Giáo án môn Đại số Lớp 9 - Tiết 21: Hàm số bậc nhất

Nội dung text: Giáo án môn Đại số Lớp 9 - Tiết 21: Hàm số bậc nhất

1. Ngày dạy: Tuần 11 Tiết 21: §2. HÀM SỐ BẬC NHẤT I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: HS nắm vững các kiến thức sau: + Hàm số bậc nhất là hàm số có dạng y = ax + b, a 0 . + Hàm số bậc nhất y = ax + b luôn xác định với mọi giá trị biến số x R . + Hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến trên R khi a > 0, nghịch biến trên R khi a 0, nghịch biến trên R khi a f(x2) thì hàm số y = f(x) trên R (nghịch biến) 3. Bài mới: Giới thiệu bài:(1ph) Ta đã biết khái niệm hàm số và biết lấy ví dụ về hàm số được cho bởi công thức. Hôm nay ta sẽ học một hàm số cụ thể, đó là hàm số bậc nhất. Vậy hàm số bậc nhất là gì, nó có tính chất như thế nào, đó là nội dung bài học hôm nay. Các hoạt động: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ Hoạt động 1: Khái niệm về hàm số bậc nhất (15’) GV: Đưa bài toán treo bảng phụ 1HS đọc to đề bài và tóm tắt GV vẽ sơ đồ chuyển động như SGK và hướng ttHà Nội Bến xe Huế dẫn 8km HS: Điền vào chỗ trống
2. - Sau một giờ ô tôđi được: 50km HS:?1 Điền vào chỗ trống( ) cho đúng. - Sau t giờ ô tô đi được: 50t (km) - Sau một giờ ô tôđi được: - Sau t giờ, ô tô cách trung tâm Hà Nội là: s - Sau t giờ ô tô đi được: . = 50t + 8 (km) - Sau t giờ, ô tô cách trung tâm Hà Nội là: s = HS đọc kết quả GV điền vào bảng phụ GV yêu cầu HS làm ?2 t 1 2 3 4 GVgọi HS khác nhận xét bài làm của bạn. s = 50t + 58 10 15 20 H: Em hãy giải thích tại sao đại lượng s là hàm số 8 8 8 8 của t? Đ: đại lượng s phụ thuộc vào t, ứng với mỗi GV lưu ý HS trong công thức giá trị của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s = 50t + 8. Nếu thay s bởi chữ y, t bởi chữ x ta có s. Do đó s là hàm số của t. công thức hàm số quen thuộc: y = 50x + 8. Nêu thay 50 bởi chữ a và 8 bởi chữ b thì ta có y = ax + b (a 0) là hàm số bậc nhất. H: Vậy hàm số bậc nhất là gì? Đ: Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức: y = ax + b, trong đó a, b là các số cho trước và a 0 GV yêu cầu một vài HS đọc lại định nghĩa. Một vài HS đọc định nghĩa GV đưa bài tập lên bảng phụ Bài tập*: các hàm số sau có phải là hàm số bậc HS1: y 1 5x là hàm số bậc nhất vì nó là nhất không? vì sao? hàm số được cho bởi công thức y = ax + b, 1 a 5 0 a)y 1 5x;b)y 4 x 1 HS2: y 4 không là hàm số bậc nhất vì 1 x c)y x;d)y 2x2 3 2 không có dạng y = ax + b e)y mx 2;f )y 0.x 7 1 HS3: y x là hàm số bậc nhất. Gọi một số HS trả lời lần lượt. 2 2 H thêm: Nếu là hàm số bậc nhất, hãy chỉ rahệ số HS4: y 2x 3 không phải là hàm bậc a, b? nhất. HS5: y mx 2 không phải là hàm số bậc GV lưu ý HS chú ý ví dụ c) hệ số b = 0, hàm số nhất vì chưa có điều kiện m 0 có dạng y = ax (đã học ở lớp 7) HS6: y 0.x 7 không là hàm số bậc nhất vì có dạng y = ax + b nhưng a = 0 Hoạt động 2: Tính chất (15’) Để hiểu tính chất của hàm số bậc nhất ta xét ví dụ sau đây: Ví du: Xét hàm số y = f(x) = -3x + 1 H: hàm số y = f(x) = -3x + 1 xác định với những Đ: hàm số y = f(x) = -3x + 1 xác định với giá trị nào của x? Vì sao? giá trị của x R , vì biểu thức -3x + 1 xác
3. định với mọi giá trị của x thuộc R. H: hãy chứng minh hàm số y = -3x + 1 nghịch Đ: Lấy x1, x2 R sao cho x1 f(x2)). f (x1) f (x2 ) + Hãy tính f(x1), f(x2) rồi so sánh. Vì x1 f(x2) thì hàm số y = GV đưa bảng phụ bài giải sẵn -3x + 1 nghịch biến trên R. GV yêu cầu HS làm ?3 SGK 1HS đứng lên đọc và giải thích. Cho HS hoạt động nhóm từ 3 đến 4 phút rồi gọi đại diện hai nhóm lên trình bày bài làm nhóm HS hoạt động nhóm mình. Lấy x1, x2 R sao cho x1 0 đồng đồng biến khi nào? nghịch biến khi nào? biến trên R. GV đưa phần tổng quát ở SGK lên màn hình. GV chốt lại để kết luận hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến hay nghịch biến ta chỉ cần xét hệ số a > 0 hay a 0, hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến trên R. GV cho HS làm bài tập ?4 : 1HS đứng lên đọc to Cho ví dụ về hàm số bậc nhất trong các trường Đọc và ghi trên bảng hợp sau: HS cả lớp cùng nhận xét đúng sai về bài a) Hàm số đồng biến. làm của bạn. b) Hàm số nghịch biến. Hoạt động 3: Củng cố (5’) HS: nhắc lại dịnh nghĩa, tính chất của hàm H: nhắc lại định nghĩa hàm số bậc nhất? số bậc nhất. H: Nêu tính chất của hàm số bậc nhất? H: Cách nhận biết hàm số bậc nhất đồng biến Đ: Căn cứ vào hệ số a >0 hay a < 0. hay nghịch biến?
4. 4. Hướng dẫn về nhà:(3ph) - Học thuộc định nghĩa, tính chất hàm số bậc nhất; Bài tập về nhà số 9, 10 SGK tr48; bài 6, 8 SBT - Chuẩn bị phần “ luyện tập” tiết sau.