Đề thi tuyển sinh Lớp 10 THPT chuyên môn Ngữ văn - Năm học 2018-2019 - Sở giáo dục và đào tạo Bình Định (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi tuyển sinh Lớp 10 THPT chuyên môn Ngữ văn - Năm học 2018-2019 - Sở giáo dục và đào tạo Bình Định (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN BÌNH ĐỊNH Khóa ngày 02 tháng 6 năm 2018 Môn thi: NGỮ VĂN ĐỀ THI CHÍNH THỨC Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề) Câu 1 (2,0 điểm). Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu sau: “Buồn trông cửa bể chiều hôm Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa? Buồn trông ngọn nước mới sa Hoa trôi man mác biết là về đâu? Buồn trông nội cỏ rầu rầu Chân mây mặt đất một màu xanh xanh Buồn trông gió cuốn mặt duềnh Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.” (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du, Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, trang 94). a) Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên. b) Trong đoạn trích trên tác giả đã sử dụng những từ láy nào? c) Chỉ rõ và nêu tác dụng của phép điệp từ được sử dụng trong đoạn trích trên. Câu 2 (3,0 điểm). Trong tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí (Tô Hoài), trước khi chết, nhân vật Dế Choắt đã nói với Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy”. Lời trăn trối đó của Dế Choắt khiến em có những suy nghĩ gì về một thói xấu ở một bộ phận không nhỏ của người Việt Nam và đang là vấn đề nóng khiến xã hội quan tâm? Câu 3 (5,0 điểm).
2. Trình bày cảm nhận của em về ý nghĩa thiêng liêng của chiếc lược bằng ngà trong tác phẩm Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng. Từ đó, em hãy liên hệ đến một đoạn thơ có cùng chủ đề để làm rõ tình yêu thương con của những người cha trên khắp mọi miền đất nước.
3. Đáp án tham khảo: Câu 1: 1. Phương thức biểu đạt chính: miêu tả kết hợp biểu cảm 2. Từ láy tìm thấy là: thấp thoáng, xa xa, man mác, rầu rầu, xanh xanh, ầm ầm => tạo nên âm điệu hiu hắt, trầm buồn, ghê sợ. 3. Phép điệp từ: "buồn trông" * Tác dụng: + Buồn trông là buồn nhìn xa, trông ngóng một cái gì đó mơ hồ, vô vọng. + Điệp ngữ này được kết hợp với những hình ảnh đứng sau nó như: cửa bể, con thuyền, cánh buồm, ngọn nước, hoa trôi, cỏ nội, chân mây mặt đất, gió, sóng, vừa gợi thân phận cô đơn, lênh đênh, trôi dạt trên dòng đời vô định, vừa diễn tả nỗi buồn ngày càng tăng tiến, chồng chất ghê gớm, mãnh liệt hơn. + Các điệp ngữ còn kết hợp với các từ láy: thấp thoáng, xa xa, man mác, rầu rầu, xanh xanh, ầm ầm tạo nên nhịp điệu ào ạt của cơn sóng lòng, khi trầm buồn, khi dữ dội, xô nỗi buồn đến tuyệt vọng. => Phép điệp tu từ lặp lại một yếu tố diễn đạt (vần, nhịp, từ, cụm từ, câu) nhằm nhấn mạnh, biểu đạt cảm xúc và ý nghĩa, có khả năng gợi hình tượng nghệ thuật và tạo nhịp điệu cho câu thơ, tác động mạnh mẽ tới cảm xúc người đọc. Câu 2: Đang cập nhật Câu 3: Đang cập nhật Có thể tham khảo những ý sau đây về ý nghĩa của hình ảnh chiếc lược ngà: - Hình ảnh chiếc lược ngà là kết tinh của tình phụ tử sâu nặng giữa ông Sáu và bé Thu. Nó là biết bao tâm huyết của ông Sáu: ông cưa từng chiếc răng thận trọng, tỉ mỉ như người thợ bạc. - Chiếc lược ấy đã trở thành một báu vật thiêng liêng chứa đựng bao niềm thương, nỗi nhớ của ông dành cho bé Thu. Mỗi lần ngắm chiếc lược thì nỗi nhớ con lại càng dâng trào trong ông Sáu nhưng cũng chính chiếc lược đã phần nào xoa dịu nỗi ân hận khi đã đánh con. - Lòng yêu con đã biến người chiến sĩ trở thành một nghệ nhân - nghệ nhân chỉ sáng tạo ra một tác phẩm duy nhất trong đời cho nên chiếc lược ngà đã kết tinh
4. trong nó tình phụ tử mộc mạc mà đằm thắm sâu xa, đơn sơ mà kỳ diệu làm sao! - Trước lúc hi sinh ông không còn đủ sức để trăn trối, chỉ chút hết tàn lực cuối cùng trao chiếc lược cho người đồng đội của mình. Và chính vì chiếc lược kì lạ ấy đã biết người đồng đội của ông Sáu thành một người ba - người ba thứ hai của bé Thu. => Qua đó ta thấy rõ hình ảnh chiếc lược là tượng trưng cho tình cảm của ông Sáu giành cho đứa con thân yêu của mình và là hình ảnh của một tình phụ tử thiêng liêng bất diệt !