, không biết lau đi được. + Mị nhận thức rõ và căm thù sự độc ác của nhà thống lý Pá Tra: Chúng nó thật độc ác! + Mị cởi trói cho A Phủ, Mị cũng đồng thời thoát ra khỏi trạng thái vô cảm và giải thoát cho chính mình. - Đặc sắc về nghệ thuật: + Nghệ thuật phân tích, miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế; xây dựng chi tiết giàu sức biểu tượng, ngôn ngữ giàu chất thơ, giọng điệu trần thuật linh hoạt. + Đặc biệt, Tô Hoài đã đặt Mị vào trong tình huống phức tạp, trong sự đấu tranh giữa ánh sáng và bóng tối: Đó là thứ ánh sáng của ngọn lựa trong đêm mùa đông và bóng tối trong căn bếp khô héo tình người và lòng người. Đó cũng là thứ ánh sáng của hạnh phúc tương lai và thứ bóng tối của hiện thực tàn nhẫn, đắng cay. Nhưng Mị vẫn chiến thắng. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. TỔNG ĐIỂM 10,0