Tuyển tập bài làm của học sinh giỏi môn Ngữ văn qua các kì thi - Nguyễn Anh Văn

Nội dung text: Tuyển tập bài làm của học sinh giỏi môn Ngữ văn qua các kì thi - Nguyễn Anh Văn

1. Bộ tài liệu tuyển tập bài làm của học sinh giỏi qua các kì thi Nguyễn Trà My – Nguyễn Anh Văn 0833703100 Đề bài: Một kết thúc bất ngờ luôn chưa đựng những điều kịch tính, gây ấn tượng và liên tưởng sâu xa, tạo âm vang lớn. Bài làm: (Bài làm của em HS, mình chưa hề chỉnh sửa) “Những trang sách suốt đời đi vẫn nhớ Như đám mây ngũ sắc ngủ trên đầu” Có những tác phẩm ra đời chỉ để lãng quên ngay sau đó, nhưng có những tác phẩm lại như những dòng sông chảy nặng phù sa in dấu chạm khắc trong tâm khảm. Những tác phẩm ấy đã trở thành: “những bài ca đi cùng năm tháng” và nó để lại trong tâm hồn bạn đọc nhiều ấn tượng không bao giờ quên. Vì vậy khi đánh giá về những đứa con tinh thần của văn học, Bùi Việt Thắng đã cho rằng: “Kết thúc bất ngờ luôn chứa đựng nhiều điều kịch tính, gây ấn tượng và liên tưởng sâu xa, tạo âm vang lớn”. Và một lần nữa, nhận định ấy đã được sống lại trong kết thúc của truyện ngắn Lão Hạc. Kết thúc bất ngờ là gì? Là một kết thúc mà không ai ngờ đến. Kết thúc ấy tạo ra sự hấp dẫn, kịch tính. Nó tạo nên ấn tượng và liên tưởng sâu xa: bắt nguồn cho quá trình đồng sáng tác ở các độc giả, khơi dậy ở bạn đọc nhiều liên tưởng về ý nghĩa truyện và tư tưởng của nhà văn. Đồng thời, kết thúc truyện cũng bộc lộ tài năng của tác giả trong việc dẫn dắt truyện, cách chọn điểm dừng và dừng đúng lúc, tạo cho người đọc nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Có thể xem kết thúc là cái đích nội dung của truyện, thể hiện nghệ thuật khép truyện của nhà văn. “Sức mạnh của cú đấm (nghệ thuật) là thuộc về đoạn cuối”. và kết thúc của truyện ngắn Lão Hạc rất bất ngờ, bất ngờ với người đọc, với ông giáo, với Binh Tư. Kết thúc truyện ngắn Lão Hạc của Nam cao là một kết thúc bất ngờ chứa đựng sự kịch tính. Hành động của lão làm cho ông Giáo cũng như Binh Tư không khỏi há hốc miệng. Điều đó đi ngược với suy nghĩ của Binh Tư và ông giáo, tạo nên một mâu thuẫn khó giải bày. Bên ngoài thì như là lão xin bã về đánh con chó cứ lờn vờn ở vườn lão. Nhưng ai mà biết được rằng là lão đang che đậy cho một sự thật ẩn chứa bên trong. Đến cả ông giáo-người được cho là hiểu lão Hạc nhất cũng cùng với Binh Tư cho rằng: cho đến lúc bần cùng thì lão cùng có thể làm liều như ai hết! Kết thúc truyện tạo nên sự kịch tính, mâu thuẫn: lão không tha hóa như người đời đánh giá, lão chọn chết là để giữ trọn tính người. Cho đến cuối truyện, người đọc mới nhận ra rằng câu chuyện nỳ như một cuộc chuẩn bị từ trước để chết của một con người. Lão ta cứ vậy, cứ âm thầm, lặng lẽ sắp xếp, lo liệu những việc cuối đời của một kiếp con người. Lão bán cậu Vàng đi để thêm chút ít tiền tích cóp cho con, nhưng 1
2. Bộ tài liệu tuyển tập bài làm của học sinh giỏi qua các kì thi Nguyễn Trà My – Nguyễn Anh Văn 0833703100 lại đâu ngờ đến sự mất mát của cậu Vàng lại khiến lão đau đớn đến vậy. Sau những lời than vãn đắng cay về việc bán cậu Vàng, lão rề rà, nhỏ nhẹ mà tha thiết nhờ ông giáo giúp cho hai việc. Lão nhờ ông giáo giữ hộ ba sào vườn, chừng nào con trai lão về thì giao lại để anh ta có đất ở, có vốn mà sinh nhai. Rồi lão lại gửi ba mươi đồng bạc (hai mươi lăm đồng tích cóp tằn tiện hơn một năm trời và năm đồng vừa bán chó) để nhỡ khi lão chết, nhờ hàng xóm chi tiêu việc ma chay. Sau đó lão ra về, dùng bã chó xin của Binh Tư để kết thúc cuộc đời mà không ai hay biết. Người đời nhìn vào chắc hẳn sẽ bĩu môi mà cho rằng lão chỉ là một lão già lần thần, gàn dỡ. Để rồi đến cuối mới bất ngờ nhận ra vẻ đẹp một phần nguyên sơ, thánh thiện của lão. Cách dẫn dắt truyện của Nam Cao tạo nên một quá trình lô-gíc trong nhận thức của con người. Từ ngộ nhận đi đến vỡ lẽ, không chỉ với những nhân vật xung quanh lão Hạc mà chính người đọc cũng vậy. Đây quả thật là một kết thúc quá đỗi bất ngờ và kịch tính. Kết thúc bất ngờ này như một lời khẳng định: có những bí ẩn, bí mật sâu bên trong người nông dân không dễ gì nhận ra. Kết thúc truyện không chỉ bất ngờ, kịch tính mà còn khiến người đọc ấn tượng và có sự liên tưởng sâu xa, tạo cho tác phẩm có âm vang lớn. Kết thúc truyện gây ấn tượng về cách miêu tả cái chết của lão Hạc. Sau khi ăn bã chó, lão Hạc vật vã trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc. Lão tru tréo, bọt mép sùi ra, khắp người chốc chốc lại bị giật mạnh một cái, giật nãy lên. Hai người đàn ông lực lưỡng phải ngồi đè lên lão. Lão phải vật vả hơn hai giờ đồng hồ. Đây quả thật là một cái chết đầy ấn tượng. Nhưng để có được sự ấn tượng ấy thì phải kể đến tài năng của Nam Cao. Bằng ngòi bút viết lách và nhiều từ láy gợi hình, Nam Cao như họa trước mắt người đọc cảnh cái chết đầy đau đớn của lão Hạc. Thực sự mà nói thì lão có thể lựa chọn nhiều cách chết êm dịu hơn nhưng lão vẫn quyết định ăn bã chó để chết. Lí do nào khiến lão làm vậy? Vì lão luôn cho rằng lão lừa cậu Vàng tức là đã từ bỏ tư cách làm người lương thiện. Lão chọn cái chết đầy dữ dội như vậy một phần là vì thanh minh, chuộc lỗi với cậu Vàng. Phần còn lại là vì lão nghĩ nếu tiếp tục sống thì lão sẽ phải bán dần mọi thứ để có cái ăn. Và nếu làm vậy thì lão lại phải lỗi làm cha. Suy cho cùng, lão cho rằng chết đi sẽ tốt hơn là tiếp tục cuộc sống như vậy. Cái chết đầy ấn tượng của lão Hạc gợi lên nhiều liên tưởng về vẻ đẹp của người nông dân. Đó là sống thì phải lỗi làm cha, muốn trọn đạo làm cha thì phải chết. Nếu sống là tha hóa nhân cách, muốn bảo toàn nhân cách thì phải chết. Cái chết của lão Hạc giúp Nam Cao kí thác được rất nhiều điều về con người. Điều đó được bộc lộ qua dòng độc thoại nội tâm của ông giáo (của Nam Cao). Gợi lên nhiều liên tưởng sâu xa cho bạn đọc. “Cuộc đời chưa hẳn là đáng buồn”: thể hiện niềm tin 2
3. Bộ tài liệu tuyển tập bài làm của học sinh giỏi qua các kì thi Nguyễn Trà My – Nguyễn Anh Văn 0833703100 của Nam Cao về vẻ đẹp tâm hồn của con người. Dù xã hội có đầy rầy những bất công, bao nhiêu con người bị tha hóa, thí dụ như Binh Tư, bà cụ Tứ trong “một bữa no” hay Chí Phèo, thì Nam Cao vẫn còn có lão Hạc. “Cuộc đời vẫn đáng buồn nhưng đáng buồn theo một nghĩa khác”: nỗi đau xót của Nam Cao trước bi kịch của người nông dân trong xã hội cũ. Những con người nghèo khổ, thấp cổ bé họng, bị xã hội thực dân phong kiến mục nát chèn ép đến bước đường cùng, phải tìm đến cái chết để giải thoát bản thân. Kết thúc “lão Hạc” đã tạo cho tác phẩm một âm vang lớn để đời. Kết thúc ấy như một lời dằn mặt đanh thép đến xã hội phong kiến bất công, tàn bạo. Nó còn là tiếng nói đồng cảm với những người dân nghèo khổ trong xã hội xưa. Kết thúc ấy còn thể hiện triết lí tình thương của Nam Cao: nhìn người đừng chỉ dùng đôi mắt đơn thuần. Nhìn người phải bằng đôi mắt tình thương thì mới phát hiện và thấu hiểu được những bí mật ẩn sâu trong tâm hồn của họ. Đây chính là tư tưởng, là chân lý sáng tác của Nam Cao. Kết truyện thể hiện tài năng của Nam Cao. Bằng cách sử dụng ngôn từ súc tích, giàu chất tạo hình và nghệ thuật xây dựng cốt truyện, miêu tả tâm lý, tính cách nhân vật, Nam Cao đã thể hiện được chiều sâu của tác phẩm và gợi lên nhiều liên tưởng sâu xa. Vừa có sức mạnh tố cáo mãnh liệt, vừa giúp người đọc đồng sáng tác. Nhận định mà Bùi Việt Thắng đưa ra là đúng đắn. Mặc dù “lão Hạc” dã ra đời gần tám mươi năm nhưng cho đến ngày nay, cái chết ấy vẫn còn ám ảnh người đọc-một cái chết đầy bi thương và đau đớn. Cái chết ấy làm người đọc như nhỏ từng giọt lệ thương xót cho số phận hẩm hiu của người nông dân. Cái chết của lão Hạc lưu truyền như một lời tố cáo đanh thép đến xã hội cũ, đồng thời cũng là lời oán than cho số phận của người nông dân. DANH SÁCH 18 BÀI VĂN HỌC SINH GIỎI LÀM QUA CÁC KÌ THI HỌC SINH GIỎI CÁC CẤP. Đây là tuyển tập bài văn của học sinh qua các kì thi tuyển chọn học sinh giỏi các cấp. Để tôn trọng bản quyền tác giả, bài văn được sử dụng nguyên mẫu, chưa có sự chỉnh sửa. Vì chưa đủ dung lượng nên tôi tạm không cho chỉnh sửa và giữ bản quyền. Mọi hành vi sao chép, chia sẻ dưới mọi mục đích, hình thức đều là vi phạm bản quyền tác giả. 3
4. Bộ tài liệu tuyển tập bài làm của học sinh giỏi qua các kì thi Nguyễn Trà My – Nguyễn Anh Văn 0833703100 Số lượng bài rất nhiều nhưng vì thời gian chưa cho phép nên chúng tôi chỉ tuyển chọn, biên tập những đề khó nhất với bài văn hay nhất. Trân Trọng Nguyễn Anh Văn ĐỀ SỐ 1: “Nhà văn phải là người gắng đi tìm những hạt ngọc ẩn dấu trong bề sâu tâm hồn của con người.”(Nguyễn Minh Châu) Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua 1 tác phẩm văn học trong chương trình Ngữ Văn 8 tập 1 ĐỀ SỐ 2: Nhận định về Lão Hạc, Hoàng Thị Hương trong vẻ đẹp con người có viết: "Tinh thần Lão Hạc mới kiên định làm sao! Như thành trì kiên cố xây bằng tình thương và lòng tự trọng .Đói khổ, đau đớn không phục nổi. Nhà văn Kim Lân tặng lão từ "bất khuất". Bất khuất trước kẻ thù còn dễ hiểu nhưng trước mình mới thật khó". Bằng hiểu biết về truyện ngắn Lão Hạc của nhà văn Nam Cao, em hãy làm sáng tỏ nhận định trên ĐỀ SỐ 3 : Nhận xét về 2 bài thơ “Nhớ rừng”(Thế Lữ) và khi con Tu Hú ( Tố Hữu) có ý kiến cho rằng: “ Cả 2 bài thơ đều thể hiện lòng yêu nước và niềm khát khao cháy bỏng của tầng lớp thanh niên tri thức.Tuy nhiên thái độ đấu tranh cho tự do ở 2 bài thơ lại hoàn toàn khác nhau”. Em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên. ĐỀ SỐ 4 Một kết thúc bất ngờ bao giờ cũng chứa đựng sự kịch tính và sự thú vị, đặc biệt sẽ gây ấn tượng mạnh và sự liên tưởng sâu xa, tạo cho tác phẩm có tiếng vang lớn . chứng minh nhận định trên bằng tác phẩm Lão Hạc . 4
5. Bộ tài liệu tuyển tập bài làm của học sinh giỏi qua các kì thi Nguyễn Trà My – Nguyễn Anh Văn 0833703100 ĐỀ SỐ 5: Nhà văn phải biết khơi lên ở con người niềm trắc ẩn , ý thức phản kháng cái ác, cái khát vọng khôi phục và bảo vệ những cái tốt đẹp. Hãy làm sáng tỏ qua đoạn trích tức nước vỡ bờ của NGÔ TẤT TỐ ĐỀ SỐ 6: “thơ là thơ nhưng cũng là vẽ, là nhac, là chạm khắc theo một nét riêng”. E hãy chứng minh qua bài thơ nhớ rừng của Thế Lữ. từ đó liên hệ đến bài thơ khi con tu hú của tố Hữu. ĐỀ SỐ 7: Tác phẩm chân chính không bao giờ kết thúc ở trang cuối cùng ,không giờ hết khả năng kể chuyện khi câu chuyện giữa các nhân vật đều kết thúc. Chứng minh qua tác phẩm chiếc lá cuối cùng . ĐỀ SỐ 8: Bức chân dung của Hồ Chí Minh qua :"Tức cảnh Pác Bó", "Ngắm trăng","Đi đường ". ĐỀ SỐ 9 : Cuộc bể dâu mà con người nhìn thấy trong văn thơ dân tộc là máu trong trái tim của người nghệ sĩ ( Tố Hữu) . Chứng minh qua bài thơ Ông đồ. ĐỀ SỐ 10: Đọc một tác phẩm ta luôn bắt gặp những khoảnh khắc vô tận: Ngắn ngủi về thời gian vật lí nhưng vô tận về ý nghĩa nhân sinh. Em hãy làm sáng tỏ khoảnh khắc vô tận về ý nghĩa nhân sinh qua tác phẩm Cô bé bán diêm của An-đéc-xen. ĐỀ SỐ 11: 5
6. Bộ tài liệu tuyển tập bài làm của học sinh giỏi qua các kì thi Nguyễn Trà My – Nguyễn Anh Văn 0833703100 "Thơ là hiện thực, thơ là cuộc đời, thơ còn là thơ nữa". Chứng minh qua bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ. ĐỀ SỐ 12: Một kết thúc bất ngờ luôn chưa đựng những điều kịch tính, gây ấn tượng và liên tưởng sâu xa, tạo âm vang lớn. ĐỀ SỐ 13: Nhân vật văn học là đứa con của thời đại, mang dấu ấn của thời. Mỗi thời đại lịch sử có những kiểu nhân vật đặc thù riêng. Chứng minh qua nhân vật chị Dậu trong đoạn trích tức nước vỡ bờ ĐỀ SỐ 14: Chất thép và chất tình trong thơ Hồ Chí Minh luôn hòa quyện, thống nhất. Em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên qua những bài thơ đã học. ĐỀ SỐ 15: Nhà văn khơi lên ở con người niềm trắc ẩn , ý thức phản kháng cái ác, cái khát vọng khôi phục và bảo vệ những cái tốt đẹp. Hãy làm sáng tỏ qua đoạn trích tức nước vỡ bờ của NGÔ TẤT TỐ ĐỀ SỐ 16 : Đề bài: Elasa Trisole, nhà văn Pháp quan niệm: “Nhà văn là người cho máu.” Em hiểu như thế nào ý kiến trên? Bằng một tác phẩm đã học trong chương trình ngữ văn 8 hãy làm sáng tỏ. ĐỀ SỐ 17: 6
7. Bộ tài liệu tuyển tập bài làm của học sinh giỏi qua các kì thi Nguyễn Trà My – Nguyễn Anh Văn 0833703100 Thầy Chu Văn An đã từng nhận định” nhân tố quyết định sự sống còn Tác phẩm là chiều sâu và sức sống của hình tượng nhân vật” em hãy làm sáng tỏ nhận định trên ĐỀ SỐ 18 ( Bài làm thứ 2) Một kết thúc bất ngờ bao giờ cũng chứa đựng sự kịch tính và sự thú vị, đặc biệt sẽ gây ấn tượng mạnh và sự liên tưởng sâu xa, tạo cho tác phẩm có tiếng vang lớn . chứng minh nhận định trên bằng tác phẩm Lão Hạc . ĐỀ SỐ 19 Mỗi truyện ngắn phải là một phát hiện bất ngờ về con người. Em hãy chứng minh ý kiến trên qua một tác phẩm mà em yêu thích ĐỀ SỐ 20 Chi tiết nghệ thuật trong truyện ngắn là những người tí hon mang trách nhiệm khổng lồ, làm sáng tỏ qua đoan trích tức nước vỡ bờ ĐỀ SỐ 21 Bàn về truyện ngắn, có ý kiến cho rằng :" Qua một nỗi lòng, một cảnh ngộ, một sự việc của mình nhân vật, nhà văn muốn đối thoại với bạn đọc về một vấn đề nhân sinh". Từ đoạn trích Tức nước vỡ bờ, hãy bày tỏ quan niệm của mình về ý kiến trên. ĐỀ SỐ 22 Nhận xét về vai trò của chi tiết nghệ thuật trong truyện,có ý kiến cho rằng :“Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn ”.Hãy làm sáng tỏ nhận định trên qua văn bản Chiếc lá cuối cùng. ĐỀ SỐ 23 Bàn về truyện ngắn, có ý kiến cho rằng: “Qua một nỗi lòng, một cảnh ngộ, một sự việc của nhân vật, nhà văn muốn đối thoại với bạn đọc về một vấn đề nhân sinh”. Từ truyện ngắn lão Hạc, hãy bầy tỏ quan niệm của mình về ý kiến trên. ĐỀ SỐ 24 Bàn về truyện ngắn, có ý kiến cho răng “Qua môt nỗi lòng, một cảnh ngô một sự việc của nhân vật, nhà văn muốn đối thoại với ban đoc về vấn đề nhân sinh”. Từ truyện ngắn chiếc lá cuối cùng, hãy bày tỏquan niêm của mình về ý kiến trên. (có 2 bài) 7
8. Bộ tài liệu tuyển tập bài làm của học sinh giỏi qua các kì thi Nguyễn Trà My – Nguyễn Anh Văn 0833703100 ĐỀ SỐ 25 Thiên hướng của người nghệ sĩ là đưa ánh sáng vào trái tim con người. Em hãy chứng minh qua bài khi con tu hú. ĐỀ SỐ 26 mỗi chi tiết là mỗi lát cắt của tác phẩm mà nếu không có nó thì tác phẩm sẽ trở nên mờ nhạt, sẽ không chuyên tải được nội dung mà nhà văn muốn gửi đến cho bạn đọc . Em hãy chứngchứng minh đoạn trích tức nước vỡ bờ của NGÔ TẤT TỐ ĐỀ SỐ 27 So sánh hình ảnh người nông dân trong đoạn trích tức nước vỡ bờ và Lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên. Từ đó trình bày suy nghĩ về nhận thức của nhà văn Nam Cao và Ngô Tất Tố. ĐỀ SỐ 28 Mỗi chi tiết là một lát cắt của tác phẩm mà nếu không có nó thì tác phẩm sẽ trở nên mờ nhạt, sẽ không chuyển tải được nội dung mà nhà văn muốn gửi gắm cho bạn đọc. Em hãy chứng minh qua tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao ĐỀ SỐ 29 Bàn về truyện Lão Hạc của Nam Cao có ý kiến cho rằng : “Con chó Vàng mới là nhân vật độc đáo nhất của tác phẩm và cách ứng xử với con chó Vàng mới vẻ đẹp sâu xa nhất của nhân vật lão Hạc ”.Từ những cảm nhận của riêng mình về các nhân vật ấy em hãy bình luận ý kiến trên. Vì tài liệu chưa đăng kí bản quyền tác giả cũng như chưa biên tập lại nội dung nên chỉ dạng không chỉnh sửa. Dung lượng hơn 200 trang A4 Trọn bộ mất phí 8