Bài giảng Vật lí Lớp 10 (Sách Kết nối tri thức) - Bài 8: Chuyển động biến đổi. Gia tốc - Năm học 2022-2023 - Trường THPT Phan Châu Trinh

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 10 (Sách Kết nối tri thức) - Bài 8: Chuyển động biến đổi. Gia tốc - Năm học 2022-2023 - Trường THPT Phan Châu Trinh

1. SỞ GD – ĐT QUẢNG NAM TRƯỜNG THPT PHAN CHÂU TRINH TỔ VẬT LÍ
2. Bài 8: Chuyển động biến đổi – Gia tốc
3. Khởi động Hình dưới là ảnh chụp hoạt nghiệm thí nghiệm về sự thay đổi vận tốc của một ô tô đồ chơi chạy bằng pin có gần anten dùng để điều khiển từ xa, trong ba giai đoạn chuyển động. Vận tốc trong ba giai đoạn chuyển động này có gì giống nhau, khác nhau?
4. Chuyển động biến đổi • Một ô tô đang đứng yên, bắt đầu chuyển động sẽ chuyển động nhanh dần (vận tốc tăng dần) • Khi đang chuyển động muốn dừng lại sẽ phải chuyển động chậm dần (vận tốc giảm dần). Chuyển động có vận tốc thay đổi được gọi là chuyển động biến đổi facebook:vatlytrucquan Ví dụ một xe tải hãm phanh sẽ chuyển động chậm dần
5. Câu hỏi Hãy tìm thêm ví dụ về chuyển động biến đổi trong cuộc sống. Chuyển động của xe đua Chuyển động của con báo đang săn mồi
6. Gia tốc của chuyển động biến đổi 1. Khái niệm gia tốc Để xác định được sự thay đổi vận tốc theo thời gian, phải biết vận tốc tức thời của chuyển động tại các thời điểm khác nhau. facebook:vatlytrucquan ❖ Các phương tiện giao thông như xe máy, ô tô được trang bị tốc kế là thiết bị đo trực tiếp vận tốc tức thời. ❖ Do đó có thể dùng tốc kế trên xe máy hoặc ô tô để tìm hiểu sự thay đổi vận tốc của chuyển động biến đổi
7. Gia tốc của chuyển động biến đổi 1. Khái niệm gia tốc Bảng dưới đây ghi vận tốc tức thời đo bởi tốc kế của một ô tô sau các khoảng thời gian 2 s kể từ khi bắt đầu chạy trên một đường thẳng Thời điểm t(s) 0 2 4 6 8 Vận tốc tức thời vt km/h 0 9 19 30 45 m/s 0 2,50 5,28 8,33 15,00 facebook:vatlytrucquan Bảng trên cho thấy vận tốc của ô tô tăng dần theo thời gian: Ô tô chuyển động nhanh dần.
8. Câu hỏi 1. Xác định độ biến thiên vận tốc sau 8 s của chuyển động trên. 2. Xác định độ biến thiên của vận tốc sau mỗi giây của chuyển động trên trong 4 s đầu và trong 4 s cuối. 3. Các đại lượng xác định được ở cầu 2 cho ta biết điều gì về sự thay đổi vận tốc của chuyển động trên? Thời điểm t(s) 0 2 4 6 8 Vận tốc tức thời vt km/h 0 9 19 30 45 m/s 0 2,50 5,28 8,33 15,00
9. Gia tốc của chuyển động biến đổi 1. Khái niệm gia tốc Nếu trong thời gian 훥푡 biến thiên vận tốc là 훥푣, thì: Độ biến thiên của vận tốc trong một đơn vị thời gian là: 훥푣 푣 − 푣 v: đơn vị m/s = = 푡 0 훥푡 푡 − 푡 t : đơn vị s 0 a: đơn vị m/s2 Gia tốc a là đại lượng cho biết sự thay đổi nhanh hay chậm của vận tốc Vận tốc là đại lượng vectơ nên 훥푣Ԧ Ԧ = gia tốc cũng là đại lượng vectơ 훥푡
10. Gia tốc của chuyển động biến đổi 2. Bài tập ví dụ Một xe máy đang chuyển động thẳng với vận tốc 10 m/s thì tăng tốc. Sau 5 s đạt vận tốc 12 m/s. a) Tính gia tốc của xe. b) Nếu sau khi đạt vận tốc 12 m/s, xe chuyển động chậm dần với gia tốc có độ lớn bằng gia tốc trên thì sau bao lâu xe sẽ dừng lại?
11. Gia tốc của chuyển động biến đổi 2. Bài tập ví dụ Một xe máy đang chuyển động thẳng với vận tốc 10 m/s thì tăng tốc. Sau 5 s đạt vận tốc 12 m/s. a) Tính gia tốc của xe. b) Nếu sau khi đạt vận tốc 12 m/s, xe chuyển động chậm dần với gia tốc có độ lớn bằng gia tốc trên thì sau bao lâu xe sẽ dừng lại? Giải 훥푣 12 − 10 = = = 0,4 /푠2 훥푡 5 Gia tốc của xe = 0,4 /푠2 Δ푣′ 0 − 12 훥푡′ = = = 30 푠 −0,4 Xe dừng lại sau 30 s
12. Câu hỏi 1. a) Tính gia tốc của ô tô trên 4 đoạn đường trong hình. b) Gia tốc của ô tô trên đoạn đường 4 có gì đặc biệt so với sự thay đổi vận tốc trên các đoạn đường khác?
13. Câu hỏi 2. Một con báo đang chạy với vận tốc 30 m/s thì chuyển động chậm dần khi tới gần một con suối. Trong 3 giây, vận tốc của nó giảm còn 9 m/s. Tính gia tốc của con báo.
14. Câu hỏi 3. Đồ thị mô tả sự thay đổi vận tốc theo thời gian trong chuyển động của một ô tô thể thao đang chạy thử về phía Bắc. Tính gia tốc của ô tô: a) Trong 4s đầu. b) Từ giây thứ 4 đến giây thứ 12. c) Từ giây thứ 12 đến giây thứ 20. d) Từ giây thứ 20 đến giây thứ 28, v (m/s) 20 10 0 4 8 12 20 28 -10 16 24 t(s) -20