Phân tích bài thơ "Sóng" của Xuân Quỳnh - Phạm Trang Nhung

Nội dung text: Phân tích bài thơ "Sóng" của Xuân Quỳnh - Phạm Trang Nhung

1. Sóng - Xuân Quỳnh - Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Thơ XQ là tiếng lòng của 1 tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn: vừa hồn nhiên tươi tắn, vừa chân thành đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc bình dị đời thường. “ Sóng” là bài thơ đặc sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách thơ XQ. Bài thơ đã để lại trong em nhiều ấn tượng sâu sắc. “Sóng” được sáng tác năm 1967 trong chuyến đi thực tế tại vùng biển Diêm Điền (Thái Bình). Bài thơ được in trong tập “ Hoa dọc chiến hào”. Qua cặp hình tượng “sóng và em”, nhà thơ thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ đang yêu. Xuyên suốt trung tâm của bài thơ là hình tượng sóng và hình tượng em. Sống là một hiện tượng của thiên nhiên. Nhưng ẩn sâu trong đó là sóng tình yêu, sóng lòng trong tâm hồn của người phụ nữ. Hình tượng em là sự hóa thân của nhà thơ Xuân Quỳnh. Nữ sĩ trải lòng mình trên những trang thơ, mượn hình ản sóng để nói lên những nỗi lòng. Mở đầu bài thơ là trạng thái đặc biệt của trái tim khao khát tình yêu, tìm đến những cảm xúc lạ lẫm và mới mẻ trong tâm hồn : "Dữ dội và dịu êm Ồn áo và lặng lẽ Sông không hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể" Trong hai câu thơ đầu, tác giả nêu lên những trạng thái đối lập của sóng: lúc thì mạnh mẽ, dữ dội, lúc lại trôi lững lờ. Đó cung là đặc điểm của tâm trạng người con gái khi yêu. Có lúc cuồng nhiệt, đắm say, có lúc lại dè dặt e ấp. Những trạng thái tuy đối lập nhưng lại thống nhất với nhau. Hai câu thơ đầu được tổ chức theo phép đối, tạo nên cấu trúc hài hòa, cân xứng. Tác giả đặt những tính từ như "dịu êm", "lặng lẽ" ở dưới mỗi câu thơ cũng cho thấy được sự nữ tính của con sóng . Phép nhân hóa đã thổi hồn vào sóng để biến nó trở thành một con người. Sóng không chấp nhận giới hạn chjat chội, khi không được sông hiểu,khi không tìm thấy được sự đồng điệu, nó vươn ra tìm đến với đại dương mênh mông. Cũng giống như trong tình yêu, người phụ nữ không chấp nhận những gì tầm thường, chật hẹp mà luôn hướng tới những điều cao cả, lớn lao. "Ôi con sóng ngày xưa Bồi hồi trong ngực trẻ." Con sóng đa vỗ bờ từ ngàn xưa, cho đến bây giờ và mãi mãi sau này. Đó là quy luật bất biến của tự nhiên. Trong tình yêu, cũng có sự tương đồng khi mà tình yêu, nỗi khao khát luôn thường trực trước đây, ngày nay và mãi cả về sau. Chừng nào con người còn tồn tại thì tình yêu cũng như một món quà diệu kì mà thượng đế ban tặng cho nhân loại. Khát vọng tình yêu là khát vọng bất diệt của con người, đặc biệt là những con người trẻ tuổi. Nhân vật trữ tình đứng trước biển khơi với những suy nghĩ sâu lắng: "Trước muôn trùng sóng bể, Từ nơi nào sóng lên" Người con gái đang yêu nghĩ về bản thân mình, nghĩ về người thương và cũng suy tư về sóng biển. Nhân vật trữ tình đang ở trong niềm khao khát lí giải nguồn gốc của sóng cũng như nguồn gốc của tình yêu. "Sóng bắt đầu từ gió Khi nào ta yêu nhau" "Em" đã không đi truy tìm được căn nguyên của sóng, cũng như tình yêu. Tình yêu diệu kì nhưng cũng thật bí ẩn như thế giới tự nhiên. Nó là những rung động của con tim, có những khi lí trí không thể chiến thắng được con tim mách bảo. Tình yêu vẫn luôn là câu hỏi không khó nhưng cũng chẳng dễ dàng nào có thể lí giải được căn nguyên, cội nguồn. Nhân vật trữ tình cũng phải bộc lộ rằng "em cũng không biết nữa/khi nào ta yêu nhau". Chính ái không biết đấy ủa em lại là minh chứng chân thành nhất cho tình yêu sâu đậm, không toan tính. Đó chính là tiếng lòng của người phụ nữ đang yêu. “Con sóng dưới lòng sâu . Cả trong mơ còn thức” Trải qua bao nhiêu trắc trở gian lao, bao biến cố ngược xuôi, khó khăn gian khổ, dù không gian địa lí trắc trở nhưng long người con gái vẫn hướng về anh-một phương, không bao giờ thay đổi. Điều đó thể hiện được sự chân thành, chung thủy trong tình yêu của người phụ nữ, luôn gửi gắm tình yêu của mình đến một người. Những con sóng đại dương dù bão tố vùi dập nhưng vẫn trở về với bờ, hòa nhập vơi miền cát ấm nóng. Và ở đây, cô cũng tự dặn lòng mình, hứa với tình yêu của mình sẽ đến với bờ bến hạnh phúc dẫu xa xôi, dù muôn vàn cách trở. “Ở ngoài kia đại dương Trăm ngàn con sóng đó Con nào chẳng tới bờ Dẫu muôn vàn cách trở” Trăn trở băn khoăn liệu tình yêu ấy có vượt qua được bể lớn của cuộc đời, thoát khỏi quy luật cuộc sống, những đổi thay không ai nói trước được. Cuộc đời dài đấy, năm tháng dẫu đi qua, mây vẫn bay, biển vẫn rộng, sóng vẫn vỗ bờ nhưng tất cả vẫn vào cõi xa xăm vô định, bể lớn cuộc đời, bể lớn tình yêu là vô hạn nhưng cuộc đời con người là hữu
2. hạn, làm sao có thể thoát ra khỏi giới hạn ấy ?Xuân Quỳnh đã đặt nooic trăn trở ấy trải dài theo những con sóng tình cảm lo âu, để rồi nó trở lên thôi thúc, bùng lên thành khát vọng được trở thành những con sóng mãi trường tồn, mãi dâng lên và tìm đến bờ : “Cuộc đời tuy dài thế Để ngàn năm còn vỗ” Bởi khi yêu con người luôn khắc khoải, trăn trở. Nỗi trăn trở đã thành bức bách, thôi thúc : Làm sao tan được ra, thành trăm con sóng nhỏ trong đại dương bao la, vô tận kia để được tồn tại mãi, sống mãi và yêu mãi. Tình yêu bùng lên thành khát vọng. Khát vọng sôi sục mà vẫn khiêm nhường, đầy nữ tính. "Làm sao được tan ra Thành trăm con sóng nhỏ Giữa biển lớn tình yêu Để ngàn năm còn vỗ" Những con sóng dạt dào đã khép lại, nhưng những con sóng tình yêu trong lòng mãi dâng lên và cồn cào, khắc khoải trong biển khơi, trong lòng mỗi chúng ta - những người vừa chớm mười bảy Qua hình tượng sóng, trên cơ sở khám phá sự tương đồng, hòa hợp giữa sóng và em, bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Từ đó thấy được tình yêu là một tình cảm cao đẹp, một hạnh phúc lớn lao của con người. Phạm Trang Nhung 12A1 THPT Nam Tiền Hải