Đề thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh môn Địa lý Lớp 9 - Sở giáo dục và đào tạo Thừa Thiên Huế (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh môn Địa lý Lớp 9 - Sở giáo dục và đào tạo Thừa Thiên Huế (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LỚP 9 - NĂM HỌC ĐỀ CHÍNH THỨC Môn: Địa lí Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Đề thi gồm 2 trang Câu 1 (4 điểm) a. Để tất cả các điểm trên thế giới đều có chung một ngày 1/5 thì lúc đó ở nước ta là mấy giờ? Hãy giải thích cách tính. b. Mặt trời lên thiên đỉnh ở hai địa điểm A và B cách nhau 3 giờ 45 phút. Giả sử điểm A nằm ở kinh tuyến 1050Đ. Vậy điểm B nằm ở kinh tuyến nào? c. Tính nhiệt độ tại đỉnh núi cao 2500m biết rằng bên sườn khuất gió nhiệt độ tại độ cao 500m là 250c. Câu 2 (4 điểm) a. Cho bảng số liệu: Lượng mưa của các trạm khí tượng Huế và Thành phố Hồ Chí Minh theo các tháng ( đơn vị: mm) Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Huế 161,3 62,6 47,1 51,6 82,1 116,7 95,3 104,0 473,4 795,6 580,6 279,4 TP Hồ Chí 13,8 4,1 10,5 50,4 218,4 311,7 293,7 296,8 327,0 266,7 116,5 48,3 Minh (Nguồn: Sách giáo khoa địa lí lớp 8) So sánh sự khác biệt giữa lượng mưa của hai địa điểm trên và giải thích vì sao có sự khác biệt như trên. b. Đặc điểm cơ bản của nguồn lao động nước ta. Tại sao nước ta cần phải quan tâm giải quyết việc làm cho người lao động? Câu 3 (4 điểm) Cho bảng số liệu sau: Sản lượng than, dầu mỏ, điện của nước ta qua các năm Năm 1995 2000 2006 2010 Than (triệu tấn) 8,4 11,6 38,8 44,8 Dầu thô (triệu tấn) 7,6 16,3 16,8 15,0 Điện (tỉ KWh) 14,7 26,7 57,9 91,7 a. Vẽ biểu đồ thể hiện sản lượng than, điện và dầu mỏ của nước ta b. Rút ra nhận xét về sự tăng trưởng của các sản phẩm trên và giải thích. Câu 4 (5 điểm) Cho bảng: Diện tích gieo trồng của nước ta phân theo nhóm cây (nghìn ha) Năm 1990 2010 Tổng số 9040 14061,1 Cây lương thực 6474,6 8615,9
2. Cây công nghiệp 1199,3 2808,1 Cây thực phẩm, cây ăn quả, cây khác 1366,1 2637,1 a. Nhận xét về sự thay đổi quy mô và tỉ trọng diện tích gieo trồng của các nhóm cây.b. Tại sao nước ta cần phải đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng và chú trọng phát triển cây công nghiệp? Câu 5 (3 điểm) Căn cứ vào Atlat địa lí Việt Nam và những kiến thức đã học, hãy kể tên của các bộ phận hợp thành vùng biển nước ta. Chứng minh rằng vùng biển nước ta có tiềm năng thủy hải sản phong phú và đa dạng. Tại sao nước ta cần đẩy mạnh hoạt động đánh bắt thủy hải sản xa bờ? 1 Hết Ghi chú: Giám thị không giải thích gì thêm; Thí sinh được sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam do nhà xuất bản giáo dục ấn hành. Họ và tên thí sinh: ; Số báo danh: Chữ ký của giám thị 1: ; Chữ ký của giám thị 2:
3. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LỚP 9 - NĂM HỌC 2014 – 2015 Môn:Địa Lí ĐỀ CHÍNH THỨC HƯỚNG DẪN CHẤM – ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM (Văn bản gồm 4 trang) CÂU NỘI DUNG CƠ BẢN ĐIỂM nnCâu a. Để tất cả các điểm trên thế giới đều có chung 1.5 1 một ngày 1/5 thì lúc đó ở nước ta là mấy giờ? Hãy giải thích (4đ) cách tính. - Lúc đó nước ta là 19 giờ 0,5 Giải thích: - Để 2 bên đông và tây kinh tuyến đổi ngày đều có cùng 0,5 một ngày thì lúc đó bên tây chưa hết ngày cũ, bên đông chưa sang ngày mới. Như vậy múi giờ 12 chứa kinh tuyến đổi ngày lúc đó phải là 24 giờ (hay 0 giờ ngày hôm sau). - Múi giờ thứ 12 là 24 giờ ngày 1/5 thì Việt Nam múi giờ 7 0,5 sẽ có thời gian là: 24 giờ - 5 giờ = 19 giờ. b. Mặt trời lên thiên đỉnh ở hai địa điểm A và B cách 1.5 nhau 2 giờ 45 phút. Giả sử điểm A nằm ở kinh tuyến 105 0Đ. Vậy điểm B nằm ở kinh tuyến nào? - 1 giờ mặt trời di chuyển được 15 0 kinh tuyến, vậy điểm A cách điểm B là: 2 giờ 45 phút ×150 = 41015’. 0,5 - Nếu điểm B nằm phía Đông của điểm A, thì B có kinh tuyến: 0,5 1050Đ + 41015’ = 146015’Đ - Nếu điểm B nằm ở phía Tây điểm A, thì B có kinh tuyến: 0,5 1050 – 41015’ = 63045’Đ. c. Tính nhiệt độ tại đỉnh núi cao 2500m biết rằng bên 1.0 sườn khuất gió nhiệt độ tại độ cao 500m là 250c. - Trong sườn khuất gió cứ xuống 100 mét nhiệt độ không 0,5 khí tăng thêm 10C. - Nhiệt độ tại đỉnh núi: 250C – ((2500 – 500):100×1) = 50C 0,5 Câu 2 a. So sánh sự khác biệt giữa lượng mưa của hai địa điểm 2,5 (4đ) trên và giải thích vì sao có sự khác biệt như trên. 0So sánh sự khác biệt về lượng mưa:
4. - Huế có lượng mưa trung bình năm cao hơn so với thành 0,5 phố Hồ Chí Minh (dẫn chứng) 0,5 - Mùa mưa ở thành phố Hồ Chí Minh bắt đầu và kết thúc sớm hơn so với Huế ( Thành phố Hồ Chí Minh mưa vào mùa hè thu, còn Huế mùa mưa rơi vào mùa thu đông): Tp Hồ Chí Minh mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 và kết thúc khoảng tháng 10, còn ở Huế bắt đầu từ tháng 9 và kết thúc khoảng tháng 1. 0,25 - Tp Hồ Chí Minh có một mùa khô khá rõ nét từ tháng 1 đến khoảng tháng 4: các tháng mùa khô lượng mưa rất thấp ( tháng 2 lượng mưa chỉ đạt 4,1 mm). Giải thích: - Lượng mưa của Huế cao hơn TP Hồ Chí Minh là do bức 0,5 chắn địa hình dãy Bạch Mã. TP Hồ Chí Minh không có bức chắn địa hình như Huế. 0,5 - TP Hồ Chí Minh mưa là do gió mùa Tây Nam ẩm từ vịnh Bengan và Ấn Độ Dương, còn ở Huế mưa chủ yếu do gió mùa Đông Bắc thẳng góc với dãy Bạch Mã kết hợp với Bão, hội tụ nhiệt đới. 0,25 - TP Hồ Chí Minh khí hậu mang tính chất cận xích đạo, có 2 mùa mưa và khô, vào mùa khô chủ yếu ảnh hưởng của gió tín phong nên ít mưa tạo nên 1 mùa khô rõ nét. 1.5 b. Đặc điểm cơ bản của nguồn lao động nước ta. Tại sao nước ta cần phải quan tâm giải quyết việc làm cho người lao động? Đặc điểm nguồn lao động nước ta: 0,25 - Nguồn lao động của nước ta dồi dào và tăng nhanh. Bình quân mỗi năm nước ta tăng thêm một triệu lao động. 0,25 - Người lao động Việt Nam có nhiều kinh nghiệm trong việc sản xuất, có khả năng tiếp thu nhanh khoa học kĩ thuật. 0,25 - Chất lượng nguồn lao động đang được nâng cao. 0,25 - Tuy nhiên, lao động nước ta vẫn còn hạn chế về thể lực và trình độ chuyên môn. Giải thích: 0,25 Nguồn lao động dồi dào, trong điều kiện nền kinh tế nước ta hiện nay việc giải quyết tốt vấn đề việc làm là một khó khăn. 0,25 Tỉ lệ thất nghiệp và tỉ lệ thiếu việc làm của nước ta còn khá cao (dẫn chứng). Câu 3 a. Vẽ biểu đồ: 2.0 (4đ) - Biểu đồ thích hợp nhất: Biểu đồ kết hợp cột kép và đường ( 2
5. trục tung, chính xác, đẹp, có đầy đủ các đơn vị). Thiếu mỗi yếu tố trên biểu đồ trừ 0,25đ Các biểu đồ khác không cho điểm. Nhận xét và giải thích 2,0 Nhận xét: - Than, điện và dầu thô của nước ta tăng mạnh (dẫn chứng). 0,5 - Tăng trưởng của các sản phẩm trên không giống nhau (dẫn 0,5 chứng). Giải thích: - Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhu cầu năng 0,25 lượng tăng nhanh. - Là những ngành công nghiệp trọng điểm nên được nhà 0,25 nước chú trọng đầu tư phát triển. - Nước ta có nhiều thế mạnh để phát triển những ngành trên 0,5 (nguồn than, dầu mỏ, khí đốt, thủy năng ). Câu 4 a. Nhận xét về sự thay đổi quy mô và tỉ trọng diện tích gieo 2.0 (5đ) trồng của các nhóm cây. Bảng xử lí số liệu: Tỉ trọng diện tích gieo trồng của các nhóm cây (%). 0,5 Năm 1990 2010 Tổng số 100 100 Cây lương thực 71,6 61,3 Cây công nghiệp 13,3 20,0 Cây thực phẩm, cây ăn quả, cây khác 15,1 18,7 Nhận xét: - Quy mô diện tích gieo trồng của nước ta tăng mạnh (dẫn 0,5 chứng). - Tỉ trọng diện tích cây trồng phân theo nhóm cây có sự thay 0,75 đổi: + Tỉ trọng diện tích cây lương thực có xu hướng giảm (dẫn chứng). + Tỉ trọng diện tích cây công nghiệp tăng mạnh (dẫn chứng). + Tỉ trọng diện tích cây thực phẩm, cây ăn quả, cây khác cũng có xu hướng tăng lên (dẫn chứng). - Mặc dù tỉ trọng diện tích đang có xu hướng giảm, nhưng cây 0,25 lương thực vẫn chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu cây trồng nước ta (dẫn chứng). Tại sao nước ta cần phải đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây 0,75 trồng: - Nhằm phát huy tốt lợi thế nền nông nghiệp, khai thác tối ưu 0,25 các thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp. - Nâng cao hiệu quả sản xuất, tạo ra sản phẩm hàng hóa gắn 0,25 với phát triển mạnh công nghiệp chế biến. - Nước ta đã đáp ứng được nhu cầu lương thực và có lương 0,25
6. thực thừa để xuất khẩu. Nước ta phải đẩy mạnh phát triển cây công nghiệp: 2,25 - Nước ta có nhiều thế mạnh trong việc phát triển cây công nghiệp: + Điều kiện tự nhiên (đất đai, khí hậu, nguồn nước) 0,5 + Điều kiện kinh tế - xã hội (dân cư, lao động, thị trường ) 0,5 - Chính sách chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đẩy mạnh phát triển cây công nghiệp. 0,5 - Phát triển cây công nghiệp có ý nghĩa lớn về kinh tế, xã hội và môi trường (phân tích): 0,75 + Về kinh tế + Về xã hội + Về môi trường Câu 5 Kể tên của các bộ phận hợp thành vùng biển nước ta 1,0 (3đ) - Vùng biển nước ta bao gồm 5 bộ phận: Vùng nội thủy, Vùng lãnh hải, Vùng tiếp giáp lãnh hải, Vùng đặc quyền kinh tế, Thềm lục địa Chứng minh vùng biển có tiềm năng thủy hải sản phong phú 1,0 và đa dạng: - Vùng biển nước ta có hơn 2000 loài cá, có khoảng 100 loài có giá 0,25 trị kinh tế cao: cá thu, cá nục, cá ngừ, cá hồng . - Trong biển có hơn 100 loài tôm, nhiều loài có giá trị xuất khẩu 0,25 như; tôm he, tôm hùm - Có nhiều loài đặc sản, có giá trị: hải sâm, bào ngư, sò huyết, yến 0,25 sào . 0,25 - Trử lượng thủy hải sản lớn: khoảng 4 triệu tấn, cho phép khai thác hàng năm khoảng 2 triệu tấn. Tại sao cần phải đẩy mạnh hoạt động đánh bắt xa bờ: 1,0 - Việc phát triển đáng bắt xa bờ giúp khai thác tốt hơn nguồn lợi 0,5 thủy hải sản, hạn chế sự suy giảm nguồn lợi thủy hải sản ven bờ. - Góp phần bảo vệ vùng trời, vùng biển, và vùng thềm lục địa nước 0,5 ta.