Tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi môn Hóa học Lớp 8

Nội dung text: Tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi môn Hóa học Lớp 8

1. Bộ đề dạy học sinh giỏi ®Ò sè 1 Câu 1: Có 3 chất: Al, Mg, Al2O3. Chỉ được dùng một hóa chất làm thuốc thử hãy phân biệt 3 chất trên? Câu 2: Muối X vừa tác dụng với dung dịch HCl vừa tác dụng với dung dich NaOH. Hỏi muối X thuộc loại muối trung hòa hay axit? Cho ví dụ minh họa? Câu 3: Định nghĩa phản ứng trao đổi? Điều kiện để phản ứng trao đổi xảy ra? Cho ví dụ minh họa? Phản ứng trung hòa có phải là phản ứng trao đổi không? Câu 4: Khí CO2 được điều chế bằng cách phản ứng giữa HCl và CaCO3 có lẫn hơi nước và HCl. Làm thế nào để thu được CO2 tinh khiết? Câu 5: Một oxit kim loại có công thức là MxOy, trong đó M chiếm 72,41% khối lượng. Khử hoàn toàn oxit này bằng khí CO thu được 16,8 gam kim loại M. Hòa tan lượng M bằng HNO3 đặc nóng thu được muối M hóa trị III và 0,9 mol khí NO2 . Viết các phương trình phản ứng và xá định oxit kim loại 6. Nung m gam hỗn hợp 2 muối cacbonat trung tính của 2 kim loại A và B đều có hóa trị II. Sau một thời gian thu được 3,36 lít khí CO2 (đktc) và còn lại hỗn hợp rắn Y. Cho Y tác dụng hoàn toàn với dung dịch HCl dư rồi cho khí thoát ra hấp thụ hoàn toàn bỏi dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 15 gam kết tủa. Phần dung dịch cô cạn được 32,5 gam hỗn hợp muối khan. Viết các phương trình phản ứng và tính m ? 12. Cho 5,22 gam một muối cacbonat kim loại (hợp chất X) tác dụng với dung dịch HNO3 . Phản ứng giải phóng ra gồm 0,336 lit NO và x lit khí CO2. Các thể tích khí được đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Hãy xác định muối cacbonat kim loại đó và tính thể tích khí CO2 (x) ? 13. Cho một lượng Cu2S tác dụng với dung dịch HNO3 đun nóng. Phản ứng tạo ra dung dịch A1 và giải phóng khí A2 không màu, bị hóa nâu trong không khí. Chia A1 thành 2 phần. Thêm BaCl2 vào phần 1, thấy kết tủa trắng A3 không tan trong axit dư. Thêm một lượng dư NH3 vào phần 2, đồng thời khuấy đều hỗn hợp, thu được dung dịch A4 có màu xanh lam đậm. a) Hãy chỉ ra A1, A2, A3, A4 là gì? b) Viết các phương trình hóa học mô tả quá trình nêu trên? 14. Đốt cacbon trong khônh khí ở nhiệt độ cao, được hỗn hợp khí A. Cho A tác dụng với Fe2O3 nung nóng được khí B và hỗn hợp rắn C. Cho B tác dụng với dung dịch Ca(OH)2 thu được kết tủa K và dung dịch D, đun sôi D lại được kết tủa K. Cho C tan trong dung dịch HCl thu được khí và dung dịcg E. Cho E tác dụng với dung dịch NaOH dư được hỗn hợp kết tủa hiđrôxit F. Nung F trong không khí được xit duy nhất. Viết các phương trình phản ứng? 15. Fe + O2 A A + HCl B + C + H2O B + NaOH D + G C + NaOH E + G Dùng phản ứng hóa học nào để chuyển D thành E? Biết rằng B + Cl2 C. 16. Cho một luồng hiđrô dư lần lượt đi qua các ống mắc nối tiếp sau đây: CaO CuO Al2O3 Fe2O3 Na2O. Sau đó lấy các chất còn lại trong ống cho tác dụng lần lượt với CO2 , với dung dịch HCl và AgNO3. Viết tất cả các phương trình xảy ra? 17. Có 5 mẫu kim loại : Ba, Mg, Fe, Ag, Al. Nếu chỉ có dung dich H2SO4 loãng có thể nhận biết được những kim loại nào? 18. Cho 4 kim loại A, B, C, D có màu gần giống nhau lần lượt tác dụng với HNO3 đặc, dung dịch HCl, dung dịch NaOH ta thu được kết quả như sau: A B C D HNO3 - - + + HCl + + - + NaOH + - - - Hỏi chúng là các kim loại ghì trong các kim loại sau đây :Mg, Fe, Ag, Al, Cu? Viết các phương trình phản ứng, biết rằng kim loại tác dụng với HNO3 đặc chỉ có khí màu nâu bay ra. 19. Khử 2,4 g hỗn hộ CuO và một sắt oxit bằng hiđrô thấy còn lại 1,76 g chất rắn. Nếu lấy chất rắn đó hòa tan bằng dung dịch HCl thì thoát ra 0,448 lít khí (đktc) . Xác định công thức của sắt oxit. Biết rằng số mol của 2 oxit trong hỗn hợp bằng nhau. 20. Xác định công thức phân tử của một loại muối clorua kép xKCl.yMgCl2.zH2O (muối A) người ta tiến hành 2 thí nghiệm sau: - Nung 11,1 g muối đó thu được 6,78 g muối khan. Trang 1
2. Bộ đề dạy học sinh giỏi - Cho 22,2 g muối đó tác dụng với xút dư rồi lấy kết tủa đem nung thu được 3,2 g chất rắn. Biết khối lượng phân tả muối kép là 277,5. Tìm các giá trị x, y, z? 21. Khi nung 6,06 g một muối Nitrat của một kim loại kiềm ta thu được 5,1 g chất rắn (nitrit). Hỏi phân hủy muối nitrat của kim loại ghì? 22. Để xác định thành phần của muối kép A có công thức p(NH4)2SO4.qFex(SO4)y.tH2O người ta tiến hành thí nghiệm sau: Lấy 9,64 g muối A hòa tan vào nước, sau đó cho tác dụng với Ba(OH)2 dư, khi đun nóng ta thu được kết tủa B và khí C. Lấy kết tủa B nung ở nhiệt độ cao ( có mặt không khí) ta thu được 10,92 g chất rắn. Cho toàn bộ khí C hấp thụ vào 200 ml dung dịch H2SO4 0,1 M. Để trung hòa lượng axit dư cần dùng 200 ml dung dịch NaOH 0,1 M 1) Viết tất cả các phương trình phản ứng xảy ra? 2) Xác định các giá trị x, y, p, q, t? 23. Cần lấy bao nhiêu gam tinh thể CuSO4.5H2Ovà bao nhiêu gam dung dịch CuSO4 8% để điều chế 280 g dung dịch CuSO4 16%? 24. Trộn V1 lit dung dịch A chứa 9,125d HCl với V2 lit dung dịch B chứa 5,47 g HCl, ta thu được 2 lit dung dịch C. Tính nồng dộ mol của dung dịch A, B, C biết V1 + V2 = 2l, và hiệu số giữa nồng độ mol dung dich A và B là 0,4 mol/l. 25. Đồng nitrat bị phân hủy khi nung nóng theo phản ứng: Cu(NO3)2 CuO + 2NO2 + O2. Nếu khi nung 15,04g đồng nitrat thấy còn lại 8,56g chất rắn, thì có bao nhiêu phần trăm đồng nitrat bị phân hủy và xác định thành phần chất rắn còn lại. 26. Hòa tan 1,42g hợp kim Mg - Al - Cu bằng dung dịch HCl dưta thu được dung dịch A, khí B và chất rắn C. Cho dung dịch A tác dụng với xút dư rồi lấy kết tủa nung ở nhiệt độ cao thì thu được 0,4g chất rắn. Mặt khác đốt nóng chất rắn C trong không khí thì thu được 0,8g một oxit màu đen. 1) Tính khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp ban đầu? 2) Cho khí B tác dụng với 0,672 lit khí clo (đktc) rồi lấy sản phẩm hòa tan vào 19,72 lit nước, ta được dung dịch D. Lấy 5 g dung dịch D tác dụng với AgNO3 thấy tạo thành 0,7175g kết tủa. Tính hiệu suất phản ứng giữa khí B và clo? 27. Chia 1,5g hỗn hợp bột Fe - Al - Cu thành 2 phần bằng nhau: 1) Lấy một phần hòa tan bằng dung dich HCl thấy còn lại 0,2g chất rắn không tan và 448 cm3 khí bay ra. Tính khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp? 2) Lấy phần thứ 2 cho vào 400 ml dung dịch hỗn hợp AgNO3 0,08 M và Cu(NO3)2 0,5 M. Sau khi kết thúc các phản ứng ta thu được chất rắn A và dung dịch B. Tính khối lượng chất rắn A và nồng độ mol của các chất trong dung dịch B? 28. Một loại đá chứa CaCO3, MgCO3, Al2O3, khối lượng nhôm oxit bằng 1/8 khối lượng các muối cacbonat. Đem nung đá ở nhiệt độ cao ta thu được chất rắn có khối lượng bằng 6/10 khối lượng đá trước khi nung. Tính thành phần trăm của MgCO3 trong đá? 29. Hòa tan 4,59g nhôm bằng dung dịch HNO3 được dung dịch nhôm nitrat và hỗn hợp khí NO và N2O có tỉ khối so với hiđrô là 16,75. 1) Tính khối lượng nhôm nitrat? 2) Tính thể tích các khí NO và N2O ? 30.* A là một mẫu hợp kim Cu - Zn. Chia mầu hợp kim đó thành 2 phần bằng nhau. Phần thứ nhất hòa tan bằng dung dịch dư thấy còn lại 1 gam không tan, phần thứ 2 luyện thêm vào 4 gam Al thì thu được mẫu hợp kim trong B có hàm lượng phần trăm của Zn nhỏ hơn 33,3% so với hàm lương Zn trong mẫu hợp kim A. Tính % của Cu trong mẫu hợp kim A, biết rằng khi ngâm mầu hợp kim B trong dung dịch NaOH thì sau một thời gian lượng khí bay ra vượt quá 6 lit. 31. Hỗn hợp khí O2 và SO2 có tỉ khối so với hiđrô bằng 24, sau khi đung nóng hỗn hợp đó với chất xúc tác ta thu được hỗn hợp khí mới có tỉ khối hơi so với hiđrô bằng 30. a) Xác định thành phần hỗn hợp trước và sau phản ứng? b) Tính thành phần trăm mối khí tham gia phản ứng? Chú ý: Trong bài tập này các chất đều phản ứng không hoàn toàn. 32. Hoàn thành các phản ứng theo sơ đồ sau: Fe + A + B A + NaOH C + NaCl C + O + H O D 2 2 0 Dt 0 E; E + B t Fe 33. Hãy lấy 3 chất vô cơ ( A, B, C) thỏa mãn các điều kiện sau: - Khi trộn 2 dung dịch A và B thì tạo thành kết tủa. - Khi cho A hoặc B tác dụng với C thì tạo thành một chất khí không cháy. Trang 2
3. Bộ đề dạy học sinh giỏi 34. A, B, C là các hợp chất của kim loại, khi đốt nóng ở nhiệt độ cao có ngọn lữa màu vàng, D là một hợp chất của cacbon. A tác dụng với D tạo thành B hoặc C, A tác dụng với B tạo thành C. Nung D ở nhiệt độ cao được một sản phẩm là D, D tác dụng với dung dịch C tạo thành B. A, B, C là những chất ghì? Viết các phương trình phản ứng? 35. Có một hỗn hợp 3 kim loại hóa trị II đứng trước H. Tỉ lệ khối lượng nguyên tử của chúng là 3 : 5 : 7. Tỉ lệ số mol của các kim loại là 4 : 2 : 1. Khi hòa tan 14,6 gam hỗn hợp bằng dung dịch HCl thấy thoát ra 7,84 l hiđrô. Xác định khối lượng nguyên tử và gọi tên của chúng? 36.* A là dung dịch NaOH, B là dung dịch H2SO4. Trộn 0,2 lit A và 0,3 lit B thu được 0,5 lit dung dịch C. Lấy 20 ml dụng dịch C, thêm một ít quỳ tím vào ta thấy màu xanh. Sau đó thêm từ từ dung dịch HCl 0,05M cho tới khi quỳ tím chuyển thành màu tím thấy tốn hết 40 ml axit. Trộng 0,3 l A và 0,3l B được dung dịch D. Lấy 20 ml dung dịch D, thêm vào 1 ít quỳ tím thấy có màu đỏ, sau đó thêm từ từ dung dịch NaOH 0,1 M cho tới khi quỳ tím đổi thành màu tím thấy tốn hết 80 ml dung dịch NaOH. Tính nồng độ mol của các dung dịch A và B? 37. Cho chất A tác dụng với chất B được khí I có mùi trứng thối. Đốt cháy khí I khi có mặt oxi dư được khí II có mùi hắc. Cho khí I tác dụng với khí II được chất C màu vàng. Nung chất C với sắt được chất D, cho D tác dụng với dung dịch HCl được khí I. Viết các phương trình phản ứng xảy ra? 38.* Hỗn hợp A gồm BaO, FeO, Al2O3. Hòa tan A trong lượng dư nước, được dung dịch D và phần không tan B. Sục khí CO2 dư vào dung dịch D, phản ứng tạo kết tủa. Cho khí CO dư đi qua B nung nóng thu được chất rắn E. Cho E tác dụng với dung dịch NaOH dư, thấy tan một phần còn lại chất rắn G. Hòa tan hết G trong một lượng dư dung dịch H2SO4 loãng rồi cho dung dịch thu được tác dụng với dung dịch KMnO4. Viết các phương trình phản ứng xảy ra? 39. Cho 18,5 g hỗn hợp Z gồm Fe, Fe3O4 tác dụng với 200 ml dung dịch HNO3 loãng đun nóng và khuấy đều. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 2,24 lit khí NO duy nhất (đktc), dung dịch Z1 và còn lại 1,46 gam kim loại. 1/ Viết các phương trình phản ứng xảy ra? 2/ Tính nồng độ mol/l của dung dịch HNO3? 3/ Tính khối lượng muối trong dung dịch Z1? 40. Viết 4 phương trình thích hợp cho sơ đồ sau: Ba(NO3)2 + ? NaNO3 + ? 41. Viết phương trình phản ứng xảy ra (nếu có): a) Cho bột nhôm vào dung dịch NaCl b) Cho một mẫu Natri vào dung dịch FeCl3. c) Cho bột Fe vào dung dịch AgNO3 dư. d) Sục khí SO2 từ từ vào dung dịch nước vôi trong cho đến dư khí SO2. 42. Trong tự nhiên các nguyên tố Ca, Mg có trong quặng đôlômit: CaCO3.MgCO3. từ quặng này, hãy trình bày phương pháp điều chế CaCO3, MgCO3 ở dạng riêng biệt tinh khiết? 43. Có hai dung dịch NaOH nồng độ C% (dung dịch 1) và C2% (dung dịch 2). Cần trộn chúng theo tỉ lệ khối lương như thế nào để thu được dung dịch NaOH C% (dung dịcg 3). ( Không sử dụng quy tắc đường chéo) Áp dụng bằng số: C1 = 3%, C2 = 10%, C1 = 5%. 44. Cho 10 lít N2 và CO2 (đktc) đi qua 2 lít dung dịch Ca(OH)2 0,02M, thu được 1 g kết tủa. Xác định thành phần % (theo thể tích) của CO2 trong hỗn hợp. 45. Cho 1 dung dịch có hòa tan 16,8g NaOH tác dụng với dung dịch có hòa tan 8g Fe2(SO4)3, sau đó lại thêm vào dung dịch trên 13,68g Al2(SO4)3. Từ những phản ứng này người ta thu được dung dịch A và kết tủa. Lọc kết tủa được chất rắn B. Dung dịch A được pha loãng 500 ml. Các phản ứng xảy ra hoàn toàn. a) Xác đinh thành phần định tính và định lượng của chất rắn B? b) Xác định nồng độ M của mỗi chất trong dung dịch A sau khi pha loãng? 46. Từ Canxicacbua và các chất vô cơ cần thiết khác, viết PTPƯ điều chế nhựa PE, etylaxêtat, cao su Buna? 47. Đốt cháy hoàn toàn 18g chất hữu cơ A cần lượng vừa đủ 16,8lit O2 (đktc), thu được CO2 và hơi nước với tỉ lệ thể tích V( CO2) : V (H2O) = 3 : 2. Biết tỉ khối hơi của A so với H2 là 36. a) Hãy xác định công thức phân tử của A? b) Hãy đề nghị CTCT của A. Biết rằng A có thể axit hoặc este. 48. Nhiệt phân hoàn toàn hỗn hợp gồm: BaCO3, MgCO3, Al2O3 được chất rắn A, khí D. Hòa tan A trong NaOH dư được dung dịch B và kết tủa C. Sục B vào D thấy có kết tủa. Hòa tan C trong dung dịch NaOH dư thấy kết tủa tan một phần. Viết các PTPƯ? ®Ò sè 1 Bài 1: Hoà tan hoàn toàn 3,34 gam hỗn hợp hai muối cabonat kim loại hoá tri II và hoá trị III bằng dung dịch HCl dư ta được Trang 3
4. Bộ đề dạy học sinh giỏi dung dịch A và 0,896 lít khí ở đktc. Tính khối lượng muối có trong dung dịch A. Bài 2: Khử m gam hỗn hợp X gồm các oxit CuO, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 bằng khí CO ở nhiệt độ cao, người ta thu được 40 gam chất rắn Y và 13,2 gam khí CO2. Tính giá trị của m. Bài 3: Ngâm một vật bằng Đồng có khối lượng 15 gam dung dịch có chứa 0,12 mol AgNO 3 . sau một thời gian lấy vật ra thấy khối lượng AgNO3 trong dung dịch giảm 25%. Tính khối lượng của vật sau phản ứng. Bài 4: Cho 3,78 gam bột Nhôm phản ứng vừa đủ với dung dịch muối XCl 3 tạo thành dung dịch Y giảm 4,06 gam so với dung dịch XCl3. Tìm công thức của muối XCl3. Bài 5: Nung 100 gam hỗn hợp gồm Na2CO3 và NaHCO3 cho đến khi khối lượng hỗn hợp không đổi được 69 gam chất rắn. Tính thành phần phần % khối lượng của các chất trong hỗn hợp. Bài 6: Lấy 3,33 gam muối Clorua của một kim loại chỉ có hoá trị II và một lượng muối Nitrat của kim loại đó có cùng số mol như muối Clorua nói trên, thấy khác nhau 1,59 gam. Hãy tìm kim loại trong hai muối nói trên. Bài 7: Cho 14,5 gam hỗn hợp gồm Mg, Fe và Zn vào dung dich H 2SO4 loãng dư tạo ra 6,72 lít H 2 đktc. Tính khối lượng muối Sunfat thu được. Bài 8: Hoà tan m gam hỗn hợp A gồm Sắt và kim loại M ( có hoá trị không đổi) trong dung dịch HCl dư thì thu được 1,008 lít khí đktc và dung dịch chứa 4,575 gam muối khan. Tính giá trị của m. Bài 9: Cho 0,25 mol hỗn hợp KHCO3 và CaCO3 tác dụng hết với dung dịch HCl. Khí thoát ra được dẫn vào dung dịch nước vôi trong dư, thu được a gam kết tủa. Hãy tính giá trị của a. Bài 10: Cho 9,4 gam MgCO3 tác dụng với một lượng vừa đủ dung dịch HCl, Dẫn khí sinh ra vào dung dịch nước vôi trong. Hãy tính khối lượng kết tủa thu được. Bài 11: Cho 1,78 gam hỗn hợp hai kim loại hoá tri II tan hoàn toàn trong dung dịch H 2SO4 loãng, giải phóng được 0,896 lít khí Hiđrô đktc. Tính khối lượng hỗn hợp muối Sunfat khan thu được. Bài 12: Hoà tan 4 gam hỗn hợp gồm Fe và một kim loại hoá trị II vào dung dịch HCl thu được 2,24 lít khí H 2 ở đktc. Nếu chỉ dùng 2,4 gamkim loại hoá trị II thì dùng không hết 0,5 mol HCl. Tìm kim loại hoá tri II. Bài 13: Cho 11,2 gam Fe và 2,4 gam Mg tác dụng hết với dung dịch H 2SO4 loãng dư sau phản ứng thu được dung dịch A và V lít khí H2 đktc. Cho dung dịch NaOH dư vào dung dịch A thu được kết tủa B. Lọc B nung trong không khí đến khối lượng khối lượng không đổi được m gam. Tính giá trị m. Trang 4
5. Bộ đề dạy học sinh giỏi ®Ò sè 2 Bµi 1. ë 20oC, hßa tan 60g muèi kali nitrat vµo 190g n­íc th× ®­îc dung dÞch bµo hßa. H·y tÝnh ®é tan cña muèi kali nitrat ë nhiÖt ®é ®ã. §a: 31,6g Bµi 2. ë 20oC ®é tan cña kali sunfat lµ 11,1g. Hái ph¶i hßa tan bao nhiªu gam muèi nµy vµo 80g n­íc ®Ó ®­îc dung dÞch b·o hßa ở nhiÖt ®é ®· cho. §a: 8,88g Bµi 3. X¸c ®Þnh khèi l­îng muèi kali clorua kÕt tinh ®­îc sau khi lµm nguéi 604g dung dÞch b·o hßa ë 80 oC xuèng 20 oC . §é tan cña KCl ë 80 oC b»ng 51g ë 20 oC lµ 34g §a: 68g o o Bµi 4. §é tan cña NaNO3 ë 100 C lµ 180g, ë 20 C lµ 88g. Hái cã bao nhiªu gam NaNO3 kÕt tinh l¹i khi h¹ nhiÖt ®é cña 84g o o dung dÞch NaNO3 b·o hßa tõ 100 C xuèng 20 C §a: 27,6g Bµi 5. ë khi hßa tan 48g amoni nitrat vµo 80ml n­íc, lµm cho nhiÖt ®é cña n­íc h¹ xuèng tíi -12,2 oC.NÕu muèn h¹ nhiÖt ®é cña 250ml n­íc tõ 15oC xuèng 0oC th× cÇn ph¶i hßa tan bao nhiªu gam amoni nitrat vµo l­îng n­íc nµy. §a: 82,72g Bµi 6. TÝnh phÇn tr¨m vÒ khèi l­îng cña n­íc kÕt tinh trong: a. Xo®a: Na2CO3 . 10 H2O b. Th¹ch cao: CaSO4 . 2H2O §a: a. 62,93% b. 20,93% Bài 7: Cô cạn 160 gam dung dịch CuSO 4 10% đến khi tổng số nguyên tử trong dung dịch chỉ còn một nửa so với ban đầu thì dừng lại. Tìm khối lượng nước bay ra. (Đ a: 73,8 gam) Bài 8: Tính nồng độ phần trăm của dung dịch H2SO4 6,95M (D = 1,39 g/ml) m C .M .1000 M 6,95.98 n n.1000 M m.100.10.D C%.10.D C% 49% C 10D 10.1,39 M (l) (ml) m V V dd mdd.M M D Bài 9: a. Cần lấy bao nhiêu gam CuSO4 hòa tan vào 400ml dd CuSO4 10% (D = 1,1 g/ml) để tạo thành dd C có nồng độ là 20,8% o b. Khi hạ nhiệt độ dd C xuống 12 C thì thấy có 60g muối CuSO 4.5H2O kết tinh, tách ra khỏi dd . Tính độ tan của CuSO 4 ở 12oC. (được phép sai số nhỏ hơn 0,1%) (a = 60g / b.17,52) Bài 10: Cho 100g dd Na2CO3 16,96%, tác dụng với 200g dd BaCl2 10,4%. Sau phản ứng , lọc bỏ kết tủa được dd A . Tính nồng độ % các chất tan trong dd A. (NaCl 4,17%, Na2CO3 2,27%) Bài 11: Hòa tan một lượng muối cacbonat của một kim loại hóa trị II bằng dd H 2SO4 14,7 %. Sau khi phản ứng kết thúc khí không còn thoát ra nữa, thì còn lại dd 17% muối sunfat tan. Xác định khối lượng nguyên tử của kim loại. Trang 5
6. Bộ đề dạy học sinh giỏi ®Ò sè 3 Bài 1: Hoà tan hoàn toàn 3,34 gam hỗn hợp hai muối cabonat kim loại hoá tri II và hoá trị III bằng dung dịch HCl dư ta được dung dịch A và 0,896 lít khí ở đktc. Tính khối lượng muối có trong dung dịch A. Bài 2: Khử m gam hỗn hợp X gồm các oxit CuO, FeO, Fe 2O3 và Fe3O4 bằng khí CO ở nhiệt độ cao, người ta thu được 40 gam chất rắn Y và 13,2 gam khí CO2. Tính giá trị của m. Bài 3: Ngâm một vật bằng Đồng có khối lượng 15 gam dung dịch có chứa 0,12 mol AgNO 3 . sau một thời gian lấy vật ra thấy khối lượng AgNO3 trong dung dịch giảm 25%. Tính khối lượng của vật sau phản ứng. Bài 4: Cho 3,78 gam bột Nhôm phản ứng vừa đủ với dung dịch muối XCl 3 tạo thành dung dịch Y giảm 4,06 gam so với dung dịch XCl3. Tìm công thức của muối XCl3. Bài 5: Nung 100 gam hỗn hợp gồm Na2CO3 và NaHCO3 cho đến khi khối lượng hỗn hợp không đổi được 69 gam chất rắn. Tính thành phần phần % khối lượng của các chất trong hỗn hợp. Bài 6: Lấy 3,33 gam muối Clorua của một kim loại chỉ có hoá trị II và một lượng muối Nitrat của kim loại đó có cùng số mol như muối Clorua nói trên, thấy khác nhau 1,59 gam. Hãy tìm kim loại trong hai muối nói trên. Bài 7: Cho 14,5 gam hỗn hợp gồm Mg, Fe và Zn vào dung dich H 2SO4 loãng dư tạo ra 6,72 lít H 2 đktc. Tính khối lượng muối Sunfat thu được. Bài 8: Hoà tan m gam hỗn hợp A gồm Sắt và kim loại M ( có hoá trị không đổi) trong dung dịch HCl dư thì thu được 1,008 lít khí đktc và dung dịch chứa 4,575 gam muối khan. Tính giá trị của m. Bài 9: Cho 0,25 mol hỗn hợp KHCO3 và CaCO3 tác dụng hết với dung dịch HCl. Khí thoát ra được dẫn vào dung dịch nước vôi trong dư, thu được a gam kết tủa. Hãy tính giá trị của a. Bài 10: Cho 9,4 gam MgCO3 tác dụng với một lượng vừa đủ dung dịch HCl, Dẫn khí sinh ra vào dung dịch nước vôi trong. Hãy tính khối lượng kết tủa thu được. Bài 11: Cho 1,78 gam hỗn hợp hai kim loại hoá tri II tan hoàn toàn trong dung dịch H 2SO4 loãng, giải phóng được 0,896 lít khí Hiđrô đktc. Tính khối lượng hỗn hợp muối Sunfat khan thu được. Bài 12: Hoà tan 4 gam hỗn hợp gồm Fe và một kim loại hoá trị II vào dung dịch HCl thu được 2,24 lít khí H 2 ở đktc. Nếu chỉ dùng 2,4 gamkim loại hoá trị II thì dùng không hết 0,5 mol HCl. Tìm kim loại hoá tri II. Bài 13: Cho 11,2 gam Fe và 2,4 gam Mg tác dụng hết với dung dịch H 2SO4 loãng dư sau phản ứng thu được dung dịch A và V lít khí H2 đktc. Cho dung dịch NaOH dư vào dung dịch A thu được kết tủa B. Lọc B nung trong không khí đến khối lượng khối lượng không đổi được m gam. Tính giá trị m. Trang 6
7. Bộ đề dạy học sinh giỏi ®Ò sè 4 1- Cã 4 lä ®ùng riªng biÖt: N­íc cÊt, d.d NaOH, HCl, NaCl. Nªu c¸ch nhËn biÕt tõng chÊt trong lä. 2- ViÕt c¸c PTHH vµ dïng quú tÝm ®Ó chøng minh r»ng: a) CO2, SO2, SO3, N2O5, P2O5 lµ c¸c Oxit axit. b) Na2O, K2O, BaO, CaO lµ c¸c «xit baz¬. 3- Cã 5 lä ®ùng riªng biÖt: N­íc cÊt, R­îu etylic, d.d NaOH, HCl, d.dCa(OH)2 . Nªu c¸ch nhËn biÕt tõng chÊt trong lä. 4- Cho 17,2 gam hçn hîp Ca vµ CaO t¸c dông víi l­îng n­íc d­ thu ®­îc 3,36 lÝt khÝ H2 ®ktc. a) ViÕt PTHH cña c¸c ph¶n øng x¶y ra vµ tÝnh khèi l­îng mçi chÊt cã trong hçn hîp? b) TÝnh khèi l­îng cña chÊt tan trong dung dÞch sau ph¶n øng? 5- Cho c¸c chÊt sau: P2O5, Ag, H2O, KClO3, Cu, CO2, Zn, Na2O, S, Fe2O3, CaCO3, HCl. H·y chän trong sè c¸c chÊt trªn ®Ó ®iÒu chÕ ®­îc c¸c chÊt sau, viÕt PTHH x¶y ra nÕu cã? 6- Chän c¸c chÊt nµo sau ®©y: H2SO4 lo·ng, KMnO4, Cu, C, P, NaCl, Zn, S, H2O, CaCO3, Fe2O3, Ca(OH)2, K2SO4, Al2O3, ®Ó ®iÒu chÕ c¸c chÊt: H2, O2, CuSO4, H3PO4, CaO, Fe. ViÕt PTHH? 7- B»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc h·y nhËn biÕt 4 khÝ lµ: O2, H2, CO2, CO ®ùng trong 4 b×nh riªng biÖt? 8- B»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc h·y ph©n biÖt c¸c dung dÞch sau: HCl, NaOH, Ca(OH)2, CuSO4, NaCl. ViÕt PTHH x¶y ra? 9- Cã mét cèc ®ùng d.d H2SO4 lo·ng. Lóc ®Çu ng­êi ta cho mét l­îng bét nh«m vµo dd axit, ph¶n øng xong thu ®­îc 6,72 lÝt khÝ H2 ®ktc. Sau ®ã thªm tiÕp vµo dd axit ®ã mét l­îng bét kÏm d­, ph¶n øng xong thu ®­îc thªm 4,48 lÝt khÝ H2 n÷a ®ktc. a) ViÕt c¸c PTHH x¶y ra? b) TÝnh khèi l­îng bét Al vµ Zn ®· tham gia ph¶n øng? c) TÝnh khèi l­îng H2SO4 ®· cã trong dung dÞch ban ®Çu? d) TÝnh khèi l­îng c¸c muèi t¹o thµnh sau ph¶n øng? 10- TÝnh l­îng muèi nh«m sunfat ®­îc t¹o thµnh khÝ cho 49 gam axit H2SO4 t¸c dông víi 60 gam Al2O3. Sau ph¶n øng chÊt nµo cßn d­, khèi l­îng lµ bao nhiªu? 11-Mét baz¬ A cã thµnh phÇn khèi l­îng cña kim lo¹i lµ 57,5 %. H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc baz¬ trªn. BiÕt PTK cña A b»ng 40 ®vC. 12- Cho c¸c chÊt cã CTHH sau: K2O, HF, ZnSO4, CaCO3, Fe(OH)3, CO, CO2, H2O, NO, NO2, P2O5, HClO, HClO4, H3PO4, NaH2PO4, Na3PO4, MgCl2. H·y ®äc tªn c¸c chÊt ? 13- ThÓ tÝch n­íc ë tr¹ng th¸i láng thu ®­îc lµ bao nhiªu khi ®èt 112 lÝt H2 ®ktc víi O2d­ ? 14- ViÕt PTHH thùc hiÖn s¬ ®å sau: a) Na -> Na2O -> NaOH -> NaCl. b) C -> CO2 - > CaCO3 -> CaO -> Ca(OH)2 . c) S -> SO2 -> SO3 - > H2SO4-> ZnSO4 d) P -> P2O5 -> H3PO4 -> Na3PO4. 15- Nếu cho cùng số mol mỗi kim loại : K , Ca , Al , lần lượt tác dụng với dung dịch axit HCl thì kim loại nào cho nhiều Hidro hơn ? ®Ò sè 5 Câu 1: Từ các hóa chất có sẵn sau đây: Mg ; Al ; Cu ; HCl ; KClO3 ; Ag . Hãy làm thế nào để có thể thực hiện được sự biến đổi sau: Cu > CuO > Cu Câu 2: Khử hoàn toàn 11,5 gam một Ôxit của Chì bằng khí Hiđro, thì thu được 10,35 gam kim loại Chì. Tìm công thức hóa học của Chì ôxit. Câu 3: Các chất nào sau đây có thể tác dụng được với nhau? Viết phương trình hóa học. K ; SO 2 ; CaO ; H2O , Fe3O4 , H2 ; NaOH ; HCl. Câu 4: Khử hoàn toàn hỗn hợp (nung nóng ) gồm CuO và Fe 2O3 bằng khí Hiđro, sau phản ứng thu được 12 gam hỗn hợp 2 kim loại. Ngâm hỗn hợp kim loại này trong dd HCl, phản ứng xong người ta lại thu được khí Hiđro có thể tích là 2,24 lít. A) Viết các phương trình hóa học xảy ra. B) Tính thành phần phần trăm theo khối lượng của mỗi Oxit có trong hỗn hợp ban đầu. C) Tính thể tích khí Hiđro đã dùng ( đktc ) để khử khử hỗn hợp các Oxit trên. Câu 5: Cho 28 ml khí Hiđro cháy trong 20 ml khí Oxi. A) Tính : khối lượng nước tạo thành. B) Tính thể tích của nước tạo thành nói trên. ( Các khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn ) Trang 7
8. Bộ đề dạy học sinh giỏi Bµi 6: 1) Cho c¸c PTHH sau PTHH nµo ®óng, PTHH nµo sai? V× sao? a) 2 Al + 6 HCl 2 AlCl3 + 3H2 ; b) 2 Fe + 6 HCl 2 FeCl3 + 3H2 c) Cu + 2 HCl CuCl2 + H2  ; d) CH4 + 2 O2 SO2  + 2 H2O 2) Chän c©u ph¸t biÓu ®óng vµ cho vÝ dô: a) Oxit axit th­êng lµ oxit cña phi kim vµ t­¬ng øng víi mét axit. b) Oxit axit lµ oxit cña phi kim vµ t­¬ng øng víi mét axit. c) Oxit baz¬ th­êng lµ oxit cña kim lo¹i vµ t­¬ng øng víi mét baz¬. d) Oxit baz¬ lµ oxit cña kim lo¹i vµ t­¬ng øng víi mét baz¬. 3) Hoµn thµnh c¸c PTHH sau: a) C4H9OH + O2 CO2  + H2O ; b) CnH2n - 2 + ? CO2  + H2O c) KMnO4 + ? KCl + MnCl2 + Cl2  + H2O d) Al + H2SO4(®Æc, nãng) Al2(SO4)3 + SO2  + H2O Bµi 7: TÝnh sè mol nguyªn tö vµ sè mol ph©n tö oxi cã trong 16,0 g khÝ sunfuric. 3 3 Bµi 8: §èt ch¸y hoµn toµn khÝ A cÇn dïng hÕt 8,96 dm khÝ oxi thu ®­îc 4,48 dm khÝ CO2 vµ 7,2g h¬i n­íc. a) A do nh÷ng nguyªn tè nµo t¹o nªn? TÝnh khèi l­îng A ®· ph¶n øng. b) BiÕt tû khèi cña A so víi hi®ro lµ 8. H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña A vµ gäi tªn A. Bµi 9: Cho luång khÝ hi®ro ®i qua èng thuû tinh chøa 20 g bét ®ång(II) oxit ë 400 0C. Sau ph¶n øng thu ®­îc 16,8 g chÊt r¾n. a) Nªu hiÖn t­îng ph¶n øng x¶y ra. b) TÝnh hiÖu suÊt ph¶n øng. c) TÝnh sè lÝt khÝ hi®ro ®· tham gia khö ®ång(II) oxit trªn ë ®ktc. ®Ò sè 6 Câu 1: a)Tính khối lượng của hỗn hợp khí gồm 6,72 lít H2 , 17,92 lít N2 và 3,36 lít CO2 b) Tính số hạt vi mô ( phân tử) có trong hh khí trên , với N= 6.1023 Câu 2: Có 5,42 gam muối thuỷ ngân clorua , được chuyển hoá thành Hg và Cl bằng cách ®èt nóng với chất thích hợp thu được 4gam Hg. a) Tính khối lượng clo đã kết hợp với 4g Hg ? b) Có bao nhiêu mol nguyên tử clo trong khối lượng trên ? c) Có bao nhiêu mol nguyên tử Hg trong 4g Hg? d) Từ câu trả lời (b) và (c) , hãy tìm công thức hoá học của muối thuỷ ngân clorua trên ? Câu 3 : Phương trình phản ứng:K 2SO3 + HCl KC l+ H2O + SO2 Cho 39,5 g K2SO3 vào dung dịch có 14,6g HCl . a) Tính thể tích khí sinh ra ở đktc ? b) Tính khối lượng chất tham gia phản ứng còn thừa trong dung dịch ? Có thể thu những khí dưới đây vào bình : H2 , Cl2 , NH3 , CO2 , SO2 , CH4 Bằng cách : Đặt đứng bình : Đặt ngược bình : Câu 4 : Hoàn thành các phương trình hoá học sau : Al + Cl2 AlCl3 Na + H2O NaOH + H2 Fe2O3 + HCl FeCl3 + H2O FeS2 + O2 Fe2O3 + SO2 Câu 5 : Tính nồng độ % và nồng độ M của dung dịch khi hoà tan 14,3 gam xôđa .(Na2CO3.10H2O) vào 35,7 g nước . Biết thể tích dd bằng thể tích nước . Câu 6: Cho 2,8g một hợp chất A tác dụng với Ba ri clorua . Tính khối lượng Bari sunfat và Natri clo rua tạo thành. Biết : -Khối lượng Mol của hợp chất A là 142g %Na =32,39% ; %S = 22,54% ; còn lại là oxi ( hợp chất A ) Câu 7: Một chất lỏng dễ bay hơi , thành phần phân tử có 23,8% C , 5,9% H, và 70,3% Cl , có phân tử khối bằng 50,5 . Tìm công thức hoá học của hợp chất trên . Câu 8:Trộn lẫn 50g dung dịch NaOH 8% với 450g dung dịch NaOH 20% . a) Tính nồng độ phần trăm dung dịch sau khi trộn ? b) Tính thể tích dung dịch sau khi trộn , biết khối lượng riêng dung dịch này là 1,1g/ml ? Câu 9: Cho 22g hỗn hợp 2 kim loại Nhôm và sắt tác dụng với dd HCl dư .Trong đó nhôm chiếm 49,1% khối lượng hỗn hợp . a)Tính khối lượng a xit HCl cần dùng ? b) Tính thể tích Hiđrô sinh ra ?( ở đktc) c) Cho toàn bộ H2 ở trên đi qua 72g CuO nung nóng . Tính khối lượng chất rắn sau phản ứng ? Trang 8
9. Bộ đề dạy học sinh giỏi Câu 10: Có những chất khí sau : Nitơ , Cacbon đioxit ( khí Cacbonic) ,Neon (Ne là khí trơ ) , oxi , metan (CH4) Khí nào làm cho than hồng cháy sáng ? Viết PTHH a) Khí nào làm đục nước vôi trong ? Viết PTHH b) Khí nào làm tắt ngọn nến đang cháy ? Giải thích c) Khí nào trong các khí trên là khí cháy ? Viết PTHH Câu 11: Đốt cháy 1,3g bột nhôm trong khí Clo người ta thu được 6,675g .hợp chất nhôm clorua. Giả sử chưa biết hoá trị của Al và Cl . a) Tìm CTHH của nhôm clorua ? b) Tính khối lượng của khí clo tác dụng vứi nhôm ? Câu 12: Sơ đồ phản ứng : NaOH + CO2 Na2CO3 + H2O a) Lập PTHH của phản ứng trên ? b) Nếu dùng 22g CO2 tác dụng với 1 lượng NaOH vừa đủ , hãy tính khối lượng Na2CO3 điều chế được ? c) Bằng thực nghiệm người ta điều chế được 25g Na2CO3 . Tính hiệu suất của quá trình thực nghiệm ? ®Ò sè 7 1/ Hoµ tan 50 g tinh thÓ CuSO4.5H2O th× nhËn ®­îc mét dung dÞch cã khèi l­îng riªng b»ng 1,1 g/ml. H·y tÝnh nång ®é % vµ nång ®é mol cña dung dÞch thu ®­îc. 2/ TÝnh l­îng tinh thÓ CuSO4.5H2O cÇn thiÕt hoµ tan 400g CuSO4 2% ®Ó thu ®­îc dd CuSO4 cã nång ®é 1M(D= 1,1 g/ml). 3/ Cã 3 dung dÞch H2SO4 . Dung dÞch A cã nång ®é 14,3M (D= 1,43g/ml). Dung dÞch B cã nång ®é 2,18M (D= 1,09g/ml). Dung dÞch C cã nång ®é 6,1M (D= 1,22g/ml). Trén A vµ B theo tØ lÖ mA: mB b»ng bao nhiªu ®Ó ®­îc dung dÞch C. §S 3 : mA: mB = 3:5 4/ Hoµ tan m1 g Na vµo m2g H2O thu ®­îc dung dÞch B cã tØ khèi d. Khi ®ã cã ph¶n øng: 2Na+ 2H2O -> 2NaOH + H2 a/ TÝnh nång ®é % cña dung dÞch B theo m. b/ TÝnh nång ®é mol cña dung dÞch B theo m vµ d. c/ Cho C% = 16% . H·y tÝnh tØ sè m1/m2 Cho CM = 3,5 M. H·y tÝnh d. 5/ Hoµ tan mét l­îng muèi cacbonat cña mét kim lo¹i ho¸ trÞ II b»ng axit H2SO4 14,7% . Sau khi chÊt khÝ kh«ng tho¸t ra n÷a , läc bá chÊt r¾n kh«ng tan th× ®­îc dung dÞch chøa 17% muèi sunph¸t tan. Hái kim lo¹i ho¸ trÞ II lµ nguyªn tè nµo. 6/ TÝnh C% cña 1 dung dÞch H2SO4 nÕu biÕt r»ng khi cho mét l­îng dung dÞch nµy t¸c dông víi l­îng d­ hçn hîp Na- Mg th× l­îng H2 tho¸t ra b»ng 4,5% l­îng dung dÞch axit ®· dïng. 7/ Trén 50 ml dung dÞch Fe2(SO4)3 víi 100 ml Ba(OH)2 thu ®­îc kÕt tña A vµ dung dÞch B . Läc lÊy A ®em nung ë nhiÖt ®é cao ®Õn hoµn toµn thu ®­îc 0,859 g chÊt r¾n. Dung dÞch B cho t¸c dông víi 100 ml H2SO4 0,05M th× t¸ch ra 0,466 g kÕt tña. TÝnh nång ®é mol cña dung dÞch ban ®Çu §S 7 : TÝnh ®­îc CM dd Fe2(SO4)3 = 0,02M vµ cña Ba(OH)2 = 0,05M 8/ Cã 2 dung dÞch NaOH (B1; B2) vµ 1 dung dÞch H2SO4 (A). Trén B1 víi B2 theo tØ lÖ thÓ tÝch 1: 1 th× ®­îc dung dÞch X. Trung hoµ 1 thÓ tÝch dung dÞch X cÇn mét thÓ tÝch dung dÞch A. Trén B1 víi B2 theo tØ lÖ thÓ tÝch 2: 1 th× ®­îc dung dÞch Y. Trung hoµ 30ml dung dÞch Y cÇn 32,5 ml dung dÞch A. TÝnh tØ lÖ thÓ tÝch B1 vµ B2 ph¶i trén ®Ó sao cho khi trung hoµ 70 ml dung dÞch Z t¹o ra cÇn 67,5 ml dung dÞch A. 9/ Dung dÞch A lµ dd H2SO4. Dung dÞch B lµ dd NaOH. Trén A vµ B theo tØ sè VA:VB = 3: 2 th× ®­îc dd X cã chøa A d­. Trung hoµ 1 lit dd X cÇn 40 g dd KOH 28%. Trén A vµ B theo tØ sè VA:VB = 2:3 th× ®­îc dd Y cã chøa B d­. Trung hoµ 1 lit dd Y cÇn 29,2 g dd HCl 25%. TÝnh nång ®é mol cña A vµ B. H­íng dÉn ®Ò sè 7 HD 1; L­îng CuSO4 = 50/250.160 = 32g -> n= 0,2 mol. L­îng dung dÞch 390+ 50= 440g-> C% = 7,27%. ThÓ tÝch dung dÞch = 440/1,1=400ml -> CM = 0,2/0,4 =0,5M HD2: Gäi l­îng tinh thÓ b»ng a gam th× l­îng CuSO4 = 0,64a. L­îng CuSO4 trong dung dÞch t¹o ra = 400.0,02 + 0,64a = 8+ 0,064a. L­îng dung dÞch t¹o ra = 400+ a. Trong khi ®ã nång ®é % cña dung dÞch 1M ( D= 1,1 g/ml) : = 160.1/10.1,1 = 160/11% . Ta cã: 8+ 0,64a/400+ a = 160/1100. Gi¶i PT ta cã: a= 101,47g. §S 3 : mA: mB = 3:5 HD4: a/ 2Na+ 2H2O -> 2NaOH + H2 nNa = m1/23 -> nH2 = m1/46 Trang 9
10. Bộ đề dạy học sinh giỏi -> l­îng DD B = m1+ m2 - m1/23 = 22m1 + 23m2/23 L­îng NaOH = 40m1 /23 -> C% = 40. m1.100/22m1 + 23m2 b/ ThÓ tÝch B = 22m1 + 23m2/23d ml -> CM = m1 . d .1000/ 22m1 + 23m2 . c/ H·y tù gi¶i HD5: Coi l­îng dung dÞch H2SO4 14,7%= 100g th× n H2SO4 = 0,15 . Gäi KL lµ R; ta cã PT: RCO3 + H2SO4 -> RSO4 + CO2 + H2O N = 0,15 0,15 0,15 0,15 L­îng RCO3 = (R + 60). 0,15 + 100 – (44 . 0,15) = (R + 16) .0,15 +100 Ta cã: (R+ 96).0,15/(R + 16) .0,15 +100 = 0,17 -> R = 24 -> KL lµ Mg. HD6: Coi l­îng dung dÞch axit ®· dïng = 100 g th× l­îng H2 tho¸t ra = 4,5 g. 2Na + H2SO4 -> Na2SO4 + H2 Mg + H2SO4 -> MgSO4 + H2 2Na + H2O -> NaOH + H2 Theo PTP¦ l­îng H2 = l­îng H cña H2SO4 + 1/2 l­îng H cña H2O. Do ®ã: nÕu coi l­îng axit = x g ta cã: x/98. 2 + 100 – x /18 = 4,5 -> x = 30 §S 7 : TÝnh ®­îc CM dung dÞch Fe2(SO4)3 = 0,02M vµ cña Ba(OH)2 = 0,05M HD 8 : §Æt b1 vµ b2 lµ nång ®é 2 dung dÞch NaOH vµ a lµ nång ®é dung dÞch H2SO4 - Theo gt: Trén 1 lÝt B1 + 1 lÝt B2 t¹o -> 2 lÝt dd X cã chøa (b1+ b2) mol NaOH Theo PT: H2SO4 + 2NaOH -> Na2SO4 + 2H2O 2 lit dd H2SO4 cã 2a mol -> 4a . Nªn ta cã: b1+ b2 = 4a * Trén 2 lÝt B1 + 1 lÝt B2 t¹o -> 3 lÝt dd Y cã chøa (2b1+ b2) mol NaOH. Trung hoµ 3 lÝt dd Y cÇn 3,25 lit dd H2SO4 cã 3,25a mol. Nªn: ta cã: 2b1+ b2 = 6,5a Tõ * vµ ta cã hÖ PT: b1+ b2 = 4a * 2b1+ b2 = 6,5a Gi¶i hÖ PT ta cã: b1 = 2,5a ; b2 = 1,5 a. Theo bµi ra: trung hoµ 7l dung dÞch Z cÇn 6,75l dung dÞch A cã 6,75a mol H2SO4. Theo PT trªn ta cã: sè mol cña NaOH trong 7l dung dÞch Z = 6,75a.2= 13,5a. Gäi thÓ tÝch 2 dd NaOH ph¶i trén lµ: x,y (lÝt) ta cã: 2,5ax + 1,5ay = 13,5a vµ x + y = 7 -> x/y = 3/4 HD 9 : §Æt nång ®é mol cña dd A lµ a , dd B la b. Khi trén 3 l A (cã 3a mol) víi 2 lit B (cã 2b mol) ®­îc 5 lit dd X cã d­ axit. Trung hoµ 5 lit dd X cÇn 0,2.5 = 1molKOH -> sè mol H2SO4 d­: 0,5 mol. PT: H2SO4 + 2KOH -> K2SO4 + 2H2O b 2b Sè mol H2SO4 d­ = 3a – b = 0,5* Trén 2l dd A (cã 2a mol) víi 3 lÝt ddB (cã 3b mol) t¹o 5 l dd Y cã KOH d­. Trung hoµ 5 lit Y cÇn 0,2 .5 = 1 mol HCl PT: H2SO4 + 2KOH -> K2SO4 + 2H2O 2a 4a Theo PTP¦: KOH d­ = 3b – 4a = 1 Tõ * vµ ta cã hÖ PT: 3a – b = 0,5* 3b – 4a = 1 Gi¶i hÖ PT ta cã: a = 0,5 ; b = 1 ®Ò sè 8 1. Hãy thực hiện dãy chuyển hoá sau: a. Fe Fe3O4 Fe H2 b. KClO3 O2 CuO H2O NaOH Trang 10
11. Bộ đề dạy học sinh giỏi c. H2O H2 Fe FeSO4 d. S SO2 SO3 H2SO4 ZnSO4 2. Cho các nguyên tố sau, những nguyên tố nào cùng một chu kì: A : 1S2 2S2 2P6 3S1 D: 1S2 2S2 2P6 3S2 3P6 4S1 B : 1S2 2S2 2P6 3S2 E : 1S2 2S2 2P6 3S2 3P6 4S 2 C : 1S2 2S2 2P6 3S2 3P5 F : 1S2 2S2 2P6 3S2 3P 6 3. Đốt cháy hoàn toàn 2,3 gam một hợp chất A bằng khí oxi , sau PƯ thu được 2,24 lit CO 2 (ở đktc) và 2,7 gam H2O. Hãy xác định công thức hợp chất A (Biết tỉ khối hơi của khí A so với khí hidro là 23). 4. Để điều chế H2 người ta dùng hỗn hợp Al và Zn có số mol bằng nhau tác dụng vừa đủ dd HCl thu được 13,44 lít H2 (ở đktc). a. Tính khối lượng hỗn hợp Al và Zn? b. Tính khối lượng HCl trong dung dịch? 5. để khử hoàn toàn a gam một oxit kim loại A xOy phải cần 6,72 lít CO (đktc), sau PƯ thu được 11,2 gam kim loại A. Hãy lập PTHH dạng tổng quát và tìm giá trị a của oxit kim loại trên? ®Ò sè 9 1. Hãy thực hiện dãy chuyển hoá sau: a. H2 H2O H2SO4 H2 b. Cu CuO CuSO4 Cu(OH)2 c. Fe Fe3O4 Fe H2 FeCl3 Fe(OH)3 2. Cho các nguyên tử: A : 8p, 8n ; B: 8p,9n; C: 8e, 10n ; D: 7e,8n. Những nguyên tử nào cùng một nguyên tố hoá học? Vì sao? 3. Hãy tính khối lượng bằng gam của nguyên tử oxi, sắt, Natri. 4. Khi nung đá vôi chứa 90% khối lượng canxicacbonat thu được 11,2 tấn canxi oxit và 8,8 tấn khí cacbonic. Hãy tính khối lượng đá vôi đem phản ứng? 5. Cho d = 2,125 và d = 0,5.Khí X và Y có thành phần các nguyên tố như sau: X/Y Y/O 2 Khí X: 94,12% S; %,885H. Khí Y: 75% C, 25% H. Tìm CTHH của X , Y. 6. Đốt cháy hoàn toàn 1 Kg thanchứa 90% C và 10% tạp chất không cháy. Tính khối lượng không khí cần dùngvới khối lượng CO sinh ra trong phản ứng cháy này. Biết rằng V = 5V 2 KK O 2 7. Đốt cháy một hỗn hợp Fe và Mg trong đó Mg có khối lượng 0,84 gam cần dùng hết 672ml O2 (ở đktc). a. Tính khối lượng hỗn hợp ban đầu? b. Tính thành phần phần trăm về khối lượng của mỗi kim loại? 8. Cho 7,8 gam Zn vào dung dịch axit sunfuric loãng chứa 19,6 gam H2SO4. a. Tính V thu được (ở đktc). Biết thể tích V bị hao hụt là 5%. H 2 H 2 b. Còn dư bao nhiêu chất nào sau phản ứng? 9. a. Cho một hợp chất oxit có thành phần phần trăm về khối lượng: %O là 7,17%. Tìm công thức oxit biết kim có hoá trị II. b. Dùng CO hoặc H2 để khử oxit kim loại đó thành kim loại. Hỏi muốn điều chế 41,4 gam kim loại cần bao nhiêu lit H 2 (đktc) hoặc bao nhiêu lit khí CO? ®Ò sè 10 1.a. Trong muối ngậm nước CuSO4.nH2O khối lượng Cu chiếm 25,6 %. Tìm công thức của muối đó?. b. Hòa tan hoàn toàn 3,9 gam kim loại X bằng dung dịch HCl thu được 1,344 lit khí H2 (Đktc). Tìm kim loại X ?. 2. Cho một luồng H2dư đi qua 12 gam CuO nung nóng. Chất rắn sau phản ứng đem hòa tan bằng dung dịch HCl dư thấy còn lại 6,6 gam một chất rắn không tan. Tính hiệu suất phản ứng khử CuO thành Cu kim loại ?. 3. Đốt cháy hoàn toàn 2,3 gam một hợp chất bằng khí oxi, sau phản ứng thu được 2,24 lit CO 2 (Đktc) và 2,7 gam nước. Tính khối lượng từng nguyên tố có trong hợp chất trên?. 4. Đá vôi được phân hủy theo PTHH: CaCO3 CaO + CO2 Trang 11
12. Bộ đề dạy học sinh giỏi Sau một thời gian nung thấy lượng chất rắn ban đầu giảm 22%, biết khối lượng đá vôi ban đầu là 50 gam, tính khối lượng đá vôi bị phân hủy?. 5. Cho 4,64 gam hỗn hợp 3 kim loại Cu, Mg, Fe tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 0,2 gam khí H 2 và 0,64 gam chất rắn không tan. a. Tính tỉ lệ phần trăm về khối lượng của 3 kim loại trong hỗn hợp trên? b. Tính khối lượng mỗi muối có trong dung dịch? 6. Một loại đá vôi chứa 85% CaCO3 và 15% tạp chất không bị phân hủy ở nhiệt độ cao. Khi nung một lượng đá vôi đó thu được một chất rắn có khối lượng bằng 70% khối lượng đá trước khi nung. a. Tính hiệu suất phân hủy CaCO3? b. Tính thành phần % khối lượng CaO trong chất rắn sau khi nung? ĐÁP ÁN ®Ò sè 10 64 100% 1.a Ta có = 250 Ta có 64 32 (16.4) n.18 250 n 5 M . CuSO4 nH 2O 25,6% Vậy CTHH là CuSO4.5H2O (1 đ) 1.b 1,344 : 22,4 0.06(mol) mH 2 Gọi n là hóa trị của kim loại X 2 X + 2n HCl 2 XCln + n H2 0,06 2 0,12 0,12 Số mol X (mol) Ta có: X. 3,9 X 32,5.n n n n Vì kim loại thường có hóa trị n = 1, 2 hoặc 3 n = 1 X= 32,5 (loại) n = 2 X= 65 (Zn) n = 3 X= 97,5 (loại) Vậy kim loại X là Zn (1 đ) t 0 2. Ta có PTHH: CuO + H2  Cu + H2O 80 g 64 g 12 g x g? 12 64 Lượng Cu thu được trên lí thuyết: x 9,6(g) 80 Theo đề bài, chất rắn sau phản ứng hòa tan bằng HCl dư thấy còn 6,6 gam chất rắn không tan, chứng tỏ lượng Cu tạo ra ở phản 6,6 ứng trên là 6,6 gam. H 100% 68,75% (1,5đ) 9,6 2,24 12 3. Khối lượng nguyên tố C trong hợp chất: 1,2(g) mC 22,4 2,7 2 Khối lượng nguyên tố H trong hợp chất: 0,3(g) m H 18 Khối lượng nguyên tố O trong hợp chất: 2,3 (1,2 0,3) 0,8(g) 1,5đ) mO 4. Lượng chất rắn ban đầu giảm 22% chính là khối lượng CO2 thoát ra. 22 50 Khối lượng CO2 thoát ra: m 11(g) CO 2 100 t 0 PTHH: CaCO3  CaO + CO2 100g 44g xg? 11g 11 100 Khối lượng đá vôi bị phân hủy: x 25(g) (1,5đ) 44 5. Vì Cu không tham gia phản ứng với HCl nên 0,64 gam chất rắn không tan chính là khối lượng của Cu. Trang 12
13. Bộ đề dạy học sinh giỏi Khối lượng hỗn hợp Fe và Mg là: 4,64 – 0,64 = 4 (g) Gọi x là số gam Fe (4 – x) là số gam Mg PTHH: Fe + 2 HCl FeCl2 + H2 56 g 2 g 2.x x g g 56 Mg + 2 HCl MgCl2 + H2 24 g 2 g 2(4 x) (4-x) g g 24 2.x 2(4 x) Từ 2 PTHH trên ta có: + = 0,2 Giải PT ta được x = 2,8 = mFe 56 24 2,8 Tỉ lệ % về khối lượng của Fe trong hỗn hợp: %Fe = 100% 60,34% 4,64 0,64 Tỉ lệ % về khối lượng của Cu trong hỗn hợp: %Cu = 100% 13,79% 4,64 Tỉ lệ % về khối lượng của Mg trong hỗn hợp: %Mg = 100% - (60,34%+13,79%) = 25,87% (2đ) t 0 6.a PTHH: CaCO3  CaO + CO2 (1) 100 g 56 g 44 g Giả sử lượng đá vôi đem nung là 100g, trong đó chứa 85% CaCO3 thì lượng chất rắn sau khi nung là 70g. Khối lượng giảm đi chính là khối lượng CO2 và bằng: 100 – 70 = 30 (g) Theo (1): Khi 44g CO2 thoát ra là đã có 100g CaCO3 bị phân hủy. 30g CO2 thoát ra là đã có x g CaCO3 bị phân hủy 30 100 68,2 x 68,2(g) , H 100% 80,2% 44 85 56 30 b. Khối lượng CaO tạo thành là: 38,2(g) Trong 70 g chất rắn sau khi nung chứa 38,2g CaO 44 38,2 Vậy % CaO là: 100% 54,6% (1,5đ) 70 ®Ò sè 11 Bµi 1: Ng­êi ta dÉn qua 1 b×nh chøa 2 lit dung dÞch Ca(OH)2 0,075M tÊt c¶ l­îng khÝ cacbonic ®iÒu chÕ ®­îc b»ng c¸ch cho axit clohidric (d­) t¸c dông víi 25,2 gam hçn hîp Canxi cacbonat vµ Magie cacbonat. Sau p­ cã muèi nµo ®­îc t¹o thµnh vµ khèi l­îng lµ bao nhiªu? Bµi 2: Khi cho tõ tõ luång khÝ CO2 vµo dung dÞch Ca(OH)2, ng­êi ta nhËn thÊy ban dÇu dung dÞch trë nªn ®ôc, sau ®ã trong dÇn vµ cuèi cïng trong suèt. H·y gi¶i thÝch hiÖn t­îng trªn vµ viÕt ptp­ minh ho¹. Bµi 3: Cã dung dÞch NaOH, khÝ CO2, èng ®ong chia ®é vµ c¸c cèc thuû tinh c¸c lo¹i. H·y tr×nh bµy ph­¬ng ph¸p ®iÒu chÕ dung dÞch Na2CO3 tinh khiÕt. Bµi 4: Thªm tõ tõ dung dÞch HCl vµo 10 gam muèi cacbonat kim lo¹i ho¸ trÞ II, sau 1 thêi gian thÊy l­îng khÝ tho¸t ra ®· vuît qu¸ 8,585 gam. Hái ®ã lµ muèi kim lo¹i g× trong sè c¸c kim lo¹i cho d­íi ®©y? Mg; Ca; Cu; Ba Bµi 5: Mét lo¹i ®¸ chøa MgCO3, CaCO3, Al2O3 . L­îng Al2O3 b»ng 1/8 tæng khèi l­îng 2 muèi cacbonat. Nung ®¸ ë nhiÖt ®é cao tíi ph©n huû hoµn toµn thu ®­îc chÊt r¾n A cã khèi l­îng b»ng 60% khèi l­îng ®¸ tr­íc khi nung. 1. TÝnh % khèi l­îng mçi chÊt trong ®¸ tr­íc khi nung. 2. Muèn hoµ tan hoµn toµn 2g chÊt r¾n A cÇn tèi thiÓu bao nhiªu ml dung dÞch HCl 0,5M? ®Ò sè 12 Trang 13
14. Bộ đề dạy học sinh giỏi Trang 14
15. Bộ đề dạy học sinh giỏi ®¸p ¸n ®Ò sè 12 Câu 1: (1,00đ) 15 640 96 Tính m 1,6 400 640(g) , m 96(g) ,n 0,98(g) (0,5đ) ddH2SO4 H2SO4 100 H2SO4 98  Gọi x là số lít nước thêm vào dung dịch → dd mới: x + 0,4 (400ml = 0,4l) n 0,98 Ta có C 1,5 1,5x 0,38 x 0,253(l) M V x 0,4 Vậy số lít nước cần đổ thêm vào là 0,253 lít (0,5đ) Câu 2: (3,00đ) 3,384 12 0,694 1 m %C 100% 92,29% (0,25đ) , m %H 2 100% 7,71% (0,25đ) CO2 44 1  H2O 18 1  %O = 100% – (92,29% + 7,71%) = 0 % → Không có oxi (0,5đ) 92,29 7,71 → A chỉ có C và H → CTHH dạng CxHy (0,25đ) x : y : 1:1 (0,25đ) 12 1 → Công thức đơn giản (CH)n (0,25đ Ta có MA= 29 2,69  78 (0,25đ) (CH)n =78 → 13n = 78 → n = 6 (0,5đ) Vậy CTPT của A là C6H6 (0,5đ) Câu 3: (2,00đ) 30 10 9 a. Bán kính nguyên tử H lớn hơn bán kính của hạt nhân: 6.104 60000 lần (0,5đ) 5 10 13 6 Bán kính của hạt nhân phóng đại là 3(cm) 2 Bán kính của nguyên tử tương ứng là: 3 60000 = 180000 (cm) (0,5đ) 4 4 b. Thể tích của nguyên tử H: V r3 3,14 (5,3.10 9 )3 (0,5đ) 3 3 m 1,6726.10 27 Kg Khốilượng của nguyên tử H coi như bằng khối lượng proton, nên khối lượng riêng củ D 2,68(g /cm3) (0,5đ) 4 V 3,14 (5,3.10 9)3 3 Câu 4: (1,00đ) Dùng quì tím: NaOH H2SO4, HCl NaCl, BaCl2 xanh đỏ không đổi màu quì ( 0,25đ) (I) (II) Lấy 1 mẫu (I) lần lượt + 1 mẫu (II) sinh ra kết tủa trắng thì đó là H2SO4 và BaCl2 PTHH: H2SO4 + BaCl2 → BaSO4↓ + 2 HCl (0,5đ) (trắng) Mẫu axit còn lại là HCl và mẫu muối còn lại là BaCl2 (0,25đ) Câu 5: (3,00đ) Gọi x, y lần lượt là số mol của Zn và Al Zn + 2 HCl → ZnCl2 + H2 x x 2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2 (0,5đ) y 1,5y Ta có hệ: 65x + 27y = 17,3 (1) 15,68 x + 1,5y = (2) (0,5đ) Giải hệ ta được: x = 0,1 , y = 0,4 (0,25đ) 22,4 Trang 15
16. Bộ đề dạy học sinh giỏi 6,5 10,8 → mZn = 6,5 → %Zn 100% 37,57% (0,25đ) → mAl = 10,8 → %Al 100% 62,43% (0,25đ) 17,3 17,3 m 136 0,1 13,6(g) (0,25đ) m 133,5 0,4 53,4(g) (0,25đ) ZnCl2 AlCl3 →m m (0,1 0,6) 2 1,4(g) ddspư = (17,3 + 400) – 1,4 = 415,9(g) (0,25đ) H2 13,6 53,4 %ZnCl 100% 3,27% (0,25đ) %AlCl 100% 12,84% (0,25đ) 2 415,9 3 415,9 ®Ò sè 13 C©u 1: (2 ®iÓm) C©n b»ng c¸c ph¶n øng ho¸ häc sau Fe2(SO4)3 + NaOH Fe(OH)3 + Na2SO4 Fe2O3 + CO Fe + CO2 FexOy + CO Fe + CO2 P2O5 + H2O H3PO4 C©u 2: (2 ®iÓm) Nung 15 kg ®¸ v«i thµnh phÇn chÝnh lµ CaCO3thu ®­îc 7,28 kg Canxioxit(CaO) vµ 5,72kg CO2. H·y x¸c ®Þnh tÜ lÖ phÇn tr¨m vÒ khèi l­îng cña CaCO3 trong ®¸ v«i. C©u 3: (4 ®iÓm) ViÕt c«ng thøc ho¸ häc vµ x¸c ®Þnh ph©n tö khèi cña c¸c hîp chÊt sau: Ca(II) vµ O; N(III) vµ H; Fe(II) vµ gèc SO4(II); Fe(III) vµ gèc SO4(II). C©u 4: (2 ®iÓm ) Bét nh«m ch¸y theo ph¶n øng: Nh«m + khÝ oxi Nh«m «xit(Al2O3) a, LËp ph­¬ng tr×nh ho¸ häc. b, Cho biÕt khèi l­îng nh«m ®· ph¶n øng lµ 54 gam; vµ khèi l­îng nh«m oxit ®· sinh ra lµ 102 gam. TÝnh khèi l­îng khÝ oxi ®· dïng. (BiÕt: Ca=40; N=14;H=1;S=32;O=16;Fe=56) ®Ò sè 14 Bài 1: a) Khi cho hỗn hợp Al và Fe dạng bột tác dụng với dung dịch CuSO 4, khuấy kĩ để phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch của 3 muối tan và chất kết tủa. Viết các phương trình phản ứng, cho biết thành phần dung dịch và kết tủa gồm những chất nào? b) Khi cho một kim loại vào dung dịch muối có thể xảy ra những phản ứng hoá học gì ? Giải thích ? Bài 2: Có thể chọn những chất nào để khi cho tác dụng với 1 mol H2SO4 thì được: a) 5,6 lít SO2 b) 11,2 lít SO2 c) 22,4 lít SO2 d) 33,6 lít SO2 Các khí đo ở đktc. Viết các phương trình phản ứng Bài 3: Đốt cháy một ít bột đồng trong không khí một thời gian ngắn. Sau khi kết thúc phản ứng thấy khối lượng chất rắn thu 1 được tăng lên khối lượng của bột đồng ban đầu. Hãy xác định thành phần % theo khối lượng của chất rắn thu được sau khi 6 đun nóng Bài 4: a) Cho oxit kim loại M chứa 65,22% kim loại về khối lượng. Không cần biết đó là kim loại nào, hãy tính khối lượng dung dịch H2SO4 19,6% tối thiểu cần dùng để hoà tan vừa hết 15 g oxit đó b) Cho 2,016g kim loại M có hoá trị không đổi tác dụng hết với oxi, thu được 2,784g chất rắn. hãy xác định kim loại đó Trang 16
17. Bộ đề dạy học sinh giỏi Bài 5: Cho 10,52 g hỗn hợp 3 kim loại ở dạng bột Mg, Al, Cu tác dụng hoàn toàn với oxi, thu được 17,4 g hỗn hợp oxit. Hỏi để hoà tan vừa hết lượng hỗn hợp oxit đó cần dùng ít nhất bao nhiêu ml dung dịch HCl 1,25M Bài 6: Có 2 chiếc cốc trong mỗi chiếc cốc có 50g dung dịch muối nitrat của một kim loại chưa biết. Thêm vào cốc thứ nhất a (g) bột Zn, thêm vào cốc thứ hai cũng a (g) bột Mg, khuấy kĩ các hỗn hợp để phản ứng xảy ra hoàn toàn. Sau khi kết thúc các phản ứng đem lọc để tách các kết tủa từ mỗi cốc, cân khối lượng các kết tủa đó, thấy chúng khác nhau 0,164 g. Đem đun nóng các kết tủa đó với lượng dư HCl, thấy trong cả 2 trường hợp đều có giải phóng H2 và cuối cùng còn lại 0,864 g kim loại không tan trong HCl dư Hãy xác định muối nitrat kim loại và tính nống độ % của dung dịch muối này ( Cho: H = 1, C = 12, O = 16, Mg = 24, Zn = 65, Fe = 56, Al = 27, S = 32, Cu = 64) ĐÁP ÁN ®Ò sè 14 Bài 1: a) Thứ tự hoạt động của các kim loại Al > Fe > Cu Ba muối tan là Al2(SO4)3, FeSO4 và CuSO4 còn lại 2Al + 3CuSO4 Al2(SO4)3 + 3Cu Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu Dung dịch gồm: Al2(SO4)3, FeSO4, CuSO4 còn dư. Kết tủa chỉ lả Cu với số mol bằng số mol CuSO4 ban đầu b) Xét 3 trường hợp có thể xảy ra: - Nếu là kim loại kiềm, Ca, Ba: Trước hết các kim loại này tác dụng với nước củadung dịch cho bazơ kiềm, sau đó bazơ kiềm tác dụng với muối tạo thành hiđroxit kết tủa 1 Ví dụ: Na + dd CuSO4 : Na + H2O NaOH + H2  2 2NaOH + CuSO4 Cu(OH)2  + Na2SO4 - Nếu là kim loại hoạt động hơn kim loại trong muối thì sẽ đẩy kim loại của muối ra khỏi dung dịch Ví dụ: Zn + FeSO4 ZnSO4 + Fe - Nếu kim loại yếu hơn kim loại của muối: phản ứng không xảy ra Ví dụ Cu + FeSO4 không phản ứng Giải thích: Do kim loại mạnh dễ nhường điện tử hơn kim loại yếu, còn ion của kim loại yếu lại dễ thu điện tử hơn 5,6 Bài 2: a) nSO2 = = 0,25 mol 22,4 nH2SO4 : nSO2 = 1 : 0,25 = 4 : 1 2FeO + 4H2SO4 Fe2(SO4)3 + SO2 + 4H2O b) nH2SO4 : nSO2 = 2 : 1 Cu + 2H2SO4 CuSO4 + SO2 + 2H2O c) nH2SO4 : nSO2 = 1 : 1 C + 2H2SO4 CO2 + 2SO2 + 2H2O d) nH2SO4 : nSO2 = 2 : 3 S + 2H2SO4 3SO2 + 2H2O Bài 3: 2Cu + O2 2CuO 128g 32g 160g 32 1 Như vậy khi phản ứng oxi hoá Cu xảy ra hoàn toàn thì khối lượng chất rắn thu được tăng lên: = . Theo đầu bài, sau phản 128 4 ứng khối lượng chất rắn thu được tăng lên 1/6 khối lượng Cu ban đầu, tức là Cu chưa bị oxi hoá hết, thu được hỗn hợp gồm CuO và Cu còn dư Trang 17
18. Bộ đề dạy học sinh giỏi 128 Giả sử làm thí nghiệm với 128g Cu. Theo đề bài số g oxi đã phản ứng là: = 21,333g 6 Theo PTHH của phản ứng số g Cu đã phản ứng với oxi và số g CuO được tạo thành là: 128 160 mCu = . 21,333 = 85,332g ; mCuO = . 21,333 = 106,665g 32 32 Số g Cu còn lại là: 128 – 85,332 = 42,668g 42,668 %Cu = . 100 = 28,57% ; %CuO = 71,43% 149,333 Bài 4: a) Đặt kim loại và khối lượng mol nguyên tử của nó là M, hoá trị n. 2M Theo đề bài ta có: = 0,6522 M = 15n M2On = 2M = 16n = 46n (g) 2M 16n M2On + nH2SO4 M2(SO4)n + nH2O Theo phản ứng để hoà tan 1 mol oxit (tức 46n)g cần n mol H2SO4. n Để hoà tan 15g oxit cần .15 = 0,3261 mol H2SO4 46n 100 mdd = .0,3261 . 98 = 163,05g 19,6 b) Đặt kí hiệu kim loại và khối lượng mol nguyên tử của nó là M, hoá trị n ta có: 4M + nO2 2M2On 4M 4M 32n M = 21n . Xét bảng: với n = 1, 2, 3 2,016 2,784 n 1 2 3 M 21 42 63 Với số liệu đề bài đã cho không có kim loại nào tạo nên oxit có hoá trị từ 1 đến 3 thoả mãn cả. Vậy M phản ứng với oxit theo 2 hoá trị, thí dụ: theo hoá trị 2 và 3 (hoá trị 8/3). Như đã biết: Fe tạo Fe3O4, Mn tạo Mn3O4, Pb tạo Pb3O4. Vì vậy khi n = 8/3 M = 56 Kim loại chính là Fe và oxit là Fe3O4 Bài 5: Đặt x, y, z là số mol của Mg, Al, Cu trong 10,52g hỗn hợp 2Mg + O2 2MgO x 0,5x x 4Al + 3O2 2Al2O3 y 0,75y 0,5y 2Cu + O2 2CuO z 0,5z z MgO + 2HCl MgCl2 + H2O x 2x Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O 0,5y 3y CuO + 2HCl CuCl2 + H2O z 2z Từ các PTPƯ trên ta thấy số mol khí oxi tác dụng với kim loại luôn bằng ¼ số mol axit đã dùng để hoà tan vừa hết lượng oxit kim loại được tạo thành. Theo đầu bài số mol oxi đã tác dụng với các kim loại để tạo thành hỗn hợp oxit là: 17,4 10,52 = 0,125mol 32 Số mol HCl cần dùng hoà tan vừa hết lượng hỗn hợp oxit đó: 0,125 . 4 = 0,86 mol 0,86 Thể tích dung dịch HCl 1,25M cần dùng: = 0,688 lít 1,25 Trang 18
19. Bộ đề dạy học sinh giỏi Bài 6: Đặt kim loại tạo muối nitrat là M, hoá trị n. Các PTPƯ xảy ra trong 2 cốc là: nZn + 2M(NO3)n nZn(NO3)n + 2M (1) nMg + 2M(NO3)n nMg(NO3)n + 2M (2) Đặt số mol muối M(NO3)n trong mỗi cốc là x a a Số mol Zn và Mg: nZn = ; nMg = nMg > nZn 65 24 n Khối lượng kết tủa ở cốc nhúng thanh Zn là: xM + a - x.65 2 n Khối lượng kết tủa ở cốc nhúng thanh Mg là: xM + a - x.24 2 n n (xM + a - x.24 ) – (xM + a - x.65 ) = 32,5nx – 12nx = 0,164 2 2 20,5nx = 0,164 nx = 0,008 Khi cho kết tùa tác dụng lần lượt với dung dịch HCl dư, thấy giải phóng hiđrô chứng tỏ Mg, Zn dư, cuối cùng còn lại 0,864g kim loại không tan là M với số mol là x Mx = 0,864 ; nx = 0,008 M = 108n. Xét bảng: n 1 2 3 M 108 216 324 Ag loại loại Vậy kim loại M là: Ag ; nAg = 0,008 0,008.170 C% = . 100 = 2,72% 50 ®Ò sè 15 Câu 1: (2 điểm): Chọn đáp án đúng. 1. 0,5 mol phân tử của hợp chất A có chứa: 1 mol nguyên tử H ; 0,5 mol nguyên tử S và 2 mol nguyên tử O. Công thức hóa học nào sau đây là của hợp chất A? A. HSO2 B. H2SO3 C. H2SO4 D. H2S3O4 2. Một kim loại R tạo muối Nitrat R(NO3)3. muối sunfat của kim loại R nào sau đây được viết đúng? A. R(SO4)3 B. R2(SO4)3 C. R(SO4)2 D. R3(SO4)2 C©u 2( 1, 5 ®iÓm). H·y ghÐp c¸c sè 1, 2, 3, 4 chØ thÝ nghiÖm vµ c¸c ch÷ A, B, C, D, E chØ hiÖn t­îng dù ®o¸n x¶y ra thµnh tõng cÆp cho phï hîp. ThÝ nghiÖm HiÖn t­îng x¶y ra trong vµ sau ph¶n øng. 1 Hidro khö ®ång (II) oxit B. Ngän löa mµu xanh nh¹t, cã giät n­íc nhá b¸m ë thµnh b×nh 2 Canxi oxit ph¶n øng víi n­íc. Sau C ChÊt r¾n mµu ®á t¹o thµnh. Thµnh èng nghiÖm bÞ mê ph¶n øng cho giÊy qu× tÝm vµo dung ®i. dÞch thu ®­îc. 3 Natri ph¶n øng víi n­íc cã thªm vµi D Ph¶n øng m·nh liÖt. Dung dÞch t¹o thµnh lµm giÊy qu× Trang 19
20. Bộ đề dạy học sinh giỏi giät phenolphtalein. tÝm ho¸ xanh E Giät trßn ch¹y trªn mÆt n­íc, dung dÞch cã mµu hång. C©u 3: (2,5 ®iÓm): Chän chÊt thÝch hîp hßan thµnh ph­¬ng tr×nh ph¶n øng: 1. H2O + > H2SO4 2. H2O + > Ca(OH)2 3. Na + > Na(OH)2 + H2 4. CaO + H3PO4 > ? + ? 5. ? > ? + MnO2 + O2 Câu 4 (6 điểm) 1. Cho các chất: KMnO4, CO2, CuO, NaNO3, KClO3, FeS, P2O5, CaO. Hỏi trong số các chất trên, có những chất nào: a) Nhiệt phân thu được O2 ? b) Tác dụng được với H 2O, với dung dịch H 2SO4 loãng ,với dung dịch NaOH, làm đục nước vôi, với H 2 khi nung nóng tạo thành chất có màu đỏ ? Viết các phương trình phản ứng xảy ra. 2.Viết một phương trình phản ứng mà trong đó có mặt 4 loại chất vô cơ cơ bản. Câu 5 (8 điểm) 1. Chỉ từ 1,225 gam KClO3 và 3,16 gam KMnO4, hãy nêu cách tiến hành để có thể điều chế được nhiều O 2 nhất. Tính thể tích khí O2 đó ở đktc. (Không được dùng thêm các hóa chất khác) 2. Hòa tan hoàn toàn 11,2 gam CaO vào H2O ta được dung dịch A. Cho khí CO2 sục qua dung dịch A, sau thí nghiệm thấy có 2,5 gam kết tủa.Tính thể tích CO2 đã phản ứng ở đktc ®¸p ¸n ®Ò sè 15 C©u ®¸p ¸n §iÓm C©u 1 1.c; 2B 2 ®iÓm C©u 2 1.c; 2d; 3.e 1,5 ®iÓm H2O + SO3  H2SO4 O,5 ® H2O + CaO  Ca(OH)2 O,5® C©u 3 2Na + 2H2O  2NaOH + H2 O,5® 3CaO + 2H3PO4  Ca3(PO4)2 + 3H2O O,5® t0 O,5® 2KMnO4  K2MnO4 + MnO2 + O2 1. a) Những chất nhiệt phân ra khí O2 là : KMnO4, NaNO3, KClO3 2® t o 2KMnO4  K2MnO4 + MnO2 + O2 t o C©u 4 NaNO3  NaNO2 + O2 t o KClO3  KCl +3/2O2 ( xúc tác MnO2) b) Những chất tác dụng được với H2O là: P2O5, CaO P2O5 +3 H2O 2H3PO4 2® CaO + H2O Ca(OH)2 Trang 20
21. Bộ đề dạy học sinh giỏi c) Những chất tác dụng được với dung dịch H2SO4 loãng là: CuO,FeS, P2O5, CaO CuO + H2SO4 CuSO4 + H2O FeS + H2SO4 FeSO4 + H2S P2O5 +3 H2O 2H3PO4 CaO + H2O Ca(OH)2 2® 2. HCl + NaOH NaCl + H2O axit bazơ muối oxit Trộn lẫn KClO với KMnO rồi đem nhiệt phân, MnO được tạo thành do KMnO nhiệt phân sẽ C©u 5 3 4 2 4 1® làm xúc tác cho phản ứng nhiệt phân KClO3 t 0 2 KMnO4  K2MnO4 + MnO2 + O2 316 g 22,4 l 1® 3,16 g V1 l V1 = 0,224 (lít) 0 MnO2 ,t KClO3  KCl + 3/2 O2 1 122,5 g 33,6 l 1® 1,225 g V2 l V2 = 0,336 (lit) Tổng thể tích khí O2 là : V = V1 + V2 = 0,224 + 0,336 = 0,56 (lít) Chú ý: Nếu thí sinh tính đúng đáp số nhưng không trộn lẫn 2 chất với nhau thì không cho 1® điểm, vì ở bài này không cho xúc tác MnO 2. Mặt khác, đề bài yêu cầu tính lượng O 2 lớn nhất chứ không phải tính lượng O2 do từng chất tạo ra. Phương trình phản ứng: 1® CaO + H2O Ca(OH)2 (1) Dung dịch A là dung dịch Ca(OH)2 , số mol Ca(OH)2= số mol CaO = 11,2/56 = 0,2 (mol) Khi cho khí CO2 vào A, có thể xảy ra các phản ứng sau: Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 (2) Ca(OH)2 + 2CO2 Ca(HCO3)2 (3) Số mol CaCO3 = 2,5/100 = 0,025 (mol) Số mol Ca(OH)2 = 0,2 (mol) 1® Vì số mol CaCO < số mol Ca(OH) nên có thể có 2 trường hợp 2 3 2 Trường hợp 1: Ca(OH) dư, chỉ xảy ra (2), số mol CO tính theo số mol CaCO = 0,025 mol 2 2 3 1® Thể tích CO2 = 0,025 .22,4 = 0,56 (lít) Trường hợp 2: Tạo cả 2 muối CaCO3 và Ca(HCO3)2 Đặt x, y lần lượt là số mol CO2 tham gia (1) và (2). - Số mol CaCO3 là 0,025. Ta có: x = 0,025 (*) - Số mol Ca(OH)2 là 0,2. Ta có: x + 0,5y = 0,2 ( ) 1® Từ (*) và ( ) y = 0,35 Tổng số mol CO2= x + y = 0,025 + 0,35 = 0,375 Thể tích CO2 = 0,375 . 22,4 = 8,4 (lít) ®Õ sè 16 C©u 1 : (1®) C¸c d·y chÊt sau, d·y nµo toµn lµ o xÝt ? a, H2O , CaO , Na2O , SiO2, P2O5, NO b, CaCO3, CO2, SO2, MgO, HClO, NaOH c, SO3, H2SO4, NO2, Al2O3, PbO, Ag2O d, TÊt c¶ ®Òu sai. C©u 2 : (3®) LËp ph­¬ng tr×nh ho¸ häc c¸c ph¶n øng sau vµ më ngoÆc ghi lo¹i ph¶n øng ®· häc bªn c¹nh ph­¬ng tr×nh : a, KÏm + a xÝt clohi®ric kÏm clorua + hi®ro b, Nh«m + oxi nh«m xit c, Kali Clorat Ka li Clorua + Oxi d, S¾t + ®ång Sun fat S¾t Sun fat+ ®ång Trang 21
22. Bộ đề dạy học sinh giỏi e, Cac bon + n­íc Cacbon Oxit + hi ®ro g, Kali pemanganat ®iÖn ph©n Kali manganat + mangan ®iox h, N­íc A xit sunfuaric hi®ro +Oxi C©u 3: Cã 4 b×nh ®ùng riªng biÖt c¸c chÊt khÝ : Kh«ng khÝ, O2, H2, CO2. B»ng thÝ nghiÖm nµo cã thÓ biÕt ®­îc chÊt khÝ ë mçi b×nh? C©u 4: Cho biÕt kim lo¹i Na, Mg, A1 lÇn l­ît t¸c dông víi dung dÞch Hcl a, NÕu cïng mét l­îng (sè mol) kim lo¹i trªn t¸c dông víi a xit Hcl, kim lo¹i nµo cho nhiÒu khÝ H2 h¬n? b, NÕu thu ®­îc cïng l­îng khÝ H2 th× khèi l­îng kim lo¹i nµo Ýt h¬n? C©u 5: Hoµ tan 10,2(g) hçn hîp Al vµ Mg vµo dung dÞch H2SO4 lo·ng, thu ®­îc 11,2 LH2 (®ktc) . TÝnh khèi l­îng mçi kim lo¹i trong hçn hîp ban ®Çu vµ % khèi l­îng cña chóng ? C©u 6: Cho 5,4 g kim lo¹i (M) ho¸ trÞ III t¸c dông võa ®ñ víi 395,2 g dung dÞch H2SO4 lo·ng. Dung dÞch muèi sau ph¶n øng cã nång ®é 8,55% vµ thu ®­îc 0,6(g) H2 ®¸p ¸n ®Ò sè 16 C©u 1: a C©u 2: a, Zn + 2Hcl - Zucl2 +H2 (Ph¶n øng thÕ) b, 4AL + 302 2AL2O3 (Ph¶n øng ho¸ hîp, ph¶n øng Oxi ho¸ khö), 2Kclo3 2Kcl +302 (Ph¶n øng ph©n huû) d,Fe + CuSO4 FeSO4 +Cu (Ph¶n øng thÕ) e, C+H2O Co2 +H2 (Ph¶n øng thÕ, ph¶n øng oxi ho¸ khö) g, 2 KMu04 K2MnO4 +MuO2 +O2 (Ph¶n øng ph©n huû) h, H2O 2H2 +O2 (Ph¶n øng ph©n huû) C©u 3: - DÉn mçi khÝ lßng b×nh ra, ®Ó que ®ãm ch¸y cßn tµn ®á ë miÖng èng dÉn khÝ thÊy : + KhÝ nµo lµm tµn ®ãm bïng ch¸y lµ oxi Ph­¬ng tr×nh C+O2 - Co2 - Ba khÝ cßn l¹i ®em ®èt, khÝ nµo ch¸y trong kh«ng khÝ cã ngän löa xanh nh¹t lµ H2 Ph­¬ng tr×nh : 2H2 +O2 . 2H2O - - Hai khÝ cßn l¹i dÉn vµo n­íc v«i trong khi nµo lµm n­íc v«i trong vÉn ®ôc nhanh lµ Co2 , cßn l¹i lµ kh«ng khÝ . C©u 4: a, Na, Mg, Al ®Òu cïng cã mét l­îng tøc lµ cïng cã sè mol b»ng nhau lµ a(mol) 2Na+ 2HCl - 2 NaCl +H2 amol Mg + 2HCl - MgCl + I+2 amol amlo 2Al + 6HCl - 2AlCl3 + 3H2 amol amol a 3a Tõ (1) nH2 = (mol) , Tõ (2) NH2 = a (mol) , Tõ (3) NH2 = (mol) 2 2 - So s¸nh ta thÊy : Cïng l­îng kim lo¹i th× Al Sinl ra H2 nhiÒu nhÊt b, NÕu thu ®­îc cïng l­îng H2 lµ b (mol) 2Na + 2Hcl - 2Nacl + H2 2b mol bmol - nNa = 2b(mol), mNa = 2bx23 = 46b (g) Mg + 2Hcl - Mg Cl2 +H2 b mol b mol Trang 22
23. Bộ đề dạy học sinh giỏi - nMg = b mol , mMg = 24 b(g) 2Al + 6Hcl - 2AlCl3 + 3H2 2 b mol 3 2b 2b - nAl = mol , mAl = molx 27 = 18 b (g) So s¸nh ta cã : 18b<24b<46b 3 3 VËy cïng thu ®­îc l­îng H2 nh­ nhau th× cÇn Ýt nhÊt lµ sè gam Al, råi ®Õn Mg, cuèi cïng lµ Na. 11,2 C©u 5: nH2 = = 0,5 (mol) 22,4 Gäi x lµ sè mol H2 sinh ra do Al t¸c dông víi H2SO4 lo·ng th× 0,5 - x lµ sè mol H2 sinh ra do Mg t¸c dông víi H2SO4 lâng Ph­¬ng tr×nh ho¸ häc 2Al + 3H2SO4 - Al2 (SO4)3 + 3H2 2x mol 3 2x 2x - nAl = mol, mAl = x 27 = 18 x(g) 3 3 Mg +H2SO4l - MgSO4 +H2 (0,5-x)mol = (0,5-x) mol mMg =(0,5 - x ) 24 = (12-24x)g Tõ (1) (2) vµ ®Ò ta cã 18x +12-24x = 12,2 , x =0,3 - mAl = 18x = 18 x0,3 = 5,4 (g) - mMg = 10,2 - 5,4 = 4,8 (g) 5,4.100% % Al = = 52,94% % Mg= 100% - 52,94% = 47,6% 10,2 C©u 6: Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l­îng Mdd muèi = M kim lo¹i M +MddH2SO4 - MH2 = 5,4 +395,2 - 0,6 = 400(g) MddxC% 8,55x400 - Dung dÞch muèi cã C% = 8,55% , M muèi = = = 34,2 (g) 100% 100 Ph­¬ng tr×nh ho¸ häc 2M +3H2SO4 - M2(SO4)3 +3H2 2, M(g) (2M+288)g 5,4(g) 43,2 (g) 2M 288 388,8 Ta cã 2M = - M = M 144 , 17,1M = 2,7M+388,8 , M= = 27(g) , M= 27 ®ã lµ nh«m (Al) 5,4 34,2 2,7 17,1 14,4 5,4 b, nAl = = 0,2(mol) 27 2Al+ 3H2SO4 - Al2 (SO4)3+3H2 o,2 mol o,3 mol 29,4x100 - nH2SO4 = 0,3 mol , mH2 SO4 = 0,3 x98 = 29,4 (g) , C% H2SO4= = 7,44% 395,2 ®Ò sè 17 I- phÇn tr¾c nghiÖm: (3 ®iÓm) Lùa chän ®¸p ¸n ®óng. 1) Nguyªn tö Agon cã 18 proton trong h¹t nh©n. Sè líp electron vµ sè electron líp ngoµi cïng t­¬ng øng lµ: Trang 23
24. Bộ đề dạy học sinh giỏi A- 2 vµ 6 B- 3 vµ 7 C- 3 vµ 8 D- 4 vµ 7 2) Tæng sè h¹t proton, n¬tron, electron trong nguyªn tö R lµ 28, trong ®ã sè h¹t kh«ng mang ®iÖn chiÕm kho¶ng 35,7%. Sè ®¬n vÞ ®iÖn tÝch h¹t nh©n b»ng: A- 9 B- 10 C- 11 D- 12 3) Trong mét nguyªn tö cña nguyªn tè X cã 8 proton, cßn nguyªn tö cña nguyªn tè Y cã 13 proton. Hîp chÊt ®óng gi÷a X vµ Y lµ: A- YX2 B- Y2X C- Y2X3 D- Y3X2 4) LÊy mét khèi l­îng c¸c kim lo¹i kÏm, nh«m, magie, s¾t lÇn l­ît t¸c dông víi dung dÞch axit sunfuric lo·ng. C¸c kim lo¹i t¸c dông hÕt víi axit th× kim lo¹i nµo cho nhiÒu hi®ro nhÊt: A- KÏm B- Nh«m C- Magie D- S¾t 5) Trong mét ph©n tö muèi s¾t clorua chøa 2 lo¹i nguyªn tö s¾t vµ clo. Ph©n tö khèi cña muèi lµ 127 ®vc. Sè nguyªn tö s¾t vµ clo trong muèi nµy lÇn l­ît lµ: A. 1 vµ 1 B. 1 vµ 2 C. 1 vµ 3 D. 2 vµ 3 6) Cho c¸c oxit sau: CaO; SO2; Fe2O3; MgO;Na2O; N2O5; CO2; P2O5. D·y oxit nµo võa t¸c dông víi n­íc võa t¸c dông víi kiÒm. A. CaO; SO2; Fe2O3; N2O5. B . MgO;Na2O; N2O5; CO2 C. CaO; SO2; Fe2O3; MgO; P2O5. D. SO2; N2O5; CO2; P2O5. ii- phÇn tù luËn (17 ®iÓm) C©u 1(3 ®iÓm) Hoµn thµnh c¸c ph­¬ng tr×nh ph¶n øng sau ? Cho biÕt ph¶n øng nµo lµ ph¶n øng «xi ho¸ - khö ? ChÊt nµo lµ chÊt khö ? V× sao? 1/ FeS2 + O2 > Fe2O3 + ? 2/ KOH + Al2(SO4)3 > ? + Al(OH)3 3/ FeO + H2 > Fe + ? 4/ FexOy + CO > FeO + ? C©u 2 (4 ®iÓm): DÉn tõ tõ 8,96 lÝt H2 (®ktc) qua m gam oxit s¾t FexOy nung nãng. Sau ph¶n øng ®­îc 7,2 gam n­íc vµ hçn hîp A gåm 2 chÊt r¾n nÆng 28,4 gam (ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn). 1/ T×m gi¸ trÞ m? 2/ LËp c«ng thøc ph©n tö cña oxit s¾t, biÕt A cã chøa 59,155% khèi l­îng s¾t ®¬n chÊt. C©u 3 (4 ®iÓm) ®Ó ®èt ch¸y 16 gam chÊt X cÇn dïng 44,8 lÝt «xi (ë ®ktc) Thu ®­îc khÝ CO2 vµ h¬I n­íc theo tû lÖ sè mol 1: 2. TÝnh khèi l­îng khÝ CO2 vµ h¬i n­íc t¹o thµnh? C©u 4(6 ®iÓm)Hçn hîp gåm Cu-Mg-Al cã khèi l­îng b»ng 10 g a, Cho hçn hîp nµy t¸c dông víi dd HCl d­ , läc phÇn kÕt tña röa s¹ch ®em nung trong kh«ng khÝ ®Õn khi ph¶n øng hoµn toµn thu ®­îc s¶n phÈm cã khèi l­îng 8g. b, Cho thªm dd NaOH vµo phÇn n­íc läc ®Õn d­ . Läc kÕt tña röa s¹ch nung ë nhiÖt ®é cao thu ®­îc s¶n phÈm cã khèi l­îng 4g . TÝnh thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi l­îng mçi kim lo¹i trong hçn hîp? ®¸p ¸n ®Ò sè 17 I/ phÇn tr¾c nghiÖm: (3 ®iÓm) (Chän ®óng mçi ®¸p ¸n cho 0,5 ®iÓm) C©u 1 C©u 2 C©u 3 C©u 4 C©u 5 C©u 6 C A B B B D ii- phÇn tù luËn (17 ®iÓm) C©u 1(3 ®iÓm) to 4FeS2 + 11O2  2Fe2O3 + 8 SO2 (0,5 ®) 6KOH + Al2(SO4)3 3K2SO4 + 2Al(OH)3 (0,5®) to FeO + H2  Fe + H2O (0,5®) to FexOy + (y-x) CO  xFeO + (y-x)CO2 (0,5®) C¸c ph¶n øng (1) (3)(4) lµ ph¶n øng oxi hoa khö (0,5®) ChÊt khö lµ FeS2 , H2, CO, Al v× chóng lµ chÊt chiÕm oxi cña chÊt kh¸c. (0,5®) C©u 2 (4 ®iÓm): a/ Sè mol H2 = 0,4 mol ( 0,25®) Sè mol n­íc 0,4 mol ( 0,25®) Trang 24
25. Bộ đề dạy học sinh giỏi => sè mol oxi nguyªn tö lµ 0,4 mol ( 0,25®) => mO = 0,4 x16 = 6,4 gam ( 0,25®) VËy m = 28,4 + 6,4 = 34,8 gam (0,5®) to FexOy +y H2  xFe+ y H2O (0,5®) 0,4mol 0,4mol b/ mFe = 59,155 x 28,4= 16,8 gam (0,5®) =>Khèi l­îng oxi lµ mO = 34,8 – 16,8 = 18 gam (0,5®) Gäi c«ng thøc oxit s¾t lµ FexOy ta cã x:y = mFe/56 : mO /16 (0,5®) => x= 3, y= 4 t­¬ng øng c«ng thøc Fe3O4 (0,5®) C©u 3 (4 ®iÓm) Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng: X + O2 CO2 + H2O ( 0,5®) 44,8 Ta cã m X + m = m m = 16 .32 80g (0,5®) O2 CO2 H2O 22,4 n 1 m 1.44 11 V× CO2 Tøc tû lÖ khèi l­îng CO2 (1®) nH 2 mH O 2.18 9 2O 2 80.11 VËy khèi l­îng CO2 = 44g ; (1®) 11 9 80.9 Khèi l­îng H2O = 36g (1®) 11 9 C©u 4(6 ®iÓm) C¸c ph­¬ng tr×nh ph¶n øng:( ViÕt ®óng mçi ph­¬ng tr×nh cho 0,1 ®iÓm) a, Mg + 2HCl MgCl2 + H2 (1) 2 Al + 6HCl 2AlCl3 + H2 (2) 2Cu + O2 2 CuO (3) b, MgCl2 + 2NaOH Mg(OH)2 + 2NaCl (4) AlCl3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl (5) Al(OH)3 + NaOH NaAlO2 + 2H2O (6) t0 Mg(OH)2 MgO + H2O (7) 8 Theo ph¶n øng (3) cã nCu = nCuO = 0,1(mol) Do ®ã khèi l­îng cña ®ång lµ: 0,1 . 64 = 6,4 ( g) 80 6,4 Suy ra %Cu = .100% 64% (1®) 10 4 Theo c¸c ph¶n øng (1), (4), (7) ta cã nMg= nMgO = 0,1(mol) 40 2,4 Khèi l­îng Mg lµ : 0,1 . 24 = 2,4 (g) Nªn %Mg = .100% 24% (1®) 10 %Al = 100% - ( 64% + 24%) = 12% (1®) Trang 25
26. Bộ đề dạy học sinh giỏi ®Ò sè 18 1) Hoµn thµnh c¸c ph­¬ng tr×nh ph¶n øng sau ? Cho biÕt mçi ph¶n øng thuéc lo¹i nµo ? V× sao ? to a) KMnO4 ? + ? + ? b) Fe + H3PO4 ? + ? to c) S + O2 ? t0 d) Fe2O3 + CO Fe3O4 + ? 2) Mét oxit kim lo¹i cã thµnh phÇn % khèi l­îng cña oxi lµ 30%. T×m c«ng thøc oxit biÕt kim lo¹i cã ho¸ trÞ III ? 3) Trong phßng thÝ nghiÖm ng­êi ta ®iÒu chÕ oxi b»ng c¸ch nhiÖt ph©n KMnO4 hoÆc KClO3. Hái khi sö dông khèi l­îng KMnO4 vµ KClO3 b»ng nhau th× tr­êng hîp nµo thu ®­îc thÓ tÝch khÝ oxi nhiÒu h¬n ? V× sao ? 4) §èt 12,4 (g) phèt pho trong khÝ oxi. Sau ph¶n øng thu ®­îc 21,3 (g) ®iphètphopentaoxit. TÝnh. a) ThÓ tÝch khÝ O2 (®ktc) tham gia ph¶n øng) ? b) Khèi l­îng chÊt r¾n thu ®­îc sau ph¶n øng ? 0 0 5) ë nhiÖt ®é 100 C ®é tan cña NaNO3 lµ 180g, ë 20 C lµ 88g. Hái cã bao nhiªu gam NaNO3 kÕt tinh l¹i khi lµm nguéi 560g 0 0 dung dÞch NaNO3 b·o hoµ tõ 100 C xuèng 20 C ? 6) Cho X lµ hçn hîp gåm Na vµ Ca. m1(g) X t¸c dông võa ®ñ víi V (l) dung dÞch HCl 0,5M thu ®­îc 3,36 (lÝt) H2 (®ktc). m2 (g) X t¸c dông võa ®ñ víi 10,8 (g) n­íc. TÝnh: a) Tû lÖ khèi l­îng m1/ m2 ? b) NÕu cho m2 (g) X t¸c dông võa ®ñ víi V dung dÞch HCl th× nång ®é mol/ l cña dung dÞch HCl ®· dïng lµ bao nhiªu ? Cho biÕt H = 1; N = 14; O = 16; Na = 23; Cl = 35,5; Ca = 40; Mn = 55; Fe = 56; Ba = 107 ®Ò sè 19 C©u 1 (1,5 ®iÓm): LËp ph­¬ng tr×nh ho¸ häc cña c¸c s¬ ®å ph¶n øng sau: 1/ FeS2 + O2 > Fe2O3 + SO2 2/ KOH + Al2(SO4)3 > K2SO4 + Al(OH)3 3/ FeO + H2 > Fe + H2O 4/ FexOy + CO > FeO + CO2 5/ Al + Fe3O4 > Al2O3 + Fe Vµ cho biÕt ph¶n øng nµo lµ ph¶n øng oxi hãa khö ?ChÊt nµo lµ chÊt khö? ChÊt nµo lµ chÊt oxi hãa?T¹i sao? C©u 2(1,5 ®iÓm): Tr×nh bµy ph­¬ng ph¸p nhËn biÕt c¸c dung dÞch ®ùng trong 4 lä mÊt nh·n sau:N­íc, Natri hi®«xit, Axit clohi®ric, Natriclorua. ViÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng minh ho¹ nÕu cã. C©u3(1,0 ®iÓm):Cho c¸c oxit cã c«ng thøc sau: SO3, Fe2O3,K2O, N2O5, CO2. 1/ Nh÷ng oxit nµo thuéc lo¹i oxit axit, oxitbaz¬? v× sao? 2/ §äc tªn tÊt c¶ c¸c oxit. ViÕt c«ng thøc cÊu t¹o cña c¸c oxit axit. Trang 26
27. Bộ đề dạy học sinh giỏi C©u 4 (2,0 ®iÓm): DÉn tõ tõ 8,96 lÝt H2 (®ktc) qua m gam oxit s¾t FexOy nung nãng. Sau ph¶n øng ®­îc 7,2 gam n­íc vµ hçn hîp A gåm 2 chÊt r¾n nÆng 28,4 gam (ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn). 1/ T×m gi¸ trÞ m? 2/ LËp c«ng thøc ph©n tö cña oxit s¾t, biÕt A cã chøa 59,155% khèi l­îng s¾t ®¬n chÊt. C©u 5 (2,5 ®iÓm): 11,2 lÝt hçn hîp X gåm hi®ro vµ mªtan CH4 (®ktc) cã tØ khèi so víi oxi lµ 0,325. §èt hçn hîp víi 28,8 gam khÝ oxi. Ph¶n øng xong, lµm l¹nh ®Ó h¬i n­íc ng­ng tô hÕt ®­îc hçn hîp khÝ Y. 1/ ViÕt ph­¬ng tr×nh ho¸ häc x¶y ra. X¸c ®Þnh % thÓ tÝch c¸c khÝ trong X? 2/ X¸c ®Þnh % thÓ tÝch vµ % khèi l­îng cña c¸c khÝ trong Y. C©u 6(1,5 ®iÓm): TÝnh khèi l­îng NaCl cÇn thiÕt ®Ó pha thªm vµo 200,00gam dung dÞch NaCl 25% thµnh dung dÞch 30%. Cho: Fe = 56; Al = 27; Mg = 24;Na = 23 ; Zn = 65; C =12; O = 16 ; Cl = 35,5. ®¸p ¸n ®Ò sè 19 C¢U 1 1,5® 4FeS2 + 11O2 2Fe2O3 + 8 SO2 (1) 0,2® 6KOH + Al2(SO4)3 3K2SO4 + 2Al(OH)3 (2) 0,2® FeO + H2 Fe + H2O (3) 0,2® FexOy + (y-x)CO xFeO + (y-x)CO2 (4) 0,2® 8Al + 3Fe3O4 4Al2O3 +9Fe (5) 0,2® C¸c ph¶n øng (1) (3)(4)(5) lµ ph¶n øng oxi hoa khö 0,25® ChÊt khö lµ FeS2 , H2, CO, Al v× chóng lµ chÊt chiÕm oxi cña chÊt kh¸c 0,25® C©u 2 1,5® Rãt c¸c dung dÞch vµo 4 èng nghiÖm t­¬ng øng B­íc 1 dïng quú tÝm ®Ó nhËn biÕt ra NaOH lµm quú tÝm 0,5® chuyÓn mµu xanh vµ HCl lµm quú tÝm chuyÓn mµu ®á 0,5® B­íc 2 cho dung dÞch ë 2 èng nghiÖm cßn l¹i kh«ng lµm quú tÝm ®æi mµu dung cho bay h¬i n­íc ãng ®ùng n­íc sÏ bay h¬i hÕt èng ®ùng dd NaCl cßn l¹i tinh thÓ muèi . 0,5® C©u 3 1,5® Oxit SO3, N2O5, CO2,lµ oxit axit v× t­¬ng øng víi chóng lµ axit H2SO3, HNO3 H2CO3 ngoµi ra chóng cßn cã 0,5® kh¶ n¨ng t¸c dông víi baz¬ vµ oxit baz¬ Oxit Fe2O3,K2O lµ oxit baz¬ v× t­¬ng øng víi chóng lµ axit Fe(OH)3 KOH ngoµi ra chóng cßn cã kh¶ n¨ng t¸c 0,5® dông víi dd axit Tªn lÇn l­ît cña c¸c oxit ®ã lµ :khÝ sunfur¬,s¾t (III)oxit kalioxit ,khÝ nit¬pentaoxit,khÝ c¸c bonic 0,25® C«ng thøc cÊu t¹o cña chóng lµ (vÏ ngoµi) 0,25® C©u 4 2,0® Sè mol H2 = 0,4 mol a/=> sè mol oxi nguyªn tö lµ 0,4 mol 0,5® Sè mol n­íc 0,4 mol => mO = 0,4 x16 = 6,4 gam 0,5® VËy m = 28,4 + 6,4 = 34,8 gam 0,25® FexOy +y H2 xFe+ y H2O 0,4mol 0,4mol 0,5® b/ mFe = 59,155 x 28,4= 16,8 gam=>Khèi l­îng oxi lµ mO = 34,8 – 16,8 = 18 gam Gäi c«ng thøc oxit s¾t lµ FexOy ta cã x:y = mFe/56 : mO /16=> x= 3, y= 4 t­¬ng øng c«ng thøc Fe3O4 0,25® C©u 5 2,5® MTB= 0,325 x 32=10,4 gam nhhkhi = 11,2 :22,4= 0,5 mol ¸p dông ph­¬ng ph¸p ®­êng chÐo ta cã CH4 16 8,4 3phÇn 10,4 1,0® H2 2 5,6 2phÇn =>sè mol nCH4= 0,3mol sè mol nH2= 0,2mol Trang 27
28. Bộ đề dạy học sinh giỏi  %CH4= 0,3/0,5 x 100%=60% , %H2 = 100%-60% = 40% 0,25® Sè mol khÝ oxi nO2=28,8:32= 0,9mol 2H2 + O2 2H2O 0,2mol 0,1mol 0,75® CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O 0,3mol 0,6mol 0,3mol Hçn hîp khÝ cßn trong Y gåm CO2 vµ khÝ O2(d­) nO2d­ = 0,9 – (0,6 + 0,1) = 0,2 mol , nCO2 = 0,3 mol %V CO2 = 0,3/ 0,5 x 100% = 60% , %VO2 = 0,2/ 0,5 x 100% = 40% 0,5® mCO2 = 0,3 x44=13,2 gam , mO2 = 0,2 x 32 = 6,4gam % mCO2 = 13,2/19,6 x 100% =67,34% , % mO2 = 6,4/19,6 x 100% = 32,66% C©u 6 1.0 Khèi l­îngNaCl cã trong dung dÞch ban ®Çu lµ , mNaCl = 25%x200=50 gam 0,5® gäi l­îng NaCl thªm vµo lµ x ta cã khèi l­îng NaCl = (50+ x) , mdd = (200+ x) 0,5® ¸p dông c«ng thøc tÝnh nång ®é C% x= (200x5):70 = 14,29 gam ®Ò sè 20 Bµi 1: 1) Cho c¸c PTHH sau PTHH nµo ®óng, PTHH nµo sai? V× sao? a) 2 Al + 6 HCl 2 AlCl3 + 3H2 ; b) 2 Fe + 6 HCl 2 FeCl3 + 3H2 c) Cu + 2 HCl CuCl2 + H2  ; d) CH4 + 2 O2 SO2  + 2 H2O 2) Chän c©u ph¸t biÓu ®óng vµ cho vÝ dô: a) Oxit axit th­êng lµ oxit cña phi kim vµ t­¬ng øng víi mét axit. b) Oxit axit lµ oxit cña phi kim vµ t­¬ng øng víi mét axit. c) Oxit baz¬ th­êng lµ oxit cña kim lo¹i vµ t­¬ng øng víi mét baz¬. d) Oxit baz¬ lµ oxit cña kim lo¹i vµ t­¬ng øng víi mét baz¬. 3) Hoµn thµnh c¸c PTHH sau: a) C4H9OH + O2 CO2  + H2O ; b) CnH2n - 2 + ? CO2  + H2O c) KMnO4 + ? KCl + MnCl2 + Cl2  + H2O d) Al + H2SO4(®Æc, nãng) Al2(SO4)3 + SO2  + H2O Bµi 2: TÝnh sè mol nguyªn tö vµ sè mol ph©n tö oxi cã trong 16,0 g khÝ sunfuric. (gi¶ sö c¸c nguyªn tö oxi trong khÝ sunfuric t¸ch ra vµ liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh c¸c ph©n tö oxi). 3 3 Bµi 3: §èt ch¸y hoµn toµn khÝ A cÇn dïng hÕt 8,96 dm khÝ oxi thu ®­îc 4,48 dm khÝ CO2 vµ 7,2g h¬i n­íc. a) A do nh÷ng nguyªn tè nµo t¹o nªn? TÝnh khèi l­îng A ®· ph¶n øng. b) BiÕt tû khèi cña A so víi hi®ro lµ 8. H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña A vµ gäi tªn A. Bµi 4: Cho luång khÝ hi®ro ®i qua èng thuû tinh chøa 20 g bét ®ång(II) oxit ë 400 0C. Sau ph¶n øng thu ®­îc 16,8 g chÊt r¾n. a) Nªu hiÖn t­îng ph¶n øng x¶y ra. b) TÝnh hiÖu suÊt ph¶n øng. c) TÝnh sè lÝt khÝ hi®ro ®· tham gia khö ®ång(II) oxit trªn ë ®ktc. Trang 28
29. Bộ đề dạy học sinh giỏi ®¸p ¸n ®Ò sè 20 Bµi ý §¸p ¸n Thang ®iÓm 1(3®) 1(1®) a) §óng, v× ®óng tÝnh chÊt 0,125 + 0125 b) Sai, v× P¦ nµy kh«ng t¹o ra FeCl3 mµ lµ FeCl2 hay lµ sai 1 s¶n phÈm 0,125 + 0125 c) Sai, v× kh«ng cã P¦ x¶y ra 0,125 + 0125 d) Sai, v× C biÕn thµnh S lµ kh«ng ®óng víi §L BTKL 0,125 + 0125 2(1®) a) §. VD: Oxit do PK t¹o nªn lµ SO3 t­¬ng øng víi axit H2SO4 0,25 + 0,25 Oxit do KL ë tr¹ng th¸i ho¸ trÞ cao t¹o nªn lµ CrO3 t­¬ng øng víi axit H2CrO4 d) §. VD: Na2O t­¬ng øng víi baz¬ NaOH 0,25 + 0,25 FeO t­¬ng øng víi baz¬ Fe(OH)2 3(1®) a) C4H9OH + 6 O2 4 CO2  + 5 H2O 0,25 b) 2 CnH2n - 2 + (3n – 1) O2 2n CO2  + 2(n-1) H2O 0,25 c) 2 KMnO4 + 16 HCl 2 KCl + 2 MnCl2 + 5 Cl2  + 8 H2O 0,25 d) 2 Al + 6 H2SO4(®Æc, nãng) Al2(SO4)3 + 3 SO2  + 6 H2O 0,25 2(1®) nSO3 = 16: 80 = 0,2 mol; nO= 0,2 .3 = 0,6 mol. 0,25 + 0,25 Cø 2 O liªn kÕt víi nhau t¹o nªn 1 O2 => 2 mol O 1 mol O2 0,25 + 0,25 VËy: nO2 = (0,6.1): 2 = 0,3 mol 3(3®) @- HD: cã 6 ý lín x 0,5 = 3 ®. 8,96 0,5 * S¬ ®å P¦ ch¸y: A + O2 CO2  + H2O ; mO trong O2 = ( .2).16 12,8 g ; 22,4 0,5 Trang 29
30. Bộ đề dạy học sinh giỏi 4,48 7,2 * mO sau P¦ = mO (trong CO2 + trong H2O) = ( .2).16 ( .1).16 12,8 g 22,4 18 a) Sau ph¶n øng thu ®­îc CO2 vµ H2O => tr­íc P¦ cã c¸c nguyªn tè C, H vµ O t¹o nªn c¸c 0,5 chÊt P¦. Theo tÝnh to¸n trªn: tæng mO sau P¦ = 12,8 g = tæng mO trong O2. VËy A kh«ng chøa O mµ chØ do 2 nguyªn tè lµ C vµ H t¹o nªn. 0,5 4,48 7,2 0,5 mA ®· P¦ = mC + mH = ( .1).12 ( .2).1 3,2 g 22,4 18 b) Ta cã: MA = 8.2 = 16 g; §Æt CTPT cÇn t×m lµ CxHy víi x, y nguyªn d­¬ng MA = 12x + y = 16g => ph­¬ng tr×nh: 12x + y = 16 (*) 0,5 4,48 7,2 x 1 Tû lÖ x: y= nC: nH = ( .1) : ( .2) 0,2 : 0,8 1: 4 hay y 4x thay vµo (*): 22,4 18 y 4 12x + 4x = 16  x= 1 => y = 4. VËy CTPT cña A lµ CH4, tªn gäi lµ metan. 4(3®) 4000 C 0,5 PTP¦: CuO + H2  Cu + H2O ; a) HiÖn t­îng P¦: ChÊt r¾n d¹ng bét CuO cã mµu ®en dÇn dÇn biÕn thµnh mµu ®á(Cu) 0,5 20.64 0,5 b) – Gi¶ sö 20 g CuO P¦ hÕt th× sau P¦ sÏ thu ®­îc 16 g chÊt r¾n duy nhÊt (Cu) CuO ph¶i cßn d­. - §Æt x lµ sè mol CuO P¦, ta cã mCR sau P¦ = mCu + mCuO cßn d­= x.64 + (mCuO ban ®Çu – mCuO 0,5 P¦) 0,5 = 64x + (20 – 80x) = 16,8 g. => Ph­¬ng tr×nh: 64x + (20-80x) =16,8  16x = 3,2  x= 0,2. => mCuO P¦ = 0,2.80= 16 g VËy H = (16.100%):20= 80%. 0,5 c) Theo PTP¦: nH2 = nCuO= x= 0,2 mol. VËy: VH2= 0,2.22,4= 4,48 lÝt ®Ò sè 21 C©u1 (2®): 1, Nguyªn tö X cã tæng c¸c h¹t lµ 52 trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 16 h¹t. a)H·y x¸c ®Þnh sè p, sè n vµ sè e trong nguyªn tö X. b) VÏ s¬ ®å nguyªn tö X. c) H·y viÕt tªn, kÝ hiÖu ho¸ häc vµ nguyªn tö­ khèi cña nguyªn tè X. 2, Nguyªn tö M cã sè n nhiÒu h¬n sè p lµ 1 vµ sè h¹t mang ®iÖn nhiªu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 10.H·y x¸c ®Þnh M lµ nguyªn tè nµo? C©u 2 (2®): LËp ph­¬ng tr×nh ho¸ häc cña c¸c s¬ ®å ph¶n øng sau: 1/ FeS2 + O2 > Fe2O3 + SO2 2/ KOH + Al2(SO4)3 > K2SO4 + Al(OH)3 3/ FeO + HNO3 > Fe(NO3)3 + NO + H2O 4/ FexOy + CO > FeO + CO2 C©u3 (2®): TÝnh sè ph©n tö : a, Cña 0,25 mol Fe2O3 b, Cña 4,48 lÝt Cacb«nÝc (ë®ktc). c, Cña 7,1 gam khÝ Clo. C©u4 (2®) : Mét hîp chÊt A cã 42,9% C vµ 57,1% O theo khèi l­îng. a, LËp c«ng thøc cña A , biÕt dA/H2 = 14. Trang 30
31. Bộ đề dạy học sinh giỏi b, TÝnh khèi l­îng cña 1,12 lÝt khÝ A (ë ®ktc). C©u5 (2®): §Ó ®èt ch¸y 16g mét chÊt X cÇn dïng 44,8 lÝt khÝ Oxi(®ktc ) thu ®­îc khÝ CO 2 vµ h¬i n­íc theo tû lÖ mol lµ 2 : 1 .TÝnh khèi l­îng khÝ CO2 vµ khèi l­îng H2O t¹o thµnh. ®Ò sè 22 C©u1 (2®): 1, Tæng sè h¹t p ,e ,n trong nguyªn tö lµ 28 ,trong ®ã sè h¹t kh«ng mang ®iÖn chiÕm xÊp xØ 35% .TÝnh sè h¹t mçi loaÞ .VÏ s¬ ®å cÊu t¹o nguyªn tö . 2, BiÕt tæng sè h¹t p,n,e trong mét nguyªn tö lµ 155. sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 33 h¹t. T×m p,n,e,NTK cña nguyªn tö trªn ? C©u 2 (2®): LËp ph­¬ng tr×nh ho¸ häc cña c¸c s¬ ®å ph¶n øng sau: 1/ FeS2 + O2 > Fe2O3 + SO2 2/ KOH + Al2(SO4)3 > K2SO4 + Al(OH)3 3/ FeO + HNO3 > Fe(NO3)3 + NO + H2O 4/ FexOy + CO > FeO + CO2 C©u3 (2®): TÝnh sè ph©n tö : a, Cña 0,5 mol Fe2O3 b, Cña 3,36 lÝt Cacb«nÝc (ë®ktc). c, Cña 14,2 gam khÝ Clo. C©u4 (2®) : Mét hîp chÊt A cã 82,76% C vµ 17,24% H theo khèi l­îng. a, LËp c«ng thøc cña A , biÕt dA/ KK = 2. b, TÝnh khèi l­îng cña 1,12 lÝt khÝ A (ë ®ktc). C©u5 (2®): §Ó ®èt ch¸y 16g mét chÊt X cÇn dïng 44,8 lÝt khÝ Oxi(®ktc ) thu ®­îc khÝ CO 2 vµ h¬i n­íc theo tû lÖ mol lµ 2 : 1 .TÝnh khèi l­îng khÝ CO2 vµ khèi l­îng H2O t¹o thµnh. ®Ò sè 23 I/ PhÇn tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (4,0 ®iÓm) Chän mét ®¸p ¸n ®óng trong 4 ph­¬ng ¸n ë mçi c©u råi ghi vµo bµi lµm: 1) Nguyªn tö Agon cã 18 proton trong h¹t nh©n. Sè líp electron vµ sè electron líp ngoµi cïng t­¬ng øng lµ: A- 2 vµ 6 B- 3 vµ 7 C- 3 vµ 8 D- 4 vµ 7 2) Tæng sè h¹t proton, n¬tron, electron trong nguyªn tö R lµ 28, trong ®ã sè h¹t kh«ng mang ®iÖn chiÕm kho¶ng 35,7%. Sè ®¬n vÞ ®iÖn tÝch h¹t nh©n b»ng: A- 9 B- 10 C- 11 D- 12 3) LÜnh vùc ¸p dông quan träng nhÊt cña khÝ oxi lµ: A- Sù h« hÊp B- §èt nhiªn liÖu trong tªn löa C- Sù ®èt nhiªn liÖu D- C¶ A vµ C 4) Trong mét nguyªn tö cña nguyªn tè X cã 8 proton, cßn nguyªn tö cña nguyªn tè Y cã 13 proton. Hîp chÊt ®óng gi÷a X vµ Y lµ: A- YX2 B- Y2X C- Y2X3 D- Y3X2 5) LÊy mét khèi l­îng c¸c kim lo¹i kÏm, nh«m, magie, s¾t lÇn l­ît t¸c dông víi dung dÞch axit sunfuric lo·ng. C¸c kim lo¹i t¸c dông hÕt víi axit th× kim lo¹i nµo cho nhiÒu hi®ro nhÊt: A- KÏm B- Nh«m C- Magie D- S¾t II/ PhÇn tù luËn (16,0 ®iÓm) Bµi 1 (3,0 ®iÓm): LËp ph­¬ng tr×nh ho¸ häc cña c¸c s¬ ®å ph¶n øng sau: 1/ FeS2 + O2 > Fe2O3 + SO2 2/ KOH + Al2(SO4)3 > K2SO4 + Al(OH)3 3/ FeO + HNO3 > Fe(NO3)3 + NO + H2O 4/ FexOy + CO > FeO + CO2 5/ CxHyCOOH + O2 > CO2 + H2O Bµi 2 (3,0 ®iÓm): Nªu c¸c thÝ dô chøng minh r»ng oxi lµ mét ®¬n chÊt phi kim rÊt ho¹t ®éng (®Æc biÖt ë nhiÖt ®é cao). Trªn c¬ së ®ã h·y so s¸nh víi tÝnh chÊt ho¸ häc c¬ b¶n cña ®¬n chÊt hi®ro. ViÕt ph­¬ng tr×nh minh ho¹. Bµi 3 (3,0 ®iÓm): Cho c¸c oxit cã c«ng thøc sau: SO3, Fe2O3, K2O, N2O5, Mn2O7, NO. Trang 31
32. Bộ đề dạy học sinh giỏi 1/ Nh÷ng oxit nµo thuéc lo¹i oxit axit, oxitbaz¬? v× sao? 2/ §äc tªn tÊt c¶ c¸c oxit. ViÕt c«ng thøc cÊu t¹o cña c¸c oxit axit. Bµi 4 (3,0 ®iÓm): DÉn tõ tõ 8,96 lÝt H2 (®ktc) qua m gam oxit s¾t FexOy nung nãng. Sau ph¶n øng ®­îc 7,2 gam n­íc vµ hçn hîp A gåm 2 chÊt r¾n nÆng 28,4 gam (ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn). 1/ T×m gi¸ trÞ m? 2/ LËp c«ng thøc ph©n tö cña oxit s¾t, biÕt A cã chøa 59,155% khèi l­îng s¾t ®¬n chÊt. Bµi 5 (4,0 ®iÓm): 17,92 lÝt hçn hîp X gåm hi®ro vµ axetilen C2H2 (®ktc) cã tØ khèi so víi nit¬ lµ 0,5. §èt hçn hîp víi 51,2 gam khÝ oxi. Ph¶n øng xong, lµm l¹nh ®Ó h¬i n­íc ng­ng tô hÕt ®­îc hçn hîp khÝ Y. 1/ ViÕt ph­¬ng tr×nh ho¸ häc x¶y ra. 2/ X¸c ®Þnh % thÓ tÝch vµ % khèi l­îng cña Y. Cho: Fe = 56; Al = 27; Mg = 24; Zn = 65; C =12; O = 16 ®Ò sè 24 Bài 1 (1,5 điểm) Lập phương trình hóa học của các sơ đồ phản ứng sau: t0 1) KOH + Al2(SO4)3 K2SO4 + Al(OH)3 2) FexOy + CO  FeO + CO2 3)CnH2n-2 + ? CO2 + H2O. 4)FeS2 + O2 Fe2O3 + SO2 5) Al + HNO3 Al(NO3)3 + N2O + H2O Bài 2: (1,5 điểm)Bằng phương pháp hóa học hãy nhận biết các lọ hóa chất bị mất nhãn gồm: CaO; P 2O5; MgO và Na2O đều là chất bột màu trắng ? Bài 3:(2,5 điểm) Đốt cháy hoàn toàn 4,48 lít H2 trong 3,36 lít O2 .Ngưng tụ sản phẩm thu được chất lỏng A và khí B .Cho toàn bộ khí B phản ứng hết với 5,6 gam Fe thu được hỗn hợp chất rắn C. Hoà tan toàn bộ chất rắn C vào dung dịch chứa 14,6 gam HCl thu được dung dịch D và khí E. Xác định các chất có trong A,B,C,D,E. Tính khối lượng mỗi chất có trong A, C và số mol các chất có trong dung dịch D. t0 Biết : 3Fe + 2O2  Fe3O4 Fe + 2HCl FeCl2 + H2 Fe3O4 + 8 HCl FeCl2 + 2FeCl3 + 4H2O (Các khí đều đo ở điều kiện tiêu chuẩn ) Bài 4: (2,25 điểm) Một hỗn nợp khí của Nitơ gồm: NO, NO 2; NxO biết thành phần phần % về thể tích các khí trong hỗn nợp là: %V NO = 50% ; %V 25% . Thành phần % về khối lượng NO có trong hỗn hợp là 40%. Xác định công thức hóa học của khí NxO. NO2 Bài 5: (2,25 điểm) Nung 400gam đá vôi chứa 90% CaCO3 phần còn lại là đá trơ. Sau một thời gian thu được chất rắn X và khí Y a.Tính khối lượng chất rắn X biết hiệu suất phân huỷ CaCO3 là 75% b. Tính % khối lượng CaO trong chất rắn X và thể tích khí Y thu được (ở ĐKTC) ®Ò sè 25 C©u 1: (3®) H·y khoanh trßn vµo ch÷ c¸i ®Çu c©u mµ em cho lµ ®óng. 1.D·y c«ng thøc sau toµn lµ oxÝt, axÝt: Trang 32
33. Bộ đề dạy học sinh giỏi A. C02; H20; Fe 203; P205 B. C02; S03; Mn07; Cr03 C. Cu0; S03 ; CaO ; P205 D. Na0; S02; N203; Al203 2. §èt ch¸y hoµn toµn 1g ®¬n chÊt x cÇn 0,7 lÝt khÝ 02 (ë ®iÒu kiÖn TC) vËy x lµ: A. C¸c bon B. L­u huúnh C. S¾t D. Phèt pho 3.Khi cho x liªn kÕt v¬i oxi ®­îc c«ng thøc X203, Y liªn kÕt víi hy®r« ®­îc c«ng thøc HY NÕu X liªn kÕt víi Y ®­îc c«ng thøc nµo trong c¸c c«ng thøc sau: A: XY B: X2Y3 C: XY3 D: X3Y E: X2Y C©u 2: (5®) Cho s¬ ®å ph¶n øng sau: a.FeS2 X Y Z CuS04 A + M,t0 +G B 0 b. A +N, t Fe A +Q, t0 +H C BiÕt: A + HCl B + C + H20 T×m c¸c chÊt ®­îc kÝ hiÖu b»ng c¸c ch÷ c¸i vµ hoµn thµnh c¸c ph­¬ng tr×nh ho¸ häc . C©u 3: (2®) Mét kim lo¹i A (ch­a râ ho¸ trÞ ) cã tØ lÖ khèi l­îng oxi lµ 3/7%A. t×m c«ng thøc oxÝt kim lo¹i ®ã. C©u 4: (4®) §èt ch¸y hoµn toµn 15g hçn hîp gåm CH4 vµ C0 trong kh«ng khÝ thu ®­îc 16,8 lÝt C02 (®ktc) a. TÝnh % khèi l­îng c¸c khÝ trong hçn hîp b¨n ®Çu. b. TÝnh thÓ tÝch kh«ng khÝ cÇn dïng. C©u 5: (6®) §èt ch¸y hoµn toµn m1 gam n­íc hoµ tan võa ®ñ 16g kali oxÝt (K20). BiÕt tØ lÖ sè mol nCO2 : nH2O t¹o thµnh lµ: 1: 2 a. TÝnh khèi l­îng m1 cña hîp chÊt X®· dïng. b.TÝnh thÓ tÝch khÝ CO2 Trang 33
34. Bộ đề dạy học sinh giỏi ®¸p ¸n ®Ò sè 25 C©u 1: (3®) 1: B (1®) 2: B (1®) 3: C (1®) C©u 2: (3®) a. S¬ ®å ph¶n øng FeS2 SO2 SO3 H2SO4 CuSO4 (1®) to 4FeS2 + 11O2 2FeO3 + 8SO2 (0,5®) 2SO2 + O2 2SO3 (0,5®) SO3 + H2O H2SO4 (0,5®) CuO + H2SO4 CuSO4 + H2O (0,5®) O b.Fe3O4 + CO, t +Cl2 FeCl3 (1®) o Fe2O4 +Al, t Fe O Fe2O4 + H2, t +HCl FeCl2 Fe3O4 + 4CO 3Fe + 4CO2 (0,25®) 3Fe3O4 + 8Cl 9Fe + 4AlO3 (0,25®) Fe3 + 4H2 3Fe + 4H2O (0,25®) 2Fe + 3Cl2 FeCl2 + H2 (0,25®) Fe + 2HCl FeCl2 + H2 (0,25®) Fe3O4 + 8HCl 2FeCl3 + FeCl2 + 4H2O (0,5®) C©u 3: (2®) Gäi A lµ nguyªn tö kim lo¹i, tæng sè phÇn oxi vµ kim lo¹i A lµ 3/7% + % A = 10/7% MÆt kh¸c %0 + % A = 100% %A = 70% (2®) %0 = 30% NÕu gäi n lµ ho¸ trÞ cña A ta ®­îc c«ng thøc oxÝt A2On ta cã tØ lÖ vÒ khèi l­îng 2A = 16n A = 56n (0,5®) Trang 34
35. Bộ đề dạy học sinh giỏi Kim lo¹i th­êng cã gi¸ trÞ tõ 1 ®Õn 3 n 1 2 3 A 18,7 37,3 56 Chän n = 3 A lµ Fe (Fe = 56) (0,5®) C©u 4: (4®) Ph­¬ng tr×nh ho¸ häc s¶y ra CH4 + O2 CO2 + H2O (1) (0,5®) 2CO + O2 2CO2 (2) (0,25®) Sè mol cña CO2 thu ®­îc (®ktc) nCO2 = 16,8 = 0,75 (mol) (0,25®) 22,4 NÕu gäi x lµ sè mol cña CO2 ë ph­¬ng tr×nh (1) Y lµ sè mol ë ph­¬ng tr×nh (2) ta cã: x+ y = 0,75 (a) (0,25®) Theo ph­¬ng tr×nh ho¸ häc (1) nCH4 = nCO2 = x (mol) Theo PTHH (2) nCO = nCO2 = y (mol) Theo bµi ra ta cã: 16x + 28y = 15 (g) (b) (0,5®) Tõ (a) va (b) ta ®­îc x = 0,25 (0,5®) y = 0,5 a. PhÇn tr¨m vÒ khèi l­îng c¸c khÝ hçn hîp ban ®Çu mCH4 = 16 . 0,25 = 4g % CH4 = 4/15 . 100% = 26,66% (0,5®) % CO = 100% - 26,66% = 73,34% (0,5®) b. Tõ ph­¬ng tr×nh ho¸ häc ta ®­îc : CH4 + O2 CO2 + H2O 0,25mol 0,25 mol 2CO + O2 2CO2 1/2 . 0,5mol 0,5 mol VËy thÓ tÝch oxi cÇn dïng ë (®ktc) V02 = (0,25 + 1/2 .0,5) 22,4 = 11,2 (1) (0,5®) V× trong kh«ng khÝ oxi chiÕm 1/5 vÒ thÓ tÝch Nªn Vkk = 11,2 x 5 = 56 (1) (0,5®) C©u 5: a)Sè mol cña oxi, K2O cÇn dïng lµ VO2 = Vkk = 22,4 = 4,48 (0,5®) Trang 35
36. Bộ đề dạy học sinh giỏi 5 5 n02 = 4,48 = 0,2 (mol) 22,4 m02 = 0,2 . 32 = 6,4 (g) nk20 = 16,8 0,2(mol) (0,5®) 84 Theo ®Ò ra ta cã x + O2 CO2 + 2H2O (1) (0,5) Theo ®lBTKL mx + mO2 + mH2O (0,5®) K2O + H2O 2KOH (2) (0,5®) 1mol 1mol 1mol x = 0,2 . 1 = 0,2 mol (0,5®) 1 mH2O = 0,2 . 18 = 3,6 (g) m2 = 3,6 (g) (0,5®) Tõ (1) mCO2 = 0,1 . 44 = 4,4 (g) (theo gi¶ thuyÕt ) (3) NCO2 : nH2O = 1: 2) (0,5®) Tõ (1) vµ (2) vµ (3) mX = (mCO2 + mH2O) Mx = (4,4 + 3,6) - 6,4 = 1,6 (g) (1®) VËy m1 = 1,6 (g) b) ThÓ tÝch khÝ CO2 thu ®­îc ë ®ktc lµ VCO2 = 0,1 . 22,4 = 2,24 (1) (1®) ./. ®Ò sè 26 Câu 1: (2 điểm) a) Đọc tên các chất sau : K2O : MgCl2 : NaNO3 : Al(OH)3 : b)Viết công thức hoá học các chất sau: Sắt(II) oxit : Axit sunfurơ : Kẽm hiđrôxit : Chì Cacbonat : Câu 2 : ( 1điểm) Nối cột A với cột B cho phù hợp : A) B) Tỉ khối đối với không khí : Khối lượng mol của chất khí 2 78,3 1,74 32 2,7 50,5 1,52 44,1 Trang 36
37. Bộ đề dạy học sinh giỏi 58 Câu 3: (3 điểm) a)Tính khối lượng của hỗn hợp khí gồm 6,72 lít H2 , 17,92 lít N2 và 3,36 lít CO2 ? b) Tính số hạt vi mô ( phân tử) có trong hỗn hợp khí trên , với N= 6.1023 ? Câu 4: ( 2điểm) Có 5,42 gam muối thuỷ ngân clorua , được chuyển hoá thành Hg và Cl bằng cách đốt nóng với chất thích hợp thu được 4gam Hg . a,Tính khối lượng clo đã kết hợp với 4g Hg ? b,Có bao nhiêu mol nguyên tử clo trong khối lượng trên ? c,Có bao nhiêu mol nguyên tử Hg trong 4g Hg? Từ câu trả lời (b) và (c) , hãy tìm công thức hoá học của muối thuỷ ngân clorua trên ? ( Cho biết Hg = 200 , Cl = 35,5) Câu 5 : ( 2điểm) K2SO3 + HCl KCl + H2O + SO2 Cho 39,5 g K2SO3 vào dung dịch có 14,6g HCl . a.Tính thể tích khí sinh ra ở đktc ? b,Tính khối lượng chất tham gia phản ứng còn thừa trong dung dịch ? ®¸p ¸n ®Ò 26 Câu3:(3điểm) a) Khối lượng H2 : ( 6,72 : 22,4) x 2 = 0,6(g) (0,5đ) a) Khối lượng N2 : (17,92: 22,4) x 28 = 22,4(g) (0,5đ) a) Khối lượng CO2 : ( 3,36 : 22,4) x 44 = 0,6(g) (0,5đ) a) Khối lượng hỗn hợp : 0,6 + 22,4 + 6,6 = 29,6(g) (0,5đ) Số hạt vi mô (phân tử ) trong hỗn hợp : (6,72 + 17,92 + 3,36) : 22,4 x 6.10 23 =7,5.1023 (pt)(1đ) Câu4:(2điểm) a) mcl = 5,42 – 4 = 1,42(g) (0,5đ) b) ncl = 1,42 : 35,5 = 0,04 (mol) (0,5đ) c) nHg = 4 : 200 = 0,02 (mol) (0,5đ) d) nHg : n Cl = 0,02 : 0,04 = 1 : 2 CTHH : HgCl2 (0,5đ) Câu5:(2điểm) a) K2SO3 + 2HCl 2KCl + H2O + SO2 (0,25đ) nK2SO3 = (39,5 : 158) = 0,25 (mol) (0,25đ) nHCl = (14,6: 36,5) = 0,4 (mol) (0,25đ) 0,25 0,4 Tỉ lệ số mol > K2SO3 dư , thể tích SO2 tính theo HCl 1 2 (0,25đ) Thể tích SO2 (đktc) : 22,4 x 0,2 = 4,48 (l) (0,5đ) b) n K2SO3 dư : 0,25 – 0,2 = 0,05 (mol) m K2SO4 dư : 0,05 x 158 = 7,9(g) (0,5đ) ®Ò sè 27 Câu 1: (2 điểm) Công thức hoá học nào đúng ,công thức hoá học nào sai , sửa công thức sai . K2O , Fe3O2 , Al(OH)3 , MgCl2 , Na(NO3)2 , H2S CTHH đúng CTHH sai Sửa CTHH sai Câu 2: (1 điểm) Có thể thu những khí dưới đây vào bình : H2 , Cl2 , NH3 , CO2 , SO2 , CH4 Trang 37
38. Bộ đề dạy học sinh giỏi Bằng cách : Đặt đứng bình : . Đặt ngược bình : Câu 3 : (2điểm) Hoàn thành các phương trình hoá học sau : Al + Cl2 AlCl3 Na+ H2O NaOH + H2 Fe2O3 + HCl FeCl3 + H2O FeS2 + O2 Fe2O3 + SO2 Câu 4 : ( 2 điểm) Tính nồng độ % và nồng độ M của dung dịch khi hoà tan 14,3 gam xôđa (Na2CO3. 10H2O) vào 35,7 g nước . Biết thể tích dung dịch bằng thể tích nước . Câu 5: ( 3 điểm) Cho 2,8g một hợp chất A tác dụng với Ba ri clorua . Tính khối lượng Bari sunfat và Natri clo rua tạo thành . Biết : -Khối lượng Mol của hợp chất A là 142g - %Na =32,39% ; %S = 22,54% ; còn lại là oxi ( hợp chất A ) ®Ò sè 28 I)PHẦN TRẮC NGHIỆM : (3điểm) Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu của phương án em cho là đúng . Câu 1: (0,5 điểm) Nguyên tử cacbon có khối lượng bằng 1,9926.10 -23g. Khối lượng tính bằng của nguyên tử Nat ri là : A. 3,82 . 10 -23 g B. 3,82 . 10 -22 g C. 3,82 . 10 -21 g D.Tất cả đều sai . Câu2 : ( 0,5điểm) Hãy lựa chọn dãy CTHH đúng của các hợp chất : A) N3H , Al2O3 , H2S , NO2 , CO2 B) NH3 , Al2O3 , H2S , NO2 , CO3 C) NH3 , Al2O3 , H2S , N2O5 , CO D) NH3, Al3O2 , H2S , N2O5 , CO2 Câu 3: (0,5 điểm) Cho biết CTHH hợp chát của nguyên tố X với S(II) và hợp chất của nguyên tố Y với H như sau : X2S3 , YH3 , Hãy chọn công thức hoá học đúng trong các hợp chất của Xvà Y sau đây : A) X2Y , B) XY2 , C) XY , D) X3Y2 Câu 4: (0,5 điểm) Cho sơ dồ phản ứng sau : Fe(OH)y + H2SO4 Fex(SO4)y + H2O Hãy chọn x,y bằng các chỉ số thích hợp nào sau đây để lập được PTHH trên ( biết x = y ) A) x =1 , y =2 B) x = 2 , y = 3 C) x =3 , y =1 D) Tất cả đều sai . Câu 5: ( 0,5điểm) Cho hỗn hợp gồm 2 muối A2SO4 và BSO4 có khối lượng 44,2 g tác dụng vừa đủ với 62,4g BaCl2 trong dung dịch thì cho 69,9g kết tủa Ba SO4 và 2 muối tan . Khối lượng 2 muối tan sau phản ứng là : A) 36,8g , B) 36,7 g , C) 38 g , D) 40g Câu 6: (0,5điểm) Khi đốt cháy 1 mol chất x cần 2,5 mol O2 thì thu được 2 mol khí CO2 và 1 mol nước . Chất x có công thức phân tử nào sau đây : A)C2H4 , B) C2H2 , C) C2H6 , D) C4H10 I)PHẦN TỰ LUẬN : (7điểm) Câu 1: (1 điểm) Một chất lỏng dễ bay hơi , thành phần phân tử có 23,8% C , 5,9% H , và 70,3% Cl , có phân tử khối bằng 50,5 . Tìm công thức hoá học của hợp chất trên . Câu 2: (3 điểm) Trộn lẫn 50g dung dịch NaOH 8% với 450g dung dịch NaOH 20% . a, Tính nồng độ phần trăm dung dịch sau khi trộn ? b,Tính thể tích dung dịch sau khi trộn , biết khối lượng riêng dung dịch này là 1,1g/ml ? Câu 3: (3 điểm) Cho 22g hỗn hợp 2 kim loại Nhôm và sắt tác dụng với dung dịch HCl dư . Trong đó nhôm chiếm 49,1% khối lượng hỗn hợp . a)Tính khối lượng a xit HCl cần dùng ? b) Tính thể tích Hiđrô sinh ra ?( ở đktc) Trang 38
39. Bộ đề dạy học sinh giỏi c) Cho toàn bộ H2 ở trên đi qua 72g CuO nung nóng . Tính khối lượng chất rắn sau phản ứng ? ®¸p ¸n ®Ò sè 28 Câu 1 : A Câu 2 : C Câu 3 : C Câu 4 : B Câu 5 : B Câu 6 : B ®Ò sè 29 I)PHẦN TRẮC NGHIỆM : (4điểm) Câu 1: (3 điểm) Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu của phương án em cho là đúng . 1/ Nếu cho cùng số mol mỗi kim loại : K , Ca , Al , lần lượt tác dụng với dung dịch axit HCl thì kim loại nào cho nhiều Hidro hơn ? A) Al , B) Ca , C) K , D) Al và K 2/ Cho biết CTHH hợp chất của nguyên tố A với S(II) và hợp chất của nguyên tố B với O như sau : AS, B2O3 . Hãy chọn công thức hoá học đúng trong các hợp chất của A và B sau đây : A) AB , B) A2B2 , C) A3B2 , D) A2B3 3/ Sơ đồ phản ứng : Al(OH)y + H2SO4 Alx(SO4)y + H2O Hãy chọn x,y bằng các chỉ số thích hợp nào sau đây để lập được PTHH trên ( biết x = y ) A) x =3 , y =1 B) x = 1 , y = 2 C) x =2 , y =3 D) x =3 , y = 2 4/ Nguyên tử Cacbon có khối lượng bằng 1,9926.10 –23g Khối lượng thực của nguyên tử oxi tính ra gam có thể là : A/ 2,6568 .10 –22g B/ 2,6 .10 –23g C/ 1,328.10 –22g D/ 2,6568 .10 –23g 5/ Hãy lựa chọn dãy công thức hoá học đúng của các hợp chất : A/ Fe(NO3)2 , CuCl2 , NaSO4 , Ca3(PO4) 2 B/ Fe(NO3)3 , CuCl3 , Na2SO4 , Ca3(PO4) 2 C/ Fe(NO3)2 , CuCl2 , Na2SO4 , Ca(PO4) 2 D/ Fe(NO3)2 , CuCl2 , Na2SO4 , Ca3(PO4) 2 6/ Trong muối ngậm nước Na2CO3 . xH2O , Na2CO3 chiếm 37,07% về khối lượng , x có giá trị là : A) 9 , B) 8 , C) 7 , D) 10 Câu2 : ( 1điểm) Hãy điền chữ Đ vào của câu đúng , chữ S vào của câu sai . a) Trong không khí có nguyên tử oxi tồn tại ở dạng tự do . b) Trong không khí có nguyên tố oxi . c) Khí Sunfurơ tạo bởi nguyên tử lưu huỳnh và nguyên tử oxi . d) Khí Sunfurơ tạo bởi 2 nguyên tố lưu huỳnh và oxi . I)PHẦNTỰ LUẬN: (6điểm) Câu 1: (2 điểm) Có những chất khí sau : Nitơ , Cacbon đioxit ( khí Cacbonic) , Neon ( Ne là khí trơ ) , oxi metan (CH4) a,Khí nào làm cho than hồng cháy sáng ? Viết PTHH b,Khí nào làm đục nước vôi trong ? Viết PTHH c,Khí nào làm tắt ngọn nến đang cháy ? Giải thích d,Khí nào trong các khí trên là khí cháy ? Viết PTHH Câu 2: (2 điểm) Đốt cháy 1,3g bột nhôm trong khí Clo người ta thu được 6,675g hợp chất nhôm clorua .Giả sử chưa biết hoá trị của Al và Cl . a,Tìm CTHH của nhôm clorua ? b,Tính khối lượng của khí clo tác dụng vứi nhôm ? Câu 3: ( 2 điểm) Sơ đồ phản ứng : NaOH + CO2 Na2CO3 + H2O +Lập PTHH của phản ứng trên ? +Nếu dùng 22g CO2 tác dụng với 1 lượng NaOH vừa đủ , hãy tính khối lượng Na2CO3 điều chế được ? Trang 39
40. Bộ đề dạy học sinh giỏi +Bằng thực nghiệm người ta điều chế được 25g Na2CO3 . Tính hiệu suất của quá trình thực nghiệm ? ®¸p ¸m ®Ò sè 29 Đề4: I)PHẦN TRẮC NGHIỆM: (4Đ) Câu 1 : (3đ) Làm đúng mỗi câu nhỏ 0,5điểm . 1/ A 2/ C 3/ C 4/ D 5/ D 6/ D Câu 2 : s a) đ b) s c) đ d) II)PHẦN TỰ LUẬN (6Đ) Câu1: Đúng mỗi câu nhỏ (0,5đ) a) oxi C + O2 CO2 b) Cacbon đioxit CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O c) Nitơ , cacbon đioxit , neon Các khí này không cháy và không di trì sự cháy . d) mê tan CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O Câu 2: (2đ) -Xác định được CTHH của nhôm clorua : AlCl3 (1,5đ) -Tính khối lượng khí Clo (0,5đ) Câu3: (2đ) - Viết PTHH (0,25đ) - nCO2 (0,25đ) -Xác định số mol Na2CO3 (0,25đ) -Khối lượng Na2CO3 (0,25đ) Tính hiệu suất của quá trình . (1đ) ®Ò sè 30 §Ò bµi: C©u 1: H·y nªu c¸c dÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt cã ph¶n øng ho¸ häc x¶y ra. C©u 2: Trong thùc tÕ ng­êi ta ®Ëp nhá ®¸ v«i råi xÕp vµo lß nung ë nhiÖt ®é kho¶ng 1000oC sau khi nung thu ®­îc v«i sèng vµ cã khÝ cacbon®ioxit tho¸t ra tõ miÖng lß, cho v«i sèng vµo n­íc ta ®­îc v«i t«i. Em h·y chØ râ hiÖn t­îng vËt lý, hiÖn t­îng ho¸ häc trong c¸c qu¸ tr×nh trªn C©u 3: Mét b¹n häc sinh ghi CTHH cña c¸c chÊt nh­ sau: Fe2O3, CO3, AlS, S2O3, MgO, N2O3, CaCl, HCl3,NO3, N5O2. Em h·y x¸c ®Þnh CTHH nµo ®óng ,CTHH nµo sai, nÕu sai söa l¹i cho ®óng C©u 4: LËp PTHH biÓu diÔn c¸c ph¶n øng sau: a, Khi r­îu etylic ch¸y lµ nã t¸c dông víi oxi trong kh«ng khÝ t¹o thµnh khÝ cacbonic vµ h¬i n­íc b, Khi ®èt phot pho, chÊt nµy ho¸ hîp víi oxi t¹o thµnh mét chÊt r¾n lµ anhi®ritphotphoric C©u 5: X¸c ®Þnh c«ng thøc ho¸ häc ®¬n gi¶n cña chÊt khÝ A biÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m theo khèi l­îng cña c¸c nguyªn tè lµ 82,35% N vµ 17,65% H vµ (d A = 8,5) H 2 C©u 6: Mét hçn hîp khÝ gåm cã 32 gam O2 vµ 3 gam H2 a, Cho biÕt thÓ tÝch cña hçn hîp khÝ ë ®ktc ? b, §èt hçn hîp khÝ, ph¶n øng xong ®Ó nguéi vµ cho biÕt: - Sè ph©n tö khÝ nµo cßn d­ , d­ bao nhiªu ? - ThÓ tÝch cña khÝ d­ ®o ë ®ktc lµ bao nhiªu ? - Khèi l­îng cña khÝ d­ lµ bao nhiªu? ®¸p ¸n ®Ò sè 30 C©u DiÔn gi¶i §iÓm +DÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt cã ph¶n øng ho¸ häc x¶y ra: 1 (Mét trong sè c¸c dÊu hiÖu ) Trang 40
41. Bộ đề dạy học sinh giỏi - Cã chÊt kÕt tña(chÊt kh«ng tan) 0,25 - Cã chÊt khÝ tho¸t ra(sñi bät khÝ) 0,25 - Cã thay ®æi mµu s¾c 0,25 - Cã sù to¶ nhiÖt hoÆc ph¸t s¸ng 0,25 + HiÖn t­îng vËt lý: §Ëp nhá ®¸ v«i råi xÕp vµo lß nung 0,25 2 + HiÖn t­îng ho¸ häc: - §¸ v«i nung ë nhiÖt ®é kho¶ng 1000oC ta ®­îc v«i sèng vµ khÝ c¸cbon®ioxit 0,25 - Cho v«i sèng vµo n­íc ta ®­îc v«i t«i. 0,25 3 +CTHH §óng: Fe2O3, MgO, N2O3 0,25 +CTHH Sai: CO3, AlS, S2O3 CaCl, HCl3,NO3,N5O2. 0,5 + Söa l¹i: CO2, Al2S3, SO2 CaCl2, HCl, NO2, N2O5. 0,5 LËp PTHH 4 a, C2H5OH + 3O2 -> 2CO2 + 3H2O 0,5 t o 0,5 b, 4P + 5O2  2P2O5 0,25 +Gi¶ sö CTHH chung hîp chÊt A: NxHy 0,5 +BiÕt (d A = 8,5) -> MA = 8,5. 2 = 17g H 2 5 + TÝnh sè nguyªn tö cña N vµ H: 0, 5 x M %N M N H N 100% x x y ADCT: %N = -> 0, 5 M N H M 100% x y N 0, 5 82,35% 17 17,65% 17 0,25 -> x 1 T­¬ng tù : y = 3 14 100% 1 100% VËy CTHH ®óng lµ NH3 (KhÝ Am«ni¾c) 6 +TÝnh sè mol cña O2 vµ H2 3 m n 1,5mol 0, 5 ADCT: n H 2 M 2 0, 5 32 nO 1mol. 2 32 0, 5 2 a) -> Vh = (nH2 + nO2) x 22,4 = ( 1,5 +1) x 22,4 = 56 (lit) 0, 5 t o b) PTHH: 2H2 + O2  2H2O 0,5 2mol 1mol 2mol 0,25 1,5mol 0,75mol -> O2 d­ 0,25 Trang 41
42. Bộ đề dạy học sinh giỏi 0,25 -> nO2 (d­) = 1- 0,75 = 0,25 (mol) 23 23 0,25 -> Sè ph©n tö khÝ O2 d­ lµ: 0,25 . 6,02 .10 = 1,5.10 ph©n tö -> VO2d­ = 0,25 . 22,4 = 5,6 (lit) -> mO2 d­ = 0,25. 32 = 8 (g) ®Ò sè 31 Câu 1: (2 điểm) Viết phương trình phản ứng với khí oxi của các chất sau: Lưu huỳnh, metan, photpho, sắt , natri, canxi, nhôm Câu 2: (3 điểm) Đốt cháy hoàn toàn 7,8 gam hỗn hợp gồm Mg và Al trong không khí. Biết mMg/ mAl = 4/9 a,Viết các phương trình phản ứng xảy ra b, Tính thể tích o xi đã phản ứng và thể tích không khí cần dùng (ở đktc) c, Tính khối lượng mỗi o xít sinh ra sau phản ứng d, Để có được lượng o xi như trên cần phân huỷ bao nhiêu gam KMnO4, biết hiệu suất phản ứng đạt 80%. Câu 3: (4 điểm) Đốt cháy 4,48 lít H2 trong 3,36 lít O2. Ngưng tụ sản phẩm thu được chất lỏng A và khí B. Cho toàn bộ khí B phản ứng với 5,6 gam Fe thu được rắn C. Cho rắn C vào dung dịch chứa 14,6 gam HCl thu được dung dịch D và khí E. a, Xác định các chất có trong A,B,C,D,E b, Tính khối lượng mỗi chất có trong A,C,D c, Tính thể tích mỗi khí có trong B,E Biết Fe + HCl > FeCl2 + H2 Fe3O4 + HCl > FeCl2 + FeCl3 + H2O Các khí đo được ở đktc Câu 4: (1 điểm) 35,5 gam oxit của nguyên tố R (hoá trị V) có số mol bằng số mol của 5,6 lít O2 (đktc). Xác định tên của nguyên tố R. Cho: Mg = 24, Al = 27, O = 16, K = 39, Mn = 55, Fe = 56, Cu = 64, Cl = 35,5, P = 31 ®Ò sè 32 C©u1: (1,5 ®iÓm) Cã 5 b×nh, ®ùng 5 chÊt khÝ: N2; O2; CO2; H2; CH4. H·y tr×nh bµy ph­¬ng ph¸p ho¸ häc ®Ó nhËn biÕt tõng b×nh khÝ? C©u2: (1,0 ®iÓm) KhÝ CO2 cã lÈn khÝ CO vµ khÝ O2. H·y tr×nh bµy ph­¬ng ph¸p ®Ó thu ®­îc khÝ CO2 tinh khiÕt. C©u3: (2,0®iÓm) Cho 2 cèc ®ùng 2 dung dÞch HCl vµ H2SO4 lo·ng vµo 2 ®Üa c©n, sao cho c©n ë vÞ trÝ th¨ng b»ng. Sau ®ã lµm thÝ nghiÖm nh­ sau: - Cho 25,44g Na2CO3 vµo cèc ®ùng dung dÞch HCl. - Cho m gam Al vµo cèc ®ùng dung dÞch H2SO4. Trang 42
43. Bộ đề dạy học sinh giỏi C©n ë vÞ trÝ th¨ng b»ng, tÝnh m?( biÕt c¸c ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn.) C©u4: (2,25 ®iÓm) Trén 300ml dung dÞch HCl (ddX) víi 500ml dung dÞch HCl (ddY) ta ®­îc dd Z. Cho dung dÞch Z t¸c dông 10,53g kÏm ph¶n øng võa ®ñ. a- TÝnh CM (Z) V H 2O 2 b- Dung dÞch X ®­îc pha tõ dung dÞch Y, b»ng c¸ch pha thªm n­íc vµo dung dÞch Y theo tØ lÖ: = . TÝnh CM cña ddX vµ VY 1 dd Y? C©u5: (3,25®iÓm) Hoµ tan hoµn toµn 5,5g hæn hîp gåm Al vµ Fe b»ng dung dÞch HCl 14,6% thu ®­îc 4,48 lÝt hi®ro (®o ë §KTC). a- TÝnh thµnh % vÒ khèi l­îng cña mçi kim lo¹i trong hæn hîp. b- TÝnh nång ®é % c¸c muèi cã trong dung dich sau ph¶n øng. ( Na = 23; H = 1; O = 16; C = 12; Al = 27; Fe = 56; Cl = 35,5; Zn = 65) ®¸p ¸n ®Ò sè 32 C©u1: ( 1,5 ®iÓm) Nªu ®­îc c¸c ý c¬ b¶n sau: - TrÝch c¸c mÉu thö, dïng que ®ãm cßn tµn than hång cho vµo c¸c mÉu thö 0,25 + KhÝ nµo lµm que ®ãm bïng ch¸y, khÝ ®ã lµ O2. + NÕu que ®ãm t¾t lµ khÝ N2 vµ CO2. 0,25 + NÕu que ®ãm tiÕp tôc ch¸y lµ khÝ H2 vµ CH4. -§Ó ph©n biÖt 2 khÝ N2 vµ CO2, dÉn lÇn l­ît mçi khÝ qua dung dÞch n­íc v«i trong, khÝ nµo lµm n­íc vÊn ®ôc lµ khÝ CO2; khÝ cßn l¹i lµ N2 kh«ng cã hiÖn t­îng g×. 0,25 - §èt ch¸y 2 khÝ H2 vµ CH4, sau ®ã dÉn s¶n phÈm ch¸y mçi khÝ vµo cèc n­íc v«i trong, ë cèc nµo n­íc vÊn ®ôc th× khÝ ch¸y lµ CH4. t 0 0,25 PTHH: 2H2 + O2  2H2O t 0 CH4 + 2 O2  CO2 + 2H2O 0,5 CO2 + Ca(OH)2 -> CaCO3  + H2O C©u2: (1,0 ®iÓm)- DÉn hæn hîp khÝ CO2 cã lÈn khÝ CO; khÝ O2 qua dung dÞch Ca(OH)2 d­. KhÝ CO2 bÞ hÊp thô, cßn 2 khÝ CO vµ O2 tho¸t ra ngoµi. CO2 + Ca(OH)2 d­ -> CaCO3  + H2O 0,25 0 Läc lÊy kÕt tña, röa s¹ch råi nung ë nhiÖt ®é cao ( 900 C) ®Õn khèi l­îng kh«ng ®æi thu ®­îc khÝ CO2. t 0 0,25 CaCO3  CaO + CO2  0,25 C©u3: (2,0®iÓm) 0,25 25,44 - n = = 0,24 mol Na2CO3 106 0,25 m *nAl = mol 27 - Khi thªm dd Na2CO3 vµo cèc ®ùng dd HCl ( cèc A) cã ph¶n øng: Na2CO3 + 2HCl -> 2NaCl + CO2  + H2O 0,5 1mol 1mol 0,24mol -> 0,24mol Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l­îng, khèi l­îng cèc ®ùng HCl t¨ng thªm: 25,44 - (0,24.44) = 14,88g 0,25 Trang 43
44. Bộ đề dạy học sinh giỏi - Khi thªm Al vµo cèc ®ùng dd H2SO4 cã ph¶n øng: 0,5 2Al + 3 H2SO4 -> Al2 (SO4)3 + 3H2 2mol 3mol m 3.m mol -> mol 27 27.2 3.m §Ó c©n th¨ng b»ng, khèi l­îng ë cèc ®ùng H2SO4 còng ph¶i t¨ng thªm 14,88g : m - .2 = 27.2 0,5 14,88g ; gi¶i ra ta cã m = 16,74 (g) C©u4: (2,25 ®iÓm) 0,25 a) VddZ = 300 + 500 = 800ml = 0,8 lÝt 10,53 0,25 nZn = = 0,162 mol 65 0,25 -Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng: Zn + 2HCl -> ZnCl2 + H2 Theo ph­¬ng tr×nh : nHCl =2.nZn = 2.0,162 = 0,324 mol 0,25 0,324 CM ddZ = = 0,405 (M) 0,8 b) Gäi y lµ nång ®é mol cña dung dÞch Y VH O 2 Theo bµi ra, khi dung dÞch X ®­îc pha tõ dung dich Y:2 = VY 1 0,5 Trong 300ml ddX cã thµnh phÇn V vµ V lµ: HO2 Y 0,25 300.2 VHO= = 200(ml) ; VY = 300- 200 = 100(ml) 2 1 2 -Trong 300ml ddX cã sè mol HCl: 0,1y (mol) 0,25 -Trong 500ml ddY cã sè molHCl: 0,5y (mol) Tæng sè mol HCl trong ddZ: 0,324 mol 0,25 Ta cã: 0,1y + 0,5y = 0,324 (mol) => y = 0,54 CM ddY = 0,54 M 0,1y 0,1.0,54 CM ddX = = = 0,18 M 0,3 0,3 0,25 C©u5: (3,25®iÓm) 4,48 0,25 - n = = 0,2 mol H 2 22,4 -Khi cho hæn hîp vµo dd HCl cã ph¶n øng: 0,25 Fe + 2HCl -> FeCl2 + H2 (1) 1mol 1mol 1mol (0,2-x)mol 0,2-x)mol (0,2-x)mol 2Al + 6HCl -> 2AlCl3 + 3H2 (2) 2mol 2mol 3mol 0,25 2x 2x mol mol xmol 3 3 0,25 -§Æt x lµ sè mol H2 tho¸t ra ë ph­¬ng tr×nh (2) Trang 44
45. Bộ đề dạy học sinh giỏi 2x Tõ ph­¬ng tr×nh (1) vµ (2) ta cã: ( 0,2 -x).56 + .27 = 5,5 0,25 3 0,25 Gi¶i ra ta ®­îc: x= 0,15mol = > nFe = 0,2- 0,15 = 0,05mol 2.0,15 nAl = = 0,1mol 3 => mFe = 0,05. 56 = 2,8 g 0,25 2,8 0,25 %Fe = .100 50,91% 5,5 % Al = 100 - 50,91 = 49,09% 0,25 b- dd sau ph¶n øng chøa FeCl2; AlCl3; 0,25 -Theo ph­¬ng tr×nh (1) vµ (2): + m = 0,05. 127 = 6,35g FeCl2 0,25 + m = 0.1 . 133,5 = 13,35g AlCl3 + nHCl = 2. n = 2. 0,2 = 0,4 mol 0,25 H 2 0,4.36,5 => mddHCl = .100 = 100g 14,6 -Khèi l­îng dung dÞch sau ph¶n øng: mdd = m(hh kim lo¹i) + mddHCl - m H 2 mdd = 5,5 + 100 - 0,2.2 = 105,1g 13,35 C%(AlCl ) = .100 12,7% 3 105,1 6,35 C%(FeCl ) = .100 6,04% 2 105,1 Chó ý: + Trong c¸c c©u, nÕu HS nªu thªm c¸c ý ®óng (hoÆc nÕu HS cã c¸ch gi¶i kh¸c) vÉn ®­îc ®iÓm nh­ng ®iÓm c¶ c©u kh«ng v­ît qu¸ sè ®iÓm quy ®Þnh cho c©u ®ã.Nh÷ng ý chÝnh trong h­íng dÉn kh«ng nªu ®ñ th× c©u ®ã kh«ng ®¹t ®iÓm tèi ®a. ®Ò sè 33 C©u1: (1,5 ®iÓm) Cã 5 b×nh, ®ùng 5 chÊt khÝ: N2; O2; CO2; H2; CH4. H·y tr×nh bµy ph­¬ng ph¸p ho¸ häc ®Ó nhËn biÕt tõng b×nh khÝ? C©u2: (1,0 ®iÓm) KhÝ CO2 cã lÈn khÝ CO vµ khÝ O2. H·y tr×nh bµy ph­¬ng ph¸p ®Ó thu ®­îc khÝ CO2 tinh khiÕt. C©u3: (2,0®iÓm) Cho 2 cèc ®ùng 2 dung dÞch HCl vµ H2SO4 lo·ng vµo 2 ®Üa c©n, sao cho c©n ë vÞ trÝ th¨ng b»ng. Sau ®ã lµm thÝ nghiÖm nh­ sau: - Cho 25,44g Na2CO3 vµo cèc ®ùng dung dÞch HCl. - Cho m gam Al vµo cèc ®ùng dung dÞch H2SO4. C©n ë vÞ trÝ th¨ng b»ng, tÝnh m?( biÕt c¸c ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn.) C©u4: (2,25 ®iÓm) Trén 300ml dung dÞch HCl (ddX) víi 500ml dung dÞch HCl (ddY) ta ®­îc dd Z. Cho dung dÞch Z t¸c dông 10,53g kÏm ph¶n øng võa ®ñ. a- TÝnh CM (Z) V H 2O 2 b- Dung dÞch X ®­îc pha tõ dung dÞch Y, b»ng c¸ch pha thªm n­íc vµo dung dÞch Y theo tØ lÖ: = . TÝnh CM cña ddX vµ VY 1 dd Y? Trang 45
46. Bộ đề dạy học sinh giỏi C©u5: (3,25®iÓm) Hoµ tan hoµn toµn 5,5g hæn hîp gåm Al vµ Fe b»ng dung dÞch HCl 14,6% thu ®­îc 4,48 lÝt hi®ro (®o ë §KTC). a- TÝnh thµnh % vÒ khèi l­îng cña mçi kim lo¹i trong hæn hîp. b- TÝnh nång ®é % c¸c muèi cã trong dung dich sau ph¶n øng. ( Na = 23; H = 1; O = 16; C = 12; Al = 27; Fe = 56; Cl = 35,5; Zn = 65) ®¸p ¸n ®Ò sè 33 C©u1: ( 1,5 ®iÓm) Nªu ®­îc c¸c ý c¬ b¶n sau: - TrÝch c¸c mÉu thö, dïng que ®ãm cßn tµn than hång cho vµo c¸c mÉu thö 0,25 + KhÝ nµo lµm que ®ãm bïng ch¸y, khÝ ®ã lµ O2. + NÕu que ®ãm t¾t lµ khÝ N2 vµ CO2. 0,25 + NÕu que ®ãm tiÕp tôc ch¸y lµ khÝ H2 vµ CH4. -§Ó ph©n biÖt 2 khÝ N2 vµ CO2, dÉn lÇn l­ît mçi khÝ qua dung dÞch n­íc v«i trong, khÝ nµo lµm n­íc vÊn ®ôc lµ khÝ CO2; khÝ cßn l¹i lµ N2 kh«ng cã hiÖn t­îng g×. 0,25 - §èt ch¸y 2 khÝ H2 vµ CH4, sau ®ã dÉn s¶n phÈm ch¸y mçi khÝ vµo cèc n­íc v«i trong, ë cèc nµo n­íc vÊn ®ôc th× khÝ ch¸y lµ CH4. t 0 0,25 PTHH: 2H2 + O2  2H2O t 0 CH4 + 2 O2  CO2 + 2H2O 0,5 CO2 + Ca(OH)2 -> CaCO3  + H2O C©u2: (1,0 ®iÓm)- DÉn hæn hîp khÝ CO2 cã lÈn khÝ CO; khÝ O2 qua dung dÞch Ca(OH)2 d­. KhÝ CO2 bÞ hÊp thô, cßn 2 khÝ CO vµ O2 tho¸t ra ngoµi. CO2 + Ca(OH)2 d­ -> CaCO3  + H2O 0,25 Läc lÊy kÕt tña, röa s¹ch råi nung ë nhiÖt ®é cao ( 9000C) ®Õn khèi l­îng kh«ng ®æi thu ®­îc khÝ CO2. 0,25 t 0 0,25 CaCO3  CaO + CO2  0,25 C©u3: (2,0®iÓm) 25,44 - n = = 0,24 mol Na2CO3 106 0,25 m *nAl = mol 27 - Khi thªm dd Na2CO3 vµo cèc ®ùng dd HCl ( cèc A) cã ph¶n øng: 0,5 Na2CO3 + 2HCl -> 2NaCl + CO2  + H2O 1mol 1mol 0,24mol -> 0,24mol Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l­îng, khèi l­îng cèc ®ùng HCl t¨ng thªm: 25,44 - 0,25 (0,24.44) = 14,88g 0,5 - Khi thªm Al vµo cèc ®ùng dd H2SO4 cã ph¶n øng: 2Al + 3 H2SO4 -> Al2 (SO4)3 + 3H2 2mol 3mol Trang 46
47. Bộ đề dạy học sinh giỏi m 3.m mol -> mol 27 27.2 0,5 §Ó c©n th¨ng b»ng, khèi l­îng ë cèc ®ùng H2SO4 còng ph¶i t¨ng thªm 14,88g : m 3.m - .2 = 14,88g ; 27.2 0,25 gi¶i ra ta cã m = 16,74 (g) C©u4: (2,25 ®iÓm) 0,25 a) VddZ = 300 + 500 = 800ml = 0,8 lÝt 10,53 0,25 nZn = = 0,162 mol 65 -Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng: 0,25 Zn + 2HCl -> ZnCl2 + H2 Theo ph­¬ng tr×nh : nHCl =2.nZn = 2.0,162 = 0,324 mol 0,324 CM ddZ = = 0,405 (M) 0,8 b) Gäi y lµ nång ®é mol cña dung dÞch Y 0,5 VH O 2 Theo bµi ra, khi dung dÞch X ®­îc pha tõ dung dich Y:2 = VY 1 0,25 Trong 300ml ddX cã thµnh phÇn V vµ V lµ: HO2 Y 300.2 0,25 VHO= = 200(ml) ; VY = 300- 200 = 100(ml) 2 1 2 -Trong 300ml ddX cã sè mol HCl: 0,1y (mol) 0,25 -Trong 500ml ddY cã sè molHCl: 0,5y (mol) Tæng sè mol HCl trong ddZ: 0,324 mol Ta cã: 0,1y + 0,5y = 0,324 (mol) => y = 0,54 CM ddY = 0,54 M 0,1y 0,1.0,54 0,25 CM ddX = = = 0,18 M 0,3 0,3 0,25 C©u5: (3,25®iÓm) 4,48 - n = = 0,2 mol 0,25 H 2 22,4 -Khi cho hæn hîp vµo dd HCl cã ph¶n øng: Fe + 2HCl -> FeCl2 + H2 (1) 1mol 1mol 1mol (0,2-x)mol 0,2-x)mol (0,2-x)mol 0,25 2Al + 6HCl -> 2AlCl3 + 3H2 (2) 2mol 2mol 3mol 2x 2x 0,25 mol mol xmol 3 3 -§Æt x lµ sè mol H2 tho¸t ra ë ph­¬ng tr×nh (2) 2x Tõ ph­¬ng tr×nh (1) vµ (2) ta cã: ( 0,2 -x).56 + .27 = 5,5 0,25 3 0,25 Gi¶i ra ta ®­îc: x= 0,15mol = > nFe = 0,2- 0,15 = 0,05mol 2.0,15 nAl = = 0,1mol 3 0,25 Trang 47