Giáo án Hình học Lớp 9 - Tiết 58: Hình trụ - Diện tích xung quanh và thể tích của hình trụ - Năm học 2016-2017 - Phạm Quang Huy

Nội dung text: Giáo án Hình học Lớp 9 - Tiết 58: Hình trụ - Diện tích xung quanh và thể tích của hình trụ - Năm học 2016-2017 - Phạm Quang Huy

1. GIÁO ÁN DẠY HỌC HÌNH 9 PHẠM QUANG HUY Ngày soạn: Ngày dạy: Tuần 30CHƯƠNG IV: HÌNH TRỤ - HÌNH NÓN – HÌNH CẦU Tiết: 58 §1. HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH VÀ THỂ TÍCH CỦA HÌNH TRỤ I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: HS nhớ lại và khắc sâu các khái niệm về hình trụ (đáy của hình trụ, trục, mặt xung quanh, đường sinh, độ dài đường cao, mặt cắt khi nó song song với trục hoặc song song với đáy) 2. Kĩ năng: HS nắm chắc và biết sử dụng công thức tính diện tích xung quanh, diện tích toàn phần và thể tích của hình trụ. 3. Thái độ: Rèn HS tính cẩn thận trong tính toán và suy luận các bài toán. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 1. Giáo viên:Thước thẳng, bảng phụ, các mô hình về hình trụ 2. Học sinh: Thước thẳng, compa, bảng nhóm, tìm hiểu trước bài học. III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY: 1. Ổn định tổ chức: (1’) Kiểm tra sĩ số và chuẩn bị của HS. 2. Kiểm tra bài cũ: Giới thiệu chương IV. 3. Bài mới:  Giới thiệu bài: (1’) Tiết học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về hình trụ.  Các hoạt động: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: Giới thiệu về chương IV (3’) GV: Ở lớp 8 ta đã biết một số khái niệm cơ bản HS nghe GV trình bày. của hình học không gian, ta đã được học hình lăng trụ đứng, hình chóp đều. Ở những hình đó các mặt của nó đều là một phần của mặt phẳng. Trong chương IV này, chúng ta sẽ được học về hình trụ, hình nón, hình cầu là những hình không có những mặt là mặt cong. Để học tốt chương này, cần tăng cường quan sát thực tế, nhận xét hình dạng các vật thể quanh ta, ứng dụng các kiến thức đã học vào thực tế. Hoạt động 2: Khái niệm hình trụ (7’) GV đưa hình 73 lên bảng phụ, giới thiệu HS: HS nghe GV trình bày và quan sát trên hình vẽ. Khi quay hình chữ nhật ABCD một vòng quanh cạnh CD cố định, ta được một hình trụ. GV giới thiệu: - Cách tạo nên hai đáy của hình trụ, đặc điểm của đáy. - Cách tạo nên mặt xung quanh của hình trụ. - Đường sinh, chiều cao, trục của hình trụ. Sau đó GV thực hành quay hình chữ nhật ABCD quanh trục CD cố định bằng thiết bị. GV yêu cầu HS đọc mục 1 trang 107 SGK. GV yêu cầu HS thực hiện ?1 . HS quan sát GV thực hành. GV gọi học sinh trình bày ?1 . GV cho HS làm bài 1 trang 110 SGK. (kí hiệu: Trường THCS Lê Hồng Phong Năm học 2016 - 2017
2. GIÁO ÁN DẠY HỌC HÌNH 9 PHẠM QUANG HUY Bán kính đáy là r, đường kính đáy là d = 2r, chiều HS đọc to mục 1 SGK trang 107. cao là h) Từng bàn HS quan sát vật hình trụ mang theo và cho biết đáy, mặt xung quanh, đường sinh. HS lên bảng điền vào dấu ( ) r maët ñaùy maët h xung quanh maët ñaùy d Hoạt động 3: Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng (7’) GV hỏi: HS suy nghĩ trả lời: - Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với - Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song đáy thì mặt cắt là hình gì? với đáy thì mặt cắt là hình tròn. - Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với - Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song trục DC thì mặt cắt là hình gì? với trục DC thì mặt cắt là hình chữ nhật. GV thực hiện cắt trực tiếp trên hai hình trụ (bằng đồ dùng minh họa). Sau đó GV cho HS quan sát hình 75 SGK. - GV phát cho mỗi bàn HS một ống nghiệm hình trụ hở hai đầu, yêu cầu HS thực hiện ?2 . HS thực hiện ?2 theo từng bàn và trả lời câu hỏi: Mặt nước trong cốc là hình tròn (cốc để thẳng). Mặt nước trong ống nghiệm (để nghiêng) không phải là hình tròn. Hoạt động 4: Diện tích xung quanh của hình trụ (8’) GV đưa hình 77 SGK lên màn hình và giới thiệu diện tích xung quanh của hình trụ như SGK. GV hỏi: - Hãy nêu cách tính diện tích xung quanh của hình HS: trụ đã học ở tiểu học. - Muốn tính diện tích xung quanh của hình trụ ta - Cho biết bán kính đáy r và chiều cao h của hình lấy chu vi đáy nhân với chiều cao. trụ ở hình 77. R = 5cm - Áp dụng tính diện tích xung quanh của hình trụ. H = 10cm Sxq C.h 2 r.h 2.3,14.5.10 GV giới thiệu: Diện tích toàn phần bằng diện tích xung quanh công với diện tích hai đáy. 314 cm2 Hãy nêu công thức tính diện tích toàn phần của hình lăng trụ và áp dụng tính với hình 77. GV ghi lại công thức: Sxq 2 rh 2 Stp 2 rh 2 r Trường THCS Lê Hồng Phong Năm học 2016 - 2017
3. GIÁO ÁN DẠY HỌC HÌNH 9 PHẠM QUANG HUY Với r là bán kính đáy Stp Sxq 2S® h là chiều cao của hình trụ. 2 rh 2 r2 314 2.3,14.52 314 157 471 cm2 Hoạt động 5: Thể tích hình trụ (7’) GV: Hãy nêu công thức tính thể tích hình trụ? Giải HS: Muốn tính thể tích hình trụ ta lấy diện tích thích các kí hiệu trong công thức. đáy nhân với chiều cao. 2 V S® .h r .h với r là bán kính đáy Áp dụng: Tính thể tích của một hình trụcó bán h là chiều cao hình trụ. kính đáy là 5cm, chiều cao của hình trụ là 11cm. HS nêu cách tính: Ví dụ trang 78 SGK: GV yêu cầu HS đọc ví dụ và 2 3,14.52.11 bài giải. V r h 863,5 cm2 HS đọc ví dụ SGK. Hoạt động 6: Luyện tập (8’) GV giới thiệu bài 3 trang 110 SGK, yêu cầu HS HS lần lượt phát biểu: chỉ ra chiều cao và bán kính đáy của mỗi hình. h r Hình a 10cm 4cm Hình b 11cm 0,5cm Hình c 3cm 3,5cm Bài 4 trang 110 SGK. GV yêu cầu HS tóm tắt đề bài. HS: H: Tính h dựa vào công thức nào? r 7cm 2 Sxq 352cm TÝnh h? Bài 5 trang 111 SGK. GV cho HS hoạt động S nhóm: S 2 rh h xq xq 2 Nhóm 1, 2: Làm dòng 1 r 352 Nhóm 3, 4: Làm dòng 2 h 8,01 cm Nhóm 5, 6: Làm dòng 3 2. .7 GV kiểm tra, nhận xét và sửa sai cho các nhóm Chọn đáp án E. (nếu có) HS hoạt động nhóm: (để kết quả chứa ) Đại diện nhóm lên điền kết quả. Hướng dẫn về nhà: (3’) - Nắm chắc các khái niệm về hình trụ, các công thức tính diện tích xung quanh, diện tích toàn phần và thể tích của hình trụ. - Làm các bài tập:2, 6, 7, 8, 9, 12 SGK trang 110, 111, 112. Chuẩn bị tiết sau luỵên tập. Trường THCS Lê Hồng Phong Năm học 2016 - 2017