Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào Lớp 10 (Có đáp án)

Nội dung text: Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào Lớp 10 (Có đáp án)

1. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn DeThi.edu.vn
2. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 1 Së GD&§T NghÖ An K× thi TUYÓN sinh VµO líp 10 tr­êng thpt chuyªn phan béi ch©u §Ò thi chÝnh thøc M«n thi: SINH HäC Thêi gian: 150 phót, kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò C©u I: a) ThÕ nµo lµ nhiÔm s¾c thÓ kÐp, nhiÔm s¾c thÓ t­¬ng ®ång, nhiÔm s¾c thÓ th­êng, nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh? b) Nªu ý nghÜa cña c¸c qu¸ tr×nh ®¶m b¶o sù æn ®Þnh bé nhiÔm s¾c thÓ qua c¸c thÕ hÖ ë loµi l­ìng béi giao phèi? C©u II: H·y so s¸nh c¸c lo¹i biÕn dÞ kh«ng lµm thay ®æi cÊu tróc vµ sè l­îng vËt chÊt di truyÒn. C©u III: ë gµ cã bé nhiÔm s¾c thÓ 2n = 78, mét nhãm tÕ bµo cïng lo¹i gåm tÊt c¶ 2496 nhiÔm s¾c thÓ ®¬n ®ang ph©n li vÒ hai cùc tÕ bµo. a) Nhãm tÕ bµo ®ã ®ang ë thêi k× ph©n bµo nµo? Sè l­îng tÕ bµo lµ bao nhiªu? b) Gi¶ sö nhãm tÕ bµo trªn ®­îc sinh ra tõ mét tÕ bµo gèc ban ®Çu, th× trong toµn bé qu¸ tr×nh ph©n bµo ®ã cã bao nhiªu thoi ph©n bµo ®­îc h×nh thµnh? BiÕt r»ng tèc ®é ph©n bµo cña c¸c thÕ hÖ tÕ bµo lµ ®Òu nhau. C©u IV: Nªu c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ruét non gióp nã ®¶m nhiÖm tèt vai trß hÊp thô c¸c chÊt dinh d­ìng. C©u V: ë mét loµi thùc vËt l­ìng tÝnh, tÝnh tr¹ng hoa ®á (do gen A quy ®Þnh) tréi kh«ng hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng hoa tr¾ng (do gen a quy ®Þnh); tÝnh tr¹ng th©n cao (do gen B quy ®Þnh) tréi hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng th©n thÊp (do gen b quy ®Þnh); tÝnh tr¹ng cã tua cuèn (do gen D quy ®Þnh) tréi hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng kh«ng tua cuèn (do gen d quy ®Þnh). Mçi gen n»m trªn mét nhiÔm s¾c thÓ. Khi lÊy h¹t phÊn cña mét c©y thô phÊn cho mét c©y kh¸c, ë ®êi con cã tØ lÖ ph©n li kiÓu h×nh lµ: 1:2:1:1:2:1:1:2:1:1:2:1. H·y biÖn luËn ®Ó x¸c ®Þnh kiÓu gen cña c©y bè vµ c©y mÑ. C©u VI: Nªu c¸c b­íc c¬ b¶n trong c«ng nghÖ tÕ bµo vµ øng dông cña nã. C©u VII: 1) ¸nh s¸ng cã ¶nh h­ëng tíi ®éng vËt nh­ thÕ nµo? DeThi.edu.vn
3. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn 2) Cho mét quÇn x· sinh vËt gåm c¸c quÇn thÓ sau: cµo cµo, Õch, cá, thá, r¾n, chuét, ®¹i bµng, vi sinh vËt. a) H·y vÏ l­íi thøc ¨n trong quÇn x· trªn. b) NÕu lo¹i trõ r¾n ra khái quÇn x· th× nh÷ng quÇn thÓ nµo bÞ ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ biÕn ®éng nh­ thÕ nµo? HÕt Hä vµ tªn thÝ sinh: . Sè b¸o danh: . DeThi.edu.vn
4. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Së GD&§T NghÖ An K× thi TUYÓN sinh VµO líp 10 tr­êng thpt chuyªn phan béi ch©u M«n thi: sinh häc §Ò thi chÝnh thøc H­íng dÉn chÊm thi B¶n h­íng dÉn chÊm gåm 03 trang C©u I: a) ThÕ nµo lµ nhiÔm s¾c thÓ kÐp, nhiÔm s¾c thÓ t­¬ng ®ång, nhiÔm s¾c thÓ 1.75® th­êng, nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh? b) Nªu ý nghÜa cña c¸c qu¸ tr×nh ®¶m b¶o sù æn ®Þnh bé nhiÔm s¾c thÓ qua c¸c thÕ hÖ ë loµi l­ìng béi giao phèi? §¸p a) ¸n - NST kÐp lµ NST ®· tù nh©n ®«i gåm 2 cr«matit (2 nhiÔm s¾c tö chÞ em), mét 0.25 t©m ®éng chung, chøa hai ph©n tö ADN gièng hÖt nhau. - NST t­¬ng ®ång lµ c¸c NST gièng nhau vÒ h×nh d¹ng, kÝch th­íc, tr×nh tù 0.25 c¸c gen. ë thÓ l­ìng béi mçi cÆp NST t­¬ng ®ång gåm mét chiÕc cã nguån gèc tõ bè, mét chiÕc cã nguån gèc tõ mÑ. - NST th­êng lµ nh÷ng NST mang gen quy ®Þnh tÝnh tr¹ng th­êng, gièng 0.25 nhau ë giíi ®ùc vµ giíi c¸i, chiÕm phÇn lín sè l­îng trong bé NST. - NST giíi tÝnh lµ nh÷ng NST kh¸c nhau gi÷a giíi ®ùc vµ giíi c¸i, chñ yÕu mang c¸c gen quy ®Þnh giíi tÝnh, th­êng cã mét cÆp. 0.25 b) - Gi¶m ph©n: Lµm cho sè l­îng NST trong giao tö gi¶m cßn mét nöa so víi 0.25 bé NST l­ìng béi, t¹o tiÒn ®Ò cho sù kh«i phôc sè l­îng NST qua thô tinh. - Thô tinh: Sù kiÖn quan träng nhÊt lµ sù tæ hîp 2 bé NST ®¬n béi cña giao tö ®ùc vµ c¸i, t¹o thµnh bé NST l­ìng béi cña hîp tö. 0.25 - Nguyªn ph©n: Lµ c¬ së cña sù sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn, trong ®ã bé NST cña hîp tö ®­îc sao chÐp nguyªn vÑn qua c¸c thÕ hÖ tÕ bµo. 0.25 C©u II: H·y so s¸nh c¸c lo¹i biÕn dÞ kh«ng lµm thay ®æi cÊu tróc vµ sè l­îng vËt chÊt 1.25® di truyÒn. §¸p - C¸c lo¹i biÕn dÞ ®ã lµ: th­êng biÕn vµ biÕn dÞ tæ hîp. 0.25 ¸n Th­êng biÕn BiÕn dÞ tæ hîp - Lµ nh÷ng biÕn ®æi KH cña cïng - Lµ sù tæ hîp l¹i c¸c tÝnh tr¹ng, do 0.25 mét KG, do ¶nh h­ëng trùc tiÕp cã sù tæ hîp l¹i c¸c gen cña P. cña m«i tr­êng. - BiÓu hiÖn ®ång lo¹t, cã h­íng - XuÊt hiÖn ngÉu nhiªn, riªng lÎ, 0.25 x¸c ®Þnh. kh«ng cã h­íng x¸c ®Þnh. - Ph¸t sinh trong ®êi c¸ thÓ, kh«ng - XuÊt hiÖn qua sinh s¶n h÷u tÝnh, 0.25 di truyÒn ®­îc. di truyÒn ®­îc. - Gióp c¬ thÓ thÝch øng kÞp thêi víi - Lµ nguån nguyªn liÖu cña tiÕn 0.25 m«i tr­êng. ho¸ vµ chän gièng. C©u ë gµ cã bé NST 2n = 78, mét nhãm tÕ bµo cïng lo¹i gåm tÊt c¶ 2496 NST 1.5® III: ®¬n ®ang ph©n li vÒ hai cùc tÕ bµo. DeThi.edu.vn
5. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn a) Nhãm tÕ bµo ®ã ®ang ë thêi k× ph©n bµo nµo? Sè l­îng tÕ bµo lµ bao nhiªu? b) Gi¶ sö nhãm tÕ bµo trªn ®­îc sinh ra tõ mét tÕ bµo gèc ban ®Çu, th× trong toµn bé qu¸ tr×nh ph©n bµo ®ã cã bao nhiªu thoi ph©n bµo ®­îc h×nh thµnh? BiÕt r»ng tèc ®é ph©n bµo cña c¸c thÕ hÖ tÕ bµo lµ ®Òu nhau. §¸p a) TÝnh sè tÕ bµo: ¸n - Nhãm tÕ bµo ®ã ®ang ë k× sau nguyªn ph©n hoÆc gi¶m ph©n II. 0.25 - Sè l­îng tÕ bµo (x): + Tr­êng hîp 1: nÕu tÕ bµo ®ang ë k× sau nguyªn ph©n 0.25 x = 2496 : (78 x 2) = 16 tÕ bµo + Tr­êng hîp 2: nÕu tÕ bµo ®ang ë k× sau gi¶m ph©n II 0.25 x = 2946 : 78 = 32 tÕ bµo b) TÝnh sè thoi ph©n bµo: - Tr­êng hîp 1: c¸c tÕ bµo ®ang ë k× sau nguyªn ph©n 0.25 Sè thoi ph©n bµo = 1 + 2 + 4 + 8 + 16 = 31 thoi - Tr­êng hîp 2: c¸c tÕ bµo ®ang ë k× sau gi¶m ph©n II 0.5 Sè tÕ bµo sinh giao tö lµ: 32 : 2 = 16 + Sè thoi trong giai ®o¹n nguyªn ph©n lµ: 24 - 1 = 15 thoi + Sè thoi trong giai ®o¹n gi¶m ph©n lµ: 16 x 3 = 48 thoi Tæng sè thoi cña c¶ qu¸ tr×nh lµ: 15 + 48 = 63 thoi (ThÝ sinh cã thÓ gi¶i theo c¸ch kh¸c) C©u Nªu c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ruét non gióp nã ®¶m nhiÖm tèt 1.0® IV: vai trß hÊp thô c¸c chÊt dinh d­ìng. §¸p - Líp niªm m¹c ruét non cã c¸c nÕp gÊp víi c¸c l«ng ruét vµ l«ng cùc nhá, 0.5 ¸n ruét non lµ ®o¹n dµi nhÊt cña èng tiªu ho¸ (2,8 ®Õn 3m ë ng­êi tr­ëng thµnh). Do ®ã tæng diÖn tÝch bÒ mÆt bªn trong cña ruét non t¨ng lªn gÊp kho¶ng 600 lÇn so víi diÖn tÝch mÆt ngoµi vµ ®¹t tíi 400 ®Õn 500m2. - Trong mçi l«ng ruét cã m¹ng mao m¹ch m¸u vµ m¹ch b¹ch huyÕt ph©n bè dµy ®Æc. 0.25 - Ruét non cã ho¹t ®éng nhu ®éng tõ tõ lµm cho thøc ¨n di chuyÓn, t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp xóc gi÷a thøc ¨n víi bÒ mÆt hÊp thô. 0.25 C©u V: ë mét loµi thùc vËt l­ìng tÝnh, tÝnh tr¹ng hoa ®á (do gen A quy ®Þnh) tréi 2.0® kh«ng hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng hoa tr¾ng (do gen a quy ®Þnh); tÝnh tr¹ng th©n cao (do gen B quy ®Þnh) tréi hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng th©n thÊp (do gen b quy ®Þnh); tÝnh tr¹ng cã tua cuèn (do gen D quy ®Þnh) tréi hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng kh«ng tua cuèn (do gen d quy ®Þnh). Mçi gen n»m trªn mét nhiÔm s¾c thÓ. Khi lÊy h¹t phÊn cña mét c©y thô phÊn cho mét c©y kh¸c, ë ®êi con cã tØ lÖ ph©n li kiÓu h×nh lµ: 1:2:1:1:2:1:1:2:1:1:2:1 H·y biÖn luËn ®Ó x¸c ®Þnh kiÓu gen cña c©y bè vµ c©y mÑ. §¸p - Ta biÕt: NÕu ë ®êi lai cã tØ lÖ ph©n li KH b»ng tÝch tØ lÖ ph©n li cña tõng cÆp 0.5 ¸n tÝnh tr¹ng th× c¸c cÆp tÝnh tr¹ng ®ã di truyÒn ®éc lËp víi nhau, do vËy: 1:2:1:1:2:1:1:2:1:1:2:1 = (1:2:1) x (1:1) x (1:1). DeThi.edu.vn
6. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Trong ®ã nh©n tö (1:2:1) lµ tØ lÖ ph©n li cña tÝnh tr¹ng mµu hoa, víi c©y bè 0.5 vµ c©y mÑ ®Òu cã KG dÞ hîp tö: P: (♀) Aa x Aa (♂) → F1: 1AA : 2Aa : 1aa. Hai nh©n tö cßn l¹i: (1:1) x (1:1) t­¬ng øng víi tØ lÖ cña phÐp lai ph©n tÝch ®èi víi tÝnh tr¹ng chiÒu cao th©n vµ tÝnh tr¹ng tua cuèn: P: (♂ hoÆc ♀) Bb x bb (♀ hoÆc ♂) → F : 1Bb : 1bb. 0.25 1 0.25 P: (♂ hoÆc ♀) Dd x dd (♀ hoÆc ♂) → F1: 1Dd : 1dd. KG cña bè, mÑ lµ: 0.5 - P1: (♂) AaBbDd x Aabbdd (♀) - P2: (♂) AabbDd x AaBbdd (♀) - P3: (♂) AaBbdd x AabbDd (♀) - P4: (♂) Aabbdd x AaBbDd (♀) C©u Nªu c¸c b­íc c¬ b¶n trong c«ng nghÖ tÕ bµo vµ øng dông cña nã. 1.0® VI: §¸p * C¸c b­íc: ¸n - T¸ch tÕ bµo tõ c¬ thÓ råi nu«i cÊy trong m«i tr­êng dinh d­ìng nh©n t¹o 0.25 thÝch hîp ®Ó t¹o thµnh m« non (m« sÑo). - Dïng hooc m«n sinh tr­ëng kÝch thÝch m« sÑo ph©n ho¸ thµnh c¬ quan hoÆc 0.25 c¬ thÓ hoµn chØnh. * øng dông: - Nh©n gièng v« tÝnh trong èng nghiÖm ( vi nh©n gièng) ë c©y trång, nu«i 0.25 cÊy tÕ bµo vµ m« trong chän gièng c©y trång. - Nh©n b¶n v« tÝnh ë ®éng vËt: nh­ cõu §«li - 1997, bß - 2001 0.25 C©u 1) ¸nh s¸ng cã ¶nh h­ëng tíi ®éng vËt nh­ thÕ nµo? 1.5® VII: 2) Cho mét quÇn x· sinh vËt gåm c¸c quÇn thÓ sau: cµo cµo, Õch, cá, thá, r¾n, chuét, ®¹i bµng, vi sinh vËt. a) H·y vÏ l­íi thøc ¨n trong quÇn x· trªn. b) NÕu lo¹i trõ r¾n ra khái quÇn x· th× nh÷ng quÇn thÓ nµo bÞ ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ biÕn ®éng nh­ thÕ nµo? §¸p 1. ¸nh s¸ng ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng ®Þnh h­íng di chuyÓn trong kh«ng gian, 0.5 ¸n lµ nh©n tè ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng, kh¶ n¨ng sinh tr­ëng vµ sinh s¶n cña ®éng vËt. DeThi.edu.vn
7. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn 2. VÏ l­íi thøc ¨n: 0.5 a) Cµo cµo Õch §¹i bµng VSV Thá Cá R¾n ph©n gi¶i Chuét ( NÕu s¬ ®å ch­a hoµn chØnh th× cho 0.25 ®) b) - NÕu lo¹i r¾n ra khái quÇn x· th× sÏ ¶nh h­ëng tíi nh÷ng quÇn thÓ: 0.25 cµo cµo, chuét, Õch, ®¹i bµng. - Sù biÕn ®éng: Sè l­îng cµo cµo, chuét, Õch t¨ng v× sè loµi tiªu thô chóng 0.25 gi¶m; sè l­îng c¸ thÓ ®¹i bµng cã thÓ còng t¨ng theo v× sè l­îng Õch vµ chuét t¨ng. DeThi.edu.vn
8. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 2 së gi¸o dôc - ®µo KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT t¹o hµ nam M«n thi: Sinh häc – Đề chuyên §Ò Dù BÞ (Thêi gian: 150 phót kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò) Câu 1 (2,25 điểm) a, Biến dị tổ hợp là gì? Biến dị tổ hợp xuất hiện phong phú ở các loài sinh sản hữu tính được giải thích dựa trên cơ sở tế bào học nào? Ý nghĩa của biến dị tổ hợp? b, Có thể sử dụng phép lai phân tích về 2 cặp tính trạng để kiểm tra kiểu gen của một cơ thể nào đó là thuần chủng không? Cho ví dụ và lập sơ đồ minh họa? Câu 2 (1,75 điểm) a, Cho biết một đoạn mạch gốc AND gồm 6 bộ ba: – TXG – AAT – TAA – AGX – TAG – XGX – (1) (2) (3) (4) (5) (6) - Hãy viết bộ ba thứ tư tương ứng trên mARN? - Nếu tARN mang bộ ba đối mã là UAG thì tương ứng với bộ ba thứ mấy trên mạch gốc AND? b, Số liên kết hiđro của gen thay đổi như thế nào trong các trường hợp đột biến sau: - Mất một cặp nucleotit? - Thay cặp nucleotit này bằng cặp nucleotit khác? Câu 3 (1,25 điểm) Lai kinh tế là gì? Hãy chứng minh lai kinh tế là sự tận dụng của ưu thế lai? Ở nước ta phương pháp phổ biến của lai kinh tế là gì? Cho ví dụ? Câu 4 (1,25điểm) Hãy sắp xếp các hiện tượng vào các mối quan hệ sinh thái cho phù hợp: 1. Dây tơ hồng sống bám trên bụi cây 2. Vi khuẩn cố định đạm trong nốt sần của rễ đậu 3. Hiện tượng liền rễ ở các cây thông 4. Sâu bọ sống nhờ trong tổ kiến, tổ mối 5. Địa y Câu 5 (1,25điểm) Trong một khu vực có những quần thể thuộc các loài sinh vật sau: cỏ, thỏ, dê, chim ăn sâu, sâu hại thực vật, hổ, vi sinh vật, mèo rừng. a, Nêu các điều kiện để các quần thể đó tạo thành một quần xã sinh vật? b, Nếu các loài sinh vật trên là một quần xã, hãy vẽ sơ đồ lưới thức ăn của quần xã sinh vật trên? Chỉ ra mắt xích chung của lưới thức ăn đó? Câu 6 (2,25 ®iÓm) Một tế bào sinh dục của loài nguyên phân liên tiếp một số đợt, môi trường nội bào đã cung cấp nguyên liệu để hình thành nên 9690 NST đơn mới tương đương. Các tế bào con sinh ra từ lần nguyên phân cuối giảm phân bình thường cho các tinh trùng trong đó có 512 tinh trùng mang Y. a. Tìm bộ NST lưỡng bội của loài? DeThi.edu.vn
9. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn b. Tính số đợt nguyên phân của tế bào sinh dục? Số lượng thoi tơ vô sắc được hình thành trong các đợt nguyên phân? c. Để tạo ra 5 hợp tử, với hiệu suất thụ tinh của trứng là 50% thì có bao nhiêu cromatit trong các tế bào sinh trứng vào thời điểm các tế bào bắt đầu thực hiện sự giảm phân? HẾT Họ và tên thí sinh: Số báo danh: Chữ kí giám thị 1: Chữ kí giám thị 2: DeThi.edu.vn
10. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn së gi¸o dôc - ®µo HƯỚNG DẪN CHẤM BÀI THI TUYỂN SINH t¹o LỚP 10 THPT hµ nam * Môn thi: Sinh học – Đề chuyên §Ò Dù BÞ (Thờigian: 150 phút không kể thời gian giao đề) (Đáp án gồm 3 trang) Câu Đáp án Biểu điểm Câu 1 a, - Nêu được khái niệm biến dị tổ hợp 0,25đ (2,25đ) - Giải thích: + Trong giảm phân tạo giao tử: do sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của các NST đã dẫn đến hình thành nhiều loại 0,25đ giao tử khác nhau về nguồn gốc NST. + Trong thụ tinh tạo hợp tử: sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử trong thụ tinh đã tạo ra nhiều loại hợp tử 0,25đ khác nhau về nguồn gốc và chất lượng NST > tạo ra nhiều biến dị tổ hợp. - Biến dị tổ hợp là nguồn nguyên liệu quan trọng của chọn 0,25đ giống và tiến hóa. b, Có thể sử dụng phép lai phân tích về 2 cặp tính trạng để kiểm tra kiểu gen của một cơ thể nào đó là thuần chủng hay không thuần chủng. Ví dụ ở đậu Hà Lan: Gen A: hạt vàng Gen B: hạt trơn 0,25đ a: hạt xanh b: hạt nhăn Cây đậu hạt vàng, trơn thuần chủng có kiểu gen là AABB Cây đậu hat vàng, trơn không thuần chủng có kiểu gen là AaBB hoặc AABb hoặc AaBb. DeThi.edu.vn
11. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Nếu cho cây hạt vàng, trơn nói trên lai với cây xanh nhăn (tính trạng lặn) mà kết quả con lai thu được đồng tính (chỉ cho 1 loại kiểu hình) -> chứng tỏ cây đậu Hà Lan hạt vàng, 0,25đ trơn đó có kiểu gen thuần chủng. (Hs viết sơ đồ lai minh họa: AABB x aabb) - Nếu cho cây hạt vàng, trơn nói trên lai với cây có hạt xanh nhăn mà kết quả con lai có sự phân tính, xuất hiện từ 2 kiểu 0,25đ hình trở lên. > chứng tỏ cây hạt vàng trơn đó là không thuần chủng. ( HS viết sơ đồ lai minh họa: AABb x aabb) ( HS viết sơ đồ lai minh họa: AABB x aabb) 0,25đ ( HS viết sơ đồ lai minh họa: AaBb x aabb) 0,25đ Câu 2 a, - Bộ ba thứ 4 trên mARN là: UXG 0,25đ (1,75đ) - Tương ứng với bộ ba thứ 5 (TAG trên mạch gốc) 0,25đ b, Số liên kết hiđro sẽ thay đổi trong các trường hợp sau: - Đột biến mất 1 cặp Nu: 0,25đ + Nếu mất cặp A – T -> Số liên kết hiđro giảm đi 2 + Nếu mất cặp G – X -> Số liên kết giảm đi 3 0,25d - Đột biến thay thế cặp Nu này bằng cặp Nu khác: + Nếu thay thế cặp Nu cùng loại -> Số liên kết hiđro không 0,25đ thay đổi. + Nếu thay thế cặp A – T = G – X -> Số liên kết hiđro tăng 0,25đ thêm 1. + Nếu thay cặp G – X = A – T -> Số liên kết hiđro giảm đi 0,25đ 1. Câu 3 - Nêu được khái niệm lai kinh tế 0,25đ (1,25đ) - Lai kinh tế là sự tận dụng ưu thế lai: 0,25đ DeThi.edu.vn
12. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn + Khi cho giao phối giữa bố mẹ thuộc hai dòng thuần khác nhau thì con lai F1 mang đầy đủ các cặp gen dị hợp và kiểu hình biểu hiện tốt nhất. + Nếu cho F1 làm giống thì từ F2 trở đi thể dị hợp giảm 0,25đ dần và ưu thế lai cũng giảm dần. Do đó việc đưa ngay con lai F1 vào sản xuất thu sản phẩm mà không dùng nó làm giống tiếp cũng nhằm thu được năng suất cao nhất. Như vậy phép lai kinh tế chính là sự tận dụng của ưu thế lai. - Phương pháp phổ biến trong lai kinh tế ở nước ta là dùng 0,25đ con cái trong nước thuộc giống thích nghi tốt nhất cho giao phối với con đực cao sản của giống nhập nội. Con lai thích nghi với điều kiện khí hậu và căn nuôi ở nước ta giống mẹ và có sức tăng sản của bố. Ví dụ: Lợn lai kinh tế Ỉ Móng cái x Đại bạch có sức sống 0,25đ cao hơn, lợn con mới đẻ đã nặng 0,7 đến 0,8kg, tăng trọng nhanh, tỉ lệ nạc cao. Câu 4 - Quan hệ cùng loài: 3 0,25đ (1,25đ) - Quan hệ khác loài: 1,2,4,5 0,25đ + Quan hệ cộng sinh: 2,5 0,25đ + Quan hệ hội sinh: 4 0,25đ + Quan hệ kí sinh, nửa kí sinh: 1 0,25đ Câu 5 - Các điều kiện để các quần thể sinh vật đó tạo thành một 0.5đ (1,25đ) quần xã sinh vật: các quần thể sinh vật đó phải cùng sống trong một không gian nhất định, các loài sinh vật trong quần xã có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất và do vậy quần xã có cấu trúc tương đối ổn định. - Vẽ đúng lưới thức ăn 0,5đ - Mắt xích chung: cáo, mèo rừng, hổ 0,25đ DeThi.edu.vn
13. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Câu 6 a.Vì số tinh trùng chứa Y bằng số tinh trùng chứa X nên số (2,25đ) tinh trùng tạo được: 512 x 2 = 1024 tinh trùng 0,25đ - Mỗi tế bào sinh tinh trùng tạo nên 4 tinh trùng 0,25đ Số tế bào sinh tinh trùng: 1024 = 256 tế bào 4 Theo giả thiết ta có: ( 256 – 1 )2n = 9690 2n = 38NST 0,25đ b. Gọi số đợt nguyên phân là k. Theo kết quả trên ta có: 0,5đ 2k = 256 k = 8 - Số lượng thoi vô sắc hình thành trong 8 đợt nguyên phân 0,25đ của tế bào sinh dục: 28 – 1 = 255 thoi c. Để tạo ra 5 hợp tử với hiệu suất thụ tinh của trứng là 50%. 0,25đ Ta có số tế bào trứng cần: 5 x 2 = 10 tế bào - Khi bước vào giảm phân mỗi NST đơn trong mỗi cặp 0,5đ tương đồng đã nhân đôi tạo nên 1 NST kép gồm 2 cromatit. Vậy số lượng cromatit có trong 10 tế bào khi bước vào giảm phân là: 38 x 2 x 10 = 760 cromatit DeThi.edu.vn
14. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 3 Kì thi tuyển sinh vào Lớp 10 chuyên Câu 1 (2,0 điểm): Quá trình tự sao (tổng hợp AND)và quá trình sao mã (tổng hợp ARN )có điểm gì khác nhau Câu 2 (2,5 điểm): So sánh nguyên phân và giảm phân Câu 3 (2,0 điểm:Một tế bào sinh dưỡng của ngô (2n = 20 nhiễm sắc thể), nguyên phân liên tiếp 6 đợt đã đòi hỏi môi trường nội bào cung cấp nguyên liệu để tạo nên các nhiễm sắc thể tương đương với bao nhiêu nhiễm sắc thể đơn và tạo được tổng số bao nhiêu tế bào con? Câu 4 (1,5 điểm): Giải thích vì sao hai ADN con được tạo ra qua cơ chế nhân đôi lại giống hệt ADN mẹ? Có trường hợp nào qua nhân đôi ADN con lại khác ADN mẹ không? Câu 5 (2,5 điểm): Nêu những điểm khác nhau cơ bản giữa nhiễm sắc thể giới tính và nhiễm sắc thể thường. Tại sao người ta có thể điều chỉnh tỉ lệ đực : cái ở vật nuôi? Điều đó có ý nghĩa gì trong thực tiễn? Câu 6 (2,0 điểm): Thế nào là thể dị bội? Hậu quả của hiện tượng dị bội thể? Câu 7 (3,0 điểm): F1 có kiểu hình 100% cây kép ,đỏ là kết quả khi lai 2 cây bố mẹ thuần chủng .F1 tiếp tục thụ phấn với nhau ,F2 có tỉ lệ sau : 9 hoa kép,đỏ :3 hoa kép ,trắng :3 hoa đơn ,đỏ :1 hoa đơn ,trắng a.P có kiểu gen và kiểu hình như thế nào ? b. Lập sơ đồ lai từ P đến F2 Câu 8 (3,5 điểm): Một người phụ nữ kể: “Bố tôi bị bệnh mù màu, mẹ tôi không bị bệnh này sinh ra chị gái tôi không bị bệnh, anh trai tôi cũng không bị bệnh nhưng tôi và em trai tôi lại bị mắc bệnh. Chồng tôi không bị bệnh, tất cả các đứa con gái tôi không đứa nào mắc bệnh. 1. Vẽ sơ đồ phả hệ theo lời kể của người phụ nữ trên? 2. Gen gây bệnh là gen trội hay lặn? Nằm trên NST giới tính nào? (X hay Y?) 3. Nếu chị phụ nữ này sinh con trai thì đứa con trai đó có mắc bệnh không? Vì sao? 4. Xác định kiểu gen của những người thuộc thế hệ thứ nhất và thứ 2 trong gia đình trên? DeThi.edu.vn
15. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Hướng dẫn chấm và biểu điểm NỘI DUNG ĐIỂM Câu 1:(3 đ) Cơ chế tự nhân đôi Cơ chế sao mã - Khuôn mẫu :Cả 2 mạnh ADN - Khuôn mẫu :1 trong 2 mạch 0,5 làm khuôn mẫu ADN làm khuôn mẫu -Enzim:enzim ADN - Enzim:enzim ARN - 1,0 polimelaza toàn bộ 2 mạch đơn polimelaza 2 mạch đơn ADN ADN tác rời nhau tương ứng với từng gen, tách 0,5 rời nhau - ADN tự nhân đôi theo nguyên -Tự sao theo nguyên tắc bổ sung tắc bổ xung và theo nguyên tắc 1,0 giữ lại 1 nửa - Nguyên liệu là các Nu tự do -Nguyên liệu là các Nu tự do loại A,U,G,X trong môi trường loại A,T,G,X trong môi trường nội bào .Trong đó A của ADN nội bào .Trong đó A của ADN sẽ liên kết với U của môi trường sẽ liên kết với T của môi trường nội bào . nội bào . Kết quả : Kết quả : Qua 1 lần sao mã tạo ra 1 ARN Qua 1 lần tự sao tạo ra 2 phân tử ADN con giống hệt ADN mẹ Câu 2: (3đ) Gièng nhau : 0,25 - Trong mçi lÇn ph©n bµo ®Òu x¶y ra c¸c k× lµ :K× trung gian ,k× ®Çu ,k× gi÷a ,k× sau ,k× cuèi - NST ®Òu cã nh÷ng biÕn ®æi vµ h×nh th¸I nh­ : duçi xo¾n ,tù nh©n ®«I 0,5 ,®ãng xo¾n ,xÕp thµnh hµng trªn mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo ,ph©n li vÒ c¸c cùc cña tÕ bµo - Sù tan biÕn vµ t¸I hiÖn cña mµng nh©n ,sù h×nh thµnh vµ mÊt ®I cña thoi 0,5 ph©n bµo cña 2 qu¸ tr×nh ph©n bµo t­¬ng tù nhau . Kh¸c nhau : Nguyªn ph©n Gi¶m ph©n - X¶y ra ë tÊt c¶ c¸c lo¹i tÕ bµo :TÕ - X¶y ra ë thêi k× sinh dôc trong 0,25 bµo sinh d­ìng ,tÕ bµo sinh dôc s¬ thõi k× chÝn khai 0,25 - X¶y ra 1 lÇn ph©n bµo tõ 1 tÕ bµo - X¶y ra 2 lÇn ph©n bµo tõ 1 tÕ bµo mÑ cho 2 tÕ bµo con mÑ cho ra 4 tÕ bµo con 0,25 - Sè NST trong 2 tÕ bµo = 2n gièng - Sè NST trong 4 tÐ bµo con ®Òu lµ tÕ bµo mÑ n gi¶m ®I 1 nöa so víi tÕ bµo mÑ H® cña NST - K× ®Çu 1:X¶y ra sù tiÕp hîp ,trao K× ®Çu : Kh«ng x¶y ra sù tiÕp hîp ®æi chÐo cña NST 0,25 DeThi.edu.vn
16. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn K× gi÷a :C¸c NST kÐp xÕp thµnh 1 - K× gi÷a 1:C¸c NST kÕp xÕp thµnh 0,25 hµng trªn mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña 2 hµng cña mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo thoi ph©n bµo K× sau :C¸c NST t¸ch nhau ö t©m K× sau 1:C¸c NST kÕp trong cÆp 0,25 ®éng thµnh c¸c NST ®¬n vµ ph©n li t­¬ng ®ång ph©n li vÒ 2 cùc cña tÕ vÒ 2 cùc cña tÕ bµo bµo nh­ng kh«ng t¸ch nhau ë t©m ®éng -NST cã 1 lÇn tËp trung ë mÆt - -NST cã 2 lÇn tËp trung ë mÆt 0,25 ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo vµ 1 lÇn ph©n li vµ 2 lÇn ph©n li Câu 3: (1,5 đ) 0,5 Gọi x là số đợt nguyên phân, ta có: 0,5 x 6 - Số tế bào con tạo thành = 2 = 2 = 64 tế bào. 0,5 - Số NST cần cung cấp = (2x - 1).20 = 1260 NST đơn Câu 4: (1,5đ) Hai ADN con sau nhân đôi giống ADN mẹ do quá trình nhân đôi diễn ra theo các nguyên tắc: - Nguyên tắc bổ sung: Sự liên kết các nu ở mạch khuân với các Nu tự do là 0,5 cố định: A liên kết với T hay ngược lại; G liên kết với X hay ngược lại. - Nguyên tắc giữ lại một nửa (bán bảo toàn): Trong mỗi ADN con có 1 mạch của ADN mẹ (mạch cũ) , còn 1 mạch mới được tổng hợp. 0,5 - Có trường hợp ADN con khác ADN mẹ nếu xảy ra đột biến trong quá trình 0,5 đ nhân đôi. Câu 5: (2,5 đ) *Những điểm khác nhau cơ bản giữa NST giới tính và NST thường: NST giới tính NST thường - Thường tồn tại 1 cặp trong tế bào - Thường tồn tại với số cặp lớn hơn 0,5 lưỡng bội 1 trong tế bào lưỡng bội - Tồn tại thành cặp tương đồng (XX) - Luôn luôn tồn tại thành cặp tương 0,5 hoặc không tương đồng (XY) đồng - Chủ yếu mang gen quy định giới - Chỉ mang gen quy định tính trạng 0,5 tính của cơ thể thường của cơ thể. *Có thể điều chỉnh tỉ lệ đực, cái ở vật nuôi. Ý nghĩa - Quá trình phân hóa giới tính không những chịu ảnh hưởng của cặp NST 0,5 giới tính mà còn chịu ảnh hưởng của các nhân tố môi trường bên trong và bên ngoài (ví dụ hoocmôn, nhiệt độ môi trường). - Ý nghĩa: Ứng dụng trong sản xuất như điều khiển tỉ lệ đực : cái trong chăn nuôi theo hướng có lợi cho con người. 0,5 Câu 6: (2 đ) *Dị bội thể là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST 1,0 bị thay đổi về số lượng. DeThi.edu.vn
17. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn *Hậu quả của thể dị bội: - Dạng 2n+1, 2n-1 có thể gây ra những biến đổi về hình thái (hình dạng, kích thước, màu sắc) ở thực vật hoặc gây bệnh NST ở người: bệnh Đao, bệnh 1,0 Tớcnơ Câu 7:(3đ) a,Tỷ lệ phân ly của từng cặp tính trạng ở F2 là Hoa kép : Hoa đơn = 3:1 1,0 Hoa đỏ : Hoa trắng = 3:1 Từ kết quả trên suy ra P thuần chủng ,do đó mỗi tính trạng này đều bị chi phối bởi định luật phân li của Men đen và hoa kép đỏ là những tính trạng trội,hoa đơn trắng là những tính trạng lặn Quy ước : Gen A quy ®Þnh hoa kÐp 0,25 Gen a quy ®Þnh hoa ®¬n Gen B quy ®Þnh hoa ®á Gen b quy ®Þnh hoa tr¾ng F2 cã 16 tæ hîp vËy mçi bªn F1 ph¶I cho 4 lo¹i giao tö .F1 dÞ hîp vÒ 2 c¨p 0,25 gen P Hoa kÐp ,®á x Hoa ®¬n ,tr¾ng 0,25 AABB aabb 0,25 HoÆc P : Hoa kÐp .tr¾ng x Hoa ®¬n ,®á AAbb aaBB C¶ 2 tr­êng hé ®Òu cho F1:AaBb(100% hoa kÐp ®á ) P Hoa kÐp ,®á x Hoa kÐp ,®á AaBb AaBb 1,0 G AB , Ab ,aB , ab AB , Ab ,aB , ab F KiÓu gen : 9A-B- : 3 A-bb :3 aaB- : 1 aabb KiÓu h×nh :9 kÐp ®á : 3 kÐp tr¾ng : 3 ®¬n ®á : 1Hoa ®¬n tr»ng Câu 8: (3,5) 1. Quy ước Nữ bình thường: 1,0 Nữ bị bệnh: Nam bình thường: Nam bị bệnh: 2. Bệnh này do gen lặn gây lên, bệnh biểu hiện ở cả con trai và con gái nên gen gây bệnh nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X vì nếu gen nằm trên NST 0,5 Y thì chỉ có con trai bị bệnh. 3. Nếu chị phụ nữ này sinh con trai thì đứa con trai thì đứa con trai này mắc bệnh. Vì chị phụ nữ này có kiểu gen X a Xa cho 1 loại giao tử là: X a, người 0,1 chồng cho con trai 1 giao tử Y nên con trai có kiểu gen là XaY nên mắc bệnh. Nếu chị phụ nữ này sinh con trai thì đứa con trai 4. Kiểu gen của từng người: Bố cô gái: XaY; mẹ cô gái: XaXA; chị gái: XaXA; Cô gái: Xa Xa; anh trai cô gái: XAY; em trai cô gái: XaY; con gái cô gái: XaXA 1,0 DeThi.edu.vn
18. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 4 SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT CHUYÊN ĐỀ THI MÔN: SINH HỌC ĐỀ CHÍNH THỨC Dành cho học sinh thi vào lớp chuyên Sinh (Đề thi gồm 02 trang) Thời gian làm bài 150 phút, không kể thời gian giao đề. Câu 1. (1,0 điểm) Trình bày những sự kiện xảy ra trong giảm phân có thể tạo ra biến dị di truyền. Vì sao biến dị tổ hợp xuất hiện nhiều ở hình thức sinh sản hữu tính? Câu 2. (1,0 điểm) a. Thế nào là loài ưu thế, loài đặc trưng? b. Trong một hệ sinh thái, xét 2 quần thể Thỏ và Ngựa vằn. Giả sử chúng có các điều kiện sống giống nhau và đều bị con người khai thác quá mức như nhau thì quần thể nào có khả năng phục hồi nhanh hơn? Giải thích. Câu 3. (1,0 điểm) a. Phân biệt cặp nhiễm sắc thể kép với cặp nhiễm sắc thể tương đồng. b. Cho 2 hợp tử A và B. Hợp tử A nguyên phân 3 lần liên tiếp, môi trường nội bào cung cấp nguyên liệu tạo nên 84 nhiễm sắc thể. Hợp tử B nguyên phân 4 lần liên tiếp tạo ra các tế bào con chứa tổng số 256 nhiễm sắc thể, trong đó ở lần nguyên phân thứ 3 có 1 tế bào bị rối loạn phân li xảy ra ở tất cả các cặp nhiễm sắc thể, các tế bào còn lại phân li bình thường. Xác định bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội của mỗi hợp tử. Câu 4. (1,0 điểm) a. Gen B có chiều dài 153 nm và có 1169 liên kết hiđrô bị đột biến thành gen b. Cặp gen Bb tự nhân đôi 2 lần liên tiếp môi trường nội bào cung cấp 1083 nuclêôtit loại A và 1617 nuclêôtit loại G. Xác định số nuclêôtit mỗi loại của gen B và xác định dạng đột biến đã xảy ra với gen B. b. Lai giữa hai thể tứ bội P: DDdd DDdd. Biết quá trình giảm phân và thụ tinh diễn ra bình thường. Xác định tỉ lệ giao tử của P và xác định tỉ lệ kiểu gen Dddd ở F1? Câu 5. (1,0 điểm) a. Phát biểu nội dung quy luật phân li theo quan điểm của Menđen. b. Trình bày điều kiện bắt buộc để các cặp alen Aa và BB di truyền theo quy luật phân li độc lập và di truyền theo quy luật di truyền liên kết gen. Câu 6. (1,0 điểm) Một quần thể thực vật hạt kín ở thế hệ xuất phát (P) có 2/5 số cây có kiểu gen AA, 2/5 số cây có kiểu gen Aa và 1/5 số cây có kiểu gen aa. Xác định tỷ lệ kiểu gen AA ở thế hệ tiếp theo (F1) trong trường hợp quần thể trên tự thụ phấn bắt buộc và giao phấn ngẫu nhiên. Câu 7. (1,0 điểm) a. Công nghệ sinh học là gì? Gồm có những lĩnh vực nào? b. Từ cây mẹ tạo ra các cây con, để cây con vẫn giữ nguyên được đặc tính của cây mẹ người ta phải sử dụng hình thức sinh sản nào? Cơ sở khoa học của hình thức sinh sản đó là gì? Câu 8. (1,0 điểm) DeThi.edu.vn
19. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn a. Trình bày điều kiện để một nhóm cá thể đang sống trong một khoảng không gian xác định là một quần thể? b. Tỉ lệ giới tính của quần thể thay đổi phụ thuộc chủ yếu vào yếu tố nào? Câu 9. (1,0 điểm) Ở lúa, cho lai giữa 2 cá thể thuần chủng thân cao, hạt tròn, gạo trong với thân thấp, hạt dài, gạo đục, F1 thu được toàn cây thân cao, hạt tròn, gạo đục. Cho F1 giao phấn với nhau thu được F2 gồm: 6 thân cao, hạt tròn, gạo đục: 3 thân cao, hạt tròn, gạo trong: 3 thân cao, hạt dài, gạo đục: 1 thân thấp, hạt tròn, gạo trong: 2 thân thấp, hạt tròn, gạo đục: 1 thân thấp, hạt dài, gạo đục. a. Xác định các quy luật di truyền chi phối phép lai trên. b. Xác định kiểu gen của P và F1 Câu 10. (1,0 điểm) Sơ đồ phả hệ sau đây mô tả về một bệnh di truyền ở người do gen quy định. Cặp vợ chồng số 13 và 14 sinh được 2 người con. Tính xác suất để cả hai người con đều là gái và không bị bệnh. Biết rằng không có đột biến xảy ra. ———— Hết———— Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. Họ và tên thí sinh: .; SBD: . DeThi.edu.vn
20. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT CHUYÊN HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: SINH HỌC (HDC gồm 03 trang) Câu Nội dung Điểm *Những sự kiện xảy ra trong giảm phân có thể tạo ra biến dị di truyền: - Tiếp hợp và trao đổi chéo cân từng đoạn tương ứng giữa 2 NST tương đồng và hiện tượng phân li độc lập của các nhiễm sắc thể, tạo ra nhiều loại giao tử khác nhau về nguồn gốc NST, qua thụ tinh tạo nên các biến dị tổ hợp 0,25 - Tiếp hợp lệch và trao đổi chéo không cân giữa các NST tương đồng dẫn đến đột biến mất đoạn và lặp đoạn NST 0,25 1 - Hiện tượng phân li không bình thường ở kì sau của giảm phân dẫn đến các đột biến dị bội và đa bội. 0,25 * Biến dị tổ hợp xuất hiện nhiều ở hình thức sinh sản hữu tính: Sinh sản hữu tính xảy ra giảm phân và thụ tinh nên có sự phân li độc lập của các cặp gen dẫn đến tạo ra nhiều loại giao tử khác nhau và các loại giao tử mang gen khác nhau đó tổ hợp lại với nhau trong thụ tinh tạo nên nhiều loại biến dị tổ hợp 0,25 a. Khái niệm: - Loài ưu thế: Là những loài đóng vai trò quan trọng trong quần xã do có số lượng cá thể nhiều, sinh khối lớn hay do hoạt động mạnh của chúng . 0,25 - Loài đặc trưng: Là loài chỉ có ở 1 quần xã nào đó hoặc là loài có số lượng nhiều hơn 0,25 2 hẳn các loài khác b. Quần thể Thỏ có khả năng phục hồi nhanh hơn quần thể Ngựa vằn - Vì: Quần thể Thỏ có tiềm năng sinh học cao hơn Ngựa vằn được thể hiện qua các đặc 0,25 điểm: kích thước cơ thể nhỏ, chu kì sống ngắn, thời gian thành thục sinh dục sớm, sinh 0,25 sản nhanh . a. Phân biệt cặp NST kép với cặp NST tương đồng: Cặp NST kép Cặp NST tương đồng - Hai nguồn gốc: một từ bố và một từ - Có một nguồn gốc: từ bố hoặc mẹ. mẹ - Gồm hai cromatit giống hệt nhau dính nhau - Gồm hai NST giống nhau về hình dạng, 0,5 3 ở tâm động. cấu trúc. - Được tạo ra từ cơ chế nhân đôi NST. - Được tạo ra từ cơ chế tổ hợp NST. (Học sinh trình bày đúng 2/3 ý đạt 0,25 điểm) 0,25 b. Xác định: 3 - Hợp tử A: Gọi bộ NST 2nA: Ta có: 2 nA x (2 - 1)= 84→2nA = 12NST 0,25 - Hợp tử B: Gọi bộ NST là 2nB: Ta có: (12 x 2nB )+ (2 x 4nB) = 256 →2nB = 16 NST a. Số nucleotit mỗi loại của gen B: Tổng số Nu là: (153 x 10 /3,4) x 2 = 900 → 2A + 2G = 900 và 2A+3G = 1169 → Số nuleotit mỗi loại là: A = T = 181 và G = X = 269 0,25 * Xác định loại đột biến: Gọi số Nu loại A và loại G của gen b lần lượt là n và m → theo bài ra ta có: 4 + (22 – 1) x (181 + n) = 1083 →n = 180 + (22 – 1) x (269 + m) = 1617 → m = 270 → gen B bị đột biến thay thế cặp A - T bằng cặp G - X để phát sinh thành gen b 0,25 b. Xác định: - Cơ thể DDdd cho các giao tử với tỉ lệ: 1/6 DD: 4/6 Dd: 1/6 dd 0,25 - Tỉ lệ kiểu gen Dddd là: 2 x 4/6 Dd x 1/6 dd = 8/36 = 2/9 0,25 DeThi.edu.vn
21. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn a. Nội dung quy luật phân li theo Menđen: Khi giảm phân mỗi nhân tố di truyền trong cặp phân li đồng đều về các giao tử 0,5 b. Điều kiện: 5 - Điều kiện nghiệm đúng cho QLPLĐ: Các cặp alen Aa và BB phải nằm trên các cặp nhiễm sắc thể tương đồng khác nhau 0,25 - Điều kiện nghiệm đúng cho QL LKG: Các cặp alen Aa và BB phải nằm trên cùng 0,25 một cặp nhiễm sắc thể tương đồng - Trường hợp tự thụ phấn bắt buộc: Tỉ lệ kiểu gen AA = 2/5 AA + 2/5 x 1/4 AA = 5/10 = 0,5 0,5 6 - Trường hợp giao phấn ngẫu nhiên: Tỉ lệ kiểu gen AA = 3/5A x 3/5A = 9/25 = 0,36 0,5 a. Khái niệm: Công nghệ sinh học là ngành công nghệ sử dụng tế bào sống và các quá trình sinh học để tạo ra các sản phẩm sinh học cần thiết cho con người 0,25 * CNSH gồm các lĩnh vực: - Công nghệ tế bào, công nghệ chuyển nhân và phôi - Công nghệ sinh học y - dược, xử lí môi trường 7 - Công nghệ gen, công nghệ enzim 0,25 b. Dùng hình thức sinh sản vô tính . . . 0,25 - Cơ sở: Sinh sản vô tính: phân bào nguyên phân → Vật chất di truyền không thay đổi → Đặc tính (kiểu hình) của giống không đổi . . 0,25 a. Điều kiện để 1 nhóm cá thể đang sống trong 1 không gian nhất định là 1 quần thể: - Các cá thể đó phải thuộc cùng 1 loài 0,25 - Các cá thể phải có khả năng sinh sản để tạo ra những cá thể mới 0,25 8 b. Tỉ lệ giới tính thay đổi phụ thuộc chủ yếu vào: - Nhóm tuổi của quần thể 0,25 - Sự tử vong không đồng đều giữa các cá thể đực và cái 0,25 * Quy ước: Vì Pt/c, khác nhau về các tính trạng tương phản, F1 thu được 100% cao, tròn, đục → Cao, tròn, đục là các tính trạng trội so với thấp, dài, trong. Quy ước: Alen A: Cao, alen a: thấp; alen B: tròn, alen b: dài; alen D: đục, alen d: trong * Phân tích sự di truyền từng tính trạng: - Tính trạng chiều cao cây: Cao: Thấp (Ở F2) = 3 : 1 → F1 x F1: Aa x Aa→QLPL - Tính trạng hình dạng hạt: Tròn: Dài = 3 : 1 → F1 x F1: Bb x Bb → QLPL - Tính trạng độ trong: Đục: Trong = 3 : 1 → F1 x F1: Dd x Dd → QLPL 0,25 * Phân tích sự di truyền đồng thời các tính trạng: - Phân tích sự di truyền đồng thời 3 tính trạng: (3 cao : 1 thấp) x (3 tròn : 1 dài) x (3 đục 9 : 1 trong) Khác tỉ lệ bài ra → Có hiện tượng di truyền liên kết. (1) - Phân tích sự di truyền tính trạng chiều cao thân và hình dạng hạt: (3 cao : 1 thấp) x (3 tròn : 1 dài) = tỉ lệ bài ra → Gen quy định tính trạng chiều cao thân phân li độc lập với gen quy định tính trạng hình dạng hạt. (2) - Phân tích sự di truyền tính trạng hình dạng hạt và độ trong của hạt: (3 tròn : 1 dài) x (3 đục : 1 trong) khác tỉ lệ bài ra → Gen quy định tính trạng hình dạng hạt di truyền liên kết với gen quy định tính trạng độ trong. (3) →Từ (1), (2) và (3) →QLDT chi phối phép lai trên là quy luật phân li, quy luật phân li độc lập và quy luật di truyền liên kết 0,25 b. Kiểu gen P và F1: DeThi.edu.vn
22. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Bd bD 0,25 - Kiểu gen của P: AA x aa Bd bD Bd - Kiểu gen F1: Aa 0,25 bD Xác suất cặp vợ chồng 13-14 sinh hai con gái không bị bệnh: Bố mẹ không bị bệnh mà có con trai, con gái bị bệnh gen gây bệnh là gen lặn nằm trên 0,25 NST thường - Người đàn ông số 13 chắc chắn có kiểu gen 1Aa (vì bình thường nhưng có mẹ 7 bị bệnh). 0.25 10 - Người đàn bà số 14 bình thường có kiểu gen là 1/3AA hoặc 2/3Aa . → Xác suất sinh một đứa con bị bệnh là: 2/3 x 1/2 x 1/2 = 1/6 → Xác suất sinh một đứa con không bị bệnh là: 1 – 1/6 = 5/6 → Xác suất sinh một con gái không bị bệnh là: 1/2 x 5/6 = 5/12. 0,5 → Xác suất sinh cả hai con gái và không bị bệnh là: 5/12 x 5/12 = 25/144 . TỔNG 10 đ Ghi chú: Thí sinh giải cách khác cho đáp án đúng vẫn cho điểm tối đa. DeThi.edu.vn
23. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 5 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 KHÁNH HÒA MÔN: SINH HỌC - CHUYÊN (Thời gian làm bài 150 phút, không kể thời gian giao đề) ĐỀ CHÍNH THỨC Câu I. (1,5 điểm) 1. Nêu cấu tạo hóa học và chức năng của gen. 2. Nguyên tắc bổ sung được thể hiện như thế nào trong cơ chế di truyền phân tử? Câu II. (1,75 điểm) Một tế bào sinh dục ♀ của ruồi giấm (2n = 8, kí hiệu AaBbDdXX) nguyên phân liên tiếp 2 lần ở vùng sinh sản rồi chuyển qua vùng sinh trưởng đến vùng chín để tạo trứng. Hãy xác định: 1. Môi trường cung cấp nguyên liệu tương đương với bao nhiêu nhiễm sắc thể đơn cho quá trình nguyên phân? 2. Số nhiễm sắc thể kép ở kì giữa giảm phân I ở các tế bào. 3. Số nhiễm sắc thể đơn ở kì sau giảm phân II ở các tế bào. 4. Số lượng trứng được tạo thành và số thể định hướng bị tiêu biến. 5. Có ít nhất bao nhiêu loại trứng được tạo thành và viết kí hiệu nhiễm sắc thể mỗi loại? Câu III: (1,5 điểm) 1. Một cặp song sinh đều là nam, cặp song sinh này là cùng trứng hay khác trứng? Hãy giải thích. 2. Hãy xác định những bệnh di truyền sau đây ở người thuộc dạng đột biến nào? a. Bệnh ung thư máu. b. Bệnh câm điếc bẩm sinh. c. Bệnh Đao. d. Bệnh Tơcnơ. DeThi.edu.vn
24. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn đ. Bệnh bạch tạng. e. Bệnh máu khó đông. Câu IV: (1,25 điểm) 1. Nêu các đặc điểm khác nhau giữa thường biến và đột biến. 2. Thế nào là hiện tượng thoái hóa giống? Tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây hiện tượng thoái hóa giống nhưng phương pháp này vẫn được sử dụng trong chọn giống? Câu V. (2,25 điểm) 1. Giữa các sinh vật khác loài có những mối quan hệ nào? Nêu đặc điểm của mỗi mối quan hệ và lấy ví dụ minh họa. 2. Tại sao quần thể người có những đặc trưng riêng? 3. Nêu những biện pháp bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên. Câu VI. (1,75 điểm) Ở một loài thực vật, gen A xác định tính trạng thân cao, gen a xác định tính trạng thân thấp, gen B xác tính trạng hoa đỏ, gen b xác định tính trạng hoa trắng. Hai cặp gen trên nằm trên hai cặp nhiễm sắc thể thường. Cho lai giữa hai dòng thuần chủng thân cao hoa trắng với thân thấp hoa đỏ, được F1. 1. Cho F1 lai phân tích , kết quả thu được như thế nào? 2. Cho F1 lai với cây có kiểu gen như thế nào để F2 có tỉ lệ kiểu hình là: 3 : 3 : 1 : 1? 3. Với cặp bố mẹ nêu trên (P) nếu xảy ra đột biến trong quá trình giảm phân phát sinh giao tử, qua quá trình thụ tinh tạo ra F1 tam bội (3n). Hãy viết kiểu gen của F1. HẾT-ĐỀ NÀY CÓ 01 TRANG Giám thị không giải thích gì thêm. Số báo danh: Phòng: Giám thị 1: Giám thị 2: DeThi.edu.vn
25. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM CHẤM MÔN SINH HỌC KÌ THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN Câu I. (1,5 điểm) 1. Nêu cấu tạo hóa học và chức năng của gen. 2. Nguyên tắc bổ sung được thể hiện như thế nào trong cơ chế di truyền phân tử? 1. Cấu tạo hóa học và chức năng của gen: a. Cấu tạo hóa học: - Gen là 1 đoạn mạch của phân tử ADN có chức năng di truyền xác định, được cấu tạo từ 4 loại Nu, mỗi Nu gồm 3 thành phần: H3PO4, C5H10O4 và một trong 4 loại bazơ A, T, G, X. - Các Nu liên kết với nhau theo chiều dọc bằng liên kết cộng hóa trị tạo thành mạch pôly Nu. Hai mạch pôly Nu xoắn song song quanh trục phân tử với đường kính vòng xoắn 20A0 , một chu kì xoắn dài 34A0 . Các Nu đối diện giữa hai mạch liên kết với nhau bằng liên kết H2 theo nguyên tắc bổ sung. b. Chức năng của gen: - Là nơi lưu giữ và truyền đạt thông tin di truyền, mỗi gen giữ một chức năng khác nhau trong việc hình thành tính trạng. 2.Nguyên tắc bổ sung trong cơ chế di truyền: - Trong cơ chế tự nhân đôi ADN: các Nu tự do trong môi trường liên kết với các Nu trên hai mạch đơn ADN "mẹ" theo nguyên tắc bổ sung A-T, G-X và ngược lại. - Trong tổng hợp ARN: các Nu tự do trong môi trường tế bào liên kết với các Nu trên mạch mã gốc theo nguyên tắc bổ sung (chỉ khác là Agốc-UARN) - Trong quá trình tạo thành chuỗi axit amin: các bộ 3 đối mã trên t.ARN khớp với các bộ 3 mã hóa trên m.ARN theo nguyên tắc bổ sung. DeThi.edu.vn
26. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Câu II. (1,75 điểm) Một tế bào sinh dục ♀ của ruồi giấm (2n = 8 kí hiệu AaBbDdXX) nguyên phân liên tiếp 2 lần ở vùng sinh sản rồi chuyển qua vùng sinh trưởng đến vùng chín để tạo trứng. Hãy xác định: 1. Môi trường cung cấp nguyên liệu tương đương với bao nhiêu nhiễm sắc thể đơn cho quá trình nguyên phân? 2. Số nhiễm sắc thể kép ở kì giữa giảm phân I ở các tế bào. 3. Số nhiễm sắc thể đơn ở kì sau giảm phân II ở các tế bào. 4. Số lượng trứng được tạo thành và số thể định hướng bị tiêu biến. 5. Có ít nhất bao nhiêu loại trứng được tạo thành và viết kí hiệu nhiễm sắc thể mỗi loại? 1. Nguyên liệu tương đương với số nhiễm sắc thể đơn là: 2n (2k - 1) = 8 (22 - 1) = 24 2. Số nhiễm sắc thể kép ở kì giữa giảm phân I ở các tế bào là: 8 NST kép x 4 = 32 3. Số nhiễm sắc thể đơn ở kì sau của giảm phân II ở các tế bào là: 4 x 2 x 8 = 64 4. - Số lượng trứng được tạo thành bằng số tế bào sinh trứng và bằng 4. - Số lượng thể định hướng bị tiêu biến là: 3 x 4 = 12 5. - Có ít nhất một loại trứng được tạo thành. - Kí hiệu nhiễm sắc thể của trứng là ABDX hoặc: abdX; ABdX; AbDX; aBdX; abDX; AbdX; aBDX. Câu III: (1,5 điểm) 1. Một cặp song sinh đều là nam, cặp song sinh này là cùng trứng hay khác trứng? Hãy giải thích. 2. Hãy xác định những bệnh di truyền sau đây ở người thuộc dạng đột biến nào? a. Bệnh ung thư máu. b. Bệnh câm điếc bẩm sinh. c. Bệnh Đao. d. Bệnh Tơcnơ. DeThi.edu.vn
27. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn đ. Bệnh bạch tạng. e. Bệnh máu khó đông. 1. Một cặp song sinh đều là nam, cặp song sinh này có thể là đồng sinh cùng trứng hoặc đồng sinh khác trứng - Giải thích: + Đồng sinh cùng trứng khi: một trứng X thụ tinh với một tinh trùng Y tạo thành một hợp tử, qua lần nguyên phân đầu tiên của hợp tử, hai tế bào con tách rời nhau; mỗi tế bào phát triển thành một phôi độc lập và phát triển thành một cơ thể. + Đồng sinh khác trứng: hai trứng X thụ tinh với hai tinh trùng Y tạo thành hai hợp tử, mỗi hợp tử phát triển thành một phôi và thành một cơ thể. 2. Những bệnh di truyền sau đây ở người thuộc dạng đột biến: a. Bệnh ung thư máu: do đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể (mất đoạn nhiễm sắc thể 21). b. Bệnh câm điếc bẩm sinh: do đột biến gen lặn. c. Bệnh Đao: là đột biến thể dị bội (người có 3 nhiễm sắc thể 21). d. Bệnh Tơcnơ: là đột biến thể dị bội (nữ có nhiễm sắc thể giới tính XO) đ. Bệnh bạch tạng: do đột biến gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể thường. e. Bệnh máu khó đông: do đột biến gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X. Câu IV: (1,25 điểm) 1. Nêu các đặc điểm khác nhau giữa thường biến và đột biến. 2. Thế nào là hiện tượng thoái hóa giống? Tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây hiện tượng thoái hóa giống nhưng phương pháp này vẫn được sử dụng trong chọn giống? 1. Các đặc điểm khác nhau giữa thường biến và đột biến: - Thường biến: + Biến đổi đồng loạt theo một hướng xác định tương ứng với điều kiện môi trường + Không di truyền - Đột biến: + Xuất hiện riêng lẻ, vô hướng DeThi.edu.vn
28. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn + Di truyền được 2. Hiện tượng thoái hóa giống: - Thoái hóa giống: là hiện tượng thế hệ con có sức sống, sức sinh sản, năng suất phẩm chất, khả năng chống chịu giảm so với bố mẹ. - Giải thích tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây hiện tượng thoái hóa giống nhưng phương pháp này vẫn được sử dụng trong chọn giống: + Khi tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần làm tỉ lệ kiểu gen đồng hợp tăng, tỉ lệ kiểu gen dị hợp giảm, những gen lặn gây hại được biểu hiện ra kiểu hình gây hiện tượng thoái hóa giống. + Vì tỉ lệ kiểu gen đồng hợp tăng nên tạo được dòng thuần chủng để tạo ưu thế lai, đồng thời củng cố duy trì một số tính trạng mong muốn, kiểm tra đánh giá được kiểu gen của từng dòng và loại bỏ các gen xấu ra khỏi quần thể. Câu V. (2,25 điểm) 1. Giữa các sinh vật khác loài có những mối quan hệ nào? Nêu đặc điểm của mỗi mối quan hệ và lấy ví dụ minh họa. 2. Tại sao quần thể người có những đặc trưng riêng? 3. Nêu những biện pháp bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên. 1. Quan hệ khác loài: - Quan hệ hỗ trợ: + Cộng sinh: hai loài sống chung với nhau và cả hai cùng có lợi. Ví dụ: + Hội sinh: hai loài sống chung với nhau, một bên có lợi còn một bên không có lợi cũng không bị hại. Ví dụ: + Hợp tác: hai loài sống chung với nhau, cả hai cùng có lợi nhưng không nhất thiết cần cho sự tồn tại của chúng. Ví dụ: - Quan hệ đối địch: DeThi.edu.vn
29. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn + Cạnh tranh: hai loài cạnh tranh nhau về thức ăn, nơi ở . Ví dụ: + Kí sinh, nữa kí sinh: vật kí sinh sống trên cơ thể vật chủ và gây hại cho vật chủ. Ví dụ: + Sinh vật ăn sinh vật khác: động vật hay thực vật bắt loài khác làm thức ăn. Ví dụ: 2. Quần thể người có những đặc trưng riêng vì: con người có lao động, có tư duy nên có khả năng tự điều chỉnh các đặc điểm sinh thái trong quần thể. 3. Những biện pháp bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên: - Hạn chế sự gia tăng dân số - Khai thác và sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên - Kiểm soát và giảm thiểu các nguồn chất thải gây ô nhiễm Câu VI. (1,75 điểm) - Phục hồi và trồng mới rừng 1. Ptc Thân cao, hoa trắng AAbb x aaBB Thân thấp, hoa đỏ G Ab aB F1 AaBb Thân cao, hoa đỏ - Lai phân tích F1 F1 AaBb x aabb G AB, Ab, aB, ab ab FB AaBb (cao, đỏ) , Aabb (cao, trắng) , aaBb (thấp, đỏ) , aabb (thấp trắng) B . F2 có 4 kiểu hình với tỉ lệ 3 : 3 : 1 :1 8 tổ hợp = 4 giao tử x 2 giao tử F1 dị hợp tử hai cặp gen AaBb sẽ cho 4 loại giao tử, vậy cá thể lai với F1 phải cho 2 loại giao tử nên nó phải có 1 cặp gen dị hợp và 1 cặp gen đồng hợp và kiểu gen của nó có thể là Aabb hoặc aaBb. - Sơ đồ lai: + Trường hợp 1: P Cao, đỏ AaBb x Aabb Cao, trắng DeThi.edu.vn
30. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn G AB, Ab , aB, ab Ab , ab F1 AABb, AaBb, AAbb, Aabb, AaBb, aaBb, Aabb, aabb 3 A_B_ (cao đỏ) : 3 A_bb (cao, trắng) : 1 aaBb (thấp, đỏ) : 1 aabb (thấp, trắng) + Trường hợp 2: P Cao, đỏ AaBb x aaBb Thấp, đỏ G AB, Ab , aB, ab aB, ab F1 AaBB, AaBb, AaBb, Aabb, aaBB, aaBb, aaBb, aabb 3 A_B_ (cao, đỏ) : 3 aaB_ (thấp, đỏ) : 1 Aabb (cao, trắng) : 1 aabb (thấp, trắng) 3. Con lai F1 tam bội (3n) là do giao tử 2n thụ tinh với giao tử n - Trường hợp 1: Ptc Thân cao, hoa trắng AAbb x aaBB Thân thấp, hoa đỏ G AAbb (2n) aB (n) F1 AAaBbb (3n) - Trường hợp 2: Ptc Thân cao, hoa trắng AAbb x aaBB Thân thấp, hoa đỏ G Ab (n) aaBB (2n) F1 AaaBBb (3n) 0,25 HẾT- ĐÁP ÁN NÀY CÓ 03 TRANG Giám khảo lưu ý: 1. Thí sinh có thể lấy các ví dụ khác nhau nhưng đúng mới cho điểm. 2. Bài tập học sinh có thể làm theo cách khác nhưng đúng mới cho điểm. 3. Điểm toàn bài không làm tròn./. DeThi.edu.vn
31. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 6 Së gi¸o dôc - ®µo t¹o ®Ò thi tuyÓn sinh líp 10 Nam ®Þnh M«n: SINH HỌC - §Ò chuyªn Thêi gian lµm bµi 150 phót, kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò §Ò thi gåm 01 trang Câu 1 (1,0 điểm). Tại sao ADN là cơ sở vật chất di truyền chủ yếu ở cấp độ phân tử? Câu 2 (2,0 điểm). Trình bày các đặc trưng cơ bản của quần thể? Nêu ý nghĩa thực tiễn khi nghiên cứu các đặc trưng đó? Câu 3 (1,0 điểm). Trình bày cơ chế phát sinh đột biến đa bội và cơ chế hình thành thể đa bội? Câu 4 (2,0 điểm). Xét ví dụ sau: Ở người, tính trạng nhóm máu được xác định như sau: Kiểu gen IAIA, IAIo xác định nhóm máu A; kiểu gen IBIB, IBIo xác định nhóm máu B; kiểu gen IOIo xác định nhóm máu O; kiểu gen IAIB xác định nhóm máu AB. Bố có nhóm máu B, mẹ có nhóm máu A. Con sinh ra có đứa có nhóm máu O, có đứa có nhóm máu AB. Sự di truyền tính trạng nhóm máu ở người có tuân theo quy luật phân li của Menđen không? Giải thích? Câu 5 (2,5 điểm). Ở một loài thực vật, khi cho lai hai cá thể bố mẹ thuần chủng khác nhau về 3 cặp tính trạng tương phản được F1 đồng loạt một kiểu hình. Cho F1 giao phối, ở F2 thu được tỉ lệ: DeThi.edu.vn
32. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn 3 cây thân cao, hoa tím, quả dài : 6 cây thân cao, hoa tím, quả tròn : 3 cây thân cao, hoa trắng, quả tròn : 1 cây thân thấp, hoa tím, quả dài : 2 cây thân thấp, hoa tím, quả tròn : 1 cây thân thấp, hoa trắng, quả tròn. Biện luận và viết sơ đồ lai từ P đến F1. Biết cả 3 tính trạng trên là tính trạng đơn gen, gen qui định màu sắc hoa liên kết hoàn toàn với gen qui định hình dạng quả và phân li độc lập với gen qui định chiều cao cây. Câu 6 (1,5 điểm). Một gen dài 5100Ao có A = 2G. Một đột biến liên quan tới 1 cặp nucleotit làm thay đổi 1 liên kết hidro nhưng không làm thay đổi chiều dài gen. Gen đột biến tự nhân đôi một số lần cần môi trường cung cấp 3507 nucleotit loại G. Xác định dạng đột biến và số nucleotit mỗi loại cung cấp cho quá trình tái bản trên của gen đột biến. Hết Hä vµ tªn thÝ sinh: Ch÷ ký cña gi¸m thÞ 1: . Sè b¸o danh: Ch÷ ký cña gi¸m thÞ 2: DeThi.edu.vn
33. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Híng dÉn chÊm m«n sinh häc Së gi¸o dôc - ®µo t¹o ®Ò thi tuyÓn sinh líp 10 Nam ®Þnh M«n: SINH HỌC - §Ò chuyªn Thêi gian lµm bµi 150 phót, kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò CÂU Ý NỘI DUNG ĐIỂM 1 (1,0 ADN là cơ sở vật chất di truyền chủ yếu ở cấp độ phân tử 1,0 điểm) Mang và bảo quản thông tin di truyền: 0,25 Thông tin di truyền là thông tin về toàn bộ cấu trúc protein của cơ thể. Trình tự sắp xếp các nucleotit trong ADN quy định trình tự sắp xếp các axit amin trong phân tử protein. Tính chất đặc trưng: 0,25 Mỗi ADN được đặc trưng bởi số lượng, thành phần và trật tự sắp xếp các nucleotit trong cấu trúc. Hàm lượng ADN trong mỗi tế bào có tính chất đặc trưng cho mỗi loài sinh vật. Tỉ lệ (A + T)/(G + X) mang tính đặc trưng cho mỗi loài sinh vật. Truyền đạt thông tin di truyền 0,25 ADN có khả năng tự nhân đôi: duy trì tính đặc trưng và ổn định Tính đặc trưng của ADN được duy trì ổn định qua các thế hệ tế bào và thế hệ cơ thể nhờ: Cơ chế nhân đôi và phân li của ADN cùng NST trong nguyên phân ổn đinh qua các thế hệ tế bào. Cơ chế nhân đôi, phân li và tổ hợp của ADN cùng NST trong nguyên phân, giảm phân và thụ tinh ổn định qua các thế hệ cơ thể ADN có khả năng tổng hợp ARN từ đó làm khuôn để tổng hợp protein Có khả năng đột biến 0,25 2 (2,0 Đặc trưng của quần thể 2,0 điểm) Đặc trưng về tỉ lệ giới tính 0,25 - Khái niệm: Tỉ lệ giới tính là tỉ lệ giữa số lượng cá thể đực/cá thể cái. Tỉ lệ giới tính thay đổi tuỳ theo nhóm tuổi của quần thể và phụ thuộc vào đặc điểm di truyền của loài, sự tử vong không đồng đều giữa cá thể đực DeThi.edu.vn
34. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn và cái, điều kiện môi trường như nhiệt độ, ánh sáng, , ngoài ra, tỉ lệ giới tính còn phụ thuộc vào cách tham gia sinh sản của các cá thể trong quần thể. - Ý nghĩa thực tiễn: ứng dụng trong chăn nuôi gia súc ghép đôi có hiệu 0,25 quả và khai thác bền vững nguồn tài nguyên. Đặc trưng về thành phần nhóm tuổi 0,25 Quần thể có nhiều nhóm tuổi, mỗi nhóm tuổi có ý nghĩa sinh thái khác nhau. Các nhóm Ý nghĩa sinh thái tuổi Nhóm tuổi Các cá thể lớn nhanh, do vậy nhóm này có vai trước sinh trò chủ yếu làm tăng trưởng khối lượng và kích sản thước của quần thể. Nhóm tuổi Khả năng sinh sản của các cá thể quyết định mức sinh sản của quần thể. sinh sản Nhóm tuổi Các cá thể không còn khả năng sinh sản nên không ảnh hưởng tới sự phát triển của quần thể. sau sinh sản - Thành phần nhóm tuổi của quần thể được biểu thị bằng hình tháp. 0,25 Dạng hình tháp phát triển có đáy rộng. Dạng ổn định có đáy rộng vừa phải, cạnh tháp xiên ít hoặc đứng. Dạng giảm sút có đáy hẹp, nhóm có tuổi trung bình lớn hơn nhóm tuổi thấp. - Ý nghĩa thực tiễn: Vận dụng khai thác tài nguyên hợp lí, có hiệu quả. 0,25 Đặc trưng về mật độ 0,25 - Mật độ quần thể là số lượng hay khối lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích. Mật độ quần thể không cố định mà thay đổi theo mùa, theo năm 0,25 và phụ thuộc vào chu kì sống của sinh vật. Chỉ số mật độ quần thể cho ta biết số lượng của quần thể sẽ tăng hay giảm. Ý nghĩa thực tiễn: ứng dụng trong chăn nuôi, trồng trọt, tận dụng nguồn 0,25 thức ăn, tiết kiệm không gian nuôi trồng. 3 (1,0 Cơ chế phát sinh đột biến đa bội và cơ chế hình thành thể đa bội 1,0 điểm) Cơ chế phát sinh đột biến đa bội: 0,5 DeThi.edu.vn
35. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Dưới tác động của các tác nhân vật lí (tia phóng xạ, thay đổi nhiệt độ đột ngột ) hoặc tác nhân hóa học (conxixin ) vào tế bào trong quá trình phân bào hoặc ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong cơ thể gây ra sự không phân li của tất cả các cặp nhiễm sắc thể trong quá trình phân bào (nguyên phân và giảm phân). Cơ chế hình thành thể đa bội: 0,25 Trong nguyên phân: Tác nhân gây đột biến tác động lên quá trình nguyên phân của tế bào sinh dưỡng (2n) hoặc tế bào hợp tử làm cho tất cả các nhiễm sắc thể không phân li tạo ra tế bào có số lượng nhiễm sắc thể tăng lên gấp đôi. Tế bào (hợp tử) đột biến này phát triển thành cơ thể đột biến. Tế bào sinh dưỡng đột biến phát triển thành cành tứ bội trên cây lưỡng bội, cho sinh sản sinh dưỡng thu được thể đột biến. Trong giảm phân: Tác nhân gây đột biến tác động lên quá trình giảm 0,25 phân của tế bào sinh giao tử (2n) làm cho tất cả các nhiễm sắc thể không phân li tạo ra giao tử có số lượng nhiễm sắc thể tăng lên gấp đôi. Giao tử đột biến này thụ tinh với các giao tử khác tạo thành hợp tử và phát triển thành cơ thể đột biến. 4 (2,0 2,0 điểm) Xét sự di truyền tính trạng nhóm máu ở người: 0,5 Bố nhóm máu B, mẹ nhóm máu A sinh ra con có nhóm máu O có kiểu gen IOIo đã nhận Io của bố và Io của mẹ. Con có nhóm máu AB có kiểu gen IAIB nhận IA từ mẹ, nhận IB từ bố. P cho 2 loại giao tử với tỉ lệ ngang nhau, tuân theo quy luật phân li của Menđen. (Học sinh giải thích bằng sơ đồ lai cũng cho điểm tối đa) Giải thích Nội dung của quy luật phân li: 0,5 Trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P. - Theo Menđen: 0,25 Mỗi tính trạng do một cặp nhân tố di truyền qui định. Cơ thể F1 chứa cả nhân tố di truyền của bố và nhân tố di truyền của mẹ. Cặp nhân tố di truyền này không hoà lẫn vào nhau nên khi giảm phân chúng phân li thành 2 loại giao tử. - Theo di truyền học hiện đại: 0,5 DeThi.edu.vn
36. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Nhân tố di truyền chính là gen, trong tế bào sinh dưỡng hoặc tế bào sinh dục sơ khai, nhiễm sắc thể luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng thì gen cũng tồn tại thành cặp alen tương ứng. Trong giao tử nhiễm sắc thể tồn tại thành từng chiếc trong cặp thì gen cũng tồn tại thành từng alen tương ứng. Khi giảm phân hình thành giao tử do có sự phân li của cặp nhiễm sắc thể 0,25 tương đồng dẫn đến sự phân li của cặp gen tương ứng cho nên trong giao tử, mỗi giao tử chỉ chứa một alen và tỉ lệ 2 loại giao tử này là ngang nhau. 5 (2,5 Bài tập 2,5 điểm) Xét riêng từng cặp tính trạng: 0,25 - Xét tính trạng chiều cao thân P thuần chủng, khác nhau 1 cặp tính trạng tương phản, tính trạng đơn gen, F1 đồng tính, F2 phân tính: Cao/ thấp = 3/1 => Cao là tính trạng trội so với thấp. Qui ước: A qui định tính trạng thân cao; a qui định tính trạng thân thấp. F1 dị hợp 1 cặp gen Aa. P : AA x aa - Xét tính trạng màu sắc hoa 0,25 P thuần chủng, khác nhau 1 cặp tính trạng tương phản, tính trạng đơn gen, F đồng tính, F phân tính: Tím/ trắng = 3/1 1 2 => Hoa tím là tính trạng trội so với hoa trắng. Qui ước: B qui định tính trạng hoa tím; b qui định tính trạng hoa trắng. F1 dị hợp 1 cặp gen Bb. P : BB x bb - Xét tính trạng hình dạng quả 0,25 P thuần chủng, khác nhau 1 cặp tính trạng tương phản, tính trạng đơn gen, F1 đồng tính, F2 phân tính: Tròn/ dài = 3/1 => quả tròn là tính trạng trội so với quả dài. Qui ước: D qui định tính trạng quả tròn; d qui định tính trạng quả dài. F1 dị hợp 1 cặp gen Dd. P : DD x dd Vậy F1 dị hợp 3 cặp gen Aa, Bb, Dd. 0,25 Xét chung cả 3 tính trạng: 2 cặp gen Bb và Dd liên kết hoàn toàn và phân 0,25 li độc lập với cặp gen Aa. ở F2 phân li 3 : 6 : 3 : 1 : 2 : 1 = (3 : 1) x (1: 2: 1) DeThi.edu.vn
37. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Kiểu gen của F1 là Aa Bd/bD 0,25 Kiểu gen của P: AA Bd/Bd x aa bD/bD 0,25 hoặc aa Bd/Bd x AA bD/bD 0,25 Sơ đồ lai: P : aa Bd/Bd x AA bD/bD 0,25 Sơ đồ lai: P : AA Bd/Bd x aa bD/bD 0,25 6 (1,5 1,5 điểm) Gen ban đầu 0,25 Số nucleotit của gen ban đầu N = (L/3,4Ao ) x 2 = (5100Ao/3,4Ao ) x 2 = 3000 (nucleotit) A + G = 3000/2 0,25 A = 2G => A = T = 1000 (nucleotit) G = X = 500 (nucleotit) Gen đột biến: 0,25 Chiều dài gen không đổi, thay đổi 1 liên kết hidro => đột biến thay thế 1 cặp nucleotit (A - T bằng G - X hoặc ngược lại) Môi trường cung cấp 3507 nucleotit loại G. 0,25 Nếu đột biến thay 1 cặp A - T bằng G - X thì ở gen đột biến có: G = X = 501 nucleotit A = T = 999 nucleotit Môi trường cung cấp cho gen đột biến tự nhân đôi: 0,25 X = G = (2k - 1) x 501 = 3507 => k = 3 A = T = (2k - 1) x 999 = (23 - 1) x 999 = 6993. Nếu đột biến thay 1 cặp G - X bằng A - T thì 0,25 G = X = 499 nucleotit A = T = 1001 nucleotit Môi trường cung cấp cho gen đột biến tự nhân đôi: X = G = (2k - 1) x 499 = 3507 => k lẻ => loại DeThi.edu.vn
38. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Chú ý: - Phần bài tập, học sinh giải theo cách khác nếu kết quả đúng và hợp lí thì vẫn cho điểm tối da. - Điểm của bài là tổng điểm thành phần không làm tròn. DeThi.edu.vn
39. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 7 Së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o §Ò thi tuyÓn sinh líp 10 THPT Chuyªn H­ng Yªn M«n: Sinh häc Thêi gian: 150 phót (kh«ng kÓ giao ®Ò) §Ò chÝnh thøC . A. phÇn tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (5,0 ®iÓm) I. H·y chän c©u tr¶ lêi ®óng vµo tê bµi lµm cña m×nh. C©u 1: C¸c ho¹t ®éng x¶y ra trong gi¶m ph©n mµ kh«ng x¶y ra trong nguyªn ph©n: A. NhiÔm s¾c thÓ (NST) ph©n li vÒ 2 cùc cña tÕ bµo; B. NST xÕp trªn mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo; C. Ph©n ®«i NST, NST kÐp ph©n li vÒ 2 cùc cña tÕ bµo; D. TiÕp hîp NST, NST kÐp ph©n li vÒ 2 cùc cña tÕ bµo. C©u 2. T¹i sao biÕn dÞ tæ hîp chØ x¶y ra trong sinh s¶n h÷u tÝnh? A. V× th«ng qua gi¶m ph©n (ph©n li ®éc lËp, tæ hîp tù do cña c¸c cÆp gen t­¬ng øng) ®· t¹o ra sù ®a d¹ng cña c¸c giao tö; B. V× trong thô tinh, c¸c giao tö kÕt hîp víi nhau mét c¸ch ngÉu nhiªn ®· t¹o ra nhiÒu tæ hîp gen; C. V× trong qu¸ tr×nh gi¶m ph©n ®· cã nh÷ng biÕn ®æi cña c¸c gen; D. C¶ A vµ B ®óng. C©u 3. Theo nguyªn t¾c bæ sung trong ph©n tö ADN th× vÒ mÆt sè l­îng ®¬n ph©n nh÷ng tr­êng hîp nµo sau ®©y lµ ®óng: A. A + T = G + X; C. A + T + G = A + X + G; B. A = T; G = X; D. A + X + T = G + X + T. C©u 4. Mét ®o¹n ph©n tö ADN cã 60 chu kú xo¾n. Sè nuclª«tit trªn ®o¹n ADN ®ã lµ: A. 6000 nuclª«tit; C. 1.200 nuclª«tit; B. 600 nuclª«tit; D. 1.200 cÆp nuclª«tit. C©u 5. Pr«tªin thùc hiÖn ®­îc chøc n¨ng cña m×nh chñ yÕu ë nh÷ng bËc cÊu tróc nµo sau ®©y? A. CÊu tróc bËc 1; C. CÊu tróc bËc 2 vµ bËc 3; B. CÊu tróc bËc 1 vµ bËc 2; D. CÊu tróc bËc 3 vµ bËc 4. C©u 6. Qu¸ tr×nh tæng hîp ARN diÔn ra: A. Trong nh©n tÕ bµo, trªn 2 m¹ch cña gen; B. Trong nh©n tÕ bµo ®èi víi mARN, ngoµi nh©n tÕ bµo ®èi víi tARN vµ rARN; C. Theo nguyªn t¾c bæ sung trªn hai m¹ch cña gen; D. Theo nguyªn t¾c bæ sung trªn m¹ch khu«n cña gen. DeThi.edu.vn
40. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn C©u 7. C¬ chÕ h×nh thµnh thÓ ®a béi lµ: A.TÊt c¶ c¸c cÆp NST kh«ng ph©n ly; B. Rèi lo¹n ph©n li cña vµi cÆp NST; C. Rèi lo¹n trong qu¸ tr×nh nh©n ®«i cña ADN; D. Rèi lo¹n ph©n ly cña mét cÆp NST. C©u 8. BÖnh nµo sau ®©y ë ng­êi lµ do ®ét biÕn cÊu tróc NST: A. BÖnh T¬cn¬; C. BÖnh ung th­ m¸u; B. BÖnh m¸u khã ®«ng; D. BÖnh §ao. C©u 9. Tr­êng hîp nµo sau ®©y thuéc thÓ ®a béi: A. 2n + 1; C. 2n - 1; B. 2n + 2; D. Bé NST t¨ng lªn gÊp béi. C©u 10. C¸c bÖnh nµo sau ®©y di truyÒn liªn kÕt víi giíi tÝnh: A. BÖnh §ao, ung th­ m¸u; C. BÖnh mï mµu ®á vµ mµu lôc, bÖnh m¸u khã ®«ng; B. BÖnh b¹ch t¹ng; D. BÖnh m¸u khã ®«ng, bÖnh §ao. C©u 11. Sù kiÖn quan träng nhÊt trong thô tinh lµ: A. Sù kÕt hîp 1 giao tö ®ùc víi 1 giao tö c¸i; B. Sù kÕt hîp nh©n cña 2 giao tö ®¬n béi; C. Sù tæ hîp bé NST cña giao tö ®ùc vµ c¸i; D. Sù t¹o thµnh hîp tö. C©u 12. Gen A bÞ ®ét biÕn thµnh gen a. Gen a dµi h¬n gen A 3,4A0. §©y lµ ®ét biÕn d¹ng: A. MÊt cÆp nuclª«tit; C. Thay cÆp nuclª«tit; B. Thªm cÆp nuclª«tit; D. C¶ B vµ C ®óng. C©u 13. BÖnh §ao lµ: A. §ét biÕn thÓ dÞ béi 2n-1; C. §ét biÕn thÓ dÞ béi 2n-2; B. §ét biÕn thÓ dÞ béi 2n+1; D. §ét biÕn thÓ ®a béi. C©u 14. ¦u thÕ lai biÓu hiÖn râ nhÊt trong tr­êng hîp: A. Lai kh¸c thø; C. Lai kh¸c dßng; B. Lai gi÷a c¸c c¸ thÓ cã cïng chung dßng hä; D. Lai kh¸c loµi. C©u 15: QuÇn x· sinh vËt nµo trong c¸c hÖ sinh th¸i sau ®­îc coi lµ æn ®Þnh nhÊt? A. Mét c¸i hå; C. Mét ®ång cá; B. Mét khu rõng; D. Mét ®Çm lÇy. II. H·y t×m c¸c côm tõ phï hîp ®iÒn vµo chç trèng thay cho c¸c sè (1), (2), (3) vµo tê bµi lµm ®Ó hoµn thiÖn c¸c c©u sau: DeThi.edu.vn
41. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn C©u 16. Tréi kh«ng hoµn toµn lµ hiÖn t­îng (1) trong ®ã kiÓu h×nh cña c¬ thÓ lai F1 biÓu hiÖn (2) trung gian gi÷a bè vµ mÑ, cßn F2 cã (3) kiÓu h×nh lµ 1 tréi : 2 trung gian : 1 lÆn. C©u 17. ChÝnh sù ph©n li (1) cña c¸c cÆp tÝnh tr¹ng ®· ®­a ®Õn sù (2) l¹i c¸c (3) cña P lµm xuÊt hiÖn c¸c (4) kh¸c P ®­îc gäi lµ biÕn dÞ tæ hîp. C©u 18. B¶n chÊt cña gen (1) mçi gen cã cÊu tróc lµ (2) ph©n tö ADN, l­u gi÷ (3) qui ®Þnh cÊu tróc cña (4) pr«tªin. C©u 19. C¸c ®ét biÕn NST vµ (1) gen g©y ra c¸c bÖnh di truyÒn (2) vµ c¸c dÞ tËt (3) ë ng­êi. Ng­êi ta cã thÓ nhËn biÕt c¸c bÖnh nh©n §ao, T¬cn¬ qua (4) . C©u 20. HËu qu¶ cña « nhiÔm m«i tr­êng lµ lµm ¶nh h­ëng tíi (1) vµ g©y ra (2) cho con ng­êi vµ sinh vËt. Tr¸ch nhiÖm cña (3) chóng ta lµ ph¶i (4) ®Ó chèng « nhiÔm, gãp phÇn b¶o vÖ (5) cña chÝnh m×nh vµ cho c¸c thÕ hÖ mai sau. B. phÇn tù luËn (5,0 ®iÓm) C©u I: (1,0 ®iÓm) ThÕ nµo lµ di truyÒn liªn kÕt? HiÖn t­îng nµy ®· bæ sung cho qui luËt ph©n li ®éc lËp cña Men®en nh­ thÕ nµo? C©u II: (1,0 ®iÓm) Bé nhiÔm s¾c thÓ cña mét loµi sinh vËt 2n = 24. 1) Cã bao nhiªu nhiÔm s¾c thÓ (NST) ®­îc dù ®o¸n ë thÓ tam béi, thÓ tø béi? 2) C¬ chÕ h×nh thµnh c¸c d¹ng ®a béi thÓ trªn? C©u III: (1,0 ®iÓm) Mét ®o¹n ADN gåm 20 cÆp nuclª«tit. Gi¶ sö cã 1 ®ét biÕn: thªm 1 cÆp A-T vµo ®o¹n ADN nªu trªn. 1) TÝnh chiÒu dµi ®o¹n ADN bÞ ®ét biÕn. 2) BiÓu thøc A + G = T + X cßn ®óng hay kh«ng ®èi víi ®o¹n ADN bÞ ®ét biÕn? V× sao? C©u IV: (1,5 ®iÓm) 1) Nªu sù kh¸c nhau gi÷a nhiÔm s¾c thÓ kÐp vµ cÆp nhiÔm s¾c thÓ t­¬ng ®ång. 2) Nªu nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a nguyªn ph©n vµ gi¶m ph©n. C©u V: ( 0,5 ®iÓm) Cho c¸c chuçi thøc ¨n sau: 1) Cá Dª Hæ VSV 2) Cá Thá Hæ VSV 3) Cá Thá MÌo rõng VSV 4) Cá Thá C¸o VSV 5) Cá Thá C¸o Hæ VSV 6) Cá Gµ C¸o VSV 7) Cá Gµ MÌo rõng VSV Tõ c¸c chuçi thøc ¨n trªn, h·y x©y dùng mét l­íi thøc ¨n theo s¬ ®å sau: DeThi.edu.vn
42. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn (2) (5) (1) (3) (6) VSV (4) (7) HÕt Hä tªn thÝ sinh: Ch÷ ký cña c¸n bé coi thi sè 1 Sè b¸o danh: Phßng thi sè: DeThi.edu.vn
43. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Së gd & ®t H­íng dÉn chÊm H­ng yªn ®Ò thi tuyÓn sinh vµo líp 10 THPT chuyªn M«n: Sinh häc §Ò chÝnh thøc A. PhÇn tr¾c nghiÖm kh¸ch quan(5,0 ®iÓm) I. C©u tr¶ lêi ®óng: C©u A B C D C©u A B C D C©u 1 X C©u 8 X C©u 2 X C©u 9 X C©u 3 X C©u 10 X C©u 4 X C©u 11 X C©u 5 X C©u 12 X C©u 6 X C©u 13 X C©u 7 X C©u 14 X C©u 15 X C¸ch cho ®iÓm: Mçi c©u tr¶ lêi ®óng ®­îc 0,25 ®iÓm. II. C¸c côm tõ phï hîp: Côm tõ (1) (2) (3) (4) (5) C©u C©u 16 di truyÒn tÝnh tr¹ng tØ lÖ C©u 17 ®éc lËp tæ hîp tÝnh tr¹ng kiÓu h×nh C©u 18 ADN mét ®o¹n m¹ch th«ng tin mét lo¹i C©u 19 ®ét biÕn nguy hiÓm bÈm sinh h×nh th¸i C©u 20 søc khoÎ nhiÒu bÖnh mçi ng­êi hµnh ®éng m«i tr­êng sèng C¸ch cho ®iÓm: - Céng tæng tÊt c¶ c¸c côm tõ ®óng cña 5 c©u (16,17,18,19,20) l¹i; - Cø ®óng 4 côm tõ ®­îc 0,25 ®iÓm. Sè d­ cßn l¹i, nÕu d­ 2 côm tõ trë lªn ®­îc 0,25 ®iÓm, cßn d­ 1 côm tõ th× kh«ng cho ®iÓm. B. PhÇn tù luËn (5,0 ®iÓm) C©u I (1,0 ®iÓm ). Kh¸i niÖm: DTLK lµ hiÖn t­îng mét nhãm tÝnh tr¹ng ®­îc DT cïng nhau, ®­îc qui ®Þnh bëi c¸c gen trªn 1 NST cïng ph©n li trong qu¸ tr×nh ph©n bµo. 0,25®iÓm HiÖn t­îng DTLK ®· bæ sung : - Trong TB sè l­îng gen lín h¬n sè l­îng NST rÊt nhiÒu, nªn 1 NST ph¶i mang nhiÒu gen.C¸c gen ph©n bè theo chiÒu dµi cña NST vµ t¹o thµnh nhãm gen LK. 0,25®iÓm DeThi.edu.vn
44. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Sè nhãm LK ë mçi loµi th­êng øng víi sè NST trong bé ®¬n béi (n) cña loµi. VÝ dô ë ruåi giÊm cã 4 nhãm LK øng víi n = 4. 0,25®iÓm - Sù PL§L chØ ®óng trong tr­êng hîp c¸c cÆp gen qui ®Þnh c¸c cÆp tÝnh tr¹ng n»m trªn c¸c cÆp NST kh¸c nhau. Sù DTLK phæ biÕn h¬n sù di truyÒn PL§L. 0,25®iÓm C©u II (1,0 ®iÓm) 1) Sè NST ®­îc dù ®o¸n ë thÓ tam béi, tø béi: Mét loµi cã cã 2n = 24 n = 12 ThÓ tam béi: 3n = 3 X 12 = 36 ThÓ tø béi: 4n = 4 X 12 = 48. 0,25®iÓm 2) C¬ chÕ h×nh thµnh: - ThÓ tam béi: ®­îc h×nh thµnh do sù kÕt hîp cña giao tö 2n víi giao tö n b×nh th­êng trong thô tinh (2n + n =3n). 0,25®iÓm - ThÓ tø béi ®­îc h×nh thµnh b»ng 2 c¬ chÕ: + Nguyªn ph©n: c¸c NST ®· tù nh©n ®«i nh­ng kh«ng x¶y ra sù ph©n bµo. KÕt qu¶ lµm cho sè l­îng NST trong TB t¨ng lªn gÊp ®«i (2n 4n). 0,25®iÓm - Gi¶m ph©n vµ thô tinh: trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh giao tö, sù kh«ng ph©n li cña tÊt c¶ c¸c cÆp NST t­¬ng ®ång sÏ t¹o nªn giao tö 2n. Trong thô tinh, giao tö 2n kÕt hîp víi giao tö 2n t¹o nªn hîp tö 4n (2n + 2n = 4n). 0,25®iÓm C©u III (1,0 ®iÓm) 1) Mçi chu k× xo¾n cña ph©n tö ADN dµi 34A0 gåm 10 cÆp nuclª«tit mçi cÆp nuclª«tit cã chiÒu dµi lµ3,4A0. VËy, ®o¹n ADN bÞ ®ét biÕn cã chiÒu dµi lµ: (2 x 34A0) + 3,4A0 = 71,4A0. 0,5®iÓm 2) BiÓu thøc A + G = T + X cßn ®óng víi ®o¹n ADN bÞ ®ét biÕn, v× theo nguyªn t¾c bæ sung: A = T vµ G = X. 0,5®iÓm C©u IV (1,5®iÓm) 1) Sù kh¸c nhau gi÷a NST kÐp vµ cÆp NST t­¬ng ®ång: - NST kÐp: Lµ NST ®­îc t¹o ra tõ sù nh©n ®«i NST gåm 2 cr«matit gièng hÖt nhau ë t©m ®ång. 2 cr«matit ho¹t ®éng nh­ 1 thÓ thèng nhÊt vµ mang tÝnh chÊt 1 nguån gèc hoÆc cã nguån gèc tõ bè hoÆc cã ng­ån gèc tõ mÑ. 0,25®iÓm - CÆp NST t­¬ng ®ång: Lµ cÆp gåm 2 NST ®éc lËp gièng nhau vÒ h×nh d¹ng vµ kÝch th­íc. 2 NST cña cÆp t­¬ng ®ång ho¹t ®éng ®éc lËp víi nhau vµ mang tÝnh chÊt 2 nguån gèc, mét chiÝec cã nguån gèc tõ bè, 1 chiÕc cã ng­ên gèc tõ mÑ. 0,25®iÓm 2) Nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau * Gièng nhau: §Òu lµ h×nh thøc ph©n bµo cã thoi ph©n bµo. 0,25®iÓm * Kh¸c nhau: - Nguyªn ph©n lµ h×nh thøc ph©n bµo cña TB sinh d­ìng, cßn gi¶m ph©n lµ h×nh thøc ph©n bµo cña TB sinh dôc. 0,25®iÓm - Nguyªn ph©n gåm 1 lÇn ph©n bµo, gi¶m ph©n gåm 2 lÇn ph©n bµo. 0,25®iÓm - KÕt qu¶: ë nguyªn ph©n 2 TB con ®­îc sinh ra tõ TB sinh d­ìng cña c¬ thÓ mÑ vµ gi÷ nguyªn bé NST nh­ TB mÑ, cßn ë gi¶m ph©n tõ 1 TB mÑ ban ®Çu t¹o 4 TB con DeThi.edu.vn
45. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn víi bé NST gi¶m ®i 1 nöa. C¸c TB con nµy lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh giao tö. 0,25®iÓm C©u V (0,5 ®iÓm) (1). Cá; (2). Dª; (3). Thá; (4). Gµ; 5). Hæ; (6). C¸o; (7). MÌo rõng. DeThi.edu.vn
46. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 8 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT CHUYÊN TẠO Môn: Sinh học TỈNH NINH BÌNH Thời gian làm bài:150 phút (không kể thời gian ĐỀ THI CHÍNH THỨC giao đề) Đề thi gồm 08 câu trong 01 trang Câu 1 (1,0 điểm). 1. Kết quả lai phân tích ở F1 trong trường hợp di truyền độc lập khác trường hợp di truyền liên kết của 2 cặp tính trạng như thế nào? 2. Di truyền liên kết có ý nghĩa như thế nào trong chọn giống? Câu 2 (1,5 điểm). Ở cà chua tính trạng lá chẻ, quả đỏ là trội hoàn toàn so với lá nguyên, quả vàng. Trong một phép lai giữa 2 cây cà chua có lá chẻ, quả đỏ với nhau, trong số cây lai thu được người ta thấy có cây lá nguyên, quả vàng. Hãy xác định kiểu gen của P và lập sơ đồ cho phép lai trên. Biết rằng mỗi gen quy định 1 tính trạng và các gen nằm trên các nhiễm sắc thể khác nhau. Câu 3 (1,5 điểm). Ở cải bắp có bộ nhiễm sắc thể 2n = 18. Quan sát 1 nhóm tế bào gốc lá cải bắp đang tiến hành nguyên phân ở các kỳ khác nhau, người ta đếm được 720 nhiễm sắc thể bao gồm cả nhiễm sắc thể kép đang nằm trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào lẫn nhiễm sắc thể đơn đang phân li về 2 cực tế bào, trong đó số nhiễm sắc thể kép nhiều hơn số nhiễm sắc thể đơn là 144. Hãy xác định: 1. Các tế bào đang ở kỳ nào của nguyên phân? 2. Số lượng tế bào ở mỗi kỳ là bao nhiêu? Câu 4 (1,0 điểm). Người ta nghiên cứu trong tế bào của một đứa trẻ thấy có bộ nhiễm sắc thể là 44A + X. 1. Đứa trẻ trên bị hội chứng gì? 2. Nêu cơ chế hình thành và biểu hiện của hội chứng đó. Câu 5 (1,5 điểm). Một tế bào chứa 2 gen, ký hiệu là gen I và gen II. Khi các gen này được tái bản sau một số lần nguyên phân liên tiếp của tế bào, chúng đòi hỏi môi trường nội bào cung cấp 69750 nuclêôtit tự do. Tổng số nuclêôtit thuộc 2 gen đó trong tất cả các tế bào được hình thành sau các lần nguyên phân là 72000 nuclêôtit. Khi gen I tái bản 1 lần, môi trường nội bào cung cấp số nuclêôtit bằng 2/3 số nuclêôtit cần cho gen II tái bản 2 lần. Xác định số lần nguyên phân của tế bào và tính chiều dài của gen I, gen II. Biết rằng mọi diễn biến trong quá trình nguyên phân của tế bào là bình thường. Câu 6 (1,5 điểm). 1. Mô tả quá trình phát sinh giao tử cái ở động vật bằng sơ đồ. 2. Một tế bào sinh trứng có kiểu gen AaBb khi giảm phân tạo trứng, do đột biến trong giảm phân 1, cặp nhiễm sắc thể mang cặp gen Aa không phân li, giảm phân 2 bình thường. Hãy xác định tổ hợp gen trong trứng có thể được tạo thành. Câu 7 (1,0 điểm). 1. Một hệ sinh thái hoàn chỉnh bao gồm những thành phần chủ yếu nào? DeThi.edu.vn
47. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn 2. Một quần xã sinh vật có các sinh vật sau: Thực vật, thỏ, sâu, gà, ếch, rắn, diều hâu, vi sinh vật. Hãy vẽ lưới thức ăn hoàn chỉnh của quần xã sinh vật trên. Câu 8 (1,0 điểm). 1. Hãy giải thích tại sao các cành phía dưới của cây sống trong rừng lại sớm bị rụng? 2. Phân biệt quan hệ cộng sinh với quan hệ hội sinh. Mỗi hình thức lấy một ví dụ minh họa. HẾT DeThi.edu.vn
48. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Họ và tên thí sinh : Số báo danh: Họ và tên, chữ ký: Giám thị 1: Giám thị 2: SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM TỈNH NINH BÌNH ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT CHUYÊN (Hướng dẫn chấm này gồm 03 trang) I. Hướng dẫn chung. - Học sinh làm cách khác đúng bản chất cho điểm tối đa. - Điểm của bài thi làm tròn đến 0,25 điểm. II. Hướng dẫn chi tiết. Câu Đáp án Điểm 1. ( 0,5 điểm) Sự khác nhau về kết quả lai phân tích ở F1. - Di truyền độc lập: Hai cặp gen quy định 2 cặp tính trạng nằm trên 2 0,25 cặp NST khác nhau. Vì vậy khi giảm phân, F 1 cho 4 loại giao tử tỷ lệ 1:1:1:1 nên kết quả Fa tỉ lệ kiểu gen 1:1:1:1, tỉ lệ kiểu hình 1:1:1:1. - Di truyền liên kết: Hai cặp gen quy định 2 cặp tính trạng nằm trên 1 Câu 1 cặp NST. Vì vậy khi giảm phân, F cho 2 loại giao tử tỷ lệ 1:1 nên kết 1 0,25 (1,0 đ quả Fa tỉ lệ kiểu gen 1:1, tỉ lệ kiểu hình 1:1. iểm) 2. (0,5 điểm) Ý nghĩa của di truyền liên kết trong chọn giống: Đảm bảo sự di truyền bền vững của từng nhóm tính trạng được quy định bởi các gen trên một 0,5 NST. Vì vậy trong chọn giống có thể chọn các nhóm tính trạng tốt đi kèm nhau. - Quy ước: + Gen A quy định TT lá chẻ, gen a quy định TT lá nguyên. + Gen B quy định TT quả đỏ, gen b quy định TT quả vàng. 0,25 Câu 2 - Cây cà chua lá nguyên, quả vàng xuất hiện ở con lai có kiểu gen aabb 0,25 (1,5 đ cây này đã nhận 1 giao tử ab từ mẹ và 1 giao tử ab từ bố. iểm) - Bố, mẹ đều có lá chẻ, quả đỏ có kiểu gen A-B- mà lại cho giao tử ab. 0,5 Vậy bố và mẹ đều có kiểu gen P: AaBb. - Viết sơ đồ lai đúng. 0,5 1. (0,5 điểm) * Căn cứ vào dấu hiệu của NST: Câu 3 - NST kép đang tập trung trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào → 0,25 (1,5 đ các tế bào đang ở kỳ giữa của nguyên phân. iểm) - NST đơn đang phân li về 2 cực của tế bào → các tế bào đang ở kỳ sau 0,25 của nguyên phân. DeThi.edu.vn
49. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn 2. (1,0 điểm) * Gọi x là số NST kép, y là số NST đơn (x, y nguyên, dương) Theo bài ra: x + y = 720 x = 432 x – y = 144 y = 288 => Số tế bào đang ở kỳ giữa của nguyên phân là: 432 : 18 = 24 tế bào 0,5 => Số tế bào đang ở kỳ sau của nguyên phân là: 288 : (18 x 2) = 8 tế 0,5 bào 1. (0,25 điểm) Đứa trẻ trên bị hội chứng Tớcnơ. 0.25 2. (0,75 điểm) * Cơ chế hình thành: Câu 4 - Trong quá trình giảm phân cặp nhiễm sắc thể giới tính phân li không 0,25 (1,0 đ bình thường tạo giao tử có bộ nhiễm sắc thể 22A + 0. iểm) - Trong thụ tinh giao tử 22A + 0 kết hợp với giao tử bình thường 22A + X tạo hợp tử có bộ nhiễm sắc thể 44A + X gây nên hội chứng Tớcnơ. 0,25 (Học sinh có thể sơ đồ hoá). * Biểu hiện: Nữ lùn, cổ ngắn, tuyến vú không phát triển, lúc trưởng thành 0,25 không có kinh nguyệt, tử cung nhỏ, thường mất trí và không có con. - Số Nu của gen I và gen II trong tế bào là: 72000 – 69750 = 2250 0,25 - Tổng số tế bào con được hình thành sau nguyên phân là: 72000 : 2250 = 32 = 25 Vậy số lần nguyên phân của tế bào là 5 lần 0,25 Câu 5 - Tính số Nu: (1,5 đ Theo bài ra ta có: NI + NII = 2250 1 2 iểm) NI (2 - 1) = 2/3NII(2 - 1) NI = 1500 NII = 750 0,5 0 LI = 2550A 0,25 0 LII = 1275A 0,25 1. (0,75 điểm) Sự tạo noãn 2n Nguyên phân Noãn 0,25 Câu 6 nguyên 2n 2n (1,5 đ bào 2n noãn bào bậc 1 0,25 iểm) Thể Giảm phân 1 cực1 noãn bào n n bậc 2 0,25 Giảm phân 2 n n n Thể n trứng DeThi.edu.vn
50. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn cực 2 2. (0,75 điểm) - Ký hiệu kiểu gen của tế bào sinh trứng ở kỳ đầu, kỳ giữa của giảm phân 0,25 1 là AAaaBBbb. - Do kỳ sau 1 cặp NST mang cặp gen Aa không phân li nên có thể tạo ra 0,25 các tế bào con khi kết thúc ở giảm phân 1 là AAaaBB và bb hoặc AAaabb và BB. 0,25 - Loại trứng có thể được tạo ra là: AaB hoặc b hoặc Aab hoặc B. 1. (0,5 điểm) Các thành phần chủ yếu của hệ sinh thái: - Các thành phần vô sinh: Nước, không khí, nhiệt độ - Sinh vật sản xuất: Thực vật, tảo - Sinh vật tiêu thụ: Động vật ăn thực vật, động vật ăn động vật, thực vật 0,5 ăn động vật. - Sinh vật phân giải: Vi khuẩn, nấm Câu 7 2. (0,5 điểm) (1,0 đ iểm) Thỏ VSV Thực Sâu Ếch Rắn vật 0,5 Gà Diều hâu 1. (0,5 điểm) - Cành phía dưới của cây sẽ nhận được ít ánh sáng Mặt Trời hơn cành 0,25 mọc phía trên. - Cành thiếu ánh sáng, khả năng quang hợp của lá yếu, tạo được ít chất hữu cơ, lượng chất hữu cơ tích lũy không đủ bù lượng tiêu hao do hô hấp 0,25 và kèm theo khả năng lấy nước kém nên cành phía dưới bị héo dần và Câu 8 sớm rụng (tự tỉa). (1,0 đ 2. (0,5 điểm) iểm) Cộng sinh Hội sinh - Là mối quan hệ hai bên cùng có lợi. - Một bên có lợi còn bên kia không có lợi cũng không có hại. 0,25 - VD: Nấm và tảo sống với nhau tạo - VD: Địa y sống trên các cây 0,25 thành Địa y, thân gỗ, Hết DeThi.edu.vn
51. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 9 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: SINH HỌC (Đề thi gồm 02 trang) Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian phát đề) Câu 1 (2 điểm): a) Để xác định kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội là đồng hợp tử hay dị hợp tử, người ta dùng những phương pháp nào? Nêu cách làm . b) Ở lúa, cây thân cao (A) là trội hoàn toàn so với cây thân thấp (a) ; chín sớm (B) là trội hoàn toàn so với chín muộn (b). Cho giống lúa thân cao, chín sớm dị hợp tử về 2 cặp gen tự thụ phấn thì kết quả về kiểu gen và kiểu hình như thế nào? Biết rằng các gen đều liên kết hoàn toàn trên một nhiễm sắc thể (NST) thường. Câu 2 (2 điểm) a) Đột biến số lượng NST là gì? Nêu tên và số lượng của các kiểu bộ NST bị đột biến. b) Trình bày sự khác nhau giữa thường biến và đột biến. Câu 3 (1,5 điểm) Chọn từ hoặc cụm từ điền vào chỗ có dấu ở (1), (2), (3), (4), (5), (6) để hoàn chỉnh các câu sau : Gen là một đoạn mạch của (1) có chức năng di truyền xác định, được cấu tạo từ (2) nucleotit, mỗi loại nucleotit gồm (3) , trong đó thành phần cơ bản là (4) Trên mạch đơn, các nucleotit được liên kết với nhau bằng các liên kết (5) ; trên mạch kép, các cặp nucleotit liên kết với nhau bằng các liên kết (6) theo nguyên tắc bổ sung (A – T, G – X ). Câu 4 (2,5 điểm) Ở cải bắp có bộ NST 2n = 18. Quan sát 1 nhóm tế bào gốc lá cải bắp đang tiến hành nguyên phân ở các kỳ khác nhau, người ta đếm được 720 NST bao gồm cả NST kép đang nằm trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào lẫn NST đơn đang phân li về 2 cực tế bào, trong đó số NST kép nhiều hơn số NST đơn là 144. Hãy xác định: a) Các tế bào đang nguyên phân ở kỳ nào? b) Số lượng tế bào ở mỗi kỳ là bao nhiêu? c) Nếu nhóm tế bào trên đều có nguồn gốc từ 1 tế bào khởi đầu thì chúng đã trải qua mấy đợt phân bào? DeThi.edu.vn
52. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Câu 5 (2 điểm) Ô nhiễm môi trường là gì? Nêu các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường? Tại sao cần phải ban hành Luật bảo vệ môi trường? Câu 6 (2 điểm) a) Thế nào là một nước có dạng tháp dân số trẻ và nước có dạng tháp dân số già? b) Việc phát triển dân số hợp lí của mỗi quốc gia có ý nghĩa như thế nào? Câu 7 (2 điểm) Trong phòng ấp trứng, người ta giữ nhiệt độ phòng ở 250C và cho thay đổi của độ ẩm không khí. Theo dõi kết quả tỉ lệ nở của trứng tằm tương ứng với độ ẩm thay đổi theo bảng sau : Độ ẩm 74% 76% 78% 80% 82% 84% 86% 88% 90% 92% 94% 96% Tỉ lệ nở 0 5 20 40 50 70 80 90 70 40 5 0 a) Vẽ sơ đồ tác động của độ ẩm lên sự phát triển của trứng tằm. b) Tìm giá trị độ ẩm không khí gây hại thấp, gây hại cao và điểm cực thuận. Câu 8 (3 điểm) Một phân tử mARN dài 4080A0 có mA – mG = 100 ribonucleotit và mU – mX = 140 ribonucleotit. Hãy tính : a) Số nucleotit mỗi loại của gen đã tổng hợp nên phân tử mARN trên. b) Số nucleotit mỗi loại trên mỗi mạch của gen, biết mạch 2 mang mã gốc có T2 – A2 = 80. c) Số ribonucleotit mỗi loại mà môi trường cần cung cấp nếu gen trên sao mã 3 lần. Câu 9 (3 điểm) Ở người, gen chi phối nhóm máu có 3 alen : IA, IB trội hoàn toàn so với IO ; từ đó tạo nên 4 nhóm máu như sau: - Kiểu gen IAIA và IAIO cho nhóm máu A. - Kiểu gen IBIB và IBIO cho nhóm máu B. - Kiểu gen IAIB cho nhóm máu AB. - Kiểu gen IOIO cho nhóm máu O. Giả sử có 3 cặp vợ chồng và 3 cháu bé. Trong đó: - Cặp 1: Chồng có nhóm máu B, vợ có nhóm máu A. DeThi.edu.vn
53. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Cặp 2: Chồng có nhóm máu AB, vợ có nhóm máu B. - Cặp 3: Chồng có nhóm máu AB, vợ có nhóm máu O. - Cháu X có nhóm máu B. - Cháu Y có nhóm máu O. - Cháu Z có nhóm máu AB. Vận dụng kiến thức di truyền, em hãy tìm cặp bố mẹ của 3 cháu bé trên. -HẾT- ___ HOÏ VAØ TEÂN THÍ SINH : Số báo danh: . Chữ ký giám thị 1: .Chữ ký giám thị 2: DeThi.edu.vn
54. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN . ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM ĐỀ CHÍNH THỨC Môn : SINH HỌC Câu Nội dung Điểm a) - Phương pháp lai phân tích: ( Cách làm – viết sơ đồ lai) 0,5đ - Phương pháp tự thụ phấn ( Cách làm – viết sơ đồ lai) 0,5đ AB AB AB AB ab b) TH1: x => Tỉ lệ về KG: 1 : 2 : 1 ab ab AB ab ab 0,5đ 1 => Tỉ lệ về KH: 3 Thân cao, chín sớm : 1 thân thấp, (2đ) chín muộn Ab Ab Ab Ab aB 0,5đ TH2: x => Tỉ lệ về KG: 1 : 2 : 1 aB aB Ab aB aB => Tỉ lệ về KH: 1thân cao, chín muộn : 2 thân cao, chín sớm : 1 thân thấp, chín sớm. a) - Là những biến đổi số lượng xảy ra ở 1 hoặc 1 số cặp NST nào đó hoặc 0,25đ ở tất cả bộ NST 0,25đ - Thể dị bội : 2n +1, 2n – 1, 2n – 2 ( thể 3 nhiễm, thể 1 nhiễm, thể 0 0,25đ nhiễm) - Thể đa bội : 3n, 4n, Mỗi b) cặp ý 2 Thường biến Đột biến tương (2đ) -Những biến đổi ở kiểu hình -Những biến đổi trong vật chất di ứng -Ảnh hưởng trực tiếp của môi truyền đúng trường -Do tác nhân vật lí, hóa học, rối loạn được trao đổi chất 0,25đ -Không di truyền -Di truyền -Đồng loạt, có hướng xác định -Riêng lẻ, không định hướng -Thích nghi với điều kiện môi -Có hại, có lợi hoặc trung tính trường (1) : phân tử ADN (2) : 4 loại Mỗi 3 (3) : 3 thành phần ý (1,5đ) (4) : các bazơ nitơ đúng (5) : hóa trị được (6) : hiđrô 0,25đ a) Căn cứ vào dấu hiệu của NST: - NST kép đang tập trung trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào → các 0,5đ 4 TB đang ở kỳ giữa (2,5đ) - NST đơn đang phân li về 2 cực của tế bào → các TB đang ở kỳ sau 0,5đ b) Gọi x là số NST kép, y là số NST đơn (x, y phải nguyên,dương) Theo bài ra: x + y = 720 x = 432 DeThi.edu.vn
55. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn x – y = 144 y = 288 => Số tế bào đang ở kỳ giữa của nguyên phân là : 432 : 18 = 24 tế bào 0,5đ => Số tế bào đang ở kỳ sau của nguyên phân là : 288 : (18 x 2) = 8 tế bào 0,5đ c) Tổng số tế bào của cả nhóm là: 24 + 8 = 32 tế bào Gọi k là số đợt phân bào => 2k = 32 => k = 5 0,5đ - Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên bị bẩn, đồng thời 0,25đ các tính chất vật lí, hóa học, sinh học của môi trường bị thay đổi, gây tác hại tới đời sống con người và các sinh vật khác - Nêu đúng 5 tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường : 1,25đ + Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt (Mỗi (nguồn gốc, tác hại) ý + Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học (nguồn gốc, tác đúng hại) được 5 + Ô nhiễm do các chất phóng xạ (nguồn gốc, tác hại) 0,25đ) (2đ) + Ô nhiễm do các chất thải rắn (nguồn gốc, tác hại) + Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh (nguồn gốc, tác hại) - Sự cần thiết phải ban hành Luật Bảo vệ môi trường: 0,25đ + Điều chỉnh hành vi của cả xã hội để ngăn chặn, khắc phục các hậu quả xấu do hoạt động của con người và thiên nhiên gây ra cho môi trường tự 0,25đ nhiên. + Điều chỉnh việc khai thác, sử dụng các thành phần môi trường hợp lí để phục vụ sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước. a) Tháp dân số trẻ và tháp dân số già: - Một nước có dạng tháp dân số trẻ là nước có tỉ lệ trẻ em sinh ra hàng năm 0,25đ nhiều, tỉ lệ tử vong ở người trẻ tuổi cao, tuổi thọ trung bình thấp. - Một nước có dạng tháp dân số già là nước có tỉ lệ trẻ em sinh ra hàng năm 0,25đ ít, tỉ lệ tử vong ở người trẻ tuổi thấp, tuổi thọ trung bình cao. b) Ý nghĩa của việc phát triển dân số hợp lí: - Điều kiện để phát triển bền vững của mỗi quốc gia, tạo sự hài hòa giữa 0,5đ 6 phát triển kinh tế, xã hội với sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên, môi trường (2đ) của đất nước. 0,5đ - Không để dân số tăng quá nhanh, vì thế sẽ dẫn đến tình trạng thiếu nơi ở, thiếu nguồn thức ăn nước uống, gây ô nhiễm môi trường, tàn phá rừng và 0,5đ các nguồn tài nguyên khác. - Để đảm bảo tốt chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội, mọi người trong xã hội đều được nuôi dưỡng, chăm sóc và có điều kiện phát triển tốt. a) Vẽ sơ đồ đúng, chính xác theo số liệu trong bảng 1,25đ Tỉ lệ nở 90 (sai tỉ 80 lệ và 7 70 không (2đ) 60 có tên 50 sơ đồ 40 trừ 30 0,75đ) 20 DeThi.edu.vn
56. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn 10 Điểm gây hại thấp (74%) Điểm cực thuận(88%) Điểm gây hại cao (96%) 0 Độ ẩm (%) 70 80 90 100 0,75đ Sơ đồ sự phát triển của trứng tằm theo độ ẩm b) Điểm gây hại thấp : 74%, điểm gây hại cao : 96%, điểm cực thuận : 88% (Trả lời đúng mỗi ý được 0,25đ) 4080.2 0,25đ a) Ngen = = 2400 nucleotit 3,4 - Theo bài ra: mA – mG = 100 0,25đ mU – mX = 140 (mA + mU) – (mG + mX) = 240 Agen 0,25đ – Ggen = 240 (1) N 2400 - Theo NTBS: Agen + Ggen = = = 1200 (2) 0,25đ 2 2 Từ (1) và (2) ta có hệ pt: Agen – Ggen = 240 (1) Agen = Tgen = 720 Agen + Ggen = 1200 (2) Ggen = Xgen = 0,25đ 480 b) 0,25đ - Xét mạch 2 ta có : T2 – A2 = 80 A2 0,25đ 8 = 320 (3đ) T2 + A2 = Agen = Tgen = 720 T2 = 400 0,25đ + Theo nguyên tắc sao mã: A2 = mU = 320 , T2 = mA = 400 + Theo bài ra: mA – mG = 100 mà mA = 400 => mG = 300 = X2 mU – mX = 140 mà mU = 320 => mX = 180 = G2 0,25đ Vậy: A1 = T2 = 400 0,25đ T1 = A2 = 320 0,25đ G1 = X2 = 300 0,25đ X1 = G2 = 180 c) Khi gen sao mã 3 đợt thì : mA = 400 x 3 = 1200 mU = 320 x 3 = 960 mG = 300 x 3 = 900 mX = 180 x 3 = 540 ( Học sinh có thể làm bài theo cách khác, nếu đúng vẫn cho điểm tối đa ) Vì bài ra không cho biết KG trong nhóm máu của mỗi người (đồng hợp 0,25đ tử hay dị hợp tử) nên phải xét ở trạng thái tối đa (dị hợp). - Xét cặp vợ chồng thứ 3: P : IAIB x IOIO 0,5đ A , B O GtP : I I I 9 F : IAIO IBIO (3đ) Nhóm máu A Nhóm máu B => Con của cặp vợ chồng này phải thuộc nhóm máu A hoặc nhóm máu B, 0,5đ do đó bé Y và bé Z không phải là con của họ.Vậy bé X là con của họ - Xét cặp vợ chồng thứ 2: P : IAIB x IBIO 0,5đ A , B B O GtP : I I I , I A B A O B B B O F : I I I I I I I I DeThi.edu.vn
57. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Nhóm máu AB Nhóm máu A Nhóm máu B => Con của cặp vợ chồng này phải thuộc nhóm máu AB, nhóm máu A hoặc 0,5đ nhóm máu B, do đó bé Y không phải là con của họ.Vậy bé Z là con của họ Đến đây có thể kết luận : + Bé Y là con của cặp vợ chồng thứ 1 0,25đ + Bé Z là con của cặp vợ chồng thứ 2 0,25đ + Bé X là con của cặp vợ chồng thứ 3 0,25đ ( Học sinh có thể làm bài theo cách khác, nếu đúng vẫn cho điểm tối đa ) DeThi.edu.vn
58. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 10 SỞ GD & ĐT VĨNH PHÚC KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT CHUYÊN ĐỀ CHÍNH THỨC ĐỀ THI MÔN: SINH HỌC Dành cho học sinh thi vào lớp chuyên Sinh (Đề thi có 02 trang) Thời gian làm bài: 150 phút, không kể thời gian giao đề Câu 1 (1,0 điểm). a. Vì sao nói cấu trúc ADN trong tế bào của động vật bậc cao có sinh sản hữu tính chỉ ổn định tương đối? Biết rằng không có đột biến gen thể xảy ra. b. Cho một đoạn mạch của gen cấu trúc như sau: – A – T – G – X – G – T – X – T – G – (Mạch 1) – T – A – X – G – X – A – G – A – X – (Mạch 2) Xác định trình tự các đơn phân của đoạn mARN được tổng hợp từ mạch 2 của gen. Dựa vào cơ sở nào để xác định được trình tự các đơn phân trên đoạn mARN đó? Câu 2 (1,0 điểm). a. Nêu các cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử giúp vật chất di truyền có thể truyền qua các thế hệ tế bào và các cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử giúp vật chất di truyền biểu hiện ra thành kiểu hình. b. Những cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử được thực hiện dựa trên cơ sở của những nguyên tắc chung nào? Câu 3 (1,0 điểm). a. Tại sao từ một tế bào mẹ trải qua nguyên phân bình thường tạo ra hai tế bào con có bộ nhiễm sắc thể (NST) giống nhau và giống bộ NST của tế bào mẹ? Hãy cho biết cơ chế tạo ra tế bào có 2 nhân. b. Trong khẩu phần ăn của 1 số người ăn kiêng thịt màu đỏ, người ta thấy họ ăn rất nhiều thịt gà. Khi thảo luận về thành phần các chất trong cơ thể của nhóm người này, có 1 chuyên gia dinh dưỡng cho rằng: "Trong tế bào của những người này hầu như không có prôtêin của gà''. Em hày cho biết cơ sở khoa học của kết luận đó? Câu 4 (1,0 điểm). a. Một người đi bộ đội chống Mỹ ở vùng bị nhiễm chất độc màu da cam rất nặng, khi trở về trên cơ thể không có biểu hiện của dị tật bất thường. Khi lấy vợ bình thường sinh được 2 con gái và 1 con trai, nhưng cả 3 con đều bị dị tật bẩm sinh rất nặng. Hãy giải thích vì sao trong trường hợp này, bố không bị dị tật mà con lại bị dị tật? b. Ở một loài giao phối, xét 2 cặp nhiễm sắc thể tương đồng kí hiệu là Aa và Bb. Trong 2 cặp nhiễm sắc thể này mỗi cặp đều có một nhiễm sắc thể bị đột biến mất đoạn. Một cá thể cái của loài này giảm phân bình thường sẽ cho tối đa và tối thiểu bao nhiêu loại giao tử khác nhau về tổ hợp nhiễm sắc thể. Câu 5 (1,0 điểm). Bản chất quy luật phân li của Menđen dưới góc nhìn của di truyền học hiện đại? Nêu điều kiện nghiệm đúng cho quy luật phân li? Nếu điều kiện này không thỏa mãn thì sẽ dẫn đến hệ quả gì? Ý nghĩa của hệ quả đó? Câu 6 (1,0 điểm). Đem lai giữa 2 bố mẹ thuần chủng khác nhau về 3 cặp tính trạng tương phản, thu được F 1 đồng loạt cây hoa kép, tràng hoa đều, màu trắng. Cho F 1 giao phấn với cá thể khác chưa biết kiểu gen, thu được ở F2 gồm 4 loại kiểu hình với tỉ lệ: 3 cây hoa kép, tràng hoa đều, màu tím : 3 cây hoa kép, tràng không đều, màu trắng : 1 cây hoa đơn, tràng hoa đều, màu tím : 1 cây hoa đơn, tràng không đều, màu trắng. Biết rằng không có đột biến phát sinh và mỗi gen quy định một tính trạng. DeThi.edu.vn
59. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn a. Biện luận tìm quy luật di truyền chi phối các tính trạng trên. b. Xác định kiểu gen của F1 và kiểu gen của cá thể đem giao phấn với cây F1. Câu 7 (1,0 điểm). a. Tại sao trên thế giới rất khó có thể tìm thấy 2 người có kiểu gen giống nhau hoàn toàn, trừ trường hợp sinh đôi cùng trứng? b. Ở người, tính trạng tóc quăn là trội so với tính trạng tóc thẳng, gen quy định hình dạng tóc nằm trên NST thường. Hai vợ chồng đều có tóc quăn, người em gái của chồng và người em trai của vợ đều có tóc thẳng. Khả năng cặp vợ chồng này sinh 2 đứa con trai đều có tóc thẳng là bao nhiêu? Biết rằng ngoài em trai vợ và em gái chồng thì cả bên vợ và bên chồng không còn ai tóc thẳng nữa; 2 đứa con trai không phải là trường hợp sinh đôi cùng trứng. Câu 8 (1,0 điểm). a. Khâu quan trọng nhất trong công tác tạo giống mới mà các nhà khoa học phải quan tâm là gì? Vì sao để giữ những đặc tính tốt của giống, người ta không dùng phương pháp nhân giống hữu tính? b. Tại sao ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở thế hệ F1, sau đó giảm dần qua các thế hệ? Câu 9 (1,0 điểm). a. Các cá thể động vật cùng loài thường có xu hướng sống tụ tập thành từng đàn sẽ mang lại những lợi ích gì cho chúng? Về mặt sinh thái học, các nhà nghiên cứu thường dựa vào đâu để phân biệt các quần thể thuộc cùng 1 loài? b. Nghiên cứu một quần thể động vật cho thấy ở thời điểm ban đầu có 1000 cá thể. Quần thể này có tỉ lệ sinh là 4%/năm, tỉ lệ tử vong là 3%/năm, tỉ lệ xuất cư là 0,5%/năm, tỉ lệ nhập cư là 1%/năm. Sau 1 năm số lượng cá thể trong quần thể đó là bao nhiêu? Câu 10 (1,0 điểm). a. Em hãy cho biết địa y thể hiện mối quan hệ sinh thái nào giữa các sinh vật? Cho biết kiểu dinh dưỡng của các đối tượng sinh vật có trong địa y. b. Trong một hệ sinh thái có thể có những mối quan hệ sinh thái nào giữa các sinh vật? Hiện tượng khống chế sinh học phản ánh mối quan hệ sinh thái nào? . Hết . Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm Họ và tên thí sinh .SBD . DeThi.edu.vn
60. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn SỞ GD & ĐT VĨNH PHÚC KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT CHUYÊN HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: SINH HỌC (HDC có 04 trang) Dành cho học sinh thi vào lớp chuyên Sinh Câu 1 (1,0 điểm). a. Vì sao nói cấu trúc ADN trong tế bào của động vật bậc cao có sinh sản hữu tính chỉ ổn định tương đối? Biết rằng không có đột biến gen xảy ra. b. Cho một đoạn mạch của gen cấu trúc như sau: – A – T – G – X – G – T – X – T – G – (Mạch 1) – T – A – X – G – X – A – G – A – X – (Mạch 2) Xác định trình tự các đơn phân của đoạn mARN được tổng hợp từ mạch 2 của gen. Dựa vào cơ sở nào để xác định được trình tự các đơn phân trên mARN đó? Nội dung trả lời Điểm a. Cấu trúc ADN ổn định tương đối vì: - Có thể xảy ra đột biến cấu trúc NST -> Thay đổi cấu trúc ADN 0,25 - Có thể xảy ra trao đổi đoạn trong kì đầu giảm phân I -> Thay đổi cấu trúc ADN 0,25 b. - Trình tự các đơn phân trên đoạn mARN: – A – U – G – X – G – U – X– U – G – 0,25 - Cơ sở: Dựa theo nguyên tắc bổ sung A - U, T - A, G - X, X - G 0,25 Câu 2 (1,0 điểm). a. Nêu các cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử giúp vật chất di truyền có thể truyền qua các thế hệ tế bào và các cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử giúp vật chất di truyền biểu hiện ra thành kiểu hình. b. Những cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử được thực hiện dựa trên cơ sở của những nguyên tắc chung nào? Nội dung trả lời Điểm a. Cơ chế di truyền ở cấp độ phân tử: - Cơ chế di truyền phân tử giúp vật chất di truyền có thể truyền qua các thế hệ tế bào: Tổng hợp ADN (Tự sao, tự nhân đôi ADN, tái bản ADN, tái sinh ADN) 0,25 - Cơ chế di truyền giúp vật chất di truyền được biểu hiện ra kiểu hình: Tổng hợp ARN (Sao mã, phiên mã) và tổng hợp prôtêin (giải mã, dịch mã) 0,25 b. Nguyên tắc chung: - Nguyên tắc khuôn mẫu 0,25 - Nguyên tắc bổ sung 0,25 (HS có thể nói thêm nguyên tắc ngược chiều) Câu 3 (1,0 điểm). a. Tại sao từ một tế bào mẹ trải qua nguyên phân bình thường tạo ra hai tế bào con có bộ nhiễm sắc thể (NST) giống nhau và giống bộ NST của tế bào mẹ? Hãy cho biết cơ chế tạo ra tế bào có 2 nhân. b. Trong khẩu phần ăn của 1 số người ăn kiêng thịt màu đỏ, người ta thấy họ ăn rất nhiều thịt gà. Khi thảo luận về thành phần các chất trong cơ thể của nhóm người này, có 1 chuyên gia dinh dưỡng cho rằng: "Trong tế bào của những người này hầu như không có protein của gà''. Em hày cho biết cơ sở khoa học của kết luận đó? Nội dung trả lời Điểm a. - Do tất cả các cặp NST nhân đôi ở kì trung gian và phân ly đồng đều ở kì sau của quá trình nguyên phân 0,25 - Cơ chế tạo ra tế bào có 2 nhân: Do xảy ra phân chia nhân nhưng không phân chia tế bào chất 0,25 DeThi.edu.vn
61. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn b. Cơ sở khoa học: - Prôtêin gà vào hệ tiêu hóa người bị enzim tiêu hóa của người cắt nhỏ thành các aa tự do 0,25 - Hệ gen của người khác hệ gen của gà nên các tế bào người dịch mã tổng hợp các prôtêin đặc trưng cho người 0,25 Câu 4 (1,0 điểm). a. Một người đi bộ đội chống Mỹ ở vùng bị nhiễm chất độc màu da cam rất nặng, khi trở về trên cơ thể không có biểu hiện của dị tật bất thường. Khi lấy vợ bình thường sinh được 2 con gái và 1 con trai, nhưng cả 3 con đều bị dị tật bẩm sinh rất nặng. Hãy giải thích vì sao trong trường hợp này, bố không bị dị tật mà con lại bị dị tật? b. Ở một loài giao phối, xét 2 cặp nhiễm sắc thể tương đồng kí hiệu là Aa và Bb. Trong 2 cặp nhiễm sắc thể này mỗi cặp đều có một nhiễm sắc thể bị đột biến mất đoạn. Khi một cá thể cái giảm phân bình thường sẽ cho tối đa và tối thiểu bao nhiêu loại giao tử khác nhau về tổ hợp nhiễm sắc thể. Nội dung trả lời Điểm a. * Bố không bị dị tật vì: Cơ thể bố đã phát triển hoàn thiện các cơ quan 0,25 * Con bị dị tật vì: Người bố đã bị nhiễm chất độc da cam -> Tạo giao tử đột biến kết hợp với giao tử bình thường tạo hợp tử đột biến -> Con mang đột biến biểu hiện ra kiểu hình dị tật trong quá trình phát triển cá thể (chủ yếu ở giai đoạn phát sinh cơ quan) 0,25 b. - Số loại giao tử tối đa là 4 loại 0,25 - Số loại giao tử tối thiểu là 1 loại 0,25 Câu 5 (1,0 điểm). Bản chất quy luật phân li của Menđen dưới góc nhìn của di truyền học hiện đại? Nêu điều kiện nghiệm đúng cho quy luật phân li? Nếu điều kiện này không thỏa mãn thì sẽ dẫn đến hệ quả gì? Ý nghĩa của hệ quả đó? Nội dung trả lời Điểm * Bản chất QLPL: Quá trình giảm phân có sự phân li đồng đều của NST trong mỗi cặp NST -> sự phân li đồng đều của alen trong mỗi cặp alen 0,25 * Điều kiện nghiệm đúng: Quá trình giảm phân diễn ra bình thường 0,25 * Nếu điều kiện không thỏa mãn thì: Sẽ tạo ra giao tử mang đột biến biến số lượng NST -> Có thể tạo hợp tử mang đột biến số lượng NST -> Tạo cơ thể mang đột biến số lượng NST 0,25 * Ý nghĩa: Tạo nguồn biến dị di truyền -> Cung cấp nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống 0,25 Câu 6 (1,0 điểm). Đem lai giữa 2 bố mẹ thuần chủng khác nhau về 3 cặp tính trạng tương phản, thu được F1 đồng loạt cây hoa kép, tràng hoa đều, màu trắng. Cho F1 giao phấn với cá thể khác chưa biết kiểu gen, thu được ở F 2 gồm 4 loại kiểu hình với tỉ lệ: 3 cây hoa kép, tràng hoa đều, màu tím : 3 cây hoa kép, tràng không đều, màu trắng : 1 cây hoa đơn, tràng hoa đều, màu tím : 1 cây hoa đơn, tràng không đều, màu trắng. Biết rằng không có đột biến phát sinh và mỗi gen quy định một tính trạng. a. Biện luận tìm quy luật di truyền chi phối các tính trạng trên. b. Xác định kiểu gen của F1 và kiểu gen của cá thể đem giao phấn với cây F1. Nội dung trả lời Điểm DeThi.edu.vn
62. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn a. Biện luận tìm quy luật di truyền: - Theo bài ra ta có các tính trạng hoa kép, tràng hoa đều, màu trắng là các tính trạng trội so với các tính trạng lặn là hoa đơn, tràng không đều, màu tím. - Quy ước: A: hoa kép, a: hoa đơn B: tràng hoa đều b: tràng hoa không đều D: màu trắng d: màu tím. - Theo bài ra thì F1 dị hợp về 3 cặp alen (Aa, Bb, Dd). - Phân tích sự di truyền từng tính trạng: + Xét dạng hoa ở F2: Hoa kép : hoa đơn = 3 : 1 => F1: Aa x Aa + Xét hình dạng tràng hoa ở F2: Tràng hoa đều : tràng hoa không đều =1:1=> F1: Bb x bb + Xét màu sắc hoa ở F2 : Màu trắng : màu tím = 1:1 => F1: Dd x dd 0,25 - Phân tích sự di truyền đồng thời các tính trạng : + Xét dạng hoa và tràng hoa ở F2: (3 hoa kép : 1 hoa đơn) x (1 đều : 1 không đều) = 3 kép, đều : 3 kép, không đều : 1 đơn, đều : 1 đơn, không đều => Tỉ lệ này giống với tỉ lệ (F 2) bài ra => Gen quy định dạng hoa phân li độc lập với gen quy định hình dạng tràng hoa + Xét tràng hoa và màu sắc hoa ở F2: (1 đều : 1 không đều) x (1 trắng : 1 tím) = 1 đều, trắng : 1 đều, tím : 1 không đều, trắng : 1 không đều, tím => Tỉ lệ này khác với tỉ lệ (F2) bài ra => Gen quy định dạng hoa di truyền liên kết với gen quy định hình dạng tràng hoa. => Từ đó ta có thể suy ra gen quy định dạng hoa phân li độc lập với gen quy định tràng hoa và màu sắc hoa, còn gen quy định tràng hoa và màu sắc hoa di truyền liên kết với nhau 0,25 b. Kiểu gen của F1 và cây đem lai với F1: Theo bài ra ta thấy ở F2 tràng hoa đều luôn đi với màu hoa tím, còn tràng hoa không đều luôn đi với màu hoa trắng. + Kiểu gen của F1 di hợp 3 cặp là: Aa(Bd//bD) 0,25 + Kiểu gen của cây đem giao phấn với F1 là: Aa(bd//bd) 0,25 (HS làm theo cách khác đúng vẫn cho điểm tối đa) Câu 7 (1,0 điểm). a. Tại sao trên thế giới rất khó có thể tìm thấy 2 người có kiểu gen giống nhau hoàn toàn, trừ trường hợp sinh đôi cùng trứng? b. Ở người, tính trạng tóc quăn là trội so với tính trạng tóc thẳng, gen quy định hình dạng tóc nằm trên NST thường. Hai vợ chồng đều có tóc quăn, người em gái của chồng và người em trai của vợ đều có tóc thẳng. Khả năng cặp vợ chồng này sinh 2 đứa con trai đều có tóc thẳng là bao nhiêu? Biết rằng ngoài em trai vợ và em gái chồng thì cả bên vợ và bên chồng không còn ai tóc thẳng nữa; 2 đứa con trai không phải là trường hợp sinh đôi cùng trứng. Nội dung trả lời Điểm a. Vì: Bộ nhiễm sắc thể người 2n = 46: Do các NST phân ly độc lập trong giảm phân tạo ra tối đa 223 loại giao tử khác nhau về tổ hợp NST-> Tổ hợp tự do trong thụ tinh tạo ra tối đa 246 loại hợp tử khác nhau về tổ hợp NST (chưa kể trường hợp xảy ra trao đổi chéo trong giảm phân) 0,5 b. - Quy ước: Alen A quy định tóc quăn, alen a quy định tóc thẳng - Người em gái chồng và người em trai vợ đều có tóc thẳng => Có kiểu gen aa -> Bố mẹ chồng và bố mẹ vợ đều có kiểu gen Aa - Người vợ và chồng bình thường có kiểu gen 1/3AA hoặc 2/3Aa. - Xác suất sinh 2 đứa con trai bị bệnh là: (2/3 x 2/3) x (1/2x1/4)2 = 1/144 = 0,0069 0,5 Câu 8 (1,0 điểm). DeThi.edu.vn
63. Bộ 30 Đề thi chuyên Sinh vào lớp 10 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn a. Khâu quan trọng nhất trong công tác tạo giống mới mà các nhà khoa học phải quan tâm là gì? Vì sao để giữ những đặc tính tốt của giống, người ta không dùng phương pháp nhân giống hữu tính? b. Tại sao ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở thế hệ F1, sau đó giảm dần qua các thế hệ? Nội dung trả lời Điểm a. * Khâu quan trọng nhất là: Phải tạo được sự thay đổi trong vật chất di truyền -> Tạo nguồn nguyên liệu cho chọn lọc 0,25 * Vì: Nhân giống hữu tính có quá trình giảm phân và thụ tinh -> Tạo biến dị tổ hợp -> Không còn giữ nguyên đặc tính của giống 0,25 b. - Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 vì F1 có kiểu gen dị hợp 0,25 - Ưu thế lai giảm dần qua các thế hệ vì tỉ lệ kểu gen dị hợp giảm dần, tỉ lệ kiểu gen đồng hợp tăng dần qua các thế hệ, các gen lặn có hại được biểu hiện -> thoái hóa giống 0,25 Câu 9 (1,0 điểm). a. Các cá thể động vật cùng loài thường có xu hướng sống tụ tập thành từng đàn sẽ mang lại những lợi ích gì cho chúng? Về mặt sinh thái học các nhà nghiên cứu thường dựa vào đâu để phân biệt các quần thể thuộc cùng 1 loài? b. Nghiên cứu một quần thể động vật cho thấy ở thời điểm ban đầu có 1000 cá thể. Quần thể này có tỉ lệ sinh là 4%/năm, tỉ lệ tử vong là 3%/năm, tỉ lệ xuất cư là 0,5%/năm, tỉ lệ nhập cư là 1%/năm. Sau 1 năm số lượng cá thể trong quần thể đó là bao nhiêu? Nội dung trả lời Điểm a. * Ý nghĩa: Tăng khả năng tự vệ, thuận lợi trong tìm kiếm nguồn thức ăn, thuận lợi cho sinh sản 0,25 * Các nhà khoa học dựa vào các đặc trưng của quần thể: Mật độ, tỉ lệ giới tính, thành phần các nhóm tuổi 0,25 b. Số lượng cá thể của quần thể sau 1 năm là: 1000 + (4% x 1000 ) - (3% x 1000) - (0,5% x 1000) + (1% x 1000) = 1015 (Cá thể) 0,5 Câu 10 (1,0 điểm). a. Em hãy cho biết địa y thể hiện mối quan hệ sinh thái nào giữa các sinh vật? Cho biết kiểu dinh dưỡng của các đối tượng sinh vật có trong địa y. b. Trong một hệ sinh thái có thể có những mối quan hệ sinh thái nào giữa các sinh vật? Hiện tượng khống chế sinh học phản ánh mối quan hệ sinh thái nào? Nội dung trả lời Điểm a. * Địa y: Thể hiện mối quan hệ cộng sinh 0,25 * Kiểu dinh dưỡng của các sinh vật: Tự dưỡng (tảo hoặc vi khuẩn lam), dị dưỡng (nấm) 0,25 b. * Các mối quan hệ có thể có giữa các sinh vật trong hệ sinh thái: - Quan hệ cùng loài: Hỗ trợ, cạnh tranh. - Quan hệ khác loài: + Hỗ trợ: Gồm quan hệ cộng sinh, hợp tác, hội sinh. + Đối địch (đối kháng): Gồm quan hệ cạnh tranh, sinh vật này ăn sinh vật khác, kí sinh - vật chủ, ức chế cảm nhiễm 0,25 * Hiện tượng khống chế sinh học: Phản ánh mối quan hệ đối địch (đối kháng) 0,25 (HS kể đủ các mối quan hệ thuộc quan hệ đối địch vẫn cho điểm tối đa) DeThi.edu.vn