Đề thi chọn học sinh giỏi Lớp 9 môn Hóa học TP. Hồ Chí Minh năm 2019 - Đỗ Kiên (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi Lớp 9 môn Hóa học TP. Hồ Chí Minh năm 2019 - Đỗ Kiên (Có đáp án)

1. [ĐỀ THI CHỌN HSG TPHCM 2019] KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LỚP 9 CẤP THÀNH PHỐ THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH NĂM HỌC 2018 – 2019 Mơn: HĨA HỌC Ngày thi: 13/03/2019 ĐỀ CHÍNH THỨC Thời gian làm bài: 90 phút (Đề thi gồm 02 trang) Câu 1: (5,0 điểm) 1. Trên một số bao phân bĩn cĩ ghi kí hiệu NPK 20-20-15. Em hãy cho biết ý nghĩa của N, P, K và các con số nĩi trên. 2. Hình vẽ bên mơ tả thí nghiệm điều chế khí Cl2 trong phịng thí nghiệm, em hãy cho biết: a. Viết phương trình điều chế khí Cl2 theo thí nghiệm trên. b. Vai trị của bình H2SO4 đặc và bơng tẩm xút NaOH. c. Nêu một số ứng dụng của Cl2. 3. Hidrocacbon A cĩ CTPT là C6H6, A cĩ mạch thẳng, phản ứng với AgNO3/ddNH3 cho kết tủa. Viết các CTCT (cơng thức cấu tạo thu gọn) cĩ thể cĩ của A. Hướng dẫn 1. Kí hiệu NPK 20-20-15 để chỉ phần trăm khối lượng trong phân của N là 20%; P2O5 là 20%; K2O là 15%. [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – N6E TRUNG HỊA NHÂN CHÍNH, HÀ NỘI 1
2. [ĐỀ THI CHỌN HSG TPHCM 2019] 2. MnO2 + 4HCl → MnCl2 + Cl2↑ + 2H2O Bình H2SO4 đặc: tác dụng làm khơ khí Cl2 lẫn hơi H2O. Bơng tẩm xút NaOH: tác dụng ngăn khơng cho khí độc Cl2 thốt ra ngồi. 3. Ankan C6H14 giảm 8H xuống C6H6 nên A cĩ 4 liên kết pi (A khơng cĩ vịng) Mặt khác, A pứ với AgNO3/ddNH3 tạo kết tủa nên A cĩ liên kết ba đầu mạch CH≡C−CH=C=CH−CH3 ; CH≡C−CH=CH−CH=CH2 CH≡C−CH2−CH=C=CH2 ; CH≡C−C(CH3)=C=CH2 CH≡C−CH2−CH2−C≡CH ; CH≡C−C≡C−CH2−CH3 ; CH≡C−CH2−C≡C−CH3 ; CH≡C−CH(CH3)−C≡CH Câu 2: (5,0 điểm) 1. Cho một kim loại A tác dụng với dung dịch muối B (dung mơi là nước). Hãy chọn một kim loại A và muối B phù hợp với mỗi thí nghiệm cĩ hiện tượng sau: a. Dung dịch muối B cĩ màu xanh và từ từ mất màu. b. Dung dịch muối B khơng cĩ màu, sau đĩ xuất hiện màu xanh. c. Sau phản ứng cho hai muối, một muối kết tủa và cĩ khí bay lên. Hướng dẫn [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – N6E TRUNG HỊA NHÂN CHÍNH, HÀ NỘI 2
3. [ĐỀ THI CHỌN HSG TPHCM 2019] 2. Cĩ 3 dung dịch khơng màu: ddBa(OH)2; ddKCl; ddH2SO4. Hãy dùng 1 thuốc thử hãy nhận biết 3 dung dịch trên bằng hai cách. Hướng dẫn Cách 1: Chọn quì tím ↑ Ba(OH)2: quì tím chuyển màu xanh H2SO4: quì tím chuyển màu đỏ Cách 2: Chọn NaHCO3; Na2CO3; NaHSO3; Na2SO3 ↑ Ba(OH)2: cĩ kết tủa trắng Ba(OH)2 + Na2CO3 → BaCO3↓(trắng) + 2NaOH H2SO4: cĩ khí thốt ra H2SO4 + Na2CO3 → Na2SO4 + CO2↑ + H2O 3. Cĩ một chất khí khơng duy trì sự sống và sự cháy, khí này khi nén và làm lạnh thì hĩa rắn. Cho biết: - Đĩ là khí gì? Khí này khi hĩa rắn cĩ tên gọi là gì? - Viết 1 phương trình phản ứng điều chế khí này trong phịng thí nghiệm. Hướng dẫn Khí này là CO2. Khí CO2 khi hĩa rắn cĩ tên gọi là đá khơ CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + CO2↑ + H2O Câu 3: (6,0 điểm) 1. Hấp thụ hồn tồn 1,568 lít CO2 (đktc) vào 500 ml dung dịch NaOH 0,16M, thu được dung dịch X. Thêm 250 ml dung dịch Y gồm BaCl2 0,16M và Ba(OH)2 aM vào dung dịch X, thì thu được 3,94 gam kết tủa. Tính a. Hướng dẫn n 0,08 Nhận thấy tỉ lệ 12tạo OH ra 2 muối n0,07 CO2 CO2 + 2NaOH → Na2CO3 + H2O x→ 2x x CO2 + NaOH → NaHCO3 y→ y y x y 0,07 x 0,01 Na CO : 0,01 BaCl : 0,04 Suy ra 23 2 2x y 0,08 y 0,06 NaHCO32 :0,06 Ba(OH) :0,25a Cách 1: Sử dụng PTHH [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – N6E TRUNG HỊA NHÂN CHÍNH, HÀ NỘI 3
4. [ĐỀ THI CHỌN HSG TPHCM 2019] Na2CO3 + BaCl2 → 2NaCl + BaCO3↓ 0,01→ 0,01 0,02 0,01 Vậy tình huống NaHCO3 pứ Ba(OH)2 sẽ cĩ thêm 0,01 mol BaCO3 TH1: NaHCO3 + Ba(OH)2 → BaCO3↓ + NaOH + H2O z ←z→ z NaHCO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O z→ z Na2CO3 + BaCl2 → 2NaCl + BaCO3↓ z→ z → 2z = 0,01 → z = 0,005 → a = 0,02 TH2: 2NaHCO3 + Ba(OH)2 → BaCO3↓ + Na2CO3 + 2H2O t ←t→ t Na2CO3 + BaCl2 → 2NaCl + BaCO3↓ t→ t → 2t = 0,01 → t = 0,005 → a = 0,02 Vậy giá trị của a = 0,02 Cách 2: Xét dung dịch cuối cùng của bài 2- - nC(ban đầu) = 0,07 đi vào kết tủa 0,02 ; cịn lại đi vào dd sau pứ ở dạng CO3 hoặc - HCO3 2+ 2- - - Ba cịn dư nên trong dung dịch khơng cịn CO3 , vậy cịn HCO3 - - - - 2- - Dung dịch cĩ HCO3 thì khơng cịn OH vì cĩ pứ: HCO3 + OH → CO3 + H2O  BaCO : 0,02 3  BT.Na Na : 0,08 Na23 CO : 0,01 BaCl2 : 0,04  BT.Ba Ba2 : 0,25a 0,02 NaHCO : 0,06Ba(OH) : 0,25a dda 0,02  BTĐT 32 BT.Cl  Cl : 0,08 HCO : 0,05 3 Vậy giá trị của a = 0,02 2. Hịa tan hết m gam hỗn hợp X gồm Na2CO3, MgO, a mol Fe3O4, 2a mol KHCO3 trong 400 gam dung dịch H2SO4 17,15%. Sau khí các phản ứng xảy ra hồn tồn thu được khí CO2, dung dịch chứa (m + 42,68) gam muối sunfat trung hịa và 345,44 gam nước. Tìm giá trị m và a. Hướng dẫn Na CO : b 23  CO2 : 0,27 MgO : c H SO  24 dd : m 42,68 Fe O : a 0,7 mol 34 H O : 345,44g 2 KHCO3 : 2a - Dự kiện kiểu: m và (m + 42,68) là cĩ thể BTKL được (mất m) - Chỉ thu được muối sunfat trung hịa nên C trong muối CO3, HCO3 vào hết CO2 m m m m m X dd H SO Muối CO H O  BTKL 2 4 2 2 mCO :11,88g nCO : 0,27 m 400 m 42,68 m 345,44 22 CO2 Đề bài cho khối lượng H2O sau cùng, ta thử phân tích nĩ xem [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – N6E TRUNG HỊA NHÂN CHÍNH, HÀ NỘI 4
5. [ĐỀ THI CHỌN HSG TPHCM 2019] H O : 331,4g H O : 331,4g ddH SOdd sau2 pứ 2 24 H24 SO: 68,6g H2pứ O:14,04gnH sinh ra2 O : 0,78 nKHCO2.nH SO2.nH OnNa COnKHCOnCO   BTNT.HBTNT.C 32422332 2a2.0,72.0,78a0,08b0,160,27b0,11 Na2CO3 + H2SO4 → Na2SO4 + CO2↑ + H2O 0,11→ 0,11 MgO + H2SO4 → MgSO4 + H2O c→ c Fe3O4 + 4H2SO4 → FeSO4 + Fe2(SO4)3 + 4H2O 0,08→ 0,32 2KHCO3 + H2SO4 → K2SO4 + 2CO2↑ + 2H2O 0,16→ 0,08 → nH2SO4 = 0,11 + c + 0,32 + 0,08 → c = 0,19 → m = 53,82g Vậy giá trị của m = 53,82 gam và a = 0,08 Câu 4: (4,0 điểm) Hỗn hợp X gồm 0,15 mol CH4; 0,09 mol C2H2 và 0,2 mol H2. Nung nĩng hỗn hợp X với xúc tác Ni, sau một thời gian phản ứng thu được hỗn hợp Y gồm CH4, C2H4, C2H6, C2H2 dư, H2 dư. Dẫn tồn bộ hỗn hợp khí Y qua bình đựng dung dịch Br2 dư thấy khối lượng bình đựng dung dịch Br2 tăng 0,82 gam và cĩ V lít hỗn hợp khí Z (đktc) thốt ra. Tỉ khối của Z so với H2 là 8. Tính giá trị V và thành phần phần trăm theo thể tích của mỗi khí cĩ trong hỗn hợp Y. Hướng dẫn CH : 0,15 CH ;H ;C H m0,82gbình tăng 4 422 6 X CH :0,09Y  Ni CH ddBr2 2 22 4 to dư V(lít)  Z H : 0,2C H M16 22 2 Z C2H2 + H2 → C2H4 C2H2 + 2H2 → C2H6 x→ x x y→ 2y CH : 0,15 4 0,82g H2 dư : 0,2 x 2y  28x 26(0,09 x y) 0,82 x 0,02 Y C H : y 26 MZ 16 16.0,15 2(0,2 x 2y) 30y  M16Z y 0,06 C H : x 0,15 0,2 x 2y y 24 C H : 0,09 x y 2 2 dư Suy ra V = 6,048 (lít) và: %V(Y) CH4 : 50% ; H2 : 20% ; C2H6: 20%; C2H4: 6,67%; C2H2: 3,33% [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – N6E TRUNG HỊA NHÂN CHÍNH, HÀ NỘI 5
6. [ĐỀ THI CHỌN HSG TPHCM 2019] [THẦY ĐỖ KIÊN – 0948.20.6996] – N6E TRUNG HỊA NHÂN CHÍNH, HÀ NỘI 6