Đề thi chọn học sinh giỏi Lớp 9 môn Hóa học tỉnh Điện Biên năm 2019 - Đỗ Kiên (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi Lớp 9 môn Hóa học tỉnh Điện Biên năm 2019 - Đỗ Kiên (Có đáp án)

1. [ĐỀ THI HSG HĨA 9 TỈNH ĐIỆN BIÊN 2019] KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LỚP 9 CẤP THÀNH PHỐ TỈNH ĐIỆN BIÊN NĂM HỌC 2018 - 2019 Mơn: HĨA HỌC Ngày thi: 09/04/2019 ĐỀ CHÍNH THỨC Thời gian làm bài: 150 phút (Đề thi gồm 03 trang) Câu 1: (4,0 điểm) 1. Viết các phương trình hĩa học thực hiện những biến đổi sau (ghi rõ điều kiện phản ứng): a. Al → NaAlO2 → Al(OH)3 → AlCl3 → Al(NO3)3. b. CH4 → C2H2→ C2H4 → C2H5OH→ CH3COOH→ CH3COOC2H5 → C2H5OH. 2. Cĩ 5 mẫu phân bĩn hĩa học màu trắng: NH4Cl, (NH4)2SO4, NH4NO3, KCl, K2SO4. Trình bày phương pháp hĩa học để phân biệt các mẫu phân bĩn trên. Hướng dẫn 1. a. Al + NaOH + H2O → NaAlO2 + 1,5H2↑ NaAlO2 + CO2 + 2H2O → NaHCO3 + Al(OH)3↓ Al(OH)3 + 3HCl → AlCl3 + 3H2O AlCl3 + 3AgNO3 → Al(NO3)3 + 3AgCl↓ b. 1500o C 2CHCHCH3H42  làm lạnh nhanh CHCHHCHCH  Pd,PbCO3 222 to CHCHH  OCH CH OHH24 SO 22232 loãng men giấm CH32232 CH OHOCH  COOHH O CH COOHC  H OHCH COOCH2 SO 4 đặc HH O 32 532 52 to CH32 COOC 5 HNaO HCH COONaC32 5 H OH 2. [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – HÀ NỘI 1
2. [ĐỀ THI HSG HĨA 9 TỈNH ĐIỆN BIÊN 2019] NH Cl AgNO  trắngNH Cl   NH 4 3 4 3 NH43 NO khtNH NO43 NH Cl,(NH ) SO Ba(OH)  trắngK SO 44 24  2 24 NH4324 NO ,KCl,K SO  (NH4 ) 24 SO  khtKCl 2NH4Cl + Ba(OH)2 → 2NH3↑ + BaCl2 + 2H2O 2NH4NO3 + Ba(OH)2 → 2NH3↑ + Ba(NO3)2 + 2H2O K2SO4 + Ba(OH)2 → 2KOH + BaSO4↓ (NH4)2SO4 + Ba(OH)2 → BaSO4↓ + 2NH3↑ + 2H2O 3. Nêu hiện tượng, giải thích ngắn gọn và viết phương trình hĩa học cho các thí nghiệm sau: a. Cho một mẩu quỳ tím vào cốc đựng dung dịch xút. Sau đĩ sục từ từ khí clo vào cốc trên cho đến khi phản ứng kết thúc. b. Nhỏ dung dịch CH3COOH vào ống nghiệm cĩ chứa CaCO3. c. Dẫn từ từ đến dư khí CO2 vào dung dịch Ba(OH)2. Hướng dẫn a. Khi cho mẩu giấy quì vào xút, giấy quì chuyển màu xanh. Khi sục khí Clo vào cốc: Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O Nước Javen sinh ra cĩ tỉnh tảy màu nên giấy quì chuyển màu trắng. b. 2CH3COOH + CaCO3 → (CH3COO)2Ca + CO2 + H2O [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – HÀ NỘI 2
3. [ĐỀ THI HSG HĨA 9 TỈNH ĐIỆN BIÊN 2019] Hiện tượng: bề mặt CaCO3 xuất hiện bọt khí khơng màu, khơng mùi (CO2), lớp vơi dần bị ăn mịn. c. CO2 + Ba(OH)2 → BaCO3↓ + H2O CO2 + BaCO3 + H2O → Ba(HCO3)2 Hiện tượng: sục khí CO2 vào ddBa(OH)2 ta thấy dung dịch vẩn đục bởi kết tủa trắng, kết tủa tăng dần đến tối đa, sau đĩ sục tiếp CO2 vào ta thấy kết tủa tan dần, dung dịch dần trong suốt trở lại. Câu 2: (3,5 điểm) 1. Một loại muối ăn (NaCl) cĩ lẫn Ca(HCO3)2, CaCl2, Na2SO4. Trình bày phương pháp hĩa học để làm sạch loại muối ăn trên. Viết các phương trình phản ứng xảy ra. 2. Giải thích các hiện tượng thực tế sau: a. Vì sao muốn pha lỗng axit sunfuric đặc, ta phải rĩt từ từ axit vào nước đồng thời khuấy đều mà khơng làm ngược lại. b. Vì sao cồn cĩ khả năng sát khuẩn. 3. Từ các hĩa chất sau: Na, H2O, O2, FeS2 và các điều kiện cần thiết khác. Hãy viết các phương trình hĩa học điều chế Fe2(SO4)3 và Fe(OH)2. Hướng dẫn 1. [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – HÀ NỘI 3
4. [ĐỀ THI HSG HĨA 9 TỈNH ĐIỆN BIÊN 2019] lọc bỏ  : CaCO3  lọc bỏ NaCl,Ca(HCO32 ) to CaCO3  NaCl,CaCl Na CO CaCl ,Na SO dd 2  23 lọc bỏ 224 dư NaCl,Na23 CO BaCl    2 Na24 SO dd vừa đủ Na24 SO ddNaCl to Ca(HCO3)2  CaCO3↓ + CO2↑ + H2O CaCl2 + Na2CO3 → 2NaCl + CaCO3↓ Na2CO3 + BaCl2 → 2NaCl + BaCO3↓ Na2SO4 + BaCl2 → 2NaCl + BaSO4↓ 2. a. Muốn pha lỗng axit H2SO4 đặc, ta rĩt từ từ axit vào nước rồi khuấy đều. Nếu ta làm ngược lại, rĩt nước vào axit thì axit sẽ bắn ra xung quanh gây bỏng axit. b. Cồn là dung dịch rượu etylic, cĩ khả năng thẩm thấu cao, cĩ thể xuyên qua màng tế bào đi sâu vào bên trong gây đơng tụ protein làm cho tế bào chết. Thực tế là cồn 750 cĩ khả năng sát trùng là cao nhất. Nếu cồn lớn hơn 750 thì nồng độ cồn quá cao làm cho protein trên bề mặt vi khuẩn đơng cứng nhanh hình thành lớp vỏ cứng ngăn khơng cho cồn thắm vào bên trong nên vi khuẩn khơng chết. Nếu nồng độ nhỏ hơn 750 thì hiệu quả sát trùng kém. 3. to 4FeS2 + 11O2  2Fe2O3 + 8SO2↑ VO25 SO2 + ½ O2  SO3 to SO3 + H2O → H2SO4 Fe2O3 + 3H2SO4 → Fe2(SO4)3 + 3H2O 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2↑ to Fe2O3 + 3H2  2Fe + 3H2O Fe + H2SO4 → FeSO4 + H2↑ FeSO4 + 2NaOH → Na2SO4 + Fe(OH)2↓ Câu 3: (3,0 điểm) 1. Cĩ 6 lọ dung dịch được đánh số ngẫu nhiên từ 1 đến 6. Mỗi dung dịch chứa một chất tan sau: BaCl2, H2SO4, NaOH, MgCl2, Na2CO3, HCl. Người ta tiến hành các thí nghiệm và thu được kết quả như sau: - Thí nghiệm 1: Dung dịch 2 cho kết tủa khi tác dụng với các dung dịch 3 và 4. - Thí nghiệm 2: Dung dịch 6 cho kết tủa khi tác dụng với các dung dịch 1 và 4. [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – HÀ NỘI 4
5. [ĐỀ THI HSG HĨA 9 TỈNH ĐIỆN BIÊN 2019] - Thí nghiệm 3: Dung dịch 4 cho khí bay lên khi tác dụng với các dung dịch 3 và 5. Xác định số thứ tự của các lọ dung dịch trên và viết các phương trình hĩa học đã xảy ra. Hướng dẫn BaCl (2) 2 MgCl (2),(6)(1) : NaOH 2 (2) : BaCl2 (4)(4) : Na CO (3),(5) 23 (6) : MgCl(5) : HCl HCl (2)  2 (3)(3) : H SO H SO 24 24 Na2CO3 + BaCl2 → 2NaCl + BaCO3↓ Na2CO3 + MgCl2 → 2NaCl + MgCO3↓ Na2CO3 + 2HCl → 2NaCl + CO2↑ + H2O Na2CO3 + H2SO4 → Na2SO4 + CO2↑ + H2O MgCl2 + 2NaOH → 2NaCl + Mg(OH)2↓ 2. Cho 7,04 gam hỗn hợp bột kim loại A gồm Mg, Fe vào 200 gam dung dịch Cu(NO3)2. Sau phản ứng thu được 9,6 gam chất rắn B chứa hai kim loại và dung dịch C. Thêm dung dịch NaOH dư vào dung dịch C rồi lọc lấy kết tủa, đem nung trong khơng khí đến khối lượng khơng đổi thu được 4 gam chất rắn (biết rằng các phản ứng xảy ra hồn tồn). a. Viết các phương trình phản ứng xảy ra và tính thành phần % khối lượng từng kim loại cĩ trong A. b. Xác định nồng độ phần trăm của các chất tan trong dung dịch C. Hướng dẫn a. - Rắn B chứa 2 kim loại là: Fe dư và Cu - Giả sử mol ban đầu Mg: x; Fe: y và mol Fe pứ: a Mg + Cu(NO3)2 → Mg(NO3)2 + Cu Fe + Cu(NO3)2 → Fe(NO3)2 + Cu x→ x x x a→ a a a [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – HÀ NỘI 5
6. [ĐỀ THI HSG HĨA 9 TỈNH ĐIỆN BIÊN 2019] 24x56y7,04 x0,06 Mg : xMg : 20,45% Fe: ya  Rắn56(ya)64(xa)9,6y0,1%mdư Fe : yFe : 79,55% Cu : xa a0,02 MgO : x 4g Rắn40x80a4 Fe O : 0,5a 23 b. Ta cĩ: mddC = mA + mddCu(NO3)2 - mRắn = 197,44 gam Mg(NO ): 0,068,88gMg(NO ): 4,5% ddCC% 3232 Fe(NO3232 ): 0,023,6gFe(NO ):1,82% Câu 4: (4,0 điểm) 1. Dẫn hỗn hợp khí Z gồm hai khí H2 và CO cĩ tỷ khối với H2 là 8,8 qua 20 gam hỗn hợp các oxit Fe2O3, Al2O3 và CuO nung nĩng. Kết thúc phản ứng thu được chất rắn B và hỗn hợp khí C. Hịa tan chất rắn B vào dung dịch HCl dư thu được dung dịch D, 6,4 gam chất rắn khơng tan và 2,24 lít khí (đktc). Dẫn khí C qua nước vơi trong lấy dư thu được m gam kết tủa. Cho dung dich NaOH lấy dư vào dung dịch D thu được một chất kết tủa duy nhất. a. Tính thể tích (đktc) hỗn hợp khí Z đã dùng. b. Tính m. c. Xác định thành phần % theo khối lượng của các oxit trong hỗn hợp. Hướng dẫn - (H2, CO) khử được Fe2O3, CuO cịn khơng khử được Al2O3. - Rắn B gồm: Fe, Al2O3, Cu nên 6,4 gam rắn là Cu. - nH2 = nFe(B) = 0,1 H2 HO2 - Nhiệt luyện O nên n(H2 + CO) = nO(Oxit) CO CO2 NaOH ddD  dư Fe23 O HCl H Rắn B dư Rắn : 6,4g Z 2 20g Al O 23  H : 0,1 CO 2 CuO M = 17,6 Ca(OH)2 C  dư : m(g) nO 0,25 V 5,6 (lít) Rắn x 0,05 (Fe23 O CuO) Fe O : x  64z 6,4 23 6,4g 2 H2 : a a b 0,25 a 0,1 Al23 O : y 2x 0,1 y 51 CO : b 2a 28b 17,6(a b) b 0,15 CuO : z 160x 102y 80z 20 z 0,1 CO Ca(OH) CaCO H O 2232 0,15 m = 15 gam [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – HÀ NỘI 6
7. [ĐỀ THI HSG HĨA 9 TỈNH ĐIỆN BIÊN 2019] 2. Hỗn hợp khí X (ở đktc) gồm một ankan CnH2n+2 và một anken CmH2m. Cho 6,72 lít hỗn hợp X đi qua bình đựng ước brom dư thấy cĩ 16 gam brom phản ứng. Biết 3,36 lít hỗn hợp X nặng 6,5 gam. a. Tìm cơng thức phân tử của ankan và anken, biết số nguyên tử cacbon trong mỗi phân tử khơng quá 4. b. Đốt cháy hồn tồn 6,72 lít hỗn hợp X, sau đĩ cho tất cả sản phẩm cháy hấp thụ vào dung dịch NaOH dư, thêm tiếp BaCl2 dư vào thì thu được m gam kết tủa. Tính m. Hướng dẫn a. - nBr2 = nCmH2m = 0,1 → nCnH2n+2 = 0,2 - 3,36 lít X nặng 6,5 gam thì 6,72 lít X nặng 13 gam. (14n2).0,214m.0,113 C H: 0,2 n2n 2 Mol X là khí n3 CH38 CH: 0,1  2nm9 m2m m3C H 36 b. to C3H8 + 5O2  3CO2 + 4H2O to C3H6 + O2  3CO2 + 3H2O → nCO2 = 0,9 CO2 + 2NaOH → Na2CO3 + H2O Na2CO3 + BaCl2 → 2NaCl + BaCO3↓ → m = 177,3 gam Câu 5: (3,0 điểm) 1. Một loại đá cĩ cơng thức dạng xCaCO3.yMgCO3 được hịa tan hết bằng 200 ml dung dịch axit HNO3 thốt ra 3,36 lít khí CO2 (ở đktc). Để trung hịa lượng axit cịn dư trong dung dịch sau phản ứng cần 50 gam dung dịch NaOH 8%, thu được dung dịch A. Cơ cạn dung dịch A thu được 31,5 gam muối khan. a. Tính khối lượng mỗi chất cĩ trong đá và viết cơng thức của đá. b. Tính nồng độ mol của dung dịch HNO3 đã dùng. 2. Tính nồng độ % của axit axetic trong dung dịch thu được khi lên men 2,5 lít rượu etylic 4o . Biết khối lượng riêng của rượu etylic là 0,8 g/ml, của nước là 1 g/ml và hiệu suất của quá trình lên men là 92%. Hướng dẫn 1. Mol xCaCO3.yMgCO3: a (mol) CaCO3 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + CO2↑ + H2O ax→ 2ax ax ax MgCO3 + 2HNO3 → Mg(NO3)2 + CO2↑ + H2O ay→ 2ay ay ay NaOH + HNO3 dư → NaNO3 + H2O 0,1→ 0,1 0,1 a. [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – HÀ NỘI 7
8. [ĐỀ THI HSG HĨA 9 TỈNH ĐIỆN BIÊN 2019] CaCO33 .2MgCO CO2  0,15 axay0,15 ax0,05x1;y2 x1 CaCO3 : 5 gam 164ax148ay85.0,131,5 ay0,1a0,05 y2 m MgCO : 8,4 gam 3 b. → nHNO3 = 0,4 → CM ddHNO3 = 2M c. 0,1.0,80,08.92% C H OH : 2,5.4%0,1 lítn = nCH COOHm0,096(kg) Rượu 253 4646 H2 O : 2,50,12,4 lítm2,4(kg) 0,96 C%(CH COOH) .100% 38,71% 3 2,4 0,08 Câu 6: (2,5 điểm) Hỗn hợp X gồm hai axit hữu cơ đồng đẳng kế tiếp A và B (MA nCO2 nên ancol phải no [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – HÀ NỘI 8
9. [ĐỀ THI HSG HĨA 9 TỈNH ĐIỆN BIÊN 2019] Axit no, 1 chức: nCOnH O 22 Đốt cháyEste no, 1 chức: nCOnH22 OnROH0, 190,160,03c0,03 nAncol no = nH OnCO 22 - nROHcuối cùng = 0,05 → b + c = 0,05 CH COOH : a 60a(59R)0,02(R17)0,033,74 3 CH COOR : 0,02 CH COONa : a0,02 3 Rắn82.(a0,02)40(0,02a)2,86 3 ROH : 0,03 NaOH: 0,04(a0,02) dư a0,01 Ancol : CHOH25 R29 Chuyên đề lý thuyết 100k [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – HÀ NỘI 9