14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án)

Nội dung text: 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án)

1. 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn dự không phải là món quà do Thượng đế ban tặng, cũng không phải do người khác đưa cho, mà là do chính con tạo nên. Danh dự là sản phẩm tinh thần mà con sở hữu, và danh dự của mỗi người đều chỉ thuộc về chính họ. Con cho rằng mình có danh dự, vậy tức là con có danh dự. Vì vậy, giả sử có ai đó làm tổn thương tình cảm, danh dự của con, con cũng không cần phải dao động. Nếu con kiên quyết giữ lấy danh dự của mình, không ai có thể làm tổn thương con cả. (Trích 38 lá thư Rockefeller gửi cho con trai, NXB Hồng Đức, 2023, tr.169-171) Thực hiện các yêu cầu: Câu 1 (0,75 điểm). Xác định luận đề của đoạn trích trên. Câu 2 (0,75 điểm). Chỉ ra cách dẫn trong những câu văn sau: Vị nhiếp ảnh gia đó có vẻ là một người theo chủ nghĩa duy mỹ, ông ấy đứng thẳng dậy, chỉ tay vào cha và nói với giáo viên: “Cô có thể bảo học sinh đó rời khỏi chỗ ngồi của mình được không? Cậu bé ăn mặc nhếch nhác quá.”. Câu 3 (0,5 điểm). Trong đoạn văn cuối của đoạn trích trên, người cha đã đưa ra những lí lẽ nào để thuyết phục con không cần phải dao động khi có ai đó làm tổn thương tình cảm, danh dự của con? Câu 4 (1,0 điểm). Trong đoạn trích trên, việc người cha đưa ra bằng chứng về một lần mình bị xúc phạm có vai trò gì? Câu 5 (0,5 điểm). Em hiểu như thế nào về câu văn: Nếu con kiên quyết giữ lấy danh dự của mình, không ai có thể làm tổn thương con cả. Câu 6 (0,5 điểm). Em đồng tình hay không đồng tình với quan điểm cho rằng bị xúc phạm là một động lực mạnh mẽ thôi thúc con người phấn đấu và theo đuổi điều tốt đẹp. Lí giải tại sao? II. PHẦN VIẾT( 6,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm). Em hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) đề xuất một giải pháp khả thi nhất khi bản thân gặp tình huống bị xúc phạm danh dự. Câu 2 (4,0 điểm). Em hãy viết một bài văn nghị luận phân tích bài thơ sau: NGHE CỎ Nếu nằm xuống lặng yên nghe cỏ hát Sẽ thấy lòng thanh thoát lâng lâng Sẽ thấy mỗi ban mai nắng lên Giọt sương đêm còn treo trên lá cỏ Như vì sao quên lối về trời. Nếu nằm xuống lặng yên nghe cỏ hát Sẽ thấy những bàn chân trên cỏ bước nhọc nhằn Thấy quang gánh đè vai gầy trĩu nặng Thấy mặn mòi những giọt mồ hôi. Nếu nằm xuống lặng yên nghe cỏ hát Thấy bàn tay nắm chặt những bàn tay Thấy áo rách choàng lên áo rách Đông giá lui dần, nắng ấm gọi vào xuân. (Trương Minh Phố1 - Báo Văn nghệ quân đội cuối tháng - số 17 tháng 02 năm 2009, tr 23) DeThi.edu.vn
2. 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn 1 - Tác giả Trương Minh Phố vốn là một kỹ sư cao cấp thuỷ lợi, có niềm đam mê sáng tác thơ. Với tâm hồn đa cảm và trách nhiệm của người cầm bút trước cuộc đời, ông lặng lẽ cày xới trên mảnh đất riêng của mình, trải lòng ra và lặng lẽ thu nhận những chiêm nghiệm. Thơ ông luôn giữ được vẻ giản dị, chân thành không phô trương, to toát, vì thế dễ đi vào lòng người đọc. - Tác phẩm: Bài thơ "Nghe cỏ" được đăng trên Văn nghệ quân đội cuối tháng 02 năm 2009, trang 23, sau được in trong tập “Dòng sông và thời gian” (Thơ Trương Minh Phố – NXB Hội Nhà văn, 2008). DeThi.edu.vn
3. 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 4,0 1 Luận đề của đoạn trích là: Bàn về sự xúc phạm và cách con người đối diện 0,75 với điều này để tìm thấy động lực phấn đấu, hướng đến những điều tốt đẹp. Hướng dẫn chấm: + Trả lời đúng như đáp án: 0,75 điểm + Trả lời được ½ ý: 0,5 điểm + Trả lời chung chung không rõ được vấn đề trọng tâm: 0,25 điểm. + Trả lời sai hoặc không trả lời: không cho điểm. * Lưu ý: Nếu thí sinh có cách diễn đạt khác nhưng đảm bảo đủ ý, đúng bản chất vấn đề vẫn cho điểm tối đa. 2 - Cách dẫn trực tiếp. 0,75 - Lời dẫn: “Cô có thể bảo học sinh đó rời khỏi chỗ ngồi của mình được không? Cậu bé ăn mặc nhếch nhác quá.” Hướng dẫn chấm: + Trả lời ý 1: 0.5 điểm. + Trả lời ý 2: 0,25 điểm + Trả lời sai hoặc không trả lời: Không cho điểm. 3 Những lí lẽ mà người cha đưa ra để thuyết phục con không cần phải dao 0,5 động khi có ai đó làm tổn thương tình cảm, danh dự của con: - Danh dự không phải là món quà do Thượng đế ban tặng, cũng không phải do người khác đưa cho, mà là do chính con tạo nên. - Danh dự là sản phẩm tinh thần mà con sở hữu, và danh dự của mỗi người đều chỉ thuộc về chính họ. - Con cho rằng mình có danh dự, vậy tức là con có danh dự. Hướng dẫn chấm: + Trả lời đúng, đầy đủ như đáp án: 0,5 điểm + Trường hợp trả lời đúng 1-2 ý: 0,25 điểm 4 - Bằng chứng: Trong buổi chụp hình cùng các bạn cấp hai, người cha đã 1,0 bị vị nhiếp ảnh gia xúc phạm khi đề nghị giáo viên mời ông ra khỏi chỗ ngồi vì ăn mặc nhếch nhác quá. - Vai trò của việc sử dụng bằng chứng: + Làm sáng tỏ quan điểm bất kì ai cũng đều bất lực trước việc ngăn chặn những lời xúc phạm từ người khác, từ đó nhấn mạnh động lực phấn đấu từ những lời xúc phạm. + Khuyên mọi người không nên gây tổn thương người khác và biết cách đối diện với những lời xúc phạm từ người khác. + Lập luận chặt chẽ, hấp dẫn, tăng tính thuyết phục, độ tin cậy cao. DeThi.edu.vn
4. 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Hướng dẫn chấm: + Chỉ ra bằng chứng: 0,25 điểm + Vai trò của bằng chứng: trả lời đúng cho mỗi ý 0,25 điểm Lưu ý: Học sinh có thể sử dụng cách diễn đạt khác nhưng vẫn hợp lý, đúng bản chất vấn đề vẫn cho điểm tối đa. 5. - Kiên quyết là giữ vững lập trường, ý chí và quyết tâm mạnh mẽ không 0,5 thay đổi, không dao động, ; tổn thương nghĩa là bị tổn hại về uy tín, lòng tự trọng hay những giá trị tinh thần khác. - Người cha muốn nói với con: khi con cương quyết, dứt khoát bảo vệ những nguyên tắc đạo đức và phẩm giá của bản thân, thì không ai có thể thực sự làm tổn hại đến giá trị của con được. - Từ đó, người cha khuyên con hãy luôn giữ vững giá trị của bản thân, vì đó là cách bảo vệ mình khỏi những tổn thương trong cuộc sống. Hướng dẫn chấm: + Trả lời đúng, đầy đủ như đáp án: 0,5 điểm + Trường hợp trả lời đủ 01 ý: 0,25 điểm 6. - HS nêu quan điểm đồng tình/ không đồng tình 0,5 - Lý giải: *Đồng tình vì: Trong cuộc sống ta không tránh khỏi việc gặp những lời xúc phạm. Việc chúng ta dám đối mặt với điều đó, tự tin bước qua sẽ giúp ta khẳng định được giá trị của mình và đạt được điều ta mong muốn. * Không đồng tình vì: Không phải ai cũng có thể vượt qua lời xúc phạm, có những người sẽ bị tổn thương và cảm thấy bi quan, mất tự tin. Hướng dẫn chấm: + Nêu quan điểm đồng tình/ không đồng tình: 0,25 điểm +Lý giải hợp lý, thuyết phục: 0,25 điểm II VIẾT 6,0 1 Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) đề xuất một giải pháp 2,0 khả thi nhất khi bản thân gặp tình huống bị xúc phạm danh dự. a. Xác định được yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 Bảo đảm yêu cầu về hình thức đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, phối hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25 Giải pháp khi bản thân gặp tình huống bị xúc phạm danh dự c. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu 1,0 HS lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để đề xuất 1 giải pháp hợp lý, thiết thực, có ý nghĩa. Có thể như sau: - Giữ bình tĩnh để lựa chọn cách ứng xử phù hợp nhất - Rèn luyện tư duy tích cực, biết tin vào bản thân để phấn đấu cố gắng. DeThi.edu.vn
5. 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Tìm kiếm sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè và chuyên gia - Hướng dẫn chấm: HS nêu 1 giải pháp; phân tích tính khả thi của giải pháp bằng lý lẽ và bằng chứng cụ thể, xác thực, thuyết phục. d. Diễn đạt 0,25 Bảo đảm chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn. đ. Sáng tạo 0,25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. 2 Em hãy viết một bài văn nghị luận phân tích bài thơ “Nghe cỏ” 4,0 (Trương Minh Phố) a. Đảm bảo bố cục của bài văn nghị luận 0,25 Bảo đảm yêu cầu về bố cục của bài văn: mở bài, thân bài, kết bài. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận 0,5 Giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ. c. Triển khai vấn đề nghị luận 2,5 Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp, kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng, trình bày được hệ thống ý phù hợp, làm rõ được những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ. Có thể triển khai theo hướng như sau: - Giới thiệu tác giả, tác phẩm. - Phân tích bài thơ: * Nét đặc sắc về nội dung Bài thơ thể hiện những khám phá, suy ngẫm về cuộc sống khi con người biết lắng nghe, hòa mình với thiên nhiên, từ đó thể hiện triết lý sống sâu sắc về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên và con người với con người. Cụ thể là: - Lắng nghe và cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên (khổ 1): Hòa mình, đắm chìm vào thế giới thiên nhiên (nằm xuống, lặng yên, nghe cỏ hát); hạnh phúc, mê say (thanh thoát lâng lâng); cảm nhận những âm thanh, màu sắc, đường nét thân thuộc, tinh khôi, tràn đầy sức sống của thiên nhiên (thể hiện qua các hình ảnh: nắng ban mai, sương đêm, lá cỏ, vì sao ) - Lắng nghe và cảm nhận về cuộc sống (khổ 2,3): + Đồng cảm, thấu hiểu sâu sắc và trăn trở suy tư về cuộc sống (nằm xuống, lặng yên, nghe cỏ hát, sẽ thấy, thấy ) về những nhọc nhằn, lam lũ của con người (thể hiện qua các hình ảnh: bàn chân trên cỏ bước nhọc nhằn, quang gánh đè vai gầy trĩu nặng, những giọt mồ hôi, ) + Tin vào vẻ đẹp của tình người trong sự đoàn kết, sẻ chia, yêu thương (bàn tay nắm chặt những bàn tay, áo rách choàng lên áo rách) và tương lai tươi sáng (đông giá lui dần, nắng ấm gọi vào DeThi.edu.vn
6. 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn xuân) * Nét đặc sắc về nghệ thuật - Thể thơ tự do và cách gieo vần ngắt nhịp: Giọng điệu trầm lắng, suy tư; nhịp thơ chậm rãi, phù hợp với trạng thái suy tư của nhân vật trữ tình - Kết cấu, bố cục: Điệp khúc “Nếu nằm xuống lặng yên nghe cỏ hát” mở đầu mỗi khổ thơ tạo vẻ độc đáo cho kết cấu bài thơ; mạch cảm xúc: từ cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên đến đồng cảm với số phận con người và tin vào những điều tốt đẹp. - Ngôn ngữ và hình ảnh thơ: Ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi; hình ảnh thơ mộc mạc, gần gũi nhưng chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc (cỏ, sương đêm, bàn chân, mồ hôi, áo rách...) - Các biện pháp tu từ: Nhân hóa, so sánh, điệp cấu trúc, ẩn dụ, - Nhan đề: như một lời nhắc nhở con người hãy chậm lại, lắng nghe những điều nhỏ bé, thân thuộc quanh mình. * Đánh giá và liên hệ mở rộng: Ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi, hình ảnh thơ mộc mạc nhưng chứa đựng chiều sâu ý nghĩa. Bài thơ là lời gợi nhắc về một lối sống hài hòa với thiên nhiên, đồng cảm với con người và luôn tin tưởng vào những điều tốt đẹp của tương lai - Khái quát vấn đề nghị luận Lưu ý: Thí sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Diễn đạt 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản. đ. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. * Cách cho điểm: - Điểm từ 3,25- 4,0: Đảm bảo tốt các yêu cầu trên, vận dụng các thao tác lập luận chặt chẽ, thuyết phục; văn viết mạch lạc, cảm xúc, có hình ảnh; không mắc lỗi chính tả, diễn đạt. - Điểm từ 2,5- 3,0: Đảm bảo tương đối đầy đủ hoặc chưa thật đầy đủ các yêu cầu nêu trên nhưng có ý sâu sắc; vận dụng các thao tác lập luận tương đối chặt chẽ. Còn mắc một số lỗi chính tả, diễn đạt. - Điểm từ 1,5- 2,25: Đảm bảo cơ bản các yêu cầu trên; lập luận chưa thật thuyết phục. Mắc nhiều lỗi chính tả, diễn đạt. - Điểm 0,25- 1,25: Đảm bảo các yêu cầu trên ở mức độ sơ sài, chưa biết lập luận; chưa biết đánh giá; hành văn còn lủng củng, mắc nhiều lỗi chính tả, diễn đạt. - Điểm 0,0: Không làm bài. ĐIỂM TOÀN BÀI THI I + II = 10,0 điểm DeThi.edu.vn
7. 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn *Lưu ý toàn bài: - Giám khảo tránh đếm ý cho điểm, cân nhắc toàn bài để đánh giá. - Những cách triển khai hợp lí, kiến giải riêng thuyết phục đều được chấp nhận và khuyến khích những bài có ý tưởng sáng tạo. - Thang điểm trên đây là điểm tối đa cho mỗi phần. Nếu thí sinh chưa đáp ứng tốt những yêu cầu về kĩ năng thì không đạt được điểm tối đa. DeThi.edu.vn
8. 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 4 PHÒNG GD & ĐT BẮC TRÀ MY ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KỲ II TRƯỜNG PTDTBT THCS NĂM HỌC: 2024-2025 LÝ TỰ TRỌNG Môn thi: NGỮ VĂN 9 Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian giao đề) ĐỀ CHÍNH THỨC I. ĐỌC HIỂU (5,0 điểm) Đọc bài thơ sau: NÓI VỚI EM Nếu nhắm mắt trong vườn lộng gió Sẽ được nghe nhiều tiếng chim hay Tiếng lích chích chim sâu trong lá Con chìa vôi vừa hót vừa bay. Nếu nhắm mắt nghe bà kể chuyện Sẽ được nhìn thấy các bà tiên Thấy chú bé đi hài bảy dặm Quả thị thơm, cô Tấm rất hiền. Nếu nhắm mắt nghĩ về cha mẹ Đã nuôi em khôn lớn từng ngày Tay bồng bế, sớm khuya vất vả Mắt nhắm rồi, lại mở ra ngay. (Vũ Quần Phương, trích “65 bài thơ hay dành cho thiếu nhi”, Cao Xuân Sơn tuyển chọn, NXB Kim Đồng) Thực hiện các yêu cầu *Thí sinh chọn một phương án đúng và ghi vào giấy làm bài. Câu 1 (0,5 điểm). Bài thơ “ Nói với em” được viết theo thể thơ nào? A. Tự do. B. Lục bát. C. Thất ngôn. D. Bảy chữ. Câu 2 (0,5 điểm). Khổ thơ đầu của bài thơ gieo vần ở những tiếng nào? A. Lá-bay B. Hay-bay C. Gió-hót D. Hay- lá. Câu 3 (0,5 điểm). Bài thơ “Nói với em” viết về đề tài gì? A. Khu vườn lộng gió. B. Thế giới cổ tích C. Thiên nhiên, cuộc sống nghĩa tình D. Cha mẹ vất vả Câu 4 (0,5 điểm). Từ “đã”, “sẽ” trong các dòng thơ thứ (2), (6), (10) của bài thơ thuộc từ loại nào dưới đây? DeThi.edu.vn
9. 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn A. Trợ từ B. Động từ C. Phó từ D. Thán từ Trả lời các câu hỏi/yêu cầu sau: Câu 5 (0,75 điểm). Nêu tác dụng của việc sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ “Nếu nhắm mắt” trong bài thơ. Câu 6 (0,75 điểm). Theo em, nhà thơ muốn nhắn nhủ chúng ta điều gì trong đoạn thơ sau? Nếu nhắm mắt nghĩ về cha mẹ, Đã nuôi em khôn lớn từng ngày, Tay bồng bế, sớm khuya vất vả, Mắt nhắm rồi, lại mở ra ngay. Câu 7 (0,75 điểm). Giả sử phải nêu một điều mà em tâm đắc khi đọc hiểu bài thơ, em sẽ nêu điều gì? Vì sao? Câu 8 (0,75 điểm). Từ nội dung bài thơ, em hãy trình bày suy nghĩ của mình về sự cần thiết phải lắng nghe. II. VIẾT (5,0 điểm) Viết bài văn nghị luận về vấn đề cần giải quyết: “Suy nghĩ về về cách tiếp cận thông tin trên mạng xã hội của học sinh hiện nay”. -------- Hết ------ DeThi.edu.vn
10. 14 Đề thi Ngữ văn 9 giữa Kì 2 Kết Nối Tri Thức năm học 2024-2025 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn HƯỚNG DẪN CHẤM A. HƯỚNG DẪN CHUNG - Giáo viên cần chủ động nắm bắt nội dung trình bày của thí sinh để đánh giá tổng quát bài làm, tránh đếm ý cho điểm. Chú ý vận dụng linh hoạt và hợp lý Hướng dẫn chấm. - Đặc biệt trân trọng, khuyến khích những bài viết có nhiều sáng tạo, độc đáo trong nội dung và hình thức trình bày. - Điểm lẻ mỗi câu và điểm toàn bài tính đến 0.25 điểm. B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ Phần Câu Nội dung Điểm ĐỌC HIỂU 5,0 1 D 0,5 2 B 0,5 3 C 0,5 4 A 0,5 5 Tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ “Nếu nhắm mắt” - Nhấn mạnh tuổi thơ chúng ta phải biết học cách nghe, học cách nhìn, học cách I. nghĩ, nghĩa là phải biết sống đẹp, sống nhân hậu, sống có tình nghĩa thủy chung. - Tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt. 6 Nhà thơ muốn gửi đến thông điệp qua đoạn thơ thơ. (0,75đ) Mức 1 (0,75đ) Mức 2 (0.5đ) Mức 3 (0.0đ) Thông điệp: - Học sinh nêu Trình bày sai - Hãy luôn khắc ghi và ghi nhớ công lao sinh thành được 1 ý hoặc không và nuôi dưỡng mà cha mẹ dành cho mình. - Diễn đạt chưa trả lời. - Cha mẹ chính là những người sinh thành, nuôi mạch lạc. các con lớn khôn từng ngày, chẳng màng cực nhọc tảo tần nuôi lớn các con từng ngày. (Học sinh có thể trình bày các ý khác nhau, hợp lí vẫn cho điểm). 7 Đảm bảo các yêu cầu sau: - Điều tâm đắc xuất phát từ nội dung bài thơ, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật; gây ấn tượng về cảm xúc, có tác động sâu sắc về nhận thức. - Giải thích ngắn gọn, hợp lí, thuyết phục. 8 Đảm bảo các yêu cầu sau: - Nêu được nội dung: Nhắc nhỡ chúng ta phải biết học cách lắng nghe, học cách cảm nhận, thấu hiểu, học cách nhìn, học cách nghĩ,... Nghĩa là phải biêt sống đẹp, sống nhân ái, yêu thương, tình nghĩa thủy chung. - Hình thức: Viết đảm bảo dung lượng, diễn đạt ý rõ ràng. DeThi.edu.vn