Kỹ năng phát triển ngôn ngữ học sinh giỏi Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2022-2023

Nội dung text: Kỹ năng phát triển ngôn ngữ học sinh giỏi Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2022-2023

1. KỸ NĂNG PHÁT TRIỂN NGÔN TỪ HSG NGỮ VĂN 6 I. MÙA XUÂN. 1. Mưa xuân: Mưa mùa xuân xôn xao, phơi phới bay là là trong không gian yên ả. Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi mà như nhảy nhót. Hạt nọ nối tiếp hạt kia rơi xuống mặt đất. Mặt đất tưởng như đã kiệt sức bỗng thực dậy, âu yếm đón lấy những giọt mưa ấm áp, trong lành. Đất trời lại dịu mềm, lại cần mẫn tiếp nhựa cho cây cỏ. Mưa xuân mang lại cho chúng cái sức sống ứ đầy, tràn lên các nhánh lá mầm non. Và cây trả nghĩa cho mưa bằng cả mùa hoa thơm trái ngọt 2. Nắng xuân: Nắng xuân là ánh nắng tinh khôi trong sáng, ấm áp mà nhẹ nhàng đã xua tan đi mùa đông lạnh giá. Những tia nắng vàng óng mật ong chảy tràn, rót mật xuống đất nâu, xuống mái nhà lấm tấm rêu xanh, xuống những tán cây lá rũ rượi, ngả vàng theo chuỗi này đông dài đói nắng. Nắng vàng trải nhè nhẹ xuống những thảm cỏ, đánh thức những trồi non lộc biếc, mang hơi ấm cho muôn nhà, muôn loài Nắng vàng tí tởn chui qua từng ô cửa mở toang, sục sạo mọi ngóc ngách, mọi xó nhà còn sặc mùi ẩm mốc. Mặt trời càng lên cao, nắng càng xanh biếc. Nắng hong khô thềm nhà, mái ngói. Nắng hong khô những nẻo đường quê. Nắng phả hơi ấm xuống từng đám mạ li ti trên đồng đất vào mùa cấy. Từng vạt, từng vạt đất nâu mơ hồ nhuốm màu xanh. Rồi xanh thực; xanh như chưa bao giờ được xanh. Sức xuân mãnh liệt đã theo nắng mà ào đi, tràn khắp, ban bố lộc trời cho muôn vật, muôn loài. Từng dòng nhựa sống cuộn mình rần rật, đụng lên cái màu xanh ngút mắt – màu xanh lục của lúa, của cỏ cây quyện cùng sắc xanh lam bềnh bồng sương khói của da trời. Lúc ấy, cội mai vàng đón nắng trước sân nhà bỗng cựa
2. mình, vỡ những búp mẹ xám xanh ra thành vô vàn búp non tươi màu lá mạ 3. Hoa mùa xuân Những chồi non mới mọc như đung đưa theo điệu nhạc du dương của chị gió. Chị hoa hồng vẫn kiêu sa, sang chảnh như ngày nào. Chị hoa cúc xinh đẹp tô điểm cho vạn vật thêm tươi mới. Nhưng rực rỡ nhất phải kể đến hoa đào, mặc cho gió lạnh của mùa đông vẫn vấn vương đâu đây nhưng những cành đào không bao giờ trễ hẹn với con người. Chị hoa mai khoác lên mình bộ váy màu vàng yêu kiều. Còn hoa đào thì xúng xính trong bộ cánh màu hồng dịu dàng. Xuân về, từng đàn chim én chao nghiêng, chim chóc kéo về ríu ran trên cành hoa gạo. Những nụ hoa chúm chím hồng tươi buông ra muôn ngàn ánh lửa làm ửng hồng cả bầu trời quê hương. Hoa nở đỏ tươi, rạo rực. Hoa nở đỏ tươi giữa trời xuân thiên thanh, giữa nắng vàng vả cỏ biếc. Những chùm hoa in hình xuống dòng sông thành một bức tranh quê tuyệt mĩ. Không chỉ đẹp ở trên cao, hoa gạo còn đẹp hết mình khi đã về với đất. Những đợt gió xuân chắp cánh cho những nàng tiên áo đỏ bay lượn một hồi rồi nhẹ nhàng nằm im trên thảm cỏ xanh. Hoa gạo rực rỡ hân hoan làm cho cảnh làng quê ngày xuân thêm ấm áp, màu đỏ hoa gạo gợi bao khát khao của đoàn tụ, xum vầy, hạnh phúc sinh sôi. 4. Những con vật mùa xuân. Mùa xuân đến, tất cả vạn vật như bừng tỉnh. Trên bầu trời, từng đàn én chao nghiêng làm cho khung trời mộng mơ kia trở nên sống động hơn, vui tươi hơn. Con chim chích chòe đi tị nạn lánh rét, mất tăm mất tích từ lâu bây giờ bay ra hót vang chào xuân mới. Chú chào mào cũng thể hiện giọng ca vàng của mình để chào đón xuân sang 5. Con người mùa xuân
3. Về những miền quê, không khí mùa xuân của tết đến cũng tràn ngập. Nó len lách vào những con ngõ nhỏ, chạy vào những mái nhà lụp xụp, mang niềm vui đến cho mọi người. Những người dân quanh năm vất vả, một nắng hai sương nay được nghỉ ngơi, vui vẻ chuyện trò với nhau. Trải dài khắp con đường qua những xóm vắng là những nồi bánh chưng đang chờ chín, đầy ắp niềm vui, niềm hạnh phúc của người dân về một cuộc sống sung túc, đủ đầy. Trẻ em được mua quần áo mới, tay cầm những quả bóng bay chạy nhảy, ca hát Trên đường, tiếng cười nói, tiếng bước chân vang lên nhộn nhịp. Thỉnh thoảng lại có vài cô bé, cậu bé tay cầm bao lì xì đỏ thắm tung tăng chạy. Những lời chúc vang lên thật đều đều, thật ấm áp làm ấm lòng người. Thế là một năm mới lại đến rồi, mang theo bao niềm tin, niềm hy vọng. Mùa xuân cuốn theo hòa bình, niềm tin vào một cuộc sống hạnh phúc, ấm no lại đến. Xuân ơi! Yêu xuân nhiều lắm, Xuân biết không? II. MÙA HÈ. 1. Mưa mùa hạ: Cảnh trước cơn mưa: Nắng nóng kéo dài, cây cối héo quắt, mọi người nhoài ra vì nóng nực. Nắng nhức mắt. Sân gạch, đường nhựa bốc hơi lên nóng hầm hập. Nhiều người cởi trần trùng trục, tay không rời cái quạt nan, quạt lá cọ mà mồ hôi, mồ kê vẫn đầm đìa, nhễ nhại. Ăn được bữa cơm như đánh vật. Lũ trẻ con cởi trần nằm đất, luôn mồm kêu nóng, đòi bà, đòi mẹ quạt mỏi tay khi mất điện và kể cả khi có điện thì những chiếc quạt điện cũng mang cái hầm hập của nắng nòng mà thôi. Thế cho nên, khi cơn mưa đến thì khoái lắm. Bao giờ cũng thế, trước những trận mưa rào, trời oi nồng, bức bối đến khó chịu. Rôm sẩy ngứa ngáy, dấm dứt. Chỉ đến khi cơn mưa rào đến thì mới chấm dứt tình cảnh đó. Cảnh trong cơn mưa: Mấy tối trước khi mưa, chân trời xa chớp nhấp nháy. Người già có kinh nghiệm sẽ đoán được mấy ngày nữa sẽ mưa, mưa ở mức độ nào. Chớp trê, chớp gạch, chớp cạn, chớp rồng rắn đủ các kiểu chớp để đoán mưa. Và rồi, hôm sau mây đen kéo đến. Sấm chớp dàn trận đì đùng. Gió nổi lên. Đang nóng vậy mà được cơn gió như thế bảo sao mà không khoái. Dân gian ta có câu "Trăm con hầu không bằng đứng đầu ngọn gió" mà. Bụi cuốn lên mù mịt. Lá cây bay loạn xạ.
4. Lá mía khua tít gươm như sắp vào trận chiến. Trẻ con cởi tung áo ra chạy đuổi theo gió. Những cánh diều thỏa sức bay. Có khi chúng bị gió giật đứt dây tung vút lên trời trong cái nhìn ngơ ngẩn tiếc nuối của lũ trẻ. Chong chóng các kiểu thỏa sức quay. Và rồi những giọt mưa đầu tiên lộp bộp rơi xuống. Mưa! Hầu như tất cả cùng reo lên. Mưa! Mưa rồi! Bà con ơi! Cảnh sau cơn mưa: Lộp bộp. Lộp bộp. Những hạt mưa đầu tiên rơi xuống mái nhà, mặt đường thưa nhưng to như trái cà. Hơi nóng hầm hập bốc lên. Chỉ trong phút chốc, mưa mau hơn, dày hạt hơn. Bầu trời và mặt đất hầu như nối liền nhau bởi một màn mưa trắng xoá. Mưa to bao nhiêu, gió lớn bấy nhiêu. Những cành cây, ngọn cây nghiêng ngả, vật vã trước cơn gió mạnh. Hai bên hè phố, người trú mưa mỗi lúc một đông. Đám trẻ chừng dăm sáu đứa cởi trần trùng trục lao ra tắm mưa. Chúng nhảy nhót, nô đùa ầm ĩ, nước văng tung tóe dưới chân; còn những đứa trẻ khác một là vẫn còn bé, phần là do có ông bà ở nhà nên không dám chạy ra nô đùa như như các anh lớn, chỉ đứng ở ngoài hiên cửa nhìn ra ngoài trời mưa, xem các anh lớn chơi dưới cơn mưa với con mắt thèm thuồng. Nước tuôn ồ ồ xuống miệng cống hai bên đường, con đường làng chẳng mấy chốc đã ngập đầy những nước. Mặt đường vắng hẳn. Chỉ còn mấy chiếc xe tải bật đèn lùi lũi đi trong màn mưa dày đặc và loáng thoáng có một số người đi dưới cơn mưa trông như những người tu hành. Mưa ập đến nhanh và cũng rất mau tạnh. Những hạt mưa nhỏ dần, thưa dần rồi tạnh hẳn. Bầu trời sau cơn mưa trở nên quang đãng, cầu vồng hiện ra bảy sắc lung linh. Không khí mát mẻ, dễ chịu. Mưa cuốn trôi bụi bặm khiến cho hàng cây ven đường lá như xanh thẫm lại. Em ngước nhìn lên tán cây bàng trước mặt, thấy mấy chú chim sâu đang rỉa lông, rỉa cánh, thỉnh thoảng lại kêu lên lích rích thật dễ thương. Mưa đem lại sự sảng khoái cho con người sau bao ngày mệt mỏi vì nóng bức. Trận mưa rào đến đúng lúc đã tiếp thêm sự sống cho muôn loài. Với nhà nông, nó cần thiết biết bao! 2. Tiếng ve
5. Giàn nhạc ve diễn tấu ngoài trời, trong ngõ len lỏi khắp các ngả đường. Tiếng ve cứ rộ lên từng hồi rồi lặng phắc im ắng, nghe ngóng như chơi chạy trốn tìm. Tiếng ve thật kỳ lạ trước khoan khoan, sau mau mau, rồi cứ thế rền rỉ. Đời ve thế nào, tiếng ve thế ấy. Không khách sáo, không lừa dối bao giờ, hát hết mình để rạc cả kiếp ve. 3. Nắng hạ: - Hạ đang tới, rất khẽ khàng cùng nắng. Nắng mùa Hạ chói chang, gay gắt chứ không nhẹ nhàng như nắng mùa Xuân, không dịu dàng như nắng mùa Thu và dĩ nhiên không ấm áp như nắng mùa Đông. - Hình như nắng hạ có màu mà nhuộm thắm những chùm phượng vĩ, nhuộm tím sắc bằng lăng, nhuộm nâu làn da ai lam lũ sớm chiều. - Hình như nắng đâu có vị mà làm mặn chát giọt mồ hôi trên trán ba, làm ngọt ngào chén chè đậu xanh mẹ nấu mỗi trưa hè, làm cay đắng cuộc đời ai cần lao, lặn lội tháng ngày. Nhưng nắng ơi, xin hãy nhẹ nhàng một chút thôi nhé! Nắng nhẹ nhàng để mẹ cha em không luôn tay gạt vội giọt mồ hôi, để cho chiếc áo sờn vai kia thôi không đầm đìa. Nắng hãy nhìn đi, ở ngoài kia Có người bán dạo đang cật lực đẩy xe hàng nặng nề lên khỏi con dốc, có người bán rau luôn tay té nước để cho gánh rau không bị khô héo, có người phụ huynh ngồi bên gốc cây thấp thõm chờ con mình đang nhễ nhại trong phòng thi Hình như nắng đã vô tình. - Hạ sang, gió lãng du đầy trời và nắng nhiều vô tận, đến mức người ta mong có một cơn mưa để xoa dịu cái oi nồng, ngột ngạt của nắng. Vì thế, nắng hãy nhẹ nhàng thôi, từng giọt nắng long lanh rớt xuống mái hiên, đọng lại nơi khoảng sân, để mẻ thóc quê nhà được sấy khô, để nụ cười tròn trịa những vui tươi. 4. Hoa phượng Hè về cây phương xòe những tán là xanh đan kín vào nhau, những nụ hoa chúm chím hồng tương buông ra muôn ngàn ánh lửa làm ửng hồng cả bầu trời quê. Hoa nở đỏ tươi, rạo rực dưới trời xanh thiên thanh, giữa nắng vàng và cỏ biếc. Những chùm hoa in hình xuống dòng sông thành một bức tranh tuyệt mĩ. Không chỉ đẹp ở trên cao, hoa phượng còn đẹp hết mình khi đã về với đất. Những đợt gió hạ chấp cánh cho những nàng tiên áo đỏ bay lượng một hồi rồi nhẹ nhàng nằm im trên
6. thảm cỏ xanh. Hoa phượng rực rõ, hân hoan làm cho cảnh ngày hè thật tươi đẹp, màu đỏ hoa phượng gợi bao khao khát của tuổi học trò. III. Mùa thu Mùa hạ nồng nàn rực rỡ đi qua, để lại một chút vấn vương cho mùa thu. Thu sang, cái nắng trở nên chênh chao, gợn mơ màng không còn gay gắt đỏ lửa như nắng hè. Và gió miền nhiệt đới vẫn ồn ào nồng nỗng nhưng đã êm dịu hơn bởi sắc vàng mật ong đu đưa của nắng. Sương thu: Sáng nay ngoài ngõ chùng chình giăng mắc những sợi sương mỏng manh như hơi thở. Mùa thu rộn ràng không khí tựu trường. Bố mẹ lai con đi sắm sanh đủ thứ: nào quần áo, dày dép, nào sách vở đồ dùng cho năm học mới. Bầy trẻ mặt cười tươi hớn hở được bố mẹ đáp ứng tất cả mọi đòi hỏi. Các cô các cậu xúng xính trong bộ quần áo mới tíu tít bên chân mẹ. Năm nay chúng được nghỉ hè dài hơn, các nhà trường cổng đóng im ỉm, trống trường được dịp nghỉ ngơi ba tháng ròng nhớ thương vẩn vơ đám học trò nghịch ngợm. Sân trường vắng lặng, hàng cây trang nghiêm tỏa bóng mát rượi, vài chiếc lá khẽ khàng nghiêng rơi xuống nền gạch rêu xanh rì. Tết Trung thu các cháu dung dăng rước đèn đón trăng rằm tròn vành vạnh như cái đĩa bạc trên nền trời lồng lộng. Đứng khuya, ánh trăng rải vàng miên man đường làng, cả nhà phá cỗ tiếng nói tiếng cười thật vui. Và còn bao nhiêu con trẻ nhà nghèo nơi thôn cùng xóm vắng không hề biết rước đèn trung thu ? Mùa thu đón chào những ngày lễ lớn của dân tộc: Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9. Đường làng ngõ xóm ngập tràn cờ hoa, lòng người sống trong niềm hân hoan hạnh phúc nhưng không quên triệu triệu liệt sĩ đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc, máu xương các anh đã tô điểm cho lá cờ đỏ thắm. Giờ đây, biển Đông đang dậy sóng, toàn vẹn lãnh thổ đang bị xâm phạm, ta phải làm gì khi đối diện với mùa thu.
7. Nắng thu: Nắng như nhảy nhót trên những ô cửa sổ, những ngôi nhà trên xóm vắng với những bức tường rêu cũ bỗng đẹp như một bức tranh - Mùa thu sang hàng cây xao xác, lá rơi đầy đã qua ngày xanh SÔNG QUÊ Con sông hiền hòa chảy dọc thời thơ ấu của tôi; trong miền kí ức lung linh và trong trẻo về miền cổ tích xa xưa ấy dòng sông đẹp nhất là vào mùa xuân. Vào mùa xuân, hai bên bờ sông bạt ngàn hoa cải. Nhìn ngút tầm mắt ở bãi sông trước mặt chỉ thấy rực rỡ một mầu vàng hoa cải. Những đám cải thìa, cải xoong dổng lên hoa vàng li ti, nở xôn xao; những đám cải cúc hoa to hơn nhị vàng cánh trắng. Chập chờn bên cành hoa là lũ bướm; bướm vàng, bướm trắng; bướm nâu ríu rít bay đón gió xuân hun hút mang theo cái lạnh cắt da Con sông yên ả với hai bờ hoa vàng vời vợi. Ngày ấy lũ trẻ con chúng tôi, hay chạy ra bờ sông chơi giữa những luống cải trồng lấy hạt làm giống đang trong thời kì trổ hoa rực rỡ nhất. Đứa nào cũng tin rằng bao nhiêu những tia nắng hiếm hoi của mùa xuân đều được gom cả về đây làm nên vạt hoa cải vàng huyền diệu này, và kì lạ thay, dẫu đầu trần chân đất nhưng không đứa nào cảm thấy lạnh trước những cơn gió từ mặt sông ùa lên. Trò chơi mà lũ con gái chúng tôi thích nhất là trò chơi
8. bắt bướm, nhưng dường như chẳng bao giờ chúng tôi tóm được một chú bướm. Bướm vờn hoa cải rất khôn, cứ đậu đậu bay bay phấp phới nhìn rối cả mắt, đôi khi tưởng rằng sẽ tóm được một chú bướm láu lỉnh nhưng khi xòe tay ra chỉ là những bông hoa cải còn nhầu nát xen lẫn những cọng mùi già – một thứ mĩ phẩm không thể thiếu trong những ngày sắp tết Tôi thường đứng ngây người ra ngắm dòng sông hiền hòa trong những ngày hun hút gió. Thỉnh thoảng, một chiếc thuyền nan chầm chậm trôi, nhìn sang bên kia sông cũng bến bờ bát ngát, và xa hơn nữa cũng là những rặng tre và những nếp nhà. Tôi thường tưởng tượng ra cuộc sống và con người bên ấy, chắc cũng đông vui tấp nập giống bên này, rồi lại nghĩ xa hơn là khỏi những bụi tre ấy, làng quê ấy là xứ sở nào, sứ sở xa lạ ấy có đẹp không, có những đứa trẻ như chúng tôi không. Có những lúc tôi đã ước mình được biến thành những cánh bướm đang dập dờn bay trước mặt kia; tôi sẽ bay qua bên sông, sẽ bay, bay mãi tới với những vùng đất xa lạ chứ không phải ngày ngày quẩn quanh bên mãi những vạt cải vàng Ở bờ sông bên này có một bến nước, cứ ngày ngày mọi người vẫn ra giặt rũ, gánh nước, nơi lũ trẻ vẫn ra bơi lội ùm ùm mỗi chiều hè lộng gió. Ngay trên bến nước là cây gạo gốc xù xì những mắt mà tôi thường tưởng tượng ra đó là con quái vật; nhưng đến mùa xuân cây gạo bỗng nhiên lột xác biến thành một nàng công chúa vô cùng kiều diễm. Hàng ngàn bông gạo đỏ thắm rủ nhau bắt đầu bung nở nhìn từ xa như một mâm xôi gấc đầy nhung. Cái mầu đỏ của hoa gạo vô cùng ấn tượng, rực rỡ, chói chang, hừng hực đỏ thắm đến độ những bông gạo lìa cành xuống đất vẫn tươi rói, vẹn nguyên, lộng lẫy. Bọn con trai vẫn thường ngồi vắt vẻo trên những cành gạo to nhất chìa ra mép nước rồi bất thần nhảy ùm một cái, chúng lao xuống sông lặn một hơi dài rồi trồi lên ở tít đằng xa, hai tay vuốt nước trên mặt và cười vang khoái trá. Trò ấy ban đầu tôi chết khiếp, cứ thấy cái cu cậu kia vừa lao xuống sông đã chìm lỉm, rồi
9. bị nước quấn trôi nhưng quen dần tôi còn hào hứng, đứng trên bờ làm trọng tài cho bọn con trai, đứa nào lặn được lâu nhất, bơi được xa nhất. Bao nhiêu năm sau xa quê, nhớ về quê, tôi lại nhớ về dòng sông thơ ấu, lại nhớ về mùa xuân với màu cải vàng hai bên bờ, nhớ cây gạo đứng lẻ loi trên bến, nhớ tràng hoa lộng lẫy mà cô độc, nhớ gió xuân thổi hào phóng suốt đêm ngày, nhớ những lưng áo nâu hí húi rửa lá dong dưới bậc đá bến sông chuẩn bị cho cái tết đang ở rất gần, nhớ cánh bướm vàng mang theo bao ước mơ thần tiên. Chân đã đi biết bao nẻo đường xa xôi, nhưng cứ nhớ mãi ước mơ hóa thân vào cánh bướm ngày nào lòng vẫn cứ bồi hồi, nôn nao đến lạ. MẸ VÀ NHỮNG ĐÊM ĐÔNG ThÝch thó nhÊt khi ®­îc cuén m×nh trong chiÕc ch¨m Êm ¸p, chØ më he hÐ m¾t nh×n ra bªn ngoµi. Tõng luång giã tõ con ngâ hÎm bªn s¸t v¸ch t­êng len qua c¸nh cöa kªu ï ï. Nh÷ng dÊu hiÖu ®· b¸o cho t«i biÕt mïa ®«ng ®· vÒ. T«i liÕc m¾t nh×n sang gi­êng cña mÑ ë ®èi diÖn, chiÕc ®ệm máng mµu cá óa, mét c¸i gèi mµu tro ®· sêm mÆt v¶i vµ c¶ chiÕc chiÕu ®· b¹c mµu ®· n»m yªn gän ghÏ. T«i ch¹nh lßng khi biÕt: MÑ ®· ®i lµm. Kh«ng biÕt h«m nay mÑ ®· ph¶i quÐt bao nhiªu con ®­êng, mäi ng­êi cã th­¬ng mÑ mµ biÕt bá r¸c vµo thïng kh«ng, hay lµ l¹i ®æ vung v·i ra bªn ngoµi ®Ó mÑ ph¶i cùc nhäc gom tÊt c¶ sù v« ý thøc ®ã vµo chiÕc xe ®Èy mµu xanh vµ kh«ng bao giê than v·n mét lêi nµo. T«i th­¬ng mÑ! ChiÕc chæi tre nÖn xuèng lßng ®­êng vang ra tiÕng nÆng, tiÕng nhÑ, nhÞp nhµng. Tõng nh¸t mét l­ít qua vµ cø thÕ tõng giät må h«i nhÔ nh¹i l¹i ch¶y dµi xuèng m¸ vµ c»m cña mÑ Mµn ®ªm vÉn cßn dµy ®Æc l¾m. Nh÷ng giät s­¬ng nòng nÞu vÉn ®ang ngñ ngon trªn nh÷ng bôi c©y ven ®­êng . Chê nh÷ng sîi n¾ng Êm vµng ãng ïa vÒ ®¸nh thøc. MÑ t«i lóc ®ã chØ cã ®Ìn ®­êng lµm b¹n. TÊt c¶ kh«ng gian xung quanh ®Òu im bÆt
10. ®Ó nh­êng chç cho thø ©m thanh xao x¸c cña tiÕng chæi tre mÑ quÐt trªn ®­êng. Kh«ng biÕt tõ bao giê t«i ®©m ra ghÐt mïa ®«ng. GhÐt nhÊt lµ nh÷ng ®ªm ®«ng rÐt nh­ c¾t da c¾t thÞt. Cã ai hiÓu cho nh÷ng ng­êi c«ng nh©n quÐt ®­êng nh­ mÑ kh«ng nhØ? Vµo nh÷ng ngµy mïa ®«ng nh­ thÕ nµy, trong khi mäi nhµ, mäi ng­êi vÉn cßn say ngñ trong h¬i Êm cña chiÕc ch¨n b«ng dµy cép th× mÑ t«i ®· ph¶i thøc dËy chuẩn bÞ mét ngµy míi. MÑ lo cho t«i b÷a ¨n s¸ng t­¬m tÊt, h«n vµo tr¸n t«i thËt nhÑ råi l¹i rêi khái nhµ ®Ó ®i quÐt cho nh÷ng con phè lu«n ®­îc s¹ch sÏ. MÑ hay hái t«i: “ Con cã ghÐt mÑ kh«ng khi mÑ chØ lµ mét ng­êi quÐt r¸c?”. Lóc ®ã t«i kh«ng nãi mµ «m trÇm lÊy mÑ, ®Ó mÑ vuèt m¸i tãc t¬ thËt l©u, thËt l©u T«i lµm sao cã thÓ kh«ng yªu mÑ ®­îc bëi trong t«i mÑ thËt vÜ ®¹i. B¶n th©n t«i mçi buæi s¸ng vÉn ®i häc trªn con ®­êng s¹ch sÏ Êy, vµ tÊt c¶ mäi ng­êi ®· vµ ®ang ®i trªn con ®­ờng s¹ch sÏ t­¬ng tù nh­ thÕ. Nh­ng cã mÊy ai thÇm nãi mét lêi c¶m ¬n ng­êi quÐt ®­êng – nh÷ng ng­êi lµm viÖc thÇm lÆng, trong ®ã cã mÑ t«i. Mïa hoa g¹o ®¬m b«ng Quª t«i n»m uèn m×nh bªn dßng s«ng ®á bÇm phï sa. Lµng quª hiÒn hoµ tõ bao ®êi vÉn n»m im l×m víi nh÷ng ruéng ®ång, bê b·i. Bªn s«ng cuèi lµng cã c©y g¹o cæ thô kh«ng biÕt tõ bao giê nh­ ng­êi linh g¸c lµng, ®· ®ãn ®­a bao ng­êi ®i kÎ ë. C©y g¹o cæ thô to n¨m ng­êi «m kh«ng xuÓ. Tõ xa nh×n l¹i ®· nhËn ra ngay, th©n c©y th¼ng t¾p, t¸n xoÌ réng, quanh gèc c©y xï x×, låi lâm nh÷ng vÕt nh¨n nhã cña thêi gian. Mét sù nèi tiÕp ®Õn diÖu k×! HÌ ®Õn, c©y g¹o xoÌ nh÷ng t¸n l¸ xanh ®an kÝn vµo nhau, tõng chïm qu¶ lñng l¼ng trßn ®©y ®u ®­a theo giã, m¬ mµng trong tiÕng ve
11. ng©n. Thu sang, mïa c©y thay l¸. l¹i mét mïa thu vµng trªn bÕn s«ng quª, l¸ g¹o rông l¶ t¶ nh­ nh÷ng l¸ th­ cña trêi th¶ xuèng ®­êng quª, xuèng bê s«ng, bÕn ®ç. §«ng vÒ c©y g¹o mét m×nh b¬ v¬ bªn bÕn s«ng, nh÷ng cµnh c©y kh¼ng kh­u, kh« x¸c, hiªn ngang tr­íc buèt l¹nh cña giã bÊc, m­a dÇm. TÊt c¶ t­ëng nh­ kh« kiÖt. VËy mµ nh÷ng c¬n m­a phïn nhÑ nhµng thÊm qua, tõng thí vá xï x× r¾n ®anh kia bỗng bung lªn mét søc sèng m·nh liÖt. Xu©n vÒ, tõng ®µn chim Ðn chao nghiªng, chim chãc kÐo vÒ rÝu ran trªn cµnh hoa g¹o. Nh÷ng nô hoa chóm chÝm hång t­¬i bu«ng ra mu«n ngµn ¸nh löa lµm öng hång c¶ bÇu trêi quª. Hoa në ®á t­¬i, r¹o rùc. Hoa në ®á t­¬i gi÷a trêi xu©n thiªn thanh, gi÷a n¾ng vµng vµ cá biÕc. Nh÷ng chïm hoa in h×nh xuèng dßng s«ng thµnh mét bøc tranh quª tuyÖt mÜ. Kh«ng chØ ®Ñp ë trªn cao, hoa g¹o cßn ®Ñp hÕt m×nh khi ®· vÒ víi ®Êt. Nh÷ng ®ît giã xu©n chÊp c¸nh cho nh÷ng nµng tiªn ¸o ®á bay l­în mét håi råi nhÑ nhµng n»m im trªn th¶m cá xanh. Hoa g¹o rùc rì h©n hoan lµm cho c¶nh lµng quª ngµy xu©n thªm Êm ¸p, mµu ®á hoa g¹o gîi bao khao kh¸t cña ®oµn tô, xum vÇy, h¹nh phóc sinh s«i. Tuæi th¬ cña nh÷ng ®­a trÎ nhµ quª chóng t«i g¾n liÒn víi nh÷ng b«ng hoa g¹o. Sau nh÷ng giê tan líp, lò trÎ con chóng t«i th­êng tô tËp d­íi gèc c©y mµ ngãng lªn ng¾m nh×n hoa g¹o. Nh÷ng ®«i m¾t trong veo còng rung ®éng tr­íc vÎ ®Ñp hiÒn hoµ mµ ng©y ngÊt, say ®¾m. Lò con trai th× ®¸nh ®¸o, ®¸nh kh¨ng, lò con g¸i th× thi nhau nhÆt hoa ch¬i b¸n hµng, ch¬i lµm cç §«i bµn tay nhá n©ng niu nh÷ng ®o¸ hoa ®á rùc xÕp thµnh nh÷ng gian hµng sÆc sì. TiÕng nãi tiÕng c­êi vì oµ trong s¾c ®á. Vµ tuæi th¬ cø thÕ tr«i ®i . Thêi gian ®Òu ®Òu tr«i, hoa g¹o vÉn ®á miªn man rùc rì lµm ch¸y lªn nh÷ng khao kh¸t Êm nång, nh÷ng thao thøc t¬ v­¬ng nh­ nh÷ng sîi t¬ trêi bay ra tõ qu¶ g¹o. Bªn s«ng cuèi lµng, cã c©y g¹o cæ thô. Nh÷ng ®èm löa ®ang r¬i, nh÷ng nµng tiªn ¸o ®á ®ang bay, b¸o hiÖu mét mïa xu©n n÷a s¾p tr«i
12. qua nh­êng chç cho mïa h¹. Dï cã ®i qua mäi nÎo ®­êng, cã gÆp bao mµu hoa míi l¹ th× hoa g¹o trêi quª vÉn m·i lµ kho¶ng trêi kÝ uíc b×nh yªn, lÊp l¸nh, dÉu ®i xa vÉn muèn ngo¸i l¹i nh×n. Hoa XOAN TRẢI TÍM SÂN NHÀ Hoa lục bình, hoa sim, hoa khế, hoa muống đều mang một màu tím rạo rực của mùa hè, song màu tím ngọt ngào, mềm mại của mùa xuân lại chỉ có riêng ở hoa xoan. Sinh ra và lớn lên ở làng quê, mấy ai không biết tới cây xoan, hoa xoan, quả xoan. Cây xoan phải cao, to thì mới có hoa. Cây không mềm mại như bao loài có hoa khác mà cứng cáp, cao lớn, khẳng khưu. Vào khoảng tháng hai, cây bắt đầu cho ra những chùm hoa tim tím. Hoa chẳng đẹp, chẳng lộng lẫy kiêu sa, chẳng để loài ong bướm nào chú ý tới nhưng lại khiến người ta nhớ mãi. Hoa xoan, chẳng ai cắm vào bình, cũng chẳng ai chơi loài hoa này. Hoa xoan, chẳng ai hít hà, xuýt xoa mùi hương thoang thoảng của nó. Hoa xoan lúc nào cũng nhẹ nhàng, âm thầm, từ lúc sinh ra cho đến lúc lìa cành. Nó lặng lẽ hòa vào cơn mưa bụi mùa xuân, rắc xuống sân, xuống mái lá, để rồi sáng hôm sau người ta phải ngỡ ngàng trước sự ngắn ngủi của nó. Người ta cảm thấy tiếc nuối, ân hận vì chẳng bao giờ để ý đến nó. Ông tôi có lần thở dài quay lại nói với tôi: “ Đến hẹn lại lên, sang năm nó lại ra hoa, chẳng phải tiếc”. Ông nói thế nhưng nhìn mắt ông lại thây sự tiếc nuối. Hồi còn nhỏ, nhà tôi có trồng hai cây xoan được bốn năm. Năm nào cây cũng ra hoa. Mùa hè, hai cây xoan ngả mình vào nhau tạo thành vòm che nắng. Bố làm cho chị em tôi một chiếc đu, ngày nào chị em chúng tôi cũng chơi đu, chơi những quả xoan chín vàng, héo cuống. Cho
13. đến khi hai cánh cửa nhà mốc meo và bị mọt phá bố tôi đã nghĩ ngay đến hai cây xoan. Vậy là hết đu, hết hoa xoan. Hai cây xoan đã bị ngả, bao cây xoan khác cũng bị ngả. Người ta xây tường, làm nhà, những cây xoan bị ngả như thế mang theo mất tuổi thơ của những đứa trẻ chúng tôi Cuộc sống đổi thay từng ngày. Chảng biết rồi có ai nhớ tới những cây xoan già cỗi ấy hay không? Còn tôi vẫn nhớ mãi hình ảnh hoa xoan trải tím trước nhà những mùa xuân năm ấy./. H×NH ¶NH CñA Bè Trong cuéc sèng hµng ngµy cã biÕt bao nhiªu ng­êi ®¸ng ®Ó chóng ta yªu th­¬ng vµ dµnh nhiÒu t×nh c¶m. Nh­ng ®· bao giê b¹n nghÜ r»ng, ng­êi th©n yªu nhÊt cña b¹n lµ ai ch­a? Víi mäi ng­êi, c©u tr¶ lêi cã thÓ lµ «ng bµ, cha mÑ, lµ anh chÞ hoÆc còng cã thÓ lµ b¹n bÌ ch¼ng h¹n. Cßn riªng t«i, h×nh ¶nh bè sÏ m·i m·i lµ ngän löa thiªng liªng, s­ëi Êm t©m hån t«i ®Õn tËn sau nµy. Bèn m­¬i tuæi khi ch­a ®i ®­îc nöa chÆn ®êi ng­êi, bè ®· ph¶i sèng chung víi bao nhiªu bÖnh tËt. Tho¹t ®Çu, ®ã chØ lµ nh÷ng c¬n ®au d¹ dµy, råi tiÕp ®Õn l¹i xuÊt hiÖn thªm nhiÒu biÕn chøng. Tr­íc ®©y, khi cßn kháe m¹nh, bè bao giê còng rÊt phong ®é. ThÕ nh­ng b©y giê, vÎ ®Ñp Êy d­êng nh­ ®· thay ®æi h¼n. Tõ mét th©n h×nh cuån cuén c¬ b¾p, giê ®©y chØ cßn lµ mét d¸ng ng­êi gÇy gß, èm yÕu. §«i m¾t s©u d­íi hµng l«ng mµy rËm, hai gß m¸ cao cao l¹i dÇn næi lªn trªn khu«n mÆt s¹m ®en v× s­¬ng giã. Tuy vËy bÖnh tËt kh«ng lµm mÊt ®i tÝnh c¸ch bªn trong cña bè, bè lu«n lµ ng­êi ®Êy nghÞ lùc, giµu tù tin vµ hÕt lßng th­¬ng yªu gia ®×nh. Gia ®×nh t«i kh«ng kh¸ gi¶, mäi chi tiªu trong gia ®×nh ®Òu phô thuéc vµo ®ång tiÒn bè mÑ kiÕn ®­îc hµng ngµy. Dï bÖnh tËt, èm ®au nh­ng bè ch­a bao giê chÞu ®Çu hµng sè mÖnh. Bè lu«n cè g¾ng v­ît lªn
14. nh÷ng c¬n ®au qu»n qu¹i ®Ó lµm yªn lßng mäi ng­êi trong gia ®×nh, cè g¾ng kiÕn tiÒn b»ng søc lao ®éng cña chÝnh m×nh tõ nghÒ l¸i xe t¶i. Hµng ngµy, bè ph¶i ®i lµm tõ s¸ng sím cho tíi lóc mÆt trêi ®· lÆn tõ l©u. M¸i tãc bè ®· dÇn b¹c ®i trong s­¬ng sím. C«ng viÖc ÊyndÔ dµng víi nh÷ng ng­êi b×nh th­êng nh­ng ®èi víi bè nã rÊt khã kh¨n vµ gian khæ. Cã nh÷ng lóc ph¶i ®i ®­êng xa, ®­êng sãc th× nh÷ng c¬n ®au d¹ dµy cña bè l¹i t¸i ph¸t. Vµ c¶ nh÷ng khi thêi tiÕt thay ®æi, cã nh÷ng khi tr­a hÌ víi nh÷ng c¬n giã lµo kh« hÐo hay nh÷ng ngµy m­a th¸ng 6 th¸ng 7 vµ c¶ nh÷ng tèi mïa ®«ng l¹nh gi¸, bè vÉn cè g¾ng ®i lµm mµ kh«ng nghØ bao giê. T«i lu«n tù hµo vµ h·nh diÖn víi mäi ng­êi khi cã ®­îc mét ng­êi bè giµu ®øc hi sinh, chÞu th­¬ng, chÞu khã nh­ vËy. Mçi ngµy khi trë vÒ nhµ, nh÷ng c¬n ®au qu»n qu¹i l¹i hµnh h¹ bè. Nh×n khu«n mÆt bè nh¨n nhã vµ chÞu ®ùng, lßng t«i còng quÆn ®au kh«ng kÐm. Nh÷ng lóc Êy t«i chØ biÕt «m bè, xoa ®Çu cho bè, t«i chØ muèn nãi víi bè ®øng ®i lµm n÷a, t«i cã thÓ nghØ häc, nh­ vËy sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi tiªu cho gia ®×nh, t«i cã thÓ kiÕn ®­îc tiÒn vµ ch÷a bÖnh cho bè. Nh­ng nÕu nh¾c ®Õn ®iÒu ®ã ch¾c ch¾n bè sÏ buån vµ thÊt väng ë t«i nhiÒu l¾m. T«i biÕt bè lu«n cè g¾ng cho dï cßn chót søc lùc cuèi cïng ®Ó cã thÓ nu«i chóng t«i häc thµnh ng­êi. Bè rÊt quan t©m ®Õn viÖc häc cña t«i. Ngµy x­a bè häc rÊt giái, nh­ng v× nhµ nghÌo nªn bè ph¶i nghØ häc. Vµo mçi tèi bè th­êng d¹y cho mÊy chÞ em häc bµi. Trong nh÷ng b÷a c¬m bè th­êng nh¾c chóng t«i c¸ch sèng, c¸ch lµm ng­êi sao cho ph¶i ®¹o. T«i phôc bè l¾m, bè thuéc mÊy ngh×n c©u kiÒu, hµng tr¨m c©u ch©m ng«n, danh ng«n næi tiÕng . chÝnh v× vËy, t«i lu«n tù gi¸c häc tËp. T«i sÏ lµm mét b¸c sÜ vµ sÏ ch÷a bÖnh cho bè, sÏ kiÕm tiÒn ®Ó phông d­ìng bè vµ ®i tiÕp nh÷ng b­íc ®­êng dë dang ®ang trong tuæi trÎ cña bè. T«i lu«n biÕt ¬n bè rÊt nhiÒu, bè ®· dµnh cho t«i mét con ®­íng s¸ng ngêi, bëi ®ã lµ con ®­êng cña häc vÊn. T«i sÏ lu«n lÊy nh÷ng lêi bè d¹y ®Ó sèng, lÊy bè lµ g­¬ng s¸ng ®Ó noi theo.
15. MÆc dï nh÷ng thêi gian r¶nh rçi cña bè cßn l¹i rÊt Ýt nh­ng bè vÉn trång vµ ch¨m sãc khu v­ên tr­íc nhµ lu«n xanh tèt, nh÷ng c©y thiÕt méc lan cã bao giê mang trªn m×nh mét c¸i l¸ hÐo nµo? Nh÷ng c©u hoa lan, hoa nhµi cã bao giêi kh«ng táa h­¬ng th¬m ng¸t ®©u? Bëi ®»ng sau nã lu«n cã mét bµn tay Êm ¸p chë che, ch¨m sãc. Kh«ng nh÷ng yªu hoa bè cßn rÊt thÝch nu«i ®éng vËt, nhµ t«i bao giê còng cã hai chó chã vµ mét chó mÌo. Cã lóc bè cßn mang vÒ nh÷ng chiÕc lång chim ®Ñp nöa. Vµ h¬n thÕ, trong suèt h¬n n¨m n¨m trêi sèng chung víi bÖnh tËt, bè lu«n l¹c quan yªu ®êi, bè lu«n dµnh thêi gian ®Ó cã thÓ lµm ®­îc tÊt c¶ mäi viÖc cho nh÷ng ng­êi th©n yªu. T«i kh©m phôc kh«ng chØ bëi bè lµ mét ng­êi giái giang, lµ mét ng­êi cao c¶, kiªn tr×, chÞu khã mµ cßn bëi c¸ch sèng l¹c quan, v« t­ cña bè. Nh­ng khi mµ gia ®×nh ®· dÇn kh¸ lªn, khi c¸c chÞ em t«i ®· tr­ëng thµnh, th× bè l¹i bá chóng t«i, bá mÑ t«i ra ®i. Giêi ®©y khi t«i vÊp ng·, t«i sÏ ph¶i tù ®øng dËy vµ ®i tiÕp b»ng ®«i ch©n cña m×nh, bëi bè ®i xa, sÏ kh«ng cßn ai n©ng ®ì, chë che ®éng viªn t«i n÷a. Bè ¬i, bè h·y yªn t©m, con g¸i cña bè ®· lín råi. Con sÏ v­ît qua nçi mÊt m¸t nµy vµ lu«n sèng l¹c quan, yªu ®êi nh­ nh÷ng g× bè tõng sèng, tõng d¹y dç chóng con. H×nh ¶nh cña hè sÏ lu«n Êp ñ trong lßng con. Nh÷ng kØ niÖm, nh÷ng h×nh ¶nh cña bè dµnh cho con, con sÏ «m Êp, tr©n träng nã nh­ chÝnh linh hån cña m×nh. NGµY §ÇU TI£N §I HäC VËy lµ mét mïa hÌ rùc rì n÷a l¹i ®i qua, nh÷ng c¸nh ph­îng hång ®· th«i th¾p löa. Vµ khi chiÕc l¸ vµng bay theo c¬n giã tinh nghÞch ngoµi kia th× thu ®· ®Õn. Thu trong trÎo dÞu dµng víi giã heo may vµ nh÷ng ¸nh n¾ng Êm ¸p xuyªn qua kÏ l¸. Nh×n lªn bÇu trêi, t«i chît xèn xang nghÜ vÒ ngµy ®Çu tiªn ®i häc. T«i vÉn nhí nh­ in c¸i c¶m gi¸c lµ l¹ vµ sung s­íng tèi h«m tr­íc ngµy khai gi¶ng Êy. T«i bËn rén víi viÖc më ra ®ãng vµo chiÕc cÆp s¸ch
16. míi tinh. Sau khi mÑ ®· mÆc thö cho t«i bé ®ång phôc, t«i hµo høng ng¾m m×nh trong g­¬ng. Chµ! Nh×n còng o¸ch ra phÕt, còng “ng­êi nhín” ra phÕt ®Êy! T«i ch¹y ra khoe bè Çm Ü. Bé mÑ thÊy vËy chØ nh×n t«i c­êi hiÒn tõ. §Õn khi ®i ngñ, t«i hái mÑ c¶ chôc c©u hái, ®¹i lo¹i nh­: Tr­êng con cã ®Ñp kh«ng? C« gi¸o con cã hiÒn kh«ng, cã xinh kh«ng .Råi t«i ngñ thiÕp ®i trong nçi håi hép mong chê khã t¶. S¸ng sím h«m sau, t«i d¹y rÊt sím mÆc quÇn ¸o råi ®i ¨n s¸ng. Trêi h«m ®ã trong veo nh­ ngäc, nh÷ng tia n¾ng vµng lÊp lã trªn nh÷ng hµng c©y xanh. Trªn con ®­êng cïng mÑ ®Õn tr­êng, t«i c¶m thÊy kh«ng khÝ se l¹nh thÊm qua m¸i tãc vµ luån vµo nh÷ng ngãn tay. MÆc dï mÑ nãi ®©y lµ ng«i tr­êng mµ t«i ®· rÊt quen nh­ng sao t«i thÊy cã c¸i g× ®ã håi hép vµ h¬i lo sî. ThÕ nh­ng khi ®Õn tr­êng, mäi lo l¾ng cña t«i tan ®i nhanh chãng v× ®ã lµ ng«i tr­êng t«i ®· tõng qua nhiÒu lÇn mçi khi ®i sang nhµ bµ ngo¹i. T«i ng¾m kÜ h¬n tÊm biÓn kÎ xanh cã hµng ch÷ ®á t­¬i : Tr­êng tiÓu häc Hßa S¬n mµ c¶m thÊy tù tin h¬n h¼n. B­íc qua cæng tr­êng, t«i nhËn ra bao nhiªu lµ b¹n quen ®· häc cïng m×nh tõ håi mÇm non vµ c¶ nh÷ng b¹n ë gÇn nhµ n÷a, nµo lµ linh, My, uyªn C¸c c« gi¸o th× mÆc nh÷ng bé ¸o dµi thËt lµ ®Ñp. Chóng t«i nhanh chãng xÕp hµng ngay ng¾n theo lêi c«. Trong buæi khai gi¶ng ®ã, t«i nhí nhÊt lµ tiÕng c« hiÖu tr­ëng vang lªn thËt Êm ¸p. C« khuyªn chóng t«i nªn cè g¾ng häc tËp, mÆc dÇu lóc ®Çu cã h¬i bì ngì nh­ng r«i dÇn sÏ quyen. Sau ®ã t«i ®­îc xÕp vµo líp 1A. C« gi¸o cña chóng t«i tªn lµ Nga. C« kh«ng trÎ nh­ng c« rÊt hiÒn, c« lµm t«i nghÜ ®Õn mÑ. C« dÆt tay chóng t«i vµo líp thËt hiÒn tõ råi nãi: “ C« tªn lµ Nga, c« lµ c« gi¸o chñ nhiÖm cña c¸c con. Chóng ta sÏ cïng sèng chung mét m¸i nhµ lµ líp 1A ®©y. C« mong c¸c con sÏ häc tËp thËt tèt vµ ch¨m chØ. Chóng ta cïng cè g¾ng nhÐ. Kh«ng biÕt v× sao khi nghe c« nãi thÕ, tÊt c¶ ®Òu ®ång thanh ®¸p: V©ng ¹! C« nh×n chóng t«i råi l¹i c­êi hiÒn tõ: Nµo c¸c con h·y lÊy vë ra, h«m nay chóng ta sÏ häc viÕt ch÷ “a”. C« viÕt lªn bµng nh÷ng nÐt ch÷ thËt ®Ñp. T«i nh×n xung quanh. Líp häc t­êng quÐt v«i tr¾ng, cöa s¬n xanh vµ mét tÊm b¶ng ®en bãng, tÊt c¶ kh«ng hÒ xa l¹ mµ bçng trë
17. nªn th©n thuéc. T«i thÊy ch¼ng b¹n nµo “ võa ®i võa khãc” hay “ n­íc m¾t nh¸t nhßa” nh­ trong lêi bµi h¸t t«i th­êng nghe c¶, cã lÏ t«i vµ c¸c b¹n ®· ®­îc ®i qua tr­êng nhiÒu lÇn vµ cã nhiÒu b¹n häc cïng líp m×nh ®· th©n quen nªn còng bít bì ngì. T«i thÊy vui vui. T«i b¾t ch­íc c« viÕt thËt n¾n nãt nh÷ng nÐt ch÷ ®Çu tiªn nh­ng b»ng tay tr¸i! C« gi¸o ®i quanh líp chØnh söa tõng nÐt ch÷ nghuÖch ngo¹c cña chóng t«i cho trßn chÞa, ngay ng¾n. §Õn l­ît t«i, c« nh×n l©u h¬n råi nãi: Ch÷ cña con rÊt trßn nh­ng con thö ®æi sang tay ph¶i xem .Cø thÕ, buæi häc ®Çu tiªn tr«i ®i trong ¸nh m¾t hiÒn tõ, giäng nãi Êm ¸p cña c« vµ nh÷ng nÐt ch÷ nghuÖch ngo¹c dÇn trong trÞa cña chóng t«i Ngµy khai tr­êng líp 1 cña t«i lµ thÕ ®Êy. Cßn giê ®©y t«i ®· b­íc vµo mét ngµy khai tr­êng míi víi mét n¨m häc biÕt bao nhiªu hoµi b·o, ­íc m¬ vµ hi väng l¹i b¾t ®Çu. Vµ ®©u ®ã trªn con ®­êng cña cuéc ®êi t«i nh÷ng b«ng hoa vÒ giÊc m¬ th¬ bÐ vÉn lu«n në ré bªn ®­êng SỰ KÌ DIỆU CỦA MÙA XUÂN GỢI Ý - Cảm xúc về những hạt mưa dịu êm mùa xuân - Cảm xúc về con đường tới trường buổi sớm mùa xuân - Cảm xúc về những loài hoa cỏ mùa xuân rực rỡ Cần có sự liên tưởng tượng tượng + Tưởng tượng mùa xuân với một nàng tiên xinh đẹp . + Tưởng tượng hạt mưa xuân như những hạt ngọc - Hình ảnh của con người mùa xuân CUỘC TRÒ CHUYỆN CỦA MẸ CON CHÍCH CHÒE
18. Đề: Lần đầu tiên, chú chim non được mẹ cho ra khỏi tổ để quan sát cảnh. Phía dưới kia là những gì nhỉ? Chim non tự hỏi và cảm thấy thích thú vô cùng. Hãy ghi lại cuộc trò chuyện lí thú giữa hai mẹ con nhà chim. Bài làm: Trong khu rừng nọ, trên cây cổ thụ có gia đình nhà chim Chích Chòe sinh sống với nhau, Trong gia đình ấy có chú chim non sinh đã được một tháng. Chích Chòe còn nhỏ nên được mẹ cưng chiều hết mực. Ngày ngày chim mẹ ra ngoài kiếm mồi về cho con, chỉ mong chú lớn nhanh, cứng cáp. Vào một buổi sáng mùa xuân đẹp trời, bầu trời trong xanh thăm thẳm, lốm đốm vài chú Én bay về phương Bắc sau cuộc hành trình phiêu du ở phía Nam. Ở đằng đông bắt đầu hửng sáng. Bác mặt trời vất vả đạp xe lên đỉnh núi, ban phát những tia nắng đầu tiên cho vạn vật. Nắng tinh nghịch len lỏi qua các hốc cây, chiếu xuống giường của gia đình nhà chim Chích Chòe, gọi Chòe mẹ cùng con dậy đón chào ngày mới. - A, chào bạn Bướm. Hôm nay bạn đẹp quá Chích Chòe vui lắm vì hôm nay sẽ được mẹ cho ra khỏi tổ khám phá thế giới xung quanh. - Mẹ ơi, dưới kia là những gì nhỉ? Mẹ ơi, chúng ta sẽ đi đâu hả mẹ .? Chích Chòe con cứ ríu rít như thế khi Chòe mẹ chuẩn bị. Xong xuôi Chòe mẹ âu yếm nói: - Con yêu, ta đi thôi. Bay qua khu rừng, Chòe mẹ nhẹ nhàng nói: - Con biết không, dưới kia là ngôi nhà chung của rất nhiều các loài cây. Con xem những cây cổ thụ xa kia này đã bị cây dây leo mọc chằng chịt.
19. Những cây gỗ đều là những cây tán rộng, được phân thành từng tầng khác nhau. Chòe mẹ đang nói thì Chòe con reo lên đầy thích thú: - Mẹ ơi dưới gốc cây có thật nhiều những loài hoa đua nhau mọc. Nào là hoa vàng tươi, nở rộ, phô ra vẻ đẹp rực rỡ. Ồ những bông hoa ấy e lệ nấp sau gốc cây như sợi màu vàng của mình làm chói mắt ai ý mẹ ạ. Cạnh đó có hoa lan tím ngắt kìa, kiêu sa, kiều diễm cánh rung rinh trong gió thật là đẹp. Mẹ ơi, những bông hoa trắng muốt, tỏa hương nồng ấm là hoa gì vậy mẹ? - Con à, đó là hoa ban đấy. Đó là loài hoa đẹp nhất của núi rừng. Mai sau con gái mẹ hãy đẹp như bông hoa ban đấy nhé! Suốt cả quãng đường, mẹ con Chích Chòe còn gặp anh Sóc nhanh nhảu, chị Ong cần mẫ, và bác Gấu to lớn. Trông bác có vẻ đáng sợ nhưng lại vô cùng tốt bụng, hễ ai gặp khó khăn là bác lại giúp đỡ. Mẹ Chòe vốn tính hòa đồng nên gặp ai mẹ Chòe cũng không ngớt lời chào hỏi. Theo tiếng mẹ mình, Chòe cũng lễ phép chào theo, nói cười vui vẻ. Xong chú lại hỏi mẹ: - Mẹ ơi, sao ai chúng ta cũng phải chào ạ? - À!Chào hỏi là một phép lịch sự. Và con là một chú chim ngoan nên càng cần thiết phải lễ phép, chào hỏi mọi người. - Mẹ ơi, mẹ thấy con của của mẹ có ngoan không? -Ừ, con của mẹ lễ phép và ngoan lắm! – Cḥe mẹ đáp. Hai mẹ con đang cười nói vui vẻ bỗng từ xa một chú chim Sẻ con tiến tới , khóc òa. Mẹ Chòe thấy thế liền bay xuống đất, nhẹ nhàng tiến tơi hỏi chú Sẻ: - Này cháu, mẹ cháu đâu, sao cháu lại đi một mình thế này? Chú Sẻ con vừa nức nở vừa đáp: - Cháu cháu bị lạc .lạc mẹ ạ?
20. - Thôi cháu nín đi, để bác giúp cháu tìm mẹ nhé! Sẻ con nghe thấy thế liền nín khóc. Chòe mẹ để Sẻ con đậu trên lưng rồi bay lên trời tìm mẹ Sẻ. Trên đường đi tìm, Chòe con cùng Sẻ con kết thân với nhau. Tiếng cười nói vui vẻ, râm ran cả một góc rừng. Từ phía xa, một thím Sẻ rối rít đi tìm con. Sẻ con cất tiếng gọi: - Mẹ ơi! Sẻ Mẹ rơm rớm nước mắt đón lấy con trong niềm vui sướng khôn cùng, thím cũng không quên cảm ơn hai mẹ con chim Chích Chòe. Về đến nhà Chíc Chòe bảo với mẹ: - Mẹ ơi, làm việc tốt vui quá mẹ ạ! Chòe mẹ đáp lại: - Con của mẹ, con hãy luôn biết yêu thương và giúp đỡ người khác nhé! Chòe con dụi vào lòng mẹ, nói khe khẽ: - Con sẽ làm như mẹ dạy. Lễ phép và giúp đỡ mọi người, vì con là một chú chim ngoan mẹ ạ TUỔI THƠ VÀ NHỮNG ĐÊM TRĂNG Ngày còn bé, vào những tối mùa hè, quê tôi thường hay mất điện. Tôi rất thích những buổi tối như thế vì khi đó tôi không bị bố mẹ nhắc ở nhà học bài mà chạy nhảy rong chơi cùng chúng bạn. Có lẽ trong kí ức của tôi sẽ không bao giờ quên những buổi mùa hè đi bắt đom đóm trên triền đê, chơi thả diều trong đêm trăng sáng và cùng lũ bạn nằm dài trêm bãi cỏ ngắm nhìn bầu trời đầy sao, miên man với những ước mơ tuổi thơ.
21. Tối mùa hè, không khí trở nên dịu mát và dễ chịu hơn rất nhiều so với cái nắng gay gắt của ban ngày. Những đêm trăng sáng, trăng chảy tràn trên những mái ngói, trăng chảy tràn trên những mái gói, trăng biến con đường làng trở thành một dải lụa trắng lung linh, huyền ảo, biến cái ao nhỏ cạnh nhà thành một mặt gương vàng bạc lấp lánh tôi vục tay xuống ao, cái mát lạnh của nước thật dễ chịu làm sao nhưng thú vị hơn là cái cảm giác mình được hòa vào với ánh trăng tan. Bọn trẻ chúng tôi thường đùa nghịch dưới ánh trăng. Cũng có lúc, chúng tôi nằm dang tay trên bãi cỏ, miệng ngậm nhánh cỏ non, mắt lim dim tận hưởng sự trong lành của hương đồng cỏ nội. Cảm giác thật dễ chịu và bình yên. Những buổi tối như thế, chúng tôi không chỉ thỏa thích ngắm trăng, nô đùa dưới ánh trăng mà còn được lắng nghe những âm thanh của cơn gió mùa hè trong mát. Trên những bụi tre ven đường, gió rì rào hát lên những khúc nhạc đồng quê. Gió chở hương dịu dịu của bông lúa ngoài đồng ruộng, chở mùi hương nồng nàn của đất, mùi ngai ngái của cỏ mang vào khắp ngõ ngách của làng quê và gió nâng những cánh diều của chúng tôi lên cao, cao mãi, cao mãi. Bọn trẻ con chúng tôi chỉ cần buộc dây diều một chỗ rồi chơi đủ trò: rồng rắn lên mây, chơi đồ hay trốn tìm cứ kệ cho gió đưa diều lên cao, thật cao. Đến lúc chơi thật mệt, chúng tôi lại ngước mắt lên bầu trời ngắm cánh diều trăng lửng lơ giữa bầu trời và ước mình cũng được bay lên . Giờ đây, tôi đã được đến với thành phố đô hội tràn đấy ánh điện lung linh. Thế nhưng, trong miền miên man kĩ ức, tôi không thể nào quên những đêm trăng tuổi thơ. MƯA VÀ CHỒI NON Một buổi sáng của tiết trời mùa xuân phảng phất hơi gió lạnh lạnh của mùa đông vừa đi qua. Bạn thức dậy như bao ngày khác. Sau đó bạn
22. cưỡi con ngựa sắt trên con đường đến trường quen thuộc. Những cơn mưa xuân lất phất, thoáng nhẹ nhàng trên làn tóc của bạn. Bạn cảm nhận những cơn mưa đó như đang cảm nhận chính hương vị của cuộc sống vậy. Mưa mùa xuân . Ôi sao tuyệt quá! Mưa mùa xuân khác hản với cơn mưa mùa hạ tinh nghịch, ồn ã hay những cơn mưa mùa đông lạnh buốt. Mưa mùa xuân nhẹ nhàng, thanh khiết mang đến cho ta cái cảm giác bình yên đến lạ thường. Cứ thế, đi trong mưa xuân bạn đến trường khi cổng trường mở ra. Bỗng! bạn chợt nhận ra rằng đâu chỉ có mưa mà ngay cả những cây bang cũng thay đổi. Những chồi non xanh mơn mởi đang nhú trên những cành bang khẳng khưu. Sau một mùa đông đứng lặng buồn bã những cành bang đang trở nên căng trào sức sống, vui tươi truyền nhựa mới lên những nhánh lá mầm xanh non kia. Phải chăng đó là do mưa xuân đã về phấp phới đậu trên trồi non xanh mởn trong sáng tinh mơ. Cứ như vậy, bạn ngẩn ngơ say người, dưới cơn mưa phùn nhẹ ngắm một cách chăm chú những chồi non đang từ từ thức dậy trên những nhánh cây . Nhìn vào cái mầu kì diệu của chồi non, lòng người trở nên thanh thản không còn lo âu, muộn phiền mữa. Trong tâm trí bạn sẽ chữa đầy cảm xúc về sự kì lạ mà mùa xuân đem lại XUÂN ĐẾN TRƯỜNG Thầy giáo bước vào lớp. Áo thầy lấm tấm những giọt mưa. Ôi ngoài trời đang mưa ư? Liệu có phải là Nhìn ra cửa sổ, thấy những làn mưa lất phất như sương. Định bụng, giờ ra chơi phải ra ngắm mưa bay mới được . Khoảng chưng một tháng trước, giữa sân trường, những cây bang còn khẳng khiu, trơ trụi lá. Vậy mà giờ đây trên những cành cây đã nảy
23. lộc chi chit. Những lộc non biếc xanh như những đứa bé ngủ say bất chợt tỉnh giấc, thoặt đã cất tiếng cười giòn tan Cây phượng vĩ đứng lặng lẽ góc sân, âu sầu. Trong tất cả các loại cây trên sân trường thì chỉ còn mình cây phượng chưa thay áo. Thân vẫn xù xì, cành thì trơ trụi, lúc lắc trên cao vẫn là mấy quả phượng khô như những lưỡi liềm cô bé cắt cỏ nào leo cây hái hoa bỏ quên từ mùa hè năm ngoái . Chỉ có những đám cỏ là bình thản, suốt bốn mùa, có vẫn chỉ ưa khoác trên mình một màu xanh. Những ngày xuân, cỏ âm thầm vươn lên xanh mượt. Quen thuộc là thế, ấy vậy mà bỗng nhiên, cỏ thức dậy trong mắt ta hương vị ngọt ngào Các cô cậu học trò đi rải rác thành từng nhóm. Ai ai cũng mặc quần áo mới. Họ kể chuyện đi sắm quần áo mới diện tết, đi mua bánh kẹo, về quê ngoại, nhận tiền lixi . Ai ai cũng hớn hở. Chợt các cô cậu nhìn nhau rồi chạy thật nhanh Các cậu ơi chạy nhanh lên, ướt áo mới rồi kia! Hóa ra là mưa phùn – mưa mùa xuân. Hôm nay đến trường mình nhồn nhịp, mới mẻ quá! Vui sao, xuân đến trường! VƯỜN NHÀ HOA BƯỞI NGÁT HƯƠNG Hoa bưởi không rực rỡ sắc mầu nhưng lại nồng nàn hương thơm. Hoa bưởi trắng cùng hoa chanh tím nở yên bình nơi góc vườn nhà. Những đêm mùa xuân ấp áp gọi mời lại có hương bưởi miệt mà tỏa hương thì sáng ra bướm ong sẽ dập dịu trên những cành hoa nở. Có chú Chích bông lích chích trong vòm lá xanh non. Và ngõ nhà ai rung đầy hoa bưởi, thì mùi hương sẽ thơm đến tận cùng của nỗi nhớ thương.
24. Những cơn mừa xuân dịu dàng trong tiết tháng ba khiến vạn vật như bừng tỉnh giấc trong suốt mùa đông. Trong ký ức tuổi thơ của tôi có con đường mùa xuân thơm nừng hoa bưởi. Mùa hoa về thật vui, ai cũng có việc của mình với những bông hoa nhỏ xinh: cha thì lựa những bông hoa bưởi vừa hé để mang về ướp trà; mẹ dùng hoa bưởi nấu bánh trôi. Chị tôi có mái tóc dài đen nhánh thì mang những bông hoa bười về nấu nước gội đầu. Mái tóc chị cứ tỏa hương thơm ngát nồng nàn. Lũ trẻ con chúng tôi nhặt hoa bưởi chơi đồ hàng, xâu thành những vòng hoa đeo cổ. Sau lớn lên ít mữa tôi còn đem hoa bưởi ướp vào những tờ giấy để viết thư cho những người bạn xa xứ . Cứ tưởng tượng cảnh người nhận thư khi chưa đọc nhưng vừa mở ra đã cảm nhận được mùi hương thơm ngát nơi quê nhà, tôi thấy hạnh phúc biết bao. Và người bạn ấy rất vui khi nhận được phong thư ấy. Tôi đã gửi cả hương thơm của miền quê ra nơi hải đảo xa xôi. Bây giờ khi thư tay không còn là phương tiện phổ biến để trao đổi thông tin thì bạn vẫn nhắc về kỉ niệm ngọt ngào xưa với niềm xúc động khó tả Xuân sang, mùa hoa bưởi về, tôi lại muốn rong chơi cùng lũ bạn như thủa xưa, lại muốn được chìm trong không khí thanh bình của làng quê, lại muốn được hít hà hương bưởi thân quen, lại được ngắm nhìn những bóng dáng thân thương của những người thân yêu. Lại nhớ về mảnh vườn nhà trắng những cánh hoa vương. THÁNG TƯ VỀ Tháng tư về. Sự giao thoa giữa cái ấm áp của mùa xuân và cái oi nồng của mùa hè. Nắng đã lên và đổ dài trên những con đường. Cái nắng không gay gắt như mùa hạ, không dịu dàng như mùa thu hay
25. ít ỏi như mùa đông. Nắng tháng tư nhè nhẹ, trong suốt, tưởi như ta có thể soi được. Tháng tư về. Gió đã làm nên cả một bản đồng ca giao mùa trên những vòm lá xanh ướt. Gió về mang theo cái ẩm ẩm, nồm nồm còn xót lại của mùa xuân, lại thấy có cái gì lạnh lạnh của những cơn gió bấc muồn từ đợt rét cuối cùng trong tháng ba. Gió và nắng, rong ruổi trên khắp những con đường quen thuộc, đi qua những mái nhà cũ kĩ, qua những vòm mái cong cong của một ngôi chùa cổ kính . Tất cả như báo hiệu tháng tư về. Tháng tư về những cơn mưa bất chợt ào đến, kịp để cây cối và chim choc reo mừng trước khi được tắm táp, gội sạch cái không khí vốn ngày càng ngột ngạt nơi đô thị . Tháng tư về. Tất cả như thay áo mới. Không con những chiếc áo to sụ, nặng nề và sám xịt, thay vào đó là những chiếc áo mới nhẹ nhàng, thướt tha. Những hàng sấu trên đường đã biến mất cái mầu vàng úa, rợn ngợp, những hàng xa cư cao vút không còn có những chiếc lá, chúng cong queo xoay xoay đậu nhẹ xuống sân trường. Tất cả đều là một màu xanh ngọc tưởng như vô tận. Và những con đường như thế tưởng kéo dài, dài mãi, để cho hồn ai đó ngay cả khi đang vướng bận những mệt mỏi của cuộc sống đời thường cũng cảm thấy nhẹ nhàng hơn Tháng tư về. Cũng như mùa xuân có hoa đào, mùa hạ có hoa sen, mùa thu có hoa cúc và tháng tư cũng có một loài hoa cho riêng nó. . Tháng tư về tôi thích lang thang dọc những con đường nhỏ nhiều cây cối, đơn giản là để hít thở cái không khí thoáng đãng hiếm hoi giữa lòng thành phố mà có lẽ chỉ có tháng tư mới có. Lòng chợt xốn xang khi vô tình nghe được giai điệu quen thuộc. Tháng tư về gió hát mùa hè. Có những chân trời xanh thế? Mây xa vời, gió xa vời, con sông lững lờ trôi .
26. CẢNH QUÊ HƯƠNG KHI MƯA BÃO ĐI QUA Rồi một ngày cơn bão tràn qua quê tôi với những trận cuồng phong dữ dội. Cây cối như múa may, nghiêng ngả trong bão lũ. Gió vẫn thi nhau rít lên từng hồi dài liên tiếp, hết đợt này đến đợt khác như trêu người, thách thức con người và rồi mây đen ùn ùn kéo đến cùng giông bão. Những rừng cao su bạt ngàn với những thân cây lực lưỡng như đã kiệt sức khi phải oằn mình trước những cơn bão lũ tới tấp. Thân cây gẫy đôi, những giọt máu trắng ứa ra cùng với những giọt nước mắt của người dân quê tôi. Hàng trăm đồi keo cùng cùng chung số phận. Chúng ngã rạp lên nhau trong hơi thở mỏi mòn như đang nuối tiếc sự sống. Quê tôi bình yên là thế, trù phú là thế, trong phút chốc trở nên tan hoang, xơ xác đến nao lòng. Biết bao mồ hôi đã đổ xuống nương rẫy để đổi lấy màu xanh bạt ngàn đầy sức sống cho quê hương. Thế mà cơn thịnh nộ của thiên nhiên đã tàn phá đi tất cả . Nhìn những gương mặt thẫn thờ của mẹ, của cha bên những gốc cao su gãy đôi, ai cũng thấy lòng mình như xát muối. Cơn bão qua rồi mà người dân quê tôi chưa hết bang hoàng. Cuộc sống chật vật, khó khăn trong những ngày tới như hiện ra thật rõ trong ánh mắt mỗi người. Thế nhưng cuộc sống vẫn phải tiếp diễn. Người dân quê tôi cố nuốt nước mắt vào trong để tìm lại sự sống trong cảnh điêu tàn sau cơn bão. Trong im lặng không ai nói với ai nhưng từng gốc cao su được chống đỡ lên mong được hồi sinh dù sự sống quá mong manh. Mặt trời nhô lên sau ngọn núi. Những tia hi vọng lại được nhen nhóm lên từ những đôi bàn tay rám nắng, vất vả, nhọc nhằn. Thương lắm mảnh đất quê hương đấy nắng gió với những con người chất phác, cần cù quê tôi! Phải chăng họ đã gieo niềm tin chính nơi cơn bão đã đi qua. ĐỒNG LÚA QUÊ EM Mùa xuân rồi cũng đi qua, mùa hè lại đến. Hè đến là khi hàng phượng già “thắp lửa” bên đường, là “ cung đàn ve” bắt đầu rộn rã. Rồi
27. nắng lên, mơn man bên mấy cành bằng lăng tím biếc. Đó chính là lúc cánh đồng lúa quê em chín rộ. Vào buổi sáng, cánh đồng lúa mới đẹp làm sao! Vạn vật chìm trong màn sương yên tĩnh, mờ mờ, huyền ảo. Bầu không khí trong lành, dễ chịu. Những giọt sương long lanh, đọng lại trên lá lúa mềm mại như các viên pha lê lấp lánh, trong veo. Rồi từ đằng đông, ông mặt trời thức dậy, vén màn mây dày, tỏa ánh nắng ban mai xuống khắp mọi nơi. Đâu đây, trên ngọn cây cao, mấy chú chim hót ca chào ngày mới. Bao phủ trên cánh đồng là màu vàng xuộm rực rỡ. Trông xa như tấm thảm nhung, trải ra mênh mông, tít tận chân trời. Những thửa ruộng lúa nếp hoa vàng đang độ chín trịu nặng hạt. Thân lúa nếp, lá lúa ngả mầu vàng tươi. Những bông lúa uốn câu, cong cong, xếp chồng lên nhau, thì thầm nói chuyện. Hạt lúa căng tròn, chắc mảy, đều tăm tắp. Xa xa là các thửa ruộng lúa tám thơm rộng bát ngát mênh mông. Hòa lẫn trong không khí, một mùi thơm tràn ra ngọt ngào. Những ruộng ngặt sớm chỉ còn trơ gốc rạ. Các chú chim nhỏ lích chích xà xuống nhặt vài hạt thóc còn sót lại. Xa xa thấp thoáng bóng dáng những cánh cò trắng phau chăm chỉ kiếm mồi. Bầu trời trong xanh và quang đãng. Những đám mây trắng xóa tựa như bông trôi bồng bềnh. Gió nam lướt nhẹ, đưa hương lúa thơm nồng nàn bay xa. Mặt trời lấp ló sau rặng tre cũng là lúc bà con nông dân ra đồng gặt lúa. Tay các bác nông dân gặt nhanh thoăn thoắt, vừa làm, vừa trò chuyện vui vẻ. Cả cánh đồng cứ rộn ràng, vui tươi theo tiếng nói, tiếng cười, tiếng xếp lúa, gặt lúa. Em yêu cánh đồng lúa quê em lắm! Nó không chỉ là một nét đẹp giản dị của đồng quê mà còn là một hình ảnh đẹp gắn bó với em suốt quãng thời gian tuổi thơ!Vì thế mà em càng thấm thía hơn câu ca dao: Ai ơi bưng bát cơm đầy
28. Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần. EM HÃY MIÊU TẢ HÀNH TRÌNH LỚN LÊN CỦA HẠT MẦM Trong cuộc đời mỗi con người có rất nhiều cuộc hành trình: hành trình của những năm tháng đến trường, hành trình của những chuyến đi đầy lí thú, hành trình của những ngày làm việc đầy vất vả .và các bạn biết không, vạn vật cũng có những cuộc hành trình riêng. Trong đó là cuộc hành trình rất thần kì và đầy thú vị. Đó là hành trình của sự lớn lên. Hôm nay, tôi sẽ miêu tả một cuộc hành trình thú vị: hành trình nảy mầm của hạt mầm. Đó là một hạt mầm nằm lặng im trong đất, bên gốc cây bàng già có lớp vỏ xù xì. Chắc hản hạt mầm đang tự tích lũy cho mình một nguồn sống mới để chờ đến một ngày kia bật tung lớp vỏ mà nhìn ngắm bầu trời. Từ phía dưới của hạt mầm đâm ra những chiếc rễ trắng bé tí xíu nhưng cực kì dài, khỏe. Những chiếc rễ bé tí xíu trắng đục ấy, gồng hết sức cắm sâu vào lòng đất ẩm mịn và hút chất dinh dưỡng để chuẩn bị cho sự nảy mầm. Mùa đông đến, hạt mầm vẫn cần mẫn cắm rễ của mình trong lòng đất. Hạt mầm lúc này chỉ hơi nhô mình lên khỏi mặt đất. Những chiếc lá vàng rơi phủ lên người hạt mầm như một lớp chăn. Qua kẽ lá, hạt mầm nhìn thấy những đám mây đen kịt, hối hả bay trên bầu trời, và mưa lạnh lẽo rơi xuống. Cả khu rừng bắt đầu rụng lá mùa đông chỉ còn mỗi thân và cành, những loài chim vội vã tìm chỗ trú đông; và hạt mầm cũng bình tâm nằm im trong lòng đất ấm áp. Một thời gian sau, khi ánh nắng ấm chiếu sáng, muôn vàn tiếng chim lảnh lót khắp mọi nơi. Những ngọn suối chảy róc rách reo mừng chào xuân tới. Chim muông khắp nơi hát ca vang dậy. Vừa nghe thấy những âm thanh ấy hạt mầm tò mò lắm. “ Bầu trời rộng lớn thế
29. nào nhỉ?”, “ chim ca ríu rít điều gì vậy?” .Hàng loạt câu hỏi đặt ra trong đầu và hạt mầm bắt đầu cừa quậy trong đất ẩm ướt. Ánh nắng của mùa xuân ấm áp, cùng sự dịu dàng của mưa xuân làm hai nửa của hạt mầm hé ra. Phần thân nhỏ gầy trồi lên tạo thành trụ dưới, kéo hai lá mầm xinh xinh xanh non trồi lên. Hai chiếc lá mầm cứ vươn dần, vươn dần bật lên khỏi mặt đất, ngắm nhìn bầu trời và vạn vật với niềm vui sướng khôn tả. Vậy là hạt mầm đã hoàn thành hành trình đầu tiên của mình. Hành trình hạt mầm. Đây là hành trình đầu tiên và vất vả nhất trong sự sinh trưởng. Giờ dưới gốc bàng kia, có một chồi non xinh xinh đang rung rinh cùng nắng gió./. CUỘC TRÒ CHUYỆN CỦA HAI LOÀI HOA Trời lành lạnh. Sương mở ảo giăng khắp vườn cây, thảm cỏ. Đám hoa hồng bạch đang gối đầu lên những đài lá xanh êm ái say sưa giấc ngủ. Khi những tia nắng vàng óng đầu tiên khé chạm từng ngọn cỏ mượt mà còn ướt đẫm những hạt sương long lanh như những viên kim cương nhỏ xíu, cô bé hoa sen bắt đầu tỉnh giấc. Những cánh hoa xòe ra vui vẻ đùa giỡn với làn gió sớm trong đám bùn lầy - Chị Sem ơi - Ơ, ai gọi mình đấy nhỉ? A Hồng bạch à, gì vậy em? - Chị Sen ơi, em sắp phải rời xa nơi này rồi chị ạ, mẹ bảo em sẽ phải rời xa các bạn, rời xa các anh chị để đến vùng đất xa xôi mới, bồi đắp hương thơm cho đời. - Sao lại thế chị em mình ngày ngày vẫn ở bên nhau . Nay xa nhau chị buồn lắm! - Dạ em cũng vậy. Mà chị Sen ơi, bấy lâu nay hai chị em là hàng xóm láng giềng vậy mà em vẫn chưa hiểu rõ lắm về chị. Chị cao quý, chị là loài hoa tinh khiết đại diện cho đất nước Việt Nam. Ngày ngày chị bận
30. bựu với công việc nên chị em không có thời gian để tâm sự với nhau. Chị có thể cho em biết về chị được không ạ? - Ừ, chị luôn rất sẵn sàng. À, em có biết câu ca dao: Trong đầm gì đẹp bằng sen Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng Nhị vàng bông trắng lá xanh Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn Câu ca dao trên nói về loài hoa đồng nội mộc mạc, giản dị trong bùn lầy hôi tanh mà vẫn tỏa hương sắc. chị rất tự hào về bản thân khi tên mình được đưa vào những câu ca dao Việt Nam. - Em nghe mẹ nói rằng, nhắc đến hoa sen ai cũng nhớ tới loài hoa mộc mạc trong đầm lầy, lá to tròn nổi lên trên mặt nước. Em thấy thân và cuống của chị đều có màu xanh. Búp sen màu hồng thắm khi nở. Nhị và nhụy sen màu vàng được gói kín bên trong tỏa hương thơm ngát. Đài sen của chị nở to khi lá và nhị rụng còn trơ lại và phát triển thành bát sen. - Đúng rồi đó em ạ, chị rất vui khi được mọi người biết đến rộng rãi. Nói đến bát sen thì đến một thời điểm nhất định trong bát sen chật hẹp đó những hạt sen sẽ trưởng thành, hạt sen vừa làm thức ăn ngon, là món quà của trẻ con thôn quê. Bên cạnh đó, hạt sen già còn được các bà khéo tay nội chợ chề biến thành món ăn bình dị nhưng ẩn đằng sau là cả một trời yêu thương đó em ạ - A, chị ơi, ngày ngày chị bận rộn với công việc, em chỉ vui đùa với bạn bè nên em nghe mọi người nói về chị khá nhiều - ôi ! thế hả em . - Dạ vào mùa hạt, chưa đi đến đầu làng, còn bước chân trên con đường cát sỏi bỏng rát, ta đã ngửi thấy hương thơm ngào ngạt của hoa sen bay trong gió quện trong mùi lúa nếp thơm nồng như giục giã bước chân ai
31. nhanh về quê mẹ. Chị ơi, các bạn học sinh đã tả về chị như thế. Hương thơm của chị đã xua đi những nhọc nhằn của một ngày làm việc, hương thơm ấy thổi vào tâm hồn họ niềm vui! - Nếu cuộc sống của chị giúp được mọi người như thế thì chị rất vui em ạ!Em có biết không, những ngày rằm, mồng một hàng tháng các bà các chị mang chị đi bán. Chị được mọi người thích lắm khi hè về bởi sự mộc mạc giản dị em ạ. Hương trầm quện trong hương sen gợi nhớ về cõi thiêng liêng đẹp nhất. Cuối hạ, chị tàn, trơ lại với bát sen. Bát sen to bằng bát cơm, trong bát sen đó là những hạt sen căng tròn. Mỗi bộ phận của hoa sen đều có những công dụng hữu ích cho mọi người em ạ. Hoa sen rất thơm dùng để ước trà. Chè tâm sen có tác dụng chữa bệnh mất ngủ đó em – Chị Sen vui vẻ đáp. - Hôm trước em nghe thấy các bác nông dân đi về hát: Tháp mười đẹp nhất bông sen Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ Chị đẹp nhất khi được ví với hình tượng Bác Hồ - người cha già dân tộc, vị lãnh tụ kính yêu của đất nước đó chị ạ. Cảm ơn em. Về bản thân chị, ngoài những giá trị làm đẹp, chăm sóc sức khỏe chị còn có ý nghĩa sâu sắc giàu tính triết lý. Sen sống trong bùn, nhưng vẫn vươn lên, tỏa hương thơm ngát. Sen có sức sống mạnh mẹ đến kì lạ và tính của sen là tinh khiết, thanh thoát. Chị muốn bản thân mình luôn có sức sống để vươn lên, luôn cố gắng không ngừng nỗ lực cho mục tiêu sống của chị. Chị tượng trưng cho bản tính thân thiệt, phong thái tao nhã, tinh thần vươn dậy trong mọi nghịch cảnh của con người Việt Nam đó em ạ! - Có thể nói hoa sen từ lâu đã gắn bó với văn hóa tinh thần của người Việt Nam. Đóa hoa sen mang trong mình ý nghĩa của niềm vui đoàn tụ, hạnh phúc, hòa bình. Chị ạ, trong mắt của bạn bè thế giới hình ảnh bông
32. sen in đậm và đọng lại trong tư tưởng của mọn người về một đất nước anh hùng. – Hồng bạch hứng khởi đáp. - Cảm ơn chị nhé!Chị thật sự cảm ơn mọi người đã yêu quý chị hơn những gì chị mong đợi. - Dạ - nói đến đây Hồng bạch rưng rưng nước mắt. - Sao em lại khóc? - Em vừa mới hiểu về chị thì lại sắp phải rời xa rồi - Không sao em ạ, em sẽ đi đến những vùng đất mới, biết đâu ở đó em sẽ tốt hơn, có những người bạn tốt hơn mà Nói đến đây, Hồng bạch và Sen ôm lấy nhau. Mỗi loài cây, mỗi bông hoa, mỗi hạt sương đều có tâm hồn. Và chúng đều có một giá trị nhất định cho cuộc đời. EM HÃY TẢ MỘT CÂY NON MỚI TRỒNG Bµi lµm : H«m nay ®· lµ mïng bèn tÕt råi, chØ cßn mét ngµy n÷a lµ ®i häc. S¸ng nay em dËy thËt sím ®Ó häc bµi chuÈn bÞ cho ngµy mai ®Õn líp. Buæi s¸ng xu©n míi ®Ñp lµm sao. Mưa riªu riªu nhÑ, tiÕt trêi kh«ng l¹nh cãng như mÊy h«m trong TÕt n÷a. Khung trêi ngoµi cöa sæ bçng trë nªn thËt r¹o rùc. ¤ k×a ! Mét c¸i mÇm c©y míi mäc. Tho¸ng nh×n nã chØ thÊp lïn nhá tÝ như c©y nÊm que mÑ mua ë chî vÒ, chØ kh¸c lµ toµn th©n nã xanh tuyÒn, trªn ®Çu nã hai l¸ mÇm vÉn cha lét khái vá h¹t nªn nã cã d¸ng mét chó lÝnh chÝ ®éi mò s¾t tr«ng thËt lµ ngé nghÜnh. Hai, ba h«m sau nhê mùa xu©n tiÕp søc c¸i mÇm c©y Êy bËt lín thËt nhanh, th× ra nã chÝnh lµ mÇm c©y phưîng. Em bµn v¬i mÑ ®a chó lªn trång ë trưíc cöa nhµ ®Ó ngµy ngµy phưîng con cã thÓ nh×n thÊy phưîng mÑ ®èi diÖn bªn ®êng, mÑ ®ång ý ngay. ThÕ lµ hai mÑ con ®a Phưîng tõ cöa sæ lªn s©n trưíc. V× phưîng cßn non qu¸ sî nhì cã ai ®i qua kh«ng ®Ó ý dÉm bÑp chó nªn mÑ vµ em lÊy rµo c¾m xung quanh
33. gèc c©y ®Ó ®¸nh dÊu. Ngµy qua ngµy phưîng ®· b¾t ®Çu lín, ban ®Çu tõ hai l¸ mÇm nh÷ng tÇu phîng b¾t ®Çu v¬n dµi ra như r¨ng lưîc, trªn ®ã lµ nh÷ng chiÕc l¸ nhá li ti như l¸ me xanh non nh×n mµ thÝch m¾t. ThÕ råi thÊm tho¾t thêi gian tr«i ®i rÊt nhanh, c©y phưîng mçi ngµy mét lín, giê nã ®· cao kho¶ng mét mÐt hai. Th©n phưîng nhá tÝ ngµy nµo giê ®· to b»ng ngãn ch©n c¸i. líp vá ngoµi tõ mµu xanh non giê ®· dÇn chuyÓn sang sÉm mµu. Sî ®Õn mïa ma nµy phưîng kh«ng thÓ trèng ®ì ®îc víi giã, mÑ ®· dïng tre c¾m vµ buéc ch¹t vµo th©n phưîng ®Ó tr¸nh cho Phưîng khái nghiªng ng¶. Qua mïa mưa ch¾c phưîng sÏ cøng c¸p h¬n Áp m×nh vµo th©n phưîng em thÇm m¬ vÒ mïa hÌ rîp trêi hoa ph- ưîng në