Đề thi thử vào Lớp 10 THPT môn Ngữ văn - Năm học 2019-2020 - Trường THPT Hoàng Mai (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi thử vào Lớp 10 THPT môn Ngữ văn - Năm học 2019-2020 - Trường THPT Hoàng Mai (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI ĐỀ THI THỬ VÀO LỚP 10 THPT - NĂM 2019 TRƯỜNG THPT HOÀNG MAI MÔN THI: NGỮ VĂN Thời gian làm bài: 120 phút ĐỀ THI CHÍNH THỨC (Không kể thời gian phát đề) Câu 1. (2,0 điểm) Cho văn bản sau: “ Tôi lặng lẽ gật đầu và quày quả chạy về nhà để kịp thu dọn đồ đạc. Sau khi chào từ biệt mọi người trong nhà, cả bà Sáu lẫn người mẹ tội nghiệp của chị Ngà, tôi ngậm ngùi quay lưng bước qua ngách cửa, vội vàng như người chạy trốn. Nhưng khi băng qua sân, mắt chạm phải dãy cúc vàng từ nay không người nâng niu chăm sóc, lòng tôi bất giác chùng xuống và đôi chân bỗng dưng nặng nề không bước nổi. Những cánh hoa vàng mỏng manh kia rồi đây biết sẽ đem lại niềm vui cho tâm hồn ai trong những ngày sắp tới khi chị Ngà đã vĩnh viễn ra đi và tôi cũng đang từ bỏ nơi này? Chiều nay tôi ra đi, tuổi thơ tôi ở lại, mối tình đầu của tôi ở lại và màu hoa kỷ niệm kia cũng ngập ngừng ở lại. Ðừng buồn hoa cúc nhé, tao cũng như mày thôi, từ nay trở đi mỗi khi hoàng hôn buông xuống, trái tim lẻ loi trong ngực tao sẽ luôn đớn đau khi nhớ tới một người " (Trích “Đi qua hoa cúc” - Nguyễn Nhật Ánh – NXB Trẻ - 2005) Thực hiện các yêu cầu sau: a) Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên (0.5 điểm). b) Theo tác giả bài viết, tại sao đôi chân của nhân vật tôi lại “bỗng dưng nặng nề không bước nổi”? (0.5 điểm). c) Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản trên. (1,0 điểm). Câu 2. (3,0 điểm) Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 12 câu), kể về một kỉ niệm có ý nghĩa và sâu sắc nhất đối với em trong những năm học ở trường Trung học cơ sở. Câu 3. (5,0 điểm) Trong truyện ngắn “Làng”, nhà văn Kim Lân đã miêu tả tâm trạng của nhân vật ông Hai về tình yêu làng:“Ông lại muốn về làng, lại muốn được cùng anh em đào đường đắp ụ, xẻ hào, khuân đá Chao ôi! Ông lão nhớ làng, nhớ cái làng quá”. (“Làng” - Kim Lân, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018) Từ nội dung đoạn trích trên và hiểu biết của em về truyện ngắn “Làng”, em hãy viết một bài văn làm nổi bật tình yêu làng, yêu nước và niềm tin với Cách mạng của nhân vật ông Hai. HẾT (Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)
2. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI KỲ THI THỬ VÀO LỚP 10 THPT - NĂM 2019 TRƯỜNG THPT HOÀNG MAI ĐÁP ÁN - THANG ĐIỂM MÔN THI: NGỮ VĂN (Đáp án - thang điểm có 03 trang) Câu Đáp án Điểm a) Phương thức biểu đạt được sử dụng: Tự sự 0.5 b) Theo tác giả bài viết: “khi băng qua sân, mắt chạm phải dãy cúc vàng từ nay không người nâng niu chăm sóc, lòng tôi bất giác chùng xuống” 0.5 nên “đôi chân bỗng dưng nặng nề không bước nổi” c) Các biện pháp tu từ (chính) mà tác giả sử dụng: - Câu hỏi tu từ: “ chị Ngà đã vĩnh viễn ra đi và tôi cũng đang từ bỏ nơi 0.25 này?” + So sánh: “ vội vàng như người chạy trốn” => Tác dụng: Nhấn mạnh tâm trạng nuối tiếc của nhân vật tôi; cảm xúc hối hả, vội vàng của nhân vật - Tương phản (Đối lập) + Điệp từ : “Chiều nay tôi ra đi, tuổi thơ tôi ở 0.25 lại, mối tình đầu của tôi ở lại và màu hoa kỷ niệm kia cũng ngập ngừng ở lại ”: Tương phản giữa ra đi và ở lại; Điệp từ “ở lại” => Tác dụng: nhấn mạnh sự ra đi của nhân vật trữ tình, sự ra đi để lại 1 nhiều nỗi niềm, gây cảm giác chia lìa, mất mát. - Ẩn dụ: “Lòng tôi bất giác chùng xuống ”; “đôi chân bỗng dưng nặng 0.25 nề không bước nổi ”: Lòng tôi chùng xuống và đôi chân nặng nề là ẩn dụ cho nỗi niềm luyến tiếc của nhân vật. => Tác dụng: thể hiện sâu sắc nỗi tiếc tuối khi phải rời xa nơi mình đã một thời gắn bó, tình cảm yêu thương của chàng trai trong câu chuyện. - Hoán dụ + Nhân hóa: “Trái tim lẻ loi trong ngực tao sẽ luôn đớn đau ”: Trái tim hoán dụ cho cảm xúc, tâm trạng, cho nỗi đau đớn của nhân vật trữ tình. Trái tim cũng được nhân hóa, cũng có tâm tư, tình cảm 0.25 như con người. => Tác dụng: sự kết hợp của hai biện pháp nghệ thuật này cũng là dụng ý của tác giả, diễn tả chiều sâu cảm xúc trong tâm hồn của nhân vật.
3. Yêu cầu học sinh kể về một kỷ niệm mà có ý nghĩa sâu sắc nhất đối với 3.0 em trong những năm học THCS. a) Đảm bảo cấu trúc : Đoạn văn khoảng 12 câu (Theo lối Diễn dịch, Quy 0.25 nạp, Tổng phân hợp ) b) Xác định đúng vấn đề nghị luận: một kỷ niệm mà có ý nghĩa sâu sắc 0.25 nhất trong những năm học THCS. c) Nội dung: 2 - Học sinh lựa chọn câu chuyện mà có ý nghĩa/ nhớ nhất/ đối với bản thân 0.5 mình. - Nội dung câu chuyện đảm bảo có tính chất tích cực, có ảnh hưởng tốt 1.5 đối với người kể và có bài học nhận thức cho mọi người xung quanh. d) Sáng tạo: Có quan điểm riêng, suy nghĩ mới mẻ, phù hợp với đặc trưng 0.25 tiếp nhận văn học, diễn đạt bằng ngôn ngữ của mình. e) Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo các quy tắc về chính tả, dùng từ, đặt 0.25 câu, Viết bài văn làm sáng tỏ tình yêu làng, yêu nước và niềm tin với Cách 5.0 mạng của nhân vật ông Hai. a) Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài 0.25 triển khai được vấn đề, Kết bài kết luận được vấn đề. b) Xác định đúng vấn đề nghị luận: tình yêu làng, yêu quê hương đất 0.25 nước của nhân vật ông Hai. c) Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm 1. Mở bài - Giới thiệu tác giả và tác phẩm 0.5 3 - Giới thiệu vấn đề nghị luận: tình yêu làng của nhân vật Ông Hai 2. Thân bài - Tình yêu và niềm tự hào của ông Hai về làng chợ Dầu: Trong con mắt 0.75 của ông, cái gì của làng Chợ Dầu cũng to lớn và đẹp đẽ, đẹp hơn hẳn những thứ của thiên hạ, từ cái phòng thông tin triển lãm mà ông cho là “sáng sủa và rộng rãi nhất vùng”, cho tới cái chòi phát thanh, đến cả cây lúa ngoài đồng - Tuy sống xa làng nhưng ông luôn hướng về làng: Bởi thế mà khi chiến 0.5 tranh xảy ra, phải đi tản cư ở nơi khác, ông khoe rất nhiều về làng của
4. mình. Mỗi lần nói về làng Chợ Dầu ấy, ông đều nói với giọng say mê, náo nức lạ thường, “Hai con mắt sáng hẳn lên. Cái mặt biến chuyển hoạt động” - Khi nghe tin làng theo giặc ông Hai đau đớn, buồn bã: Còn gì đau đớn 0.75 và tủi nhục hơn khi ông nghe tin cả làng mình theo Tây, chính tình yêu sâu sắc của ông với quê hương đã làm cho ông đau đớn và nhục nhã đến thế “cổ ông cứ nghẹn hẳn lại, da mặt tê rân rân”, trên đường về nhà ông “cúi gằm mặt xuống mà đi”, ông nằm vật ra mà nước mắt giàn giụa. - Những ngày ở nhà: Ông lo sợ bị chủ nhà đuổi đi; cáu gắt với con; có ý định quay về làng. Trò truyện với thằng Húc để khẳng định niềm tin với 0.5 cụ Hồ, với Cách mạng; và cũng là để thanh minh cho tấm lòng của bố con ông - Ông Hai sung sướng, vui mừng khi nghe tin cải chính về làng: Ông nghe tin cải chính, nghe rằng giặc nó đốt nhà ông mà ông lại sung sướng khoe 0.5 rằng “Tây nó đốt nhà tôi rồi bác ạ! Đốt sạch! Đốt nhẵn!”, ông vui mừng vì đó chính là minh chứng rằng làng ông không hề theo Tây. 3. Kết bài - Thông điệp mà nhà văn muốn gửi gắm qua truyện ngắn “Làng” và đặc biệt là hình tượng ông Hai 0.5 - Nghệ thuật viết truyện, xây dựng nhân vật d) Sáng tạo: Có quan điểm riêng, suy nghĩ mới mẻ, phù hợp với đặc trưng 0.25 tiếp nhận văn học, diễn đạt bằng ngôn ngữ của mình. e) Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo các quy tắc về chính tả, dùng từ, đặt 0.25 câu, Tổng điểm câu 1 + 2 + 3 10.00