Đề thi khảo sát chất lượng đội tuyển học sinh giỏi Lớp 11 liên trường lần 1 môn Giáo dục công dân - Năm học 2019-2020 - Trường THPT Triệu Sơn 5 (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi khảo sát chất lượng đội tuyển học sinh giỏi Lớp 11 liên trường lần 1 môn Giáo dục công dân - Năm học 2019-2020 - Trường THPT Triệu Sơn 5 (Có đáp án)

1. SỞ GD&ĐT THANH HÓA KỲ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG ĐỘI TUYỂN TRƯỜNG THPT THỌ XUÂN 5 HỌC SINH GIỎI LỚP 11 LIÊN TRƯỜNG LẦN 1 NĂM HỌC 2019 - 2020 MÔN: GDCD Đề chính thức Thời gian làm bài: 180 phút Họ tên thí sinh: Số báo danh: Câu 1: (3 điểm) Thực tiễn là gì? Thực tiễn có vai trò gì đối với nhận thức? Em hiểu như thế nào về nguyên lí giáo dục: Học đi đôi với hành? Việc kết hợp giữa học với hành có tác dụng thế nào đối với quá trình học tập của em? Câu 2: (4.0 điểm) Bằng kiến thức đã học, em hãy làm rõ ý kiến sau: “Lương tâm là tòa án cao nhất của mỗi người”? Câu 3: (4 điểm) Cạnh tranh là gì? Tại sao cạnh tranh lại là sự cần thiết, khách quan trong sản xuất và lưu thông hàng hóa. Câu 4: (3 điểm) Thế nào là Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam? Phân tích bản chất của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Câu 5: (4 điểm) Trình bày mục tiêu, phương hướng của chính sách việc làm ở nước ta hiện nay. Là công dân Việt Nam, em cần có trách nhiệm gì đối với chính sách giải quyết việc làm? Câu 6: (2 điểm) Cuối học kì thầy cô giáo các bộ môn cho đề cương yêu cầu học sinh làm đáp án để ôn tập. Thức bàn: Chúng ta đã học bài 13 công dân với cộng đồng và đã biết tác dụng của hợp tác rồi. Bây giờ chúng ta chia ra mỗi người làm đáp án một môn rồi mang đến trao đổi cho nhau khi thầy cô kiểm tra ai cũng có đủ đáp án. Nghe vậy nhiều bạn cho rằng đó là cách làm hay, đỡ vất vả trong học tập và còn thể hiện tinh thần hợp tác. a. Em có tán thành với cách làm đó không? Vì sao? b. Em sẽ làm gì trong tình huống đó? Hết đề
2. SỞ GD&ĐT THANH HÓA ĐÁP ÁN KỲ THI KHẢO SÁT CHẤT TRƯỜNG THPT THỌ LƯỢNG ĐỘI TUYỂN HỌC SINH GIỎI LỚP XUÂN 5 11 LIÊN TRƯỜNG LẦN 1 NĂM HỌC 2019 - 2020 MÔN: GDCD Đề chính thức Thời gian làm bài: 180 phút Câu Nội dung Điểm Câu 1 3 * KN thực tiễn : Là toàn bộ những hoạt động vật chất có 0.5 mục đích , mang tính lịch sử - xã hội của con người nhằm cải tạo tự nhiên và xã hội . * Vai trò của thực tiễn đối với nhận thức : -Thực tiễn là cơ sở của nhận thức vì : +Suy cho cùng , mọi sự hiểu biết của con người đều nảy 0.5 sinh từ thực tiễn .Nhờ có sự tiếp xúc , tác động vào sự vật , hiện tượng mà con người phát hiện ra các thuộc tính , hiểu biết được bản chất , quy luật của chúng. +Quá trình hoạt động thực tiễn cũng đồng thời là quá trình phát triển và hoàn thiện các giác quan của con người .Nhờ đó khả năng nhận thức của con người ngày càng sâu sắc , đầy đủ hơn về sự vật , hiện tượng . Ví dụ : -Thực tiễn là động lực của nhân thức vì: 0,5 +Thực tiễn luôn luôn vận động , luôn luôn đặt ra những yêu cầu mới cho nhận thức , thúc đẩy nhận thức phát triển .Thực tiễn còn taọ ra các tiền đề vật chất cần thiết cho nhận thức . Ví dụ : -Thực tiễn là mục đích của nhận thức vì : 0.5 +Các tri thức khoa học chỉ có giá trị khi nó được vận dụng vào thực tiễn .Mục đích cuối cùng của nhận thức là nhằm cải tạo hiện thực khách quan , đáp ứng nhu cầu vật chất , tinh thần của con người . Ví dụ : -Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lí vì : 0.5 +Nhận thức ra đời từ thực tiễn , song nhận thức lại diễn ra ở từng người , từng thế hệ cụ thể với những điều kiện chủ quan , khách quan khác nhau . Bởi vậy , tri thức của con người về sự vật , hiện tượng có thể là đúng đắn hoặc sai lầm .Chỉ có đem những tri thức thu nhận được kiểm nhiệm qua thực tiễn mới đánh giá được tính đúng đắn hay sai lầm của chúng . +Việc vận dụng tri thức vào thực tiễn còn có tác dụng bổ sung , hoàn thiện những nhận thức chưa đầy đủ . Ví dụ : - Học đi đôi với hành:nhờ có thực tiễn, con người mới có 0.25 những tri thức mới để tiếp tục học tập, đồng thời kiểm nghiệm được tính đúng sai và giá trị đích thực của tri thức
3. đã tiếp nhận được. - Sự kết hợp giữa học với hành có tác dụng giúp em hiểu 0.25 kiến thức nhanh hơn, nhớ lâu hơn và nhờ đó cũng thấy việc học thú vị hơn, thích học hơn. Câu 2 Bằng kiến thức đã học, em hãy làm rõ ý kiến sau: “Lương 4 tâm là tòa án cao nhất của mỗi người”? - Lương tâm là năng lực tự đánh giá và điều chỉnh hành vi 0.5 đạo đức cảu bản thân trong mối quan hệ với người khác và xã hội. - Hai trạng thái của lương tâm: + Thanh thản lương tâm: Khi thực hiện các hành vi phù hợp 0.5 với quy tắc, chuẩn mực của đạo đức, của xã hội thì cá nhân cảm thấy hài lòng, thỏa mãn với chính mình. Đó là trạng thái thanh thản của lương tâm. VD: 0.25 + Cắn rứt lương tâm: Khi cá nhân có những hành vi sai lầm, 0.5 vi phạm chuẩn mực đạo đức, họ cảm thấy ăn năn và hối hận. Đó là trạng thái cắn rứt lương tâm. VD: 0.25 - Lương tâm là tòa án cao nhất của mỗi người vì: + Tòa án lương tâm là sự tự phán xét đúng, sai hành động 0.5 của bản thân. + Lương tâm dù tồn tại ở trạng thái nào cũng đều có ý nghĩ 1,0 tích cực đối với cá nhân: trạng thái thanh thản của lương tâm giúp con người tự tin hơn vào bản thân và phát huy được tính tích cực trong hành vi của mình; trạng thái cắn rứt của lương tâm giúp cá nhân điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với yêu cầu của xã hội. Một cá nhân thường làm điều ác nhưng lại không biết ăn năn hối hận hay xấu hổ, không cắn rứt lương tâm thì bị coi là kẻ vô lương tâm. + HS tự liên hệ bản thân: Luôn giữ gìn cho lương tâm được 0,5 trong sáng. Câu 3 Cạnh tranh là gì? Tại sao cạnh tranh lại là sự cần thiết, 4 khách quan trong sản xuất và lưu thông hàng hóa. Hs nêu được : Cạnh tranh: Là sự ganh đua, đấu tranh giữa các chủ thể kinh 0,5 tế trong sản xuất và lưu thông hàng hóa nhằm giành những điều kiện thuận lợi để thu nhiều lợi nhuận. - Nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh: + Do tồn tại nhiều chủ sở hữu với tư cách là những đơn vị 0,25 kinh tế độc lập tự do sản xuất kinh doanh. + Các đơn vị sản xuất kinh doanh có điều kiện và lợi ích 0,25 khác nhau đã trở thành nguyên nhân dẫn đến canh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hóa. - Mục đích của cạnh tranh: + Giành nguyên liệu, giành các nguồn lực khác. Giành ưu 0,25 thế khoa học và công nghệ. Ví dụ: + Giành thị trường, nơi đầu tư.Ví dụ: 0,25
4. + Giành các hợp đồng và các đơn đặt hàng. Ví dụ: 0,25 + Giành ưu thế về chất lượng và giá cả Ví dụ: 0,25 Cạnh tranh lại là sự cần thiết, khách quan trong sản xuất và 0,25 lưu thông hàng hóa bởi vì: Dễ thấy, Cạnh tranh là một quy luật kinh tế quan trọng của 0,25 sản xuất hàng hóa bởi thực chất nó xuất phát từ quy luật giá trị của hàng hóa. Trong sản xuất hàng hóa sự tách biệt tương đối giữa người 0,5 sản xuất, sự phân công lao động xã hội tất yếu dẫn đến sự cạnh tranh để giành được những điều kiện thuận lợi như: nhân công rẻ, gần nguyên liệu, gần thị trường tiêu thụ, giao thông vận tải, KHKT phát triển nhằm giảm mức hao phí lao động cá biệt thấp hơn mức hao phí lao động xã hội cần thiết để thu được nhiều lại. Khi còn sản xuất hàng hóa, còn phân công lao động thì còn cạnh tranh. -Cạnh tranh có vai trò rất quan trọng và là động lực mạnh 0,5 mẽ nhất thúc đẩy sản xuất phát triển. Nó buộc người sản xuất phải năng động, nhạy bén, tích cực nâng cao tay nghề, cải tiến kĩ thuật, nâng cao trình độ tay nghề, áp dụng KHKT hoàn thiện quản lí để nâng cao NS lao động, hiệu quả kinh tế. Đó chính là mặt cạnh tranh lành mạnh và ở đâu thiếu cạnh tranh và có biểu hiện độc quyền thì thường trì trệ và kém phát triển. Bên cạnh mặt tích cực, cạnh tranh cũng có những tác động 0,5 tiêu cực thể hiện ở cạnh tranh không lành mạnh như hành vi phạm đạo đức, vi phạm pháp luật: Buôn lậu, trốn thuế, tung tin phá hoại hay cạnh tranh làm phân hóa giàu nghèo, làm tổn hại đến môi trường sinh thái Câu 4 Thế nào là Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam? Phân 3 tích bản chất của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. - Nhà nước pháp quyền XHCN VN là nhà nước của nhân 0,5 dân, do nhân dân, vì nhân dân, quản lí mọi mặt đời sống xh bằng PL do Đảng Cộng sản VN lãnh đạo. - Nhà nước ta mang bản chất giai cấp công nhân, vì những 0,25 thành quả cách mạng của quần chúng nhân dân lao động do g/c công nhân thông qua chính Đảng của mình là Đảng Cộng sản VN lãnh đạo. - Bản chất g/c công nhân của Nhà nước ta được biểu hiện 0,25 tập trung nhất ở sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản đối với nhà nước. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, toàn bộ hoạt động của Nhà 0,25 nước, xã hội đều thể hiện quan điểm g/c công nhân, nhằm thực hiện lợi ích, ý chí và nguyện vọng của g/c công nhân, nhân dân lao động và cả dân tộc. - Bản chất g/c công nhân của Nhà nước ta bao hàm cả tính 0,25 nhân dân, tính dân tộc sâu sắc: + Tính nhân dân của Nhà nước thể hiện: Nhà nước của ta là 0,5 Nhà nước của dân, vì dân, do nhân dân lập nên và nhân dân
5. tham gia quản lí; thể hiện ýý chí, lợi ích và nguyện vọng của nhân dân, là công cụ chủ yếu để nhân dân thực hiện quyền làm chủ của mình. Ví dụ : 0,25 + Tính dân tộc của Nhà nước thể hiện: Nhà nước kế thừa và 0,5 phát huy những truyền thống, bản sắc tốt đẹp của dân tộc; Nhà nước có chính sách dân tộc đúng đắn, chăm lo lợi ích cho cộng đồng các dân tộc VN và thực hiện đại đoàn kết dân tộc là đường lối chiến lược và động lực to lớn để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 0,25 Ví dụ: Câu 5 Trình bày mục tiêu, phương hướng của chính sách việc làm 4 ở nước ta hiện nay. Là công dân Việt Nam, em cần có trách nhiệm gì đối với chính sách giải quyết việc làm? - Tình hình việc làm ở nước ta hiện nay: 0,5 + Gần đây chính phủ đã ban hành những chính sách nhằm mở rộng sản xuất, dịch vụ, đa dạng hóa ngành nghề, thực hiện tốt kế hoạch và các chương trình kinh tế- xã hội, nên đã đào tạo ra được nhiều việc làm mới. + Tuy vậy, tình trạng thiếu việc làm ở nước ta vẫn là vấn đề rất bức xúc ở cả nông thôn và thành thị và nông thôn. - Xuất phát từ yêu cầu khách quan của sự nghiệp công 0,25 nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, mục tiêu của chính sách giải quyết việc làm của nước ta là: + Tập chung sức giải quyết việc làm ở cả thành thị và nông 0,25 thôn + Phát triển nguồn nhân lực . 0,25 + Mở rộng thị trường lao động . 0,25 + Giảm tỉ lệ thất nghiệp và tăng tỉ lệ người lao động đã qua 0,25 đào tạo nghề. - Để tạo nhiều việc làm với chất lượng ngày càng cao đáp 0,25 ứng yêu cầu phát triển của đất nước , chúng ta cần thực hiện những phương hướng sau: + Thúc đẩy phát triển dịch vụ dịch vụ. Ví dụ: 0,25 + Khuyến khích làm giàu theo pháp luật, tự do hành nghề. 0,25 Ví dụ: + Đẩy mạnh xuất khẩu lao động. Ví dụ: 0,25 + Sử dụng có hiệu quả nguồn vốn. Ví dụ: 0,25 - Liên hệ trách nhiệm của công dân: + Tích cực học tập để nâng cao cơ hội tìm kiếm việc làm 0,5 + Tích cực tìm kiếm việc làm 0,25 + Tham gia giúp đỡ gia điình tăng thu nhập 0,25 Câu 6 Cuối học kì thầy cô giáo các bộ môn cho đề cương yêu cầu 2 học sinh làm đáp án để ôn tập. Thức bàn: Chúng ta đã học bài 13 công dân với cộng đồng và đã biết tác dụng của hợp tác rồi. Bây giờ chúng ta chia ra mỗi người làm đáp án một môn rồi mang đến trao đổi cho nhau khi thầy cô kiểm tra ai
6. cũng có đủ đáp án. Nghe vậy nhiều bạn cho rằng đó là cách làm hay, đỡ vất vả trong học tập và còn thể hiện tinh thần hợp tác. a. Em có tán thành với cách làm đó không? Vì sao? b. Em sẽ làm gì trong tình huống đó? a. Không tán thành với cách làm của Thức. 0,5 Vì: - Đó không phải là tinh thần hợp tác mà là cách làm để 0,25 đối phó với các thầy cô khi bị kiểm tra. - Là việc làm xấu không phải cùng chung sức giúp đỡ nhau 0,25 trong cùng tiến bộ học tập nên không phải là biểu hiện của hợp tác. - Mục đích của thầy cô yêu cầu mỗi học sinh tự làm hướng 0,25 dẫn ôn tập. Người học tự nghiên cứu, tự học qua đó sẽ thuộc và hiểu và nhớ lâu hơn. b. Trong tình huống đó em sẽ phân tích cho các bạn hiểu 0,5 đúng nghĩa của hợp tác và khuyên các bạn tự làm hướng dẫn ôn tập - Nêu được khái niệm và ý nghĩa của hợp tác 0,25