Giáo án Hình học Lớp 9 - Tiết 63: Hình cầu diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu (Tiết 2) - Năm học 2016-2017 - Phạm Quang Huy

Nội dung text: Giáo án Hình học Lớp 9 - Tiết 63: Hình cầu diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu (Tiết 2) - Năm học 2016-2017 - Phạm Quang Huy

1. GIÁO ÁN HèNH HỌC 9 PHẠM QUANG HUY Ngày soạn: Ngày dạy: Tuần 32 Tiết 63 Đ3. HèNH CẦU DIỆN TÍCH MẶT CẦU VÀ THỂ TÍCH HèNH CẦU (tiết 2) I. MỤC TIấU: 1. Kiến thức: HS củng cố cỏc khỏi niệm về hỡnh cầu: tõm, bỏn kớnh, đường kớnh, đường trũn lớn, mặt cầu. HS hiểu cỏch hỡnh thành cụng thức tớnh thể tớch của hỡnh cầu. 2. Kĩ năng: HS nắm chắc và biết sử dụng cụng thức tớnh thể tớch hỡnh cầu và vận dụng vào thực tế đời sống. 3. Thỏi độ: Rốn HS tớnh cẩn thận trong tớnh toỏn và suy luận cỏc bài toỏn, thấy được sự ứng dụng thực tế của hỡnh cầu. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIấN VÀ HỌC SINH: 1. Giỏo viờn:Thước thẳng, bảng phụ, cỏc mụ hỡnh về hỡnh cầu, thiết bị, cỏc vật dụng cú dạng hỡnh cầu, đồ dựng để làm thực nghiệm về cụng thức tớnh thể tớch của hỡnh cầu. 2. Học sinh: Thước thẳng, bảng nhúm, tỡm hiểu trước bài học, mang cỏc vật dụng cú dạng hỡnh cầu. III. TIẾN TRèNH TIẾT DẠY: 1. Ổn định tổ chức: (1’) Kiểm tra sĩ số và chuẩn bị của HS. 2. Kiểm tra bài cũ: Nội dung Đỏp ỏn HS1: khi cắt hỡnh cầu bởi một mặt phẳng, ta HS1: được mặt cắt là hỡnh gỡ? Thế nào là đường Khi cắt hỡnh cầu bởi một mặt phẳng, ta được mặt cắt là trũn lớn của hỡnh cầu? hỡnh trũn. Chữa bài tập 33 trang 125 SGK. Giao của mặt phẳng đú và mặt cầu là đường trũn. Đường trũn đi qua tõm gọi là đường trũn lớn. HS dựng mỏy tớnh bỏ tỳi để tớnh. C Cụng thức vận dụng: C d d ; S d2 mặt cầu Loại Quả búng Quả khỳc Quả tennớt búng gụn cụn cầu Đường 42,7mm 7,32cm 6,5cm kớnh Độ dài 134,08mm 23cm 20,41cm đường trũn lớn Diện tớch 5725mm2 168,25cm2 132,67cm2 (mặt cầu) HS2: Tớnh cỏc diện tớch: HS2: Chữa bài tập 29 trang 129 SBT. Trong cỏc hỡnh sau, hỡnh nào cú diện tớch lớn nhất? A. Hỡnh trũn cú bỏn kớnh 2cm B. Hỡnh vuụng cú độ dài cạnh là 3,5cm C. Tam giỏc với độ dài cỏc cạnh là 3cm, 4cm, 5cm. Trường THCS Lờ Hồng Phong Năm học 2016 - 2017
2. GIÁO ÁN HèNH HỌC 9 PHẠM QUANG HUY D. Nửa mặt cầu bỏn kớnh 4cm. 2 2 S1 2 4 cm 2 2 S2 3,5 12,25 cm 3.4 2 S3 6 cm vì tam giác đang xét là tam giác vuông. 2 1 2 2 S4 .4. .4 32 cm 2 Vậy chọn kết quả D 3. Bài mới:  Giới thiệu bài: (1’) Đặt vấn đề: Khi quay hỡnh chữ nhật quanh một cạnh cố định ta được một hỡnh trụ, nếu thay hỡnh chữ nhật bằng một tam giỏc vuụng, quay tam giỏc vuụng AOC một vũng quanh cạnh gúc vuụng OA cố định, ta được hỡnh nún. Vậy khi quay nửa hỡnh trũn tõm O một vũng quanh đường kớnh ta được hỡnh gỡ? Hỡnh này cú đặc điểm như thế nào? Trong tiết học hụm nay chỳng ta sẽ tỡm hiểu về vấn đề này.  Cỏc hoạt động: Hoạt động của giỏo viờn Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: Thể tớch hỡnh cầu. (3’) GV giới thiệu HS dụng cụ thực hành: Một hỡnh cầu HS nghe GV trỡnh bày và quan sỏt SGK. cú bỏn kớnh R và một cốc thuỷ tinh đỏy bằng R và chiều cao bằng 2R. Hai HS lờn thao tỏc: GV hướng dẫn HS cỏch tiến hành như SGK. -Đặt hỡnh cầu nằm khớt trong hỡnh trụ cú đầy nước. -Nhấc nhẹ hỡnh cầu ra khỏi cốc. -Đo độ cao của cột nước cũn lại trong bỡnh và chiều cao của bỡnh. 1 HS: Độ cao của cột nước bằng chiều cao bỡnh. GV: 3 - Cú nhận xột gỡ về độ cao của cột nước cũn lại trong 2 bỡnh so với chiều cao của bỡnh. Vậy thể tớch của hỡnh Suy ra thể tớch của hỡnh cầu bằng thể tớch của 3 cầu so với thể tớch của hỡnh trụ như thế nào? hỡnh trụ. 4 Vậy V R3 3 4 4 Áp dụng: Tớnh thể tớch của hỡnh cầu cú bỏn kớnh 2cm. HS: V R3 = 23 33,5 cm3 GV giới thiệu bài tập 24 SGK. 3 3 GV yờu cầu HS túm tắt đề bài. HS đọc đề bài SGK trang 124. Yờu cầu HS nờu cỏch tớnh. Một HS túm tắt đề bài: 4 Thể tích hình cầu là V = R3 GV giới thiệu cụng thức tớnh thể tớch hỡnh cầu theo 3 đường kớnh d: Tacó d = 2,2dm R = 1,1dm d3 V 4 6 Vậy V = 1,13 5,57 dm3 3 Lưu ý HS: Nếu biết đường kớnh của hỡnh cầu thỡ sử dụng cụng thức này để tớnh thể tớch đụi lỳc sẽ nhanh Lượng nước ít nhất cần phải có là: hơn. 2 .5,57 3,71 dm3 =3,71 lít 3 Trường THCS Lờ Hồng Phong Năm học 2016 - 2017
3. GIÁO ÁN HèNH HỌC 9 PHẠM QUANG HUY Hoạt động 2: Luyện tập và củng cố (14’) GV giới thiệu bài 31 trang 124 SGK. GV yờu cầu nửa HS dựng mỏy tớnh bỏ tỳi để tớnh. lớp tớnh 3 ụ, nửa lớp tớnh 3 ụ cũn lại. R 0,3mm 6,12dm 0,283m 100km 6hm 50dam V 0,113 1002,64 0,095m3 4186666 904,32 523333 mm3 dm3 km3 hm3 dam3 GV giới thiệu bài 30 trang 124 SGK (đề bài GV đưa lờn màn hỡnh) HS túm tắt: GV yờu cầu HS túm tắt đề bài. 1 V 113 cm3 Yờu cầu HS tớnh toỏn và chọn kết quả nào? 7 X ác định bán kính R A. 2cm; B. 3cm; C. 5cm; D. 6cm; E. Một kết quả khác. HS tớnh: 4 3V V R3 R3 27 3 4 Bài tập: R 3 Điền vào chỗ trống: Vậy chọn B. 3cm a) Cụng thức tớnh diện tớch hỡnh trũn (O;R) là S = HS lờn bảng điền: 2 b) Cụng thức tớnh diện tớch mặt cầu (O;R) là Smặt cầu = a) R b)4 R2 hoặc d2 c) Cụng thức tớnh thể tớch hỡnh cầu (O;R) là V = hình cầu 4 d3 c) R3 hoặc 3 6 4. Hướng dẫn về nhà: (3’) - Nắm vững cụng thức tớnh diện tớch mặt cầu, thể tớch hỡnh cầu theo bỏn kớnh và đường kớnh. - Làm cỏc bài tập 33, 35, 36, 37 SGK trang 126, bài 30, 32 trang 129, 130 SBT. - Tiết sau luyện tập, cần ụn tập cỏc cụng thức tớnh diện tớch, thể tớch của hỡnh trụ. Hướng dẫn: Bài 35 Thể tớch của bồn xăng bằng thể tớch của hỡnh trụ cú chiều cao bằng 3,62m, đường kớnh đỏy bằng 1,8m cộng với thể tớch hỡnh cầu cú đường kớnh 1,8m (vỡ 2 nửa hỡnh cầu bằng nhau) Kết quả thể tớch của bồn xăng là xấp xỉ 12,26m3. Trường THCS Lờ Hồng Phong Năm học 2016 - 2017