Giáo án Đại số Lớp 9 - Tiết 40: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình - Năm học 2017-2018 - Phạm Quang Huy

Nội dung text: Giáo án Đại số Lớp 9 - Tiết 40: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình - Năm học 2017-2018 - Phạm Quang Huy

1. GIÁO ÁN ĐẠI SỐ 9 PHẠM QUANG HUY Ngày soạn: Ngày dạy: Tuần 21 Tiết 40: §5. GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: HS nắm được phương pháp giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình 2. Kỹ năng: HS có kĩ năng giải các loại toán về chuyển động, tìm số, 3. Thái độ: Tư duy lập luận lô gích, làm việc theo qui trình. II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ. 1. Thầy: + Bảng phụ ghi đề bài tập các ví dụ + Bảng tóm tắt giải bài toán bằng cách lập phương trình 2. Trò: + Ôn tập cách giải bài toán bằng cách lập phương trình + Bảng phụ nhóm, bút dạ, máy tính bỏ túi. III.TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY. 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra bài cũ: (5’) Hãy nhắc lại các bước giải bài 1HS trả lời: Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập phương toán bằng cách lập phương trình? trình Bước 1. Lập phương trình: - Chọn ẩn và xác định điều kiện thích hợp cho ẩn số; GV: Nhận xét tóm tắt treo bảng - Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết; phụ - Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng. Bước 2. Giải phương trình. Bước 3. Trả lời: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình, nghiệm nào thoả mãn điều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận. 3. Bài mới Giới thiệu vào bài (1ph) Để giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình, chúng ta cũng làm tương tự  Các hoạt động dạy HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1. VÍ DỤ 1 GV: Yêu cầu HS đọc ví dụ 1 HS đọc ví dụ 1 H: Nêu dạng loại của bài toán cho? Đ: Dạng tìm số có hai chữ số Dựa vào giả thiết bài toán hãy nhận xét về hai chữ số Khi viết hai chữ số ấy theo thứ tự ngược lại, ấy ? ta vẫn được một số có hai chữ số. Điều đó GV: Giới thiệu có thể giải bài toán như sau: chứng tỏ rằng cả hai chữ số ấy đều phải khác 0 Gọi chữ số hàng chục của số cần tìm là x, chữ số hàng đơn vị là y. ĐK: x và y là những số nguyên, 0 x 9vµ 0 < y 9 Khi đó số cần tìm là 10x + y. Khi viết số đó theo thứ tự ngược lại, ta được số 10y + x. Trường THCS Lê Hồng Phong Năm học 2017 - 2018
2. GIÁO ÁN ĐẠI SỐ 9 PHẠM QUANG HUY Theo điều kiện đầu ta có : 2y – x = 1 Hay -x + 2y = 1 Theo điêu kiện sau, ta có : (10x y) (10y x) 27 9x 9y 27 hay x y 3 HS: giải hệ phương trình: Từ đó ta có hệ phương trình x y 3 x 7 (I) x 2y 1 y 4 y 4 (I) x y 3 Vậy số cần tìm là: 74 ?2 Giải hệ phương trình (I) và trả lời bài toán. Hoạt động 2. VÍ DỤ 2 GV yêu cầu HS đọc ví dụ 2 nêu dạng loại bài toán? HS đọc ví dụ 2 Dạng toán về hai chuyển động ngược chiều gặp H: Từ giả thiết bài toán, ta thấy khi hai xe gặp nhau nhau. thì thời gian xe khách đã đi là bao nhiêu? Thời gian Đ: Khi hai xe gặp nhau thì: xe tải đã đi là bao nhiêu? - Thời gian xe khách đã đi là 1 giờ 48 phút, tức 9 là giê. 5 H: Hãy chọn ẩn và đặt điều kiện cho ẩn? 9 - Thời gian xe tải đã đi là 1 giờ+ giê 5 14 = giê Yêu cầu HS hoạt động nhóm 5 Đ: gọi vận tốc xe khách là x (km/h) ?3 Lập phương trình biểu thị giả thiết : Mỗi giờ, xe vận tốc xe tải là y (km/h) khách đi nhanh hơn xe tải 13 km (ĐK: x và y là những số dương ) ?4 Viết các biểu thức chứa ẩn biểu thị quãng đường HS hoạt động nhóm đại diện mỗi nhóm trình mỗi xe đi được, tính đến khi hai xe gặp nhau. Từ đó bày trên bảng nhóm suy ra phương trình biểu thị giả thiết quãng đường từ ?3 phương trình biểu thị giả thiết : Mỗi giờ, xe TP. Hồ Chí Minh đến TP. Cần Thơ dài 189 km khách đi nhanh hơn xe tải 13 km: x – y = 13 Nửa lớp làm ?3 ?4 Quãng đường xe khách đi đến chỗ gặp Nửa lớp làm ?4 9 nhau: x 5 ?5 Giải hệ hai phương trình thu được trong ?3 và 14 Quãng đường xe tảiđi đến chỗ gặp nhau: y ?4 rồi trả lời bài toán. 5 9 14 GV yêu cầu cả lớp làm Gọi 1HS trình bày trên bảng. Ta có phương trình : x y 189 5 5 Cả lớp làm và 1HS làm trên bảng x y 13 x y 13 9 14 x y 189 9x 14y 945 5 5 x 13 y x 49 9(13 y) 14y 945 y 36 Vậy vận tốc xe khách là 49km/h vận tốc xe tải là 36km/h Trường THCS Lê Hồng Phong Năm học 2017 - 2018
3. GIÁO ÁN ĐẠI SỐ 9 PHẠM QUANG HUY Hoạt động 3. CỦNG CỐ H: Tương tự như giải bài toán bằng cách lập phương HS: tự tóm tắt nêu các bước giải bài toán bằng trình hãy tóm tắt các bước giải bài toán bằng cáh lập cách lập hệ phương trình hệ phương trình Bước 1. Lập hệ phương trình: - Chọn các ẩn(hai ẩn) và xác định điều kiện thích hợp cho từng ẩn số; - Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo các ẩn và các đại lượng đã biết; GV: tóm tắt lại nêu trên bảng phụ - Lập các phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng từ đó lập hệ phương trình. Bước 2. Giải hệ phương trình. Bước 3. Trả lời: Kiểm tra xem trong các nghiệm của hệ phương trình, nghiệm nào thoả mãn điều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận. 4. Hướng dẫn về nhà.(3’) - Học thuộc các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình. - Làm các bài tập 28, 29, 30 tr 22 SGK - HD: Bài 30: Gọi x (km) là độ dài quãng đường AB và y (giờ) là thời gian dự định đi để đến B đúng lúc 12 giờ trưa. ĐK: x > 0 ; y > 0 ( thực ra, nếu để ý việc ô tô sẽ đến B sớm hơn 1 giờ khi chạy với vận tốc 50 km/h thì cần có điều kiện y > 1). Ta có hệ phương trình : x 35(y 2) Hệ có nghiệm (x ; y) = (350 ; 8) x 50(y 1) Trường THCS Lê Hồng Phong Năm học 2017 - 2018