Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án)

Nội dung text: Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án)

1. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn DeThi.edu.vn
2. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 1 TRƯỜNG THCS ĐỀ LUYỆN THI HỌC SINH GIỎI NGUYỄN KHẮC VIỆN MÔN: SINH 8 Thời gian: 90 phút Câu 1: ( 2,0 điểm) Phân tích những đặc điểm tiến hoá của hệ cơ người so với hệ cơ thú? Câu 2 : (3 điểm) Cho biết tâm thất trái mỗi lần co bóp đẩy đi 70 ml máu và trong một ngày đêm đã đẩy đi được 7560 lít máu. Thời gian của pha dãn chung bằng 1/2 chu kỳ tim, thời gian pha co tâm nhĩ bằng 1/3 thời gian pha co tâm thất. Hỏi: 1. Số lần mạch đập trong một phút? 2. Thời gian hoạt động của một chu kỳ tim? 3. Thời gian của mỗi pha: co tâm nhĩ, co tâm thất, dãn chung? Câu 3 : (1 điểm)Hãy giải thích nghĩa đen về mặt sinh học câu thành ngữ “ nhai kĩ no lâu” 1. Có ý kiến cho rằng “Thức ăn chỉ thực sự được tiêu hoá ở ruột non”. Em hãy nhận xét ý kiến trên . 2. Hãy giải thích nghĩa đen về mặt sinh học câu thành ngữ “ nhai kĩ no lâu” Câu 4 : (2 điểm) 1. Bản chất của sự hô hấp ngoài và hô hấp trong là gì? 2. Giải thích cơ sở sinh lý của tiếng khóc chào đời? Câu 5 : (2 điểm) 1. Chứng minh rằng đồng hoá và dị hoá là hai quá trình mâu thuẫn nhưng thống nhất trong cùng một cơ thể sống? HẾT DeThi.edu.vn
3. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn TRƯỜNG THCS HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN HSG NGUYỄN KHẮC VIỆN MÔN: SINH 8 Câu Nội dung Điểm Những đặc điểm tiến hoá: + Thể hiện qua sự phân hóa ở chi trên và tập trung ở chi dưới - cơ chi trên phân hóa thành các nhón cơ phụ trách những cử động linh hoạt của bàn 1 tay, ngón tay đặc biệt là cơ ngón cái rất phát triển. 0,5 đ (2đ) - Cơ chi dưới có xu hướng tập trung thành nhóm cơ lớn, khỏe ( như cơ mông, cơ đùi ) Giúp cho sự vận động di chuyển ( chạy, nhảy ) linh hoạt và giữ cho cơ thể có tư thế 0,5 đ thăng bằng trong dáng đứng thẳng. 0,5 đ - Ngoài ra, ở người còn có cơ vận động lưỡi phát triển giúp cho vận động ngôn ngữ 0,5 đ nói. - Cơ nét mặt phân hóa giúp biểu hiện tình cảm qua nét mặt. 1. - Trong một phút tâm thất trái đã co và đẩy : 2 7560 : (24. 60) = 5,25 lít. 0,5đ 3đ - Số lần tâm thất trái co trong một phút là : (5,25. 1000) : 70 = 75 ( lần) Vậy số lần mạch đập trong một phút là : 75 lần. 0,5đ 2. - Thời gian hoạt động của một chu kỳ tim là : ( 1 phút = 60 giây) ta có : 60 : 75 = 0,8 giây. 0,5đ Đáp số : 0,8 giây. 3. Thời gian của các pha : - Thời gian của pha dãn chung là : 0,8 : 2 = 0,4 (giây) - Gọi thời gian pha nhĩ co là x giây -> thời gian pha thất co là 3x . Ta có x + 3x = 0,8 – 0,4 = 0,4  x = 0,1 giây. Vậy trong một chu kỳ co dãn của tim: Tâm nhĩ co hết : 0,1 giây. Tâm thất co hết : 0,1 . 3 = 0,3 giây. 1,5đ ( HS giải cách khác nếu đúng cho điểm tối đa) 1. Thức ăn chỉ thực sự tiêu hoá ở ruột non vì: - Ở ruột non có đầy đủ các loại enzim tiêu hoá các loại thức ăn. 3 - Tại đây các loại thức ăn được tiêu hoá các loại thức ăn : Pr, G, Li, Axit Nucleic đến 1đ sản phẩm cuối cùng mà cơ thể hấp thu được. 0,5đ - Nghĩa đen về mặt sinh học của câu thành ngữ này là khi ta nhai kĩ thì hiệu suất tiêu hóa càng cao, cơ thể hấp thụ được nhiều dinh dưỡng hơn nên no lâu hơn 0,5đ 4 1. 2đ - Hô hấp ngoài: 0,25 + Sự thở ra và hít vào ( thông khí ở phổi) + Trao đổi khí ở phổi: O2 khuếch tán từ phế nang vào máu. 0,25đ DeThi.edu.vn
4. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn CO2 khuếch tán từ máu vào phế nang. - Hô hấp trong 0,5 đ + Trao đổi khí ở tế bào: CO2 khuếch tán từ tế bào vào máu. O2 khuếch tán từ máu vào tế bào. 2. Cơ sở sinh lí của tiếng khóc chào đời. - Đứa trẻ khi chào đời bị cắt bỏ dây rốn lượng CO2 thừa ngày càng nhiều trong máu sẽ + kết hợp với nước tạo thành H2CO3 => I on H tăng => Kích thích trung khu hô hấp hoạt động, tạo ra động tác hít vào, thở ra. Không khí đi ra tràn qua thanh quản tạo nên 1đ tiếng khóc chào đời. 5 1. 2đ - Mâu thuẫn: + Đồng hoá tổng hợp chất hữu cơ, dị hoá phân huỷ chất hữu cơ 0,5đ + Đồng hoá tích luỹ năng lượng, dị hoá giải phóng năng lượng. 0,5đ - Thống nhất: + Đồng hoá cung cấp nguyên liệu cho dị hoá, dị hoá cung cấp năng lượng cho 0,5đ đồng hóa. + Đồng hoá và dị hoá cùng tồn tại trong một cơ thể sống, nếu thiếu một trong 0,5đ hai quá trình thì sự sống không tồn tại. TỔNG 10đ Lưu ý:- HS trả lời đúng bản chất cho điểm tối đa. - Bài tập làm cách khác mà đúng cho điểm tối đa. HẾT DeThi.edu.vn
5. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 2 Phßng gd-®t vÜnh t­êng ®Ò kh¶o s¸t chÊt l­îng hsg M«n:Sinh häc 8 Thêi gian lµm bµi 150 phót (kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò) A- PhÇn tr¾c nghiÖm. H·y chän c©u tr¶ lêi ®óng trong c¸c c©u sau: C©u 1: KhÈu phÇn ¨n lµ g×? a- L­îng chÊt dinh d­ìng cÇn cung cÊp cho c¬ thÓ trong mét ngµy b- L­îng thøc ¨n cÇn cung cÊp cho c¬ thÓ trong mét ngµy. c- L­îng l­¬ng thùc, thùc phÈm cÇn cung cÊp cho c¬ thÓ trong mét ngµy. d- Tiªu chuÈn l­¬ng thùc, thùc phÈm cña mçi ng­êi trong mét ngµy. C©u 2: Sù bµi tiÕt n­íc tiÓu cã t¸c dông g×? a- Lo¹i bá c¸c chÊt ®éc vµ c¸c chÊt ®­a vµo c¬ thÓ qu¸ liÒu l­îng. b- §iÒu hoµ huyÕt ¸p. c- Duy tr× thµnh phÇn ho¸ häc vµ ®é PH cña m¸u. d- C¶ a, b vµ c ®Õu ®óng. C©u 3: Ng­êi ta th­êng dïng da tr©u, bß ®Ó lµm trèng, ®ã thùc chÊt lµ phÇn nµo cña da? a- TÇng sõng. b- TÇng tÕ bµo sèng c- Líp b× d- Líp mì. C©u 4: Sù gièng nhau c¨n b¶n nhÊt gi÷a hÖ thÇn kinh vËn ®éng vµ hÖ thÇn kinh sinh d­ìng lµ g×? a- §Òu gåm hai bé phËn lµ trung ­¬ng thÇn kinh vµ thÇn kinh ngo¹i biªn. §Òu cã chøc n¨ng ®iÒu khiÓn, ®iÒu hoµ, phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan. b- C¬ chÕ ho¹t ®éng ®Òu lµ ph¶n x¹. c- Nhê cã c¬ chÕ ph¶n x¹, c¬ thÓ thÝch nghi ®­îc víi m«i tr­êng d- C¶ a vµ b. C©u 5: Chøc n¨ng cña rÔ tuû lµ . a- DÉn truyÕn xung thÇn kinh c¶m gi¸c tõ c¸c thô quan vÒ trung ­¬ng thÇn kinh. b- RÔ tr­íc dÉn truyÒn xung thÇn kinh tõ trung ­¬ng thÇn kinh ®i ra c¬ quan ®¸p øng. c- Thùc hiÖn toµn bé mét cung ph¶n x¹. d- C¶ a vµ b. C©u 6: Chøc n¨ng cña tiÓu n·o lµ. a- §iÒu hoµ c¸c cö ®éng ®i ®øng b- Duy tr× c¸c cö ®éng c­¬ng c¬. c- §iÒu hoµ phèi hîp c¸c cö ®éng phøc t¹p vµ gi÷ th¨ng b»ng c¬ thÓ. d- §iÒu hoµ phèi hîp c¸c c¬ . C©u 7: Khi bÞ bôi vµo m¾t ta th­êng dôi m¾t lµm m¾t ®á lªn: bôi d· lät vµo phÇn nµo cña m¾t? a- mµng gi¸c b- mµng cøng c- mµng m¹ch d- mµng l­íi. C©u 8: Bé phËn tiÕp nhËn kÝch thÝch cña c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c lµ g× ? a- Mµng nhÜ b- TÕ bµo thô c¶m thÝnh gi¸c. c- C¬ quan Coãcti. d-. Chuçi x­¬ng tai. B- PhÇn tù luËn. C©u 1: Em h·y gi¶i thÝch mét sè hiÖn t­îng sau. - V× sao khi håi hép hay sî h·i ng­êi ta hay ®i tiÓu? - T¹i sao vÒ mïa hÌ nång ®é c¸c chÊt trong n­íc tiÓu cao h¬n nång ®é c¸c chÊt trong n­íc tiÓu vÒ mïa ®«ng? DeThi.edu.vn
6. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - V× sao khi ghÐp thËn, ng­êi ta th­êng chän thËn cña ng­êi hä hµng th©n thuéc nh­ : bè,mÑ, anh, chÞ em ruét C©u 2: T¹i sao nãi d©y thÇn kinh tuû ®­îc gäi lµ d©y pha, phÇn vá n·o ®­îc gäi lµ phÇn chÊt x¸m cña n·o? C©u 3: So s¸nh ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn vµ ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn ? C©u 4: Cho biÕt sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a bÖnh biÕu cæ vµ bÖnh Baz¬®«. C©u 5: T¹i sao sö dông ma tuý l¹i g©y nghiÖn, c¬ chÕ g©y nghiÖn lµ g×? DeThi.edu.vn
7. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Phßng gd-®t vÜnh t­êng H­íng dÉn chÊm kh¶o s¸t chÊt l­îng hsg M«n:Sinh häc 8 A- PhÇn tr¾c nghiÖm. (2 ®iÓm) C©u 1 2 3 4 5 6 7 8 §¸p ¸n b d c d d c a b §iÓm 0,25 ® 0,25 ® 0,25® 0,25® 0,25® 0,25® 0,25 ® 0,25 ® B- PhÇn tù luËn. C©u 1: (0,75 ®iÓm) - Khi håi hép sî h·i huyÕt ¸p t¨ng qu¸ tr×nh t¹o thµnh n­íc tiÓu diÔn ra m¹nh h¬n hay ®i tiÓu. (0,25 ®iÓm) - Mïa hÌ må h«i ra nhiÒu nªn n­íc bµi tiÕt ra qua må h«i nhiÒu nång ®é c¸c chÊt trong n­íc tiÓu t¨ng lªn. (0,25 ®iÓm) - C¬ thÓ cã kh¶ n¨ng tiÕt ra kh¸ng thÓ chèng l¹i c¸c phÇn tö kh¸c x©m nhËp vµo c¬ thÓ do vËy nÕu ghÐp thËn kh«ng ph¶i cña ng­êi th©n th× c¬ thÓ sÏ tù ®µo th¶i. (0,25 ®iÓm) C©u 2: (1 ®iÓm) + Mçi d©y thÇn kinh tuû gåm cã - 1 rÔ tr­íc gåm c¸c sîi thÇn kinh vËn ®éng ®i ra tõ tuû sèng tíi c¸c c¬ quan (0,25 ®iÓm) - 1 rÔ sau gåm c¸c sîi thÇn kinh c¶m gi¸c ®i tõ c¸c c¬ quan vÒ tuû sèng (0,25 ®iÓm) - 2 RÔ chËp l¹i t¹i lç gian ®èt t¹o thµnh d©y thÇn kinh tuû D©y thÇn kinh tuû gäi lµ d©y pha. (0,25 ®iÓm) + Vá ®¹i n·o chøa th©n vµ tua ng¾n cña nhiÒu n¬ron, kh«ng cã vá miªlin t¹o ra mµu x¸m gäi lµ chÊt x¸m. (0,25 ®iÓm) C©u 3: (2,5 ®iÓm) + Gièng nhau:(1 ®iÓm) - §Òu lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ nhµm tr¶ lêi c¸c kÝch thÝch cña m«i tr­êng (0,25 ®iÓm) - §Òu ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së xung thÇn kinh dÉn truyÒn trong c¸c cung ph¶n x¹. (0,25 ®iÓm) - C¸c bé phËn tham gia vµo mçi lo¹i ph¶n x¹ ®Òu bao gåm: c¬ quan thô c¶m, trung ­¬ng thÇn kinh vµ c¬ quan ph¶n øng (0,25 ®iÓm) - §Òu mang ý nghia thÝch nghi gi÷a c¬ thÓ vµ m«i tr­êng (0,25 ®iÓm) + Kh¸c nhau: :(1,5 ®iÓm) Ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn Ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn - Mang tÝnh chÊt bÈm sinh, chñng lo¹i. - Mang tÝnh chÊt c¸ thÓ, ph¶i tr¶i qua qu¸ tr×nh tËp luyÖn. - Di truyÒn. - Kh«ng di truyÒn - BÒn v÷ng æn ®Þnh vµ tån t¹i suèt ®êi - DÔ mÊt ®i khi kh«ng ®­îc cñng cè, luyÖn tËp - Sè l­îng h¹n ®Þnh - Sè l­îng kh«ng h¹n ®inh DeThi.edu.vn
8. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Cung ph¶n x¹ ®¬n gi¶n - H×nh thµnh ®­êng liªn hÖ thÇn kinh t¹m thêi. - Trung ­¬ng thÇn kinh ë trô n·o vµ tuû - Trung ­¬ng thÇn kinh ë vá n·o. sèng (0,75 ®iÓm) (0,75 ®iÓm) C©u 4: (1,75 ®iÓm) BÖnh biÕu cæ BÖnh Baz¬®« - Khi thiÕu ièt chÊt tir«xin kh«ng ®­îc Do tuyÕn gi¸p ho¹t ®éng m¹nh tiÕt nhiÒu tiÕt ra, tuyÕn yªn sÏ tiÕt nhiÒu hoocmon hoãc m«n lµm t¨ng trao ®æi chÊt, nhÞp thóc ®Èy tuyÕn gi¸p ho¹t ®éng g©y ph× ®¹i tim t¨ng, ng­êi bÖnh lu«n trong tr¹ng th¸i tuyÕn lµm thµnh biÕu cæ. (0,5 ®iÓm) håi hép, c¨ng th¶n, mÊt ngñ sót c©n - TrÎ em bÞ bÖnh sÏ chËm lín trÝ n·o kÐm nhanh . (0,5 ®iÓm) ph¸t triÓn, ng­êi lín ho¹t ®éng thÇn kinh - Do tuyÕn ho¹t ®éng m¹nh nªn còng g©y gi¶m sót, trÝ nhí kÐm. (0,5 ®iÓm) biÕu cæ, m¾t lå. (0,25 ®iÓm) C©u 5: (2 ®iÓm) Trong c¬ thÓ, b×nh th­êng tuyÕn yªn tiÕt ra mét l­îng en®«phin lµ lo¹i hoocmon cã t¸c dông lµm gi¶m bít c¬n ®au giång nh­ moocphin vµ c¸c chÊt g©y nghiÖn t­¬ng tù kh¸c. (0,5 ®iÓm) Khi c¬ thÓ sö dông c¸c chÊt ma tuý cã t¸c dông lµm gi¶m ®au, chóng sÏ thay thÕ dÇn c¸c en®«phin vµ dÉn tíi en®«phin ®­îc tiÕt ra ngµy cµng Ýt vµ ngõng. V× vËy ng­êi nghiÖn ngµy cµng ph¶i t¨ng liÒu dïng ma tuý. NÕu kh«ng, c¬ thÓ sÏ l©m vµo t×nh tr¹ng ®au ®ín vËt v· dï chØ lµ mét va ch¹m nhÑ. Khi kh«ng chÞu næi ng­êi sö dông ma tuý l¹i ph¶i t×m ®Õn ma tuý nh­ vËy lµ ®· m¾c nghiÖn. (1 ®iÓm) Khi tù cai nghiÖn th× trong vßng 7-15 ngµy ®Çu c¬ thÓ bÞ c¬n nghiÖn dµy vß ®au ®ín do c¬ thÓ ch­a kÞp tiÕt ra en®«phin nh­ng sau mét thêi gian tuyÕn yªn sÏ tiÕt l­îng en®«phin gióp c¬ thÓ trë vÒ tr¹ng th¸i c©n b»ng . (0,5 ®iÓm) DeThi.edu.vn
9. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 3 Phßng GD & §T Yªn L¹c §Ò kh¶o s¸t HSG líp 8 lÇn 1 Tr­êng THCS §¹i Tù M«n : Sinh häc (Thêi gian lµm bµi 120 phót) C©u 1 : ( 1 ® ) Ng­êi ta nãi tÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ,®óng hay sai ?gi¶i thÝch ? C©u 2 (2 ® ) Thành phÇn ho¸ häc cña x­¬ng cã ý nghÜa g× so víi chøc n¨ng cña x­¬ng ? gi¶i thÝch v× sao x­¬ng ®éng vËt ®­îc hÇm th× bë ? C©u3 : ( 3 ® ) a) CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña hång cÇu? b) C¬ chÕ cña hiÖn t­îng ®«ng m¸u ? C©u 4 : (1 ® ) HuyÕt ¸p trong tÜnh m¹ch r¸t nhá m¸u vÉn vËn chuyÓn ®­îc qua tÜnh m¹ch vÒ tim lµ nhê c¸c t¸c ®éng chñ yÕu nµo ? C©u 5 : ( 2 ® ) a ,Tr×nh bµy c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o chñ yÕu cña d¹ dµy? b, V× sao pr«tªin trong thøc ¨n bÞ dÞch vÞ ph©n huû nh­ng pr«tªin cña líp niªm m¹c d¹ dµy l¹i ®­îc b¶o vÖ vµ kh«ng bÞ ph©n huû C©u 6 : ( 1 ® ) H·y gi¶i thÝch nghÜa ®en vÒ mÆt sinh häc cña c©u thµnh ng÷ “ nhai kü no l©u” DeThi.edu.vn
10. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn H­íng dÉn chÊm KS HSG líp 8 lÇn 1 M«n : sinh häc 8 C©u 1 : (1 ® ) - TÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ v× :( 0,5 ® ) - Chức năng của tế bào là thực hiện trao đổi chất và năng lượng cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động sống của cơ thể. Ngoài ra, sự phần chia tế bào giúp cơ thể lớn lên tới giai đoạn trưởng thành có thể tham gia vào quá trình sinh sản của cơ thể. Như vậy, mọi hoạt động sống của cơ thể đều liên quan đến hoạt động sống của tế bào nên tế bào còn là đợn vị chức năng của cơ thể.( 0,5 ® ) C©u 2 : ( 2 ® ) -Thành phần hữu cơ là chất kết dính( chÊt cèt giao ) và đảm bảo tính đàn hồi của xương. ( 0,5 ) - Thành phần vô cơ: canxi và photpho làm tăng độ cứng của xương. Nhờ vậy xương vững chắc, là cột trụ của cơ thể. ( 0,5 ) - Khi hầm xương bò, lợn chÊt kÕt dÝnh (chất cốt giao ) bị phân hủy, vì vậy nước hầm xương thường sánh và ngọt lại. Phần xương còn lại là chất vô cơ không còn được liên kết bởi cốt giao nên bị bở . ( 1 ® ) C©u 3 : ( 3 ® ) a, CÊu t¹o, chøc n¨ng cña hång cÇu (1,0 ®iÓm) + CÊu t¹o: Lµ tÕ bµo kh«ng nh©n ®­êng kÝnh 7-8 m ®é dµy 1-2 m  - H×nh d¹ng: Lµ tÕ bµo h×nh ®Üa lâm 2 mÆt ( t¨ng diÖn tÝch tiÕp xóc) - Thµnh phÇn chñ yÕu lµ Hb + S¾c ®á cã chøa s¾t. kh«ng cã nh©n. (0,25 ®iÓm) + Chøc n¨ng: VËn chuyÓn ¤xi tõ phæi ®Õn c¸c tÕ bµo ( liªn kÕt lâng lÏo ) (0,25®iÓm) - VËn chuyÓn CO2 tõ tÕ bµo vÒ tim lªn phæi th¶i ra ngoµi (0,25 ®iÓm) - Hång cÇu kÕt hîp chÆt chÏ víi CO. - M«i tr­êng bÞ CO lµm c¶n trë viÖc t¹o khÝ gi÷a c¬ thÓ víi m«i tr­êng c¬ thÓ bÞ ngé ®éc (0,25 ®iÓm) b, C¬ chÕ ®«ng m¸u : (2,0 ®iÓm) Hång cÇu TÕ bµo m¸u: B¹ch cÇu - Thµnh phÇn m¸u: TiÓu cÇu + ++ HuyÕt t­¬ng: 90%, H2O 10% gåm c¸c chÊt kh¸c ; Na , Ca (0,5 ®iÓm) * Qu¸ tr×nh: C¸c yÕu tè trªn ®Òu tham gia vµo qu¸ tr×nh ®«ng m¸u t¹o nªn sîi huyÕt vµ côc m¸u, bÞt kÝn l¹i vÕt th­¬ng. - C¬ chÕ: + Khi m¹ch m¸u vì d­íi t¸c dông cña enzim do tiÓu cÇu gi¶i phãng hoÆc ®­îc cung cÊp tõ gan vµ Ca+ + ChuyÓn Fibrinozen hßa tan Sîi Fibrin kh«ng hoµn DeThi.edu.vn
11. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn toµn tan ®­îc chÐo thµnh m¹ng l­íi gi÷ chÆt c¸c yÕu tè ®Æc tr­ng t¹o thµnh côc m¸u ®«ng. (1,5 ®iÓm) - HS vÏ s¬ ®å SGK - NÕu HS vÏ ®­îc s¬ ®å sau cµng tèt H/C TÕ bµo B¹ch cÇu TiÓu cÇu ++ + + M¸u Ca , K , Na enzim HuyÕt t­¬ng Pr ( hßa tan) Pr kh«ng tan côc m¸u ®«ng C©u 4 : ( 1® ) Mçi ý ®óng cho ( 0,25 ® ) - sức đẩy tạo ra do sự co bóp của các cơ bắp quanh thành mạch - sức hút của lồng ngực khi ta hít vào thở ra - sức hút của tâm nhĩ khi dãn ra - các van tĩnh mạch C©u 5 : (2 ® ) * CÊu t¹o d¹ dµy: (1® ) - D¹ dµy h×nh tói, dung tÝch 3l - Thµnh gåm 4 líp mçÝy (0,25) ® + Líp mµng ngoµi, + Líp c¬ dµy khoÎ gåm c¬ vßng, c¬ däc vµ c¬ chÐo + Líp d­íi niªm m¹c, + Líp niªm m¹c cã nhiÒu tuyÕn tiÕt dÞch vÞ * Pr«tªin trong thøc ¨n bÞ dÞch vÞ ph©n huû nh­ng pr«tªin cña líp niªm m¹c d¹ dµy l¹i ®­îc b¶o vÖ vµ kh«ng bÞ ph©n huû lµ Do chÊt nhµy cã trong dÞch vÞ phñ lªn bÒ mÆt niªm m¹c, ng¨n c¸ch tÕ bµo niªm m¹c víi pepsin vµ HCl 1® C©u 6 : (1 ® ) - Nghĩa đen về mặt sinh học của câu thành ngữ này là khi ta nhai kĩ thì hiệu suất tiêu hóa càng cao, cơ thể hấp thụ được nhiều dinh dưỡng hơn nên no lâu hơn DeThi.edu.vn
12. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 4 MÔN: SINH HỌC 8 Thời gian: 90 phút (Không kể thời gian giao đề) Câu 1. (1điểm): Tại sao trong cùng một loài những động vật có kích thước càng nhỏ thì tim đập càng nhanh? Câu 2. ( 2 điểm ) a. Huyết áp là gì? Vì sao càng xa tim huyết áp trong hệ mạch càng nhỏ? b. Ở một người có huyết áp là 120 / 80, em hiểu điều đó như thế nào? Câu 3. (1.5 điểm): Nêu cơ chế và giải thích sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào? Câu 4. (1.5 điểm): Phản xạ là gì? Nêu khái niệm, ví dụ về phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện? Câu 5.(2 điểm): Hãy giải thích các câu sau: “ Trới nóng chống khát, trới mát chống đói” ; “Rét run cầm cập” Câu 6. (2 điểm): Giải thích một số bệnh sau: a. Bệnh tiểu đường ? b. Bệnh hạ đường huyết ? c. Bệnh Bazơđô ? d. Bệnh bướu cổ ? Hết Câu Đáp án Điểm a/Trong cùng một loài những động vật có kích thước càng nhỏ thì tim đập 0.5 càng nhanh vì: Cường độ trao đổi chất mạnh, nhu cầu đòi hỏi nhiều ô xi. 1 b/Cường độ trao đổi chất mạnh vì diện tích tiếp xúc của bề mặt cơ thể với môi 0.5 trường lớn so với khối lượng cơ thể, nên có sự mất nhiệt nhiều. 2 a. Huyết áp là áp lực của máu tác động lên thành mạch, tính tương đương 0.5 mmHg / cm2 - Càng xa tim huyết áp trong hệ mạch lại càng nhỏ vì năng lượng do tâm thất 0.5 co đẩy máu lên thành mạch càng giảm. b/Huyết áp là 120 / 80 là cách nói tắt được hiểu là: - Huyết áp tối đa là 120 mmHg/cm2 ( lúc tâm thất co ) 0.5 - Huyết áp tối thiểu là 80 mmHg/cm2 ( lúc tâm thất giãn ) 0.5 (Đó là người có huyết áp bình thường) 3 a/Các khí trao đổi ở phổi và ở tế bào đều theo cơ chế khuếch tán từ nơi có 0.25 nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp. - Màng phế nang của phổi, màng tế bào và thành mao mạch rất mỏng, tạo thuận 0.25 lợi cho khuếch tán khí. DeThi.edu.vn
13. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn b/ Trao đổi khí ở phổi: - Khí ôxi trong phế nang cao hơn trong mao mạch nên ôxi khuếch tán từ phế 0.25 nang vào máu. - Khí cácbonic trong mao mạch cao hơn trong phế nang nên cácbonic khuếch 0.25 tán từ máu vào phế nang. c/Trao đổi khí ở tế bào: - Khí Ôxi trong mao mạch cao hơn trong tế bào nên ôxi khuếch tán từ máu vào 0.25 tế bào. - Khí cácbonic trong tế bào cao hơn trong mao mạch nên cácbonic khuếch tán 0.25 từ tế bào vào máu. 4 a/Phản xạ là phản ứng của cơ thể thông qua hệ thần kinh, nhằm trả lời những kích 0.5 thích của môi trường. b/Phản xạ không điều kiện là loại phản xạ sinh ra đã có không cân phải học tập 0.25 trong hoạt động sống. - VD: chân co giật ngay khi dẫm phải gai nhọn. (HS có thể cho VD khác). 0.25 c/Phản xạ có điều kiện là loại phản xạ chỉ được hình thành trong đời sống cá 0.25 thể là kết quả của quá trình học tập và rèn luyện. -VD: Vỗ tay thì cá nổi nên ăn mồi - khi cho cá ăn 0.25 (HS có thể cho VD khác). 5 a/Trời nóng cơ thể tỏa nhiều nhiệt. Nếu nhiệt độ ngoài trời bằng hoặc cao hơn 0.75 nhiệt độ cơ thể, sự tỏa nhiệt không trực tiếp thực hiện được, lúc này cơ thể thực hiện tiết mồ hôi. Mổ hôi bày tiết qua da sẽ làm cho cơ thể mất nước gây cảm giác khát. Như vật trời nóng cơ thể tiết nhiều mồ hôi ta sẽ cảm thấy khát nước. b/Khi trời lạnh cơ thể tỏa nhiệt mạnh. Lượng nhiệt này được sinh ra trong quá 0.75 trình chuyển hóa. Sự tăng cường chuyển hóa để sinh nhiệt sẽ làm phân giải các chất do đó ta cảm thấy đói. c/Khi trời lạnh cơ thể thực hiện phản xạ co cơ chân lông, làm ta sợn gai ốc đồng 0.5 thời cơ thể thực hiện cơ chế run kích thích các tế bào hoạt động để tăng cường sự tọa nhiệt của cơ thể. 6 a. Bệnh tiểu đường 0.5 - Đường huyết ổn định trong cơ thể là 0,12% . khi đường huyết tăng tế bào  không tiết ra được insulin làm cho Glucozơ không chuyển hóa thành glicogen khi đó đường trong máu nhiều sẽ bị thải ra ngoài qua đường nước tiểu -> bệnh tiểu đường. b. Bệnh hạ đương huyết 0.5 - Khi đường huyết giảm tế bào không tiết ra được Glucagon khi đó glicogen không chuyển hóa thành glicozơ khi đó ta sẽ bị chứng hạ đường huyết c. Bệnh Bazơđô 0.5 - Bệnh Bazodo do tuyến giáp hoạt động mạnh, tiết nhiều hoocmon làm tăng cường trao đổi chất, tăng tiêu dùng ôxi, nhịp tim tăng, người bệnh luôn trong trạng thái hồi hộp, căng thẳng, mất ngủ, sút cân nhanh. d. Bệnh bướu cổ 0.5 - Khi thiếu iôt trong khẩu phần ăn hằng ngày, tirôxin không tiết ra, tuyến yên sẽ tiết hoocmôn thúc đẩy tuyến giáp tăng cường hoạt động gây phì đại tuyến DeThi.edu.vn
14. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn là nguyên nhân của bệnh bướu cổ. Trẻ em bị bệnh sẽ chậm lớn, trí não kém phát triển. Người lớn, hoạt động thần kinh giảm sút, trí nhớ kém HẾT DeThi.edu.vn
15. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 5 §Ò thi häc sinh giái M«n: Sinh häc 8 Thêi gian lµm bµi : 150 phót. A/ §Ò bµi: C©u 1: a . Em h·y nªu cÊu t¹o cña tÕ bµo?T¹i sao nãi tÕ bµo mang c¸c ®Æc ®iÓm sèng? LÊy vÝ dô minh ho¹? b. Nªu ®Æc tÝnh cña mµng tÕ bµo?. C©u 2: Nªu kh¸i niÖm ph¶n x¹, cung ph¶n x¹. H·y so s¸nh cung ph¶n x¹ vµ vßng ph¶n x¹. T¹i sao nãi ph¶n x¹ lµ c¬ së cña mäi ho¹t ®éng trong c¬ thÓ ng­êi gióp cho c¬ thÓ ng­êi thÝch nghi víi m«i tr­êng sèng? C©u 3: Nªu nguyªn nh©n, ý nghÜa cña sù gièng nhau gi÷a bé x­¬ng ng­êi vµ bé x­¬ng ®éng vËt. YÕu tè nµo ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña bé x­¬ng ng­êi? C©u 4: a. C¬ chÕ ®iÒu hoµ l­îng ®­êng trong m¸u cña c¸c hoãc m«n tuyÕn tuþ x¶y ra nh­ thÕ nµo? b. Gi¶i thÝch nguyªn nh©n cña bÖnh tiÓu ®­êng? C©u 5: a. Nªu râ c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña ®¹i n·o ng­êi chøng tá sù tiÕn ho¸ cña ng­êi so víi c¸c ®éng vËt kh¸c trong líp thó ? b. Nguyªn nh©n, biÖn ph¸p phßng tr¸nh tËt cËn thÞ? DeThi.edu.vn
16. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm C©u 1: ( 5 ®iÓm) a, (3,5 ®). *CÊu t¹o tÕ bµo: (1,5®): TÕ bµo trong c¬ thÓ ng­êi gåm 3 thµnh phÇn -Mµng tÕ bµo: (0,5 ®) +Bao bäc bªn ngoµi, ®­îc cÊu t¹o bëi protein vµ lipit. +B¶o vÖ vµ gióp ho¹t ®«ng trao ®æi chÊt cña tÕ bµo víi m«i tr­êng. -TÕ bµo chÊt (0,5 ®) +Lµ khèi láng trong suèt ë thÓ keo. +Chøa nhiÒu bµo quan: Ti thÓ, thÓ G«ngi, rib«x«m, l­íi néi chÊt, . +Lµ n¬i x¶y ra qu¸ trr×nh sèng cña tÕ bµo. -Nh©n tÕ bµo(0,5 ®) +H×nh cÇu, h×nh bÇu dôc, nhiÒu thuú +CÊu t¹o bëi mµng nh©n, dÞch nh©n (trong dÞch nh©n cã chøa nh©n con vµ chÊt nhiÔm s¾c) +Lµ n¬i ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo *TÕ bµo mang c¸c ®Æc ®iÓm sèng (2 ®): Mäi tÕ bµo trong c¬ thÓ ®Òu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sèng nh­ trao ®æi chÊt, c¶m øng, sinh tr­ëng vµ sinh s¶n . -Trao ®æi chÊt (gåm 2 mÆt ®ång ho¸ vµ dÞ ho¸) (1 ®) +Qu¸ tr×nh ®ång ho¸ lµ qu¸ tr×nh tæng hîp c¸c chÊt h÷u c¬ phøc t¹p tõ nh÷ng chÊt dinh d­ìng do m¸u mang ®Õn tÕ bµo, kÌm theo sù tÝch luü n¨ng l­îng (0,25 ®) Nªu ®­îc vÝ dô (0,25 ®) +Qu¸ tr×nh dÞ ho¸ lµ qu¸ tr×nh ph©n huû c¸c hîp chÊt h÷u c¬ thµnh nh÷ng chÊt ®¬n gi¶n vµ gi¶i phãng n¨ng l­îng cho c¬ thÓ ho¹t ®éng (0,25 d) Nªu ®­îc vÝ dô (0,25 ®) -C¶m øng: Lµ kh¶ n¨ng tiÕp nhËn vµ ph¶n øng l¹i mäi kÝch thÝch cña m«i tr­êng xung quanh tÕ bµo (0,25 ®) Nªu ®­îc vÝ dô (0,25 ®) -Sinh tr­ëng vµ sinh s¶n (0,5) Sinh tr­ëng lµ qu¸ tr×nh lín lªn cña tÕ bµo khi ®· ®¹t ®­îc mét møc ®é sinh tr­ëng nhÊt ®Þnh, tÕ bµo sÏ ®Þ vµo qu¸ tr×nh sinh s¶n (0,25 ®) Cã 2 h×nh thøc sinh s¶n: Sinh s¶n theo kiÓu trùc ph©n, sinh s¶n theo kiÓu nguyªn ph©n vµ gi¶m ph©n (0,25 ®) b. §Æc tÝnh cña mµng tÕ bµo (1,5 ®) -TÝnh chän läc cña mµng tÕ bµo (0,5 ®) -Kh¶ n¨ng ho¹t t¶i cña mµng tÕ bµo (0,5 ®) -Kh¶ n¨ng biÕn d¹ng cña mµng tÕ bµo (0,5 ®) C©u 2: (5 ®iÓm) *Nªu kh¸i niÖm ph¶n x¹, cung ph¶ x¹ (1®) -Kh¸i niÖm ph¶n x¹ (0,25 ®) -Kh¸i niÖm cung ph¶n x¹ (0,75 ®) Lµ ®­êng lan truyÒn xung thÇn kinh tõ c¬ quan thô c¶m qua T¦TK ®Õn c¬ quan ph¶n øng. Mét cung ph¶n x¹ th«ng th­êng gåm 3 n¬ron: h­íng t©m, trung gian. li t©m. *So s¸nh cung ph¶n x¹ vµ vßng ph¶n x¹ (2,5 ®) DeThi.edu.vn
17. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn -Gièng nhau: (1,5 ®) +§­îc h×nh thµnh trªn c¬ së ph¸t sinh vµ lan truyÒn cña luång xung thÇn kinh (0, 5®) +Cã sù tham gia cña nhiÒu tÕ bµo thÇn kinh (0,5®) +Gióp c¬ thÓ ph¶n øng kÞp thêi víi nh÷ng kÝch thÝch cña m«i tr­êng, gióp c¬ thÓ thÝch nghi víi m«i tr­êng sèng (0,5 ®) -Kh¸c nhau (1 ®) Cung ph¶n x¹ Vßng ph¶n x¹ Mang tÝnh chÊt ®¬n gi¶n h¬n, th­êng Mang tÝnh chÊt phøc t¹p h¬n, cã thÓ do sù ®­îc h×nh thµnh bëi 3 n¬ ron ( h­íng kÕt hîp cña nhiÒu cung ph¶n x¹, do ®ã sè t©m, trung gian vµ li t©m) n¬ ron h­íng t©m, trung gian vµ li t©m tham gia nhiÒu h¬n (0,5 ®) X¶y ra nhanh mang tÝnh chÊt b¶n n¨ng, X¶y ra chËm h¬n, nh­ng cã luång th«ng nh­ng kh«ng cã luång th«ng tin b¸o b¸o ng­îc, kÕt qu¶ ph¶n øng th­êng ng­îc, th­êng thiÕu sù phèi hîp c¸c ho¹t chÝnh x¸c h¬n (0.5®) ®éng cña c¬ *Ph¶n x¹ lµ c¬ së mäi ho¹t ®éng trong c¬ thÓ ng­êi gióp c¬ thÓ ng­êi thÝch nghi víi m«i tr­êng sèng (1,5 ®) -Ph¶n x¹ lµ c¬ së cña mäi ho¹t ®«ng trong c¬ thÓ ng­êi (0,75 ®) +TÊt c¶ c¸c hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ ng­êi ho¹t ®«ng d­íi sù ®iÒu khiÓn vµ ®iÒu hoµ cña hÖ thÇn kinh th«ng qua con ®­êng ph¶n x¹ (0,5 ®) +VÝ dô: TuÇn hoµn, h« hÊp, tiªu ho¸ .(0,25 ®) -Ph¶ x¹ lµ c¬ së cho sù thÝch nghi cña c¬ thÓ sèng víi m«i tr­êng (0,75®) +Ho¹t ®éng cña c¬ thÓ sèng lµ nh÷ng ph¶n øng ®èi víi sù thay ®æi cña ®iÒu kiÖn sèng gióp sinh vËt thÝch nghi víi m«i tr­êng míi tån t¹i, sinh s¶n vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn, nÕu sinh vËt kh«ng kÞp ph¶n øng sÏ bÞ tiªu diÖt (0,5 ®) +VÝ dô: Ch¹m tay vËt nãng th× rôt tay l¹i (0,25 ®) C©u 3 : (4 ®iÓm) * Nguyªn nh©n cña sù gièng nhau vÒ cÊu t¹o cña bé x­¬ng ng­êi vµ bé x­¬ng ®éng vËt(1®) - Chèng ®ì khèi l­îng c¬ thÓ (0,25®) - T¹o khung b¶o vÖ cho c¸c hÖ c¬ quan (0,25®) - Phèi hîp víi c¬ t¹o nªn bé m¸y vËn ®éng cña c¬ thÓ (0,5®) * ý nghÜa cña sù gièng nhau gi÷a bé x­¬ng ng­êi vµ bé x­¬ng ®éng vËt (1®) - Sù gièng nhau vÒ cÊu t¹o cña bé x­¬ng gãp phÇn chøng minh ng­êi vµ ®éng vËt ph¸t sinh tõ mét nguån gèc chung. *C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn bé x­¬ng ng­êi: (2®) - Thøc ¨n (0,5®) - Hoãc m«n: ( 0,5®) - Sù ho¹t ®éng cña c¬ thÓ (0,5®) - Nªu ®­îc ý nghÜa cña viÖc lao ®éng vµ tËp luyÖn thÓ thao gióp x­¬ng ph¸t triÓn (0,5®) C©u 4 : (3®) a/ Trong ®¶o tôy cã hai lo¹i tÕ bµo: tÕ bµo tiÕt hoãc m«n insulin vµ tÕ bµo tiÕt hoãc m«n glucag«n (0,5®) - Khi l­îng ®­êng trong m¸u t¨ng( th­êng sau b÷a ¨n) sÏ kÝch thÝch c¸c tÕ bµo cña ®¶o tuþ tiÕt insulin ®Ó biÕn ®æi gluc«z¬ thµnh glyc«gen(dù tr÷ trong gan vµ c¬) (0,5®) DeThi.edu.vn
18. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Khi l­îng ®­êng trong m¸u thÊp( xa b÷a ¨n)sÏ kÝch thÝch c¸c tÕ bµo cña ®¶o tuþ tiÕt glucag«n g©y nªn sù chuyÓn ho¸ glic«gen thµnh gluc«z¬ nhê ®ã mµ l­îng gluc«z¬ trong m¸u lu«n gi÷ ®­îc æn ®Þnh (0,5®) b/ BÖnh tiÓu ®­êng th­êng xÈy ra khi : TØ lÖ ®­êng trong m¸u liªn tôc v­ît møc b×nh th­êng ,qu¸ ng­ìng thËn nªn bÞ läc th¶i ra ngoµi theo n­íc tiÓu (0,5®) - Nguyªn nh©n(1®): + Do c¸c tÕ bµo  cña ®¶t tuþ tiÕt kh«ng ®ñ l­îng insulin cÇn thiÕt ®· h¹n chÕ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ glucoz¬ thµnh glyc«gen lµm l­îng ®­êng huyÕt t¨ng cao(th­êng gÆp ë trÎ nhá) (0,5®) + Do c¸c tÕ bµo kh«ng tiÕp nhËn insulin, mÆc dï c¸c tÕ bµo cña ®¶o tuþ vÉn ho¹t ®éng b×nh th­êng lµm c¶n trë sù hÊp thô gluc«z¬ ®Ó chuyÓn ho¸ thµnh glic«gen trong tÕ bµo còng lµm l­îng ®­êng huyÕt t¨ng cao bÞ th¶i ra ngoµi theo n­íc tiÓu(th­êng gÆp ë ng­êi lín tuæi).(0,5®) C©u5(3®): a/ (2®): §Æc ®iÓm, chøc n¨ng cña ®¹i n·o ng­êi chøng tá sù tiÕn ho¸ so víi c¸c ®éng vËt kh¸c trong líp thó: - BÒ mÆt cña ®¹i n·o cã nhiÒu nÕp gÊp ®ã lµ c¸c khe vµ r·nh lµm t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt vá n·o lªn tíi 2300-2500cm2 (0,5®) - Vá n·o cã líp chÊt x¸m dµy 2-3mm chøa sè l­îng n¬ron lín(0,5®) - Khèi l­îng ®¹i n·o ng­êi lín (0,5®) - §¹i n·o ng­êi xuÊt hiÖn vïng vËn ®éng ng«n ng÷, vïng hiÓu tiÕng nãi vµ ch÷ viÕt(0,5®) - b/ Nguyªn nh©n ,biÖn ph¸p phßng tr¸nh bÖnh cËn thÞ: (1®) - Nguyªn nh©n : (0,5®) + Do bÈm sinh cÇu m¾t dµi + Do kh«ng gi÷ ®óng kho¶ng c¸ch trong vÖ sinh häc ®­êng lµm thÓ thuû tinh qu¸ phång - BiÖn ph¸p : (0,5®) + Gi÷ g×n vÖ sinh khi ®äc s¸ch : Gi÷ ®óng kho¶ng c¸ch ,®¶m b¶o ¸nh s¸ng + Kh¾c phôc : §eo kÝnh cËn DeThi.edu.vn
19. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 6 Trường THCS Lý Tự Trọng ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI MÔN: SINH HỌC 8 Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề) Câu 1 (3 điểm) a. Huyết áp là gì? Vì sao càng xa tim huyết áp càng giảm? Một người bình thường có huyết áp là 120/80 em hiểu điều đó như thế nào? b. Hãy cho biết chiều vận chuyển máu trong cơ thể. Vì sao sự vận chuyển máu trong cơ thể chỉ đi theo một chiều? c. Phân biệt huyết tương và huyết thanh. Câu 2 (3 điểm) a. Khi gặp người bị tai nạn gãy xương em có nên nắn lại chỗ xương bị gãy không? Vì sao? Gặp người gãy xương cẳng chân em cần phải xử trí như thế nào? b. Chứng minh xương là một cơ quan sống? Câu 3 (3 điểm) a. Hãy giải thích câu nói: Chỉ cần ngừng thở 3 -5 phút thì máu qua phổi sẽ chẳng có O2 để mà nhận. b. Tại sao khi dừng chạy rồi mà chúng ta vẫn phải thở gấp thêm một thời gian rồi mới hô hấp trở lại bình thường? Câu 4 (5 điểm) a. Vì sao chấn thương ở sau gáy thường gây tử vong? b. Một người bị tai nạn giao thông liệt nửa người bên phải. Theo em người đó bị tổn thương ở vị trí nào trên bộ não? Vì sao? c. Vì sao người bị bệnh quáng gà không nhìn thấy hoặc thấy rất kém vào lúc hoàng hôn? Vì sao lúc ánh sáng rất yếu, mắt không nhận ra màu sắc của vật? Câu 5 ( 6 điểm) Cho biết tâm thất trái mỗi lần co bóp đẩy đi 70 ml máu và trong một ngày đêm đã đẩy đi được 7560 lít máu. Thời gian của pha dãn chung bằng 1/2 chu kỳ tim, thời gian pha co tâm nhĩ bằng 1/3 thời gian pha co tâm thất. Hỏi: 1. Số lần mạch đập trong một phút? 2. Thời gian hoạt động của một chu kỳ tim? 3. Thời gian của mỗi pha: co tâm nhĩ, co tâm thất, dãn chung? DeThi.edu.vn
20. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN HSG Câu Nội dung Điểm a Huyết áp: 1 - Là áp lực của của máu lên thành mạch được tạo ra do tâm thất co và dãn. 1 đ (3đ) - Càng xa tim huyết áp càng giảm là do sức đẩy của tim tạo ra bị hao hụt dần suốt chiều dài của hệ mạch do ma sát với thành mạch và giữa các phần tử máu - Một người bình thường có huyết áp là 120/80 nghĩa là: người đó có huyết áp tối đa là 120mmHg, huyết áp tối thiểu là 80mmHg. b 1 đ - Chiều vận chuyển máu trong cơ thể: Máu đi từ tim tới phổi và các cơ quan rồi lại trở về tim. - Sự vận chuyển máu trong cơ thể chỉ đi theo một chiều là do: Lực chủ yếu giúp cho máu tuần hoàn liên tục trong hệ mạch được tạo ra nhờ lực đẩy của tim khi tâm thất co. 1 đ c So sánh huyết tương và huyết thanh: - Huyết tương là thành phần của máu không có các tế bào máu. - Huyết thanh là huyết tương đã loại bỏ chất sinh tơ máu. a, Khi gặp người bị tai nạn gãy xương em không nên nắn lại chỗ xương bị gãy vì có thể sẽ làm cho đầu xương gãy đụng chạm vào mạch máu và dây thần kinh và có thể 2 0.5đ 3đ làm rách cơ và da. * Cách xử trí khi gặp người bị tai nạn gãy xương cẳng chân: 1đ - Đặt nạn nhân nằm yên. - Dùng gạc hay khăn sạch nhẹ nhàng lau sạch vết thương. - Tiến hành sơ cứu. + Đặt hai nẹp gỗ dài 30-40cm, rộng 4-5cm vào hai bên chỗ xương gãy, đồng thời lót trong nẹp bằng gạc hay vải sạch gấp dày ở chỗ các đầu xương. Buộc định vị ở 2 chỗ đầu nẹp và 2 bên chỗ xương gãy . + Sau khi đã buộc định vị, dùng băng y tế hoặc băng vải băng cho người bị thương. Băng từ cổ chân vào và quấn chặt quanh vùng cẳng chân bị gãy. Sau đó chuyển nạn nhân đến bệnh viện. 1,5đ b, Xương là một cơ quan sống vì: DeThi.edu.vn
21. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Xương được cấu tạo bởi các phiến vôi do mô liên kết tạo thành, trong chứa các tế bào xương. - Tế bào xương có đầy đủ các đặc tính của sự sống: Dinh dưỡng, lớn lên, hô hấp, bài tiết, sinh sản, cảm ứng như các loại tế bào khác. - Sự hoạt động của các thành phần của xương như sau: + Màng xương sinh sản tạo ra mô xương cứng, mô xương xốp. + Ống xương chứa tủy đỏ, có khả năng sinh hồng cầu . + Xương tăng trưởng theo chiều dài và chiều ngang. a,- Trong 3-5 phút ngừng thở, không khí trong phổi ngừng lưu thông, nhưng tim vẫn đập, máu không ngừng lưu thông qua các mao mạch, trao đổi khí ở phổi cũng không 3 3đ ngừng diễn ra, O2 trong không khí ở phổi không ngừng 1,5đ khuếch tán vào máu, CO2 không ngừng khuếch tán ra. Vì vậy, nồng độ O2 trong không khí ở phổi hạ thấp tới mức không đủ áp lực để khuếch tán vào máu nữa. b, Khi dừng chạy rồi mà chúng ta vẫn phải thở gấp thêm một thời gian rồi mới hô 1,5đ hấp trở lại bình thường, vì: - Khi chạy cơ thể trao đổi chất mạnh để sinh năng lượng, đồng thời thải ra nhiều CO2. - Do CO2 tích tụ nhiều trong máu nên đã kích thích trung khu hô hấp hoạt động mạnh để thải loại bớt CO2 ra khỏi cơ thể. - Chừng nào lượng CO2 trong máu trở lại bình thường thì nhịp hô hấp mới trở lại bình thường. a, Vì hành tủy chứa trung tâm điều hòa hô hấp và điều hòa tim mạch. Nếu hành tủy bị 1đ tổn thương => ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động hô hấp và hoạt động tim mạch -> dễ 4 5đ tử vong. b.- Người đó bị tổn thương bán cầu não trái - Vì hầu hết các dây thần kinh não có hiện tượng bắt chéo ở hành tủy hoặc tủy sống. 1đ Do đó mà tổn thương ở một bên đại não sẽ làm tê liệt các phần cơ thể bên phía đối diện. c. Người bị bệnh quáng gà không thể nhìn rõ vào lúc hoàng hôn hay thấy rất kém là vì : 2đ DeThi.edu.vn
22. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn + Ở màng lưới có hai loại tế bào thụ cảm thị giác là tế bào nón tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh và kích thích về màu sắc, tế bào que tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu giúp ta nhìn rõ về ban đêm và không nhận kích thích về màu sắc. + Người bệnh quáng gà thiếu vitamin A (vitamin này là nguyên liệu tạo ra rôđốpsin, thành phần giúp thu nhận ánh sáng của tế bào que) nên tế bào que sẽ không hoạt động.Vì vậy lúc hoàng hôn ánh sáng yếu, mắt không nhìn thấy hoặc thấy rất kém. * Vào lúc ánh sáng yếu không thể nhận ra màu sắc của vật là vì vào lúc ánh sáng yếu, 1đ hoặc không có ánh sáng, tế bào nón không hoạt động, chỉ có tế bào que hoạt động. Mà tế bào que chỉ có khả năng tiếp nhận kích thích về ánh sáng chứ không tiếp nhận kích thích về màu sắc nên không thể nhận ra màu sắc của vật. 5 a. 6đ - Trong một phút tâm thất trái đã co và đẩy : 7560 : (24. 60) = 5,25 lít. 2đ - Số lần tâm thất trái co trong một phút là : (5,25. 1000) : 70 = 75 ( lần) Vậy số lần mạch đập trong một phút là : 75 lần. 2đ b. - Thời gian hoạt động của một chu kỳ tim là : ( 1 phút = 60 giây) ta có : 60 : 75 = 0,8 giây. Đáp số : 0,8 giây. c. Thời gian của các pha : - Thời gian của pha dãn chung là : 0,8 : 2 = 0,4 (giây) 2đ - Gọi thời gian pha nhĩ co là x giây -> thời gian pha thất co là 3x . Ta có x + 3x = 0,8 – 0,4 = 0,4  x = 0,1 giây. Vậy trong một chu kỳ co dãn của tim: Tâm nhĩ co hết : 0,1 giây. Tâm thất co hết : 0,1 . 3 = 0,3 giây. ( HS giải cách khác nếu đúng cho điểm tối đa) TỔNG 20đ DeThi.edu.vn
23. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 7 ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN TRƯỜNG THCS LAN MẪU Môn: Sinh học lớp 8 Thời gian làm bài 150 phút (Không kể thời gian giao đề) Câu 1: ( 3,0 điểm) Phân tích những đặc điểm tiến hoá của hệ cơ người so với hệ cơ thú? Câu 2: (5 điểm) a. Bản chất của sự hô hấp ngoài và hô hấp trong là gì? b. Giải thích cơ sở sinh lý của tiếng khóc chào đời? c. Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hô hấp thay đổi như thế nào? Giải thích Câu 3. (4 điểm) a. Phân biệt thành phần nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức, nước tiểu đầu và máu? b. Tại sao nói thận nhân tạo là đơn vị cứu tinh của những bệnh nhân suy thận? Câu 4 (4.0 điểm) Khi nghiên cứu về chức năng của tủy sống trên một con ếch, một bạn học sinh vô tình đã làm đứt một số rễ tủy, bằng cách nào em có thể phát hiện được rễ nào còn, rễ nào bị đứt. Hãy giải thích? Câu 5: ( 2,0 điểm ) Chuyển hóa cơ bản là gì? Ý nghĩa của chuyển hóa cơ bản với sức khỏe? Câu 6: ( 2,0 điểm ) a. Theo em, hút thuốc lá có hại như thế nào cho hệ hô hấp? b. Tại sao những người làm việc ở nơi không khí có nhiều khí cacbon ôxit ( khí CO) lại bị ngộ độc. DeThi.edu.vn
24. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn DeThi.edu.vn
25. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn HƯỚNG DẪN CHẤM Câu 1: ( 3,0 điểm) Những đặc điểm tiến hoá: - Thể hiện qua sự phân hóa ở chi trên và tập trung ở chi dưới. (0,5 điểm) - Cơ chi trên phân hóa thành các nhón cơ phụ trách những cử động linh hoạt của bàn tay, ngón tay đặc biệt là cơ ngón cái rất phát triển. (0,5 điểm) - Cơ chi dưới có xu hướng tập trung thành nhóm cơ lớn, khỏe ( như cơ mông, cơ đùi ) (0,5 điểm) - Giúp cho sự vận động di chuyển ( chạy, nhảy ) linh hoạt và giữ cho cơ thể có tư thế thăng bằng trong dáng đứng thẳng. (0,5 điểm) - Ngoài ra, ở người còn có cơ vận động lưỡi phát triển giúp cho vận động ngôn ngữ nói. (0,5 điểm) - Cơ nét mặt phân hóa giúp biểu hiện tình cảm qua nét mặt. (0,5 điểm) Câu 2: (5 điểm) a. Bản chất. + Hô hấp ngoài: - Sự thở ra và hít vào ( thông khí ở phổi). (0,5 điểm) - Trao đổi khí ở phổi: O2 khuếch tán từ phế nang vào máu. (0,5 điểm) CO2 khuếch tán từ máu vào phế nang. (0,5 điểm) + Hô hấp trong - Trao đổi khí ở tế bào: CO2 khuếch tán từ tế bào vào máu. (0,5 điểm) O2 khuếch tán từ máu vào tế bào. (0,5 điểm) b. Cơ sở sinh lí của tiếng khóc chào đời. - Đứa trẻ khi chào đời bị cắt bỏ dây rốn lượng CO2 thừa ngày càng nhiều trong máu + sẽ kết hợp với nước tạo thành H2CO3 => I on H tăng => Kích thích trung khu hô hấp hoạt động, tạo ra động tác hít vào, thở ra. Không khí đi ra tràn qua thanh quản tạo nên tiếng khóc chào đời. (1 điểm) c. Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hô hấp thay đổi như thế nào? Giải thích? - Khi con người hoạt động mạnh thì nhịp hô hấp tăng. (0,5 điểm) - Giải thích: Khi con người hoạt động mạnh cơ thể cần nhiều năng lượng Hô hấp tế bào tăng Tế bào cần nhiều oxi và thải ra nhiều khí cacbonic Nông dộ cacbonic trong máu tăng đã kích thích trung khu hô hấp ở hành tủy điều khiển làm tăng nhịp hô hấp. (1 điểm) Câu 3: (4 điểm) a. Phân biệt. * Phân biệt thành phần nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức. (1 điểm) Nước tiểu đầu Nước tiểu chính thức Nồng độ các chất hòa tan thấp Nồng độ các chất hòa tan đậm hơn đặc hơn Chứa ít các chất cặn bã và cắc Chứa nhiều các chất cặn bã và chất độc hại các chất độc hại hơn Còn chứa nhiều các chất dinh Gần như không còn các chất dinh DeThi.edu.vn
26. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn dưỡng dưỡng * Phân biệt thành phần nước tiểu đầu và máu. (1 điểm) Nước tiểu đầu Máu Chứa ít các chất cạn bã và các Không có các chất cặn bã và các chất độc chất độc hại Còn chứa nhiều các chất dinh Chứa nhiều các chất dinh dưỡng dưỡng và không có các tế bào máu và có các tế bào máu và protein và protein b. Nói thận nhân tạo là đơn vị cứu tinh của những bệnh nhân suy thận vì nếu bị suy thận họ sẽ có thể bị chết sau vài ngày do bị nhiễm độc những chất thải của chính cơ thể mình. - Song họ vẫn có thể được cứu sống nếu được cấp cứu kịp thời với sự hỗ trợ của thận nhân tạo. Cụ thể, thận nhân tạo thực chất là một máy lọc máu mà phần cơ bản quan trọng của nó là lớp màng lọc được con người chế tạo mô phỏng cấu trúc của vách mao mạch cầu thận. (0,5 điểm) - Phía trong lớp màng này là máu động mạch của cơ thể với áp lực cao nhờ sự hỗ trợ của máy bơm. (0,5 điểm) - Phía ngoài là dung dịch nhân tạo được pha chế giống hệt huyết tương, song không có chất thải. (0,5 điểm) - Sự chênh lệch nồng độ giữa máu và dung dịch nhân tạo đã giúp cho các chất thải trong máu được khuếch tán sang dung dịch và máu được lọc sạch lại qua tĩnh mạch về cơ thể. (0,5 điểm) Câu 4: (4 điểm) - Kích thích rất mạnh lần lượt các chi (bằng dd HCl 3% ) + Nếu chi đó không co, các chi còn lại co chứng tỏ rễ trước bên đó bị đứt, rễ trước bên còn lại và rễ sau còn. + Nếu chi đó co các chi còn lại không co chứng tỏ rễ trước các bên còn lại bị đứt. + Nếu không chi nào co cả chứng tỏ rễ sau bên đó bị đứt. * Giải thích: rễ trước dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh đi qua cơ quan phản ứng (cơ chi) - Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ các cơ quan về trung ương thần kinh. Câu 5: (2 điểm) + Khái niệm; Chuyển hóa cơ bản là năng lượng cần thiết để cơ thể duy trì sự sống bình thường trong điều kiện cơ thẻ ở trạng thái hoàn toàn nghỉ ngơi .thực chất năng lượng của chuyển hóa lcơ bản chỉ dùng một phần cho hoạt động của tim, hô hấp còn lại phần lớn để duy trì thân nhiệt. Đơn vị của CHCB là kilôjun trong một giờ đối với 1 kg trọng lượng cơ thể. (1 điểm) + Ý nghĩa của chuyển hóa cơ bản: ở các lứa tuổi khác nhau, trong trạng thái bình thường CHCB là chỉ thị của thể trạng bình thường .Nếu kiểm tra chuyển hóa của một người có sự chêch lệch quá lớn so với bình thường đã được xác định – người đó là trạng thái bệnh lý. (1 điểm) Câu 6: (2 điểm) a. Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc và có hại cho hệ hô hấp như sau: (1 điểm) DeThi.edu.vn
27. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - CO: chiếm chỗ của oxi trong hồng cầu, làm cho cơ thể ở trạng thái thiếu oxi đặc biệt khi cơ thể hoạt động mạnh. - NOx: gây viêm, sưng lớp niêm mạc, cản trở trao đổi khí, có thể gây chết liều cao. - Nicôtin: làm tê liệt lớp lông rung trong phế quản, giảm hiệu quả lọc sạch không khí, gây ung thư phổi. b. Trong hồng cầu của người có Hêmôglôbin (Hb), Hb thực hiện chức năng kết hợp lỏng lẻo với ôxi để vận chuyển ôxi cho các tế bào; kết hợp lỏng lẻo với khí cacbonic (CO2) để chuyển về phổi và thải ra ngoài. (0,5 điểm) - Trong môi trường không khí có khí độc cacbon ôxit (CO), chất khí này (CO) kết hợp rất chặt chẽ với Hb nên việc giải phóng CO của Hb diễn ra rất chậm, làm cho hồng cầu mất tác dụng vận chuyển ôxi và thải khí CO2. Do đó gây độc cho cơ thể: không cung cấp đủ ôxi cho não gây hoa mắt và gất xỉu, không thoát hết lượng CO2 ra khỏi cơ thể ngộ độc. (0,5 điểm) DeThi.edu.vn
28. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 8 PHÒNG GD & ĐT CÀNG LONG ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN TRƯỜNG THCS AN TRƯỜNG C Thời gian làm bài: 120 phút MÔN: SINH ĐỀ THAM KHẢO Câu 1: (5điểm) a/ Trình bày khái niệm, cơ chế và vai trò của quá trình đông máu? b/ Ở người có mấy nhóm máu? Từ các nhóm máu hãy lập sơ đồ truyền máu. Giả sử một bệnh nhân bị mất máu nặng nếu không qua thử máu phải truyền máu ngay, bác sĩ sẽ quyết định truyền máu nào? Vì sao? Trong thực tế bác sĩ có làm vậy không? Tại sao? Câu 2:(2điểm) Vì sao nói tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể? Câu 3: (4điểm) Vẽ sơ đồ minh họa và giải thích cơ chế sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào? Câu 4: (4 điểm) a/ Tiêu hóa là gì? Quá trình tiêu hóa gồm những hoạt động nào? b/ Nêu cấu tạo của hệ tiêu hóa? c/ Một người bị triệu chứng thiếu axit trong dạ dày thì sự tiêu hóa ở ruột non có thể thế nào? Câu 5: (5 điểm) Cho biết tâm thất mỗi lần co bóp đẩy đi 87,5 ml máu và trong một 1 ngày đêm đã đẩy đi được 7560 lít máu. Thời gian của pha dãn chung bằng chu kì 2 1 co; thời gian pha co tâm nhĩ bằng thời gian pha co tâm thất. Hỏi: 3 a/ Số lần mạch đập trong một phút? b/ Thời gian hoạt động của một chu kì tim? c/ Thời gian hoạt động của mỗi pha: co tâm nhĩ, co tâm thất và dãn chung? Giáo viên ra đề : Nguyễn Thị Bé DeThi.edu.vn
29. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn DeThi.edu.vn
30. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Phòng GD & ĐT Càng Long ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM Trường THCS An Trường C Môn: Sinh học 8 Thời gian: 120 phút CÂU ĐÁP ÁN ĐIỂM Câu 1: a/+ Đông máu: là hiện tượng máu lỏng chảy khỏi mạch tạo thành (0,5 điểm) (5đ) khối máu đông bịt kín vết thương. (1 điểm) + Cơ chế đông máu Hồng cầu Các tế bào máu Bạch cầu Tiểu cầu Khối máu đông Máu Vỡ lỏng Enzim Chất sinh 2+ Tơ máu Huyết tương tơ máu Ca Huyết thanh + Vai trò của quá trình đông máu: Hạn chế mất máu khi bị thương. (0,5 điểm) b/ + Ở người có 4 nhóm máu: O, A, B, AB (1,0 điểm) + Sơ đồ truyền máu: A A O O AB AB B B + Một bệnh nhân bị mất máu nặng nếu không qua thử máu phải (0,5 điểm) truyền máu ngay, bác sĩ sẽ quyết định truyền máu nhóm O. + Vì nhóm máu O có thể truyền cho nhóm máu O, A, B, AB nên (0,5 điểm) bệnh nhân có nhóm máu nào cũng nhận được. + Trong thực tế bác sĩ không làm vậy. (0,5 điểm) + Vì để bệnh nhân tránh bị nhận máu nhiễm các tác nhân gây (0,5 điểm) bệnh. Câu 2: * Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể vì: (1,0 điểm) DeThi.edu.vn
31. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn (2đ) Chức năng của tế bào là thực hiện sự trao đổi chất và năng lượng, cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động sống của cơ thể. Sự phân chia của tế bào giúp cơ thể lớn lên tới giai đoạn (1,0 điểm) trưởng thành có thể tham gia vào quá trình sinh sản. Như vậy, mọi hoạt động sống của cơ thể đều liên quan đến hoạt động sống của tế bào nên tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. Câu 3: + Vẽ sơ đồ trao đổi khí ở phổi và trao đổi khí ở tế bào (1,0 điểm) (4đ) * Trao đổi khí ở phổi. (1,5 điểm) - Khí O2 ở phế nang cao hơn trong mao mạch nên O2 khuếch tán từ phế nang vào máu. - Khí CO2 trong mao mạch cao hơn trong phế nang nên CO2 khuếch tán từ máu vào phế nang. * Trao đổi khí ở tế bào. (1,5 điểm) - Khí O2 trong mao mạch cao hơn trong tế bào nên O 2 khuếch tán từ máu vào tế bào. - Khí CO2 trong tế bào cao hơn trong mao mạch nên khí CO2 khuếch tán từ tế bào vào máu. Câu 4: + Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng (2,0 điểm) (4đ) để cung cấp chất dinh dưỡng mà cơ thể có thể hấp thụ qua thành ruột và thải bỏ các chất thừa không thể hấp thụ được. + Quá trình tiêu hóa gồm các hoạt động: Ăn và uống, đẩy các chất vào ống tiêu hóa, tiêu hóa thức ăn, hấp thụ chất dinh dưỡng, thải phân. b/ Hệ tiêu hóa gồm các cơ quan trong ống tiêu hóa và các tuyến (1,0 điểm) tiêu hóa: + Ống tiêu hóa gồm: khoang miệng, họng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn. + Tuyến tiêu hóa: tuyến nước bọt, tuyến gan, tuyến tụy, tuyến vị, tuyến ruột. c/ Một người bị triệu chứng thiếu axít ở dạ dày thì môn vị thiếu (1,0 điểm) tính hiệu đóng nên thức ăn sẽ qua môn vị xuống ruột non liên tục và nhanh hơn, thức ăn sẽ không đủ thời gian ngấm đều dịch tiêu hóa của ruột non nên hiệu quả tiêu hóa sẽ thấp. Câu 5: a/ Số lần mạch đập trong một phút. (1,0 điểm) (5đ) Đổi: 7560 lít = 7560.000 ml - Số phút trong một ngày đêm là: 24 giờ x 60 phút = 1440 phút - Lượng máu đẩy đi trong 1 phút: 7560.000 ml : 1440 phút = 5250 ml Vậy số lần mạch đập trong 1 phút là: 5250 ml : 87,5 ml = 60 lần b/ Thời gian hoạt động của một chu kì tim: (1,0 điểm) 60 giây : 60 lần = 1 (giây/ lần) c/ Thời gian hoạt động của mỗi pha: co tâm nhĩ, co tâm thất và dãn (1,0 điểm) chung DeThi.edu.vn
32. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Pha dãn chung là: 1 giây : 2 = 0,5 (giây) X Gọi thời gian pha thất co là X (giây); thì pha nhĩ co là (1,0 điểm) 3 (giây) Ta có: pha nhĩ co + pha thất co = 1 – 0,5 = 0,5 (giây) X + X = 0,5 Giải ra ta có: X = 0,375 (giây) 3 Pha nhĩ co là: 0,375(giây) : 3 = 0,125 (giây) (1,0 điểm) Đáp số: a/ Số lần mạch đập trong 1 phút : 60 lần b/ Thời gian hoạt động của 1 chu kì co tim: 1 (giây) c/ Thời gian hoạt động của pha dãn chung: 0,5 (giây) Thời gian hoạt động của pha thất co: 0,375 (giây) Thời gian hoạt động của pha nhĩ co: 0,125 (giây) DeThi.edu.vn
33. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 9 ĐÈ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8 Môn: Sinh học (Thời gian làm bài: 150 phút) Câu 1 (2 điểm): Hãy chứng minh Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể? Câu 2(3 điểm): Xương có tính chất và thành phần hóa học nào? Nêu thí nghiệm để chứng minh các thành phần hóa học có trong xương? Câu 3 (2,5 điểm): Hệ tuần hoàn máu gồm những thành phần nào? Nêu cấu tạo của các thành phần trong hệ mạch, vì sao lại có sự khác nhau đó? Câu 4 (2 điểm): Hãy cho biết một chu kỳ co giãn của tim? Vì sao tim hoạt động liên tục, suốt đời mà không mệt mỏi? Câu 5 (2,5điểm): Phân biệt sự trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào? Nêu mối quan hệ về sự trao đổi chất ở hai cấp độ này? Câu 6 (3 điểm): a) Nêu đặc điểm, cấu tạo và chức năng của đại não người? Chứng tỏ sự tiến hóa của người so với động vật khác trong lớp thú? b) Trên một con ếch đã mổ để nghiên cứu rễ tủy, em Dũng đã vô ý thúc mũi kéo làm đứt một số rễ, bằng cách nào em có thể phát hiện được rễ nào còn, rễ nào mất? Hãy giải thích cơ sở đó? Câu 7 (3 điểm): a) Phân biệt bệnh bướu cổ do thiếu iốt và bệnh Bazơđô? b) Sơ đồ quá trình điều hòa lượng đường trong máu, đảm bảo giữ Gluco ở mức ổn định nhờ các hooc môn của tuyến tụy? Câu 8 (2 điểm): Lấy máu của 4 người: Anh, Bắc, Công, Dũng. Mỗi người là một nhóm máu khác nhau, rồi tách ra thành các phần riêng biệt (Huyết tương và hồng cầu riêng), sau đó cho hồng cầu trộn lẫn với huyết tương, thu được kết quả thí nghiệm theo bảng sau: Huyết tương Anh Bắc Công Dũng Hồng cầu Anh - - - - Bắc + - + + Công + - - + Dũng + - + - Dấu (+) là phản ứng dương tính, hồng cầu bị ngưng kết. Dấu (-) phản ứng âm tính, hồng cầu không bị ngưng kết. DeThi.edu.vn
34. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Hãy xác định nhóm máu của 4 người trên? Hết ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM Câu 1: (2 điểm) Chức năng tế bào: - Thực hiện sự trao đổi chất và năng lượng: (0,5 điểm) - Cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động sống của cơ thể: (0,5 điểm) - Sự phân chia của tế bào giúp cơ thể lớn lên tới giai đoạn trưởng thành có (0,5 thể tham gia vào quá trình sinh sản: điểm) - Như vậy mọi hoạt động sống của cơ thể đều liên quan đến hoạt động (0,5 sống của tế bào nên tế bào còn là đơn vị chức năng của cơ thể điểm) Câu 2: ( 3 điểm) * Tính chất: Xương có 2 đặc tính cơ bản đàn hồi và rắn chắc: (1 điểm) - Nhờ tính đàn hồi nên xương có thể chống lại tất cả các lực cơ học tác động vào cơ thể, nhờ tính rắn chắc nên bộ xương có thể chống đỡ được sức nặng của cơ thể. - Xương trẻ em có tính đàn hồi cao, xương người già giòn. * Thành phần hóa học: (1 điểm) - Bao gồm chất hữu cơ còn gọi là chất cốt giao và chất khoáng chủ yếu là muối can xi, chất khoáng làm cho xương rắn chắc, cốt giao đảm bảo tính đàn hồi. * Thí nghiệm: (1 điểm) - Lấy xương đùi ếch trưởng thành ngâm trong dung dịch axit Clohiđric 10%, sau 10-15 phút lấy ra, phần còn lại rất mềm và có thể uốn cong dễ dang đó là chất hữu cơ. - Lấy xương đùi ếch trưởng thành khác đốt trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi xương không cháy nữa, không còn khói bay lên, bóp nhẹ phần xương đã đốt vụ ra như tro đó là các khoáng chất tạo cho xương rắn chắc. Câu 3: (2,5 điểm) * Hệ tuần hoàn máu gồm các bộ phận chủ yếu: Tim, động mạch, tĩnh (0,5 mạch, mao mạch và hệ bạch huyết điểm) * Hệ mạch gồm có động mạch, tĩnh mạch và mao mạch: - Động mạch và tĩnh mạch đều được cấu tạo bởi 3 lớp chính: Biểu bì, cơ (1 điểm) trơn và mô liên kết tuy nhiên động mạch dày hơn tĩnh mạch vì động mạch dẫn máu từ tim đến cơ quan phải chịu áp lực lớn còn tĩnh mạch dẫn máu từ cơ quan về tim nên áp lực tác dụng lên thành mạch nhỏ hơn. - Mao mạch chỉ gồm có một lớp biểu bì dẹt để các chất dinh dưỡng và oxi (1 điểm) ở trong máu thấm qua đến tế bào và ngược lại chất bài tiết từ tế bào thấm qua nước mô rồi vào máu một cách dễ dàng Câu 4: (2 điểm) - Một chu kỳ hoạt động tim gồm 3 pha, khoảng 0,8 giây, pha co 2 tâm nhĩ (1 điểm) DeThi.edu.vn
35. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn 0,1 giây; pha co 2 tâm thất 0,2 giây, giãn chung 0,4 giây. - Tâm nhĩ co 0,1 giây, ghỉ 0,7 giây, tâm thất co 0,3 giây, nghỉ 0,5 (1 điểm) giây thời gian nghỉ ngơi nhiều đủ phục hồi hoạt động Câu 5: ( 2,5 điểm) (1 điểm) Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể là sự trao đổi vật chất giữa cơ thể với môi trường ngoài. Cơ thể lấy thức ăn nước, muối khoáng và oxi từ môi trường ngoài đồng thời thải khí CO2 và chất thải ra môi trường ngoài thông qua hệ tiêu hóa, hệ hô hất, hệ bài tiết. - Sự trao đổi chất ở cấp độ tế bào là sự trao đổi chất giữa tế bào với môi (0,75 trường trong, tế bào tiếp nhận các chất dinh dưỡng và oxi từ máu vào điểm) nước mô sử dụng cho các hoạt động sống, đồng thời thải các sản phẩm phân hủy vào môi trường trong để đưa đến các cơ quan bài tiết. - Mối quan hệ: Trao đổi chất ở cơ thể tạo điều kiện cho trao đổi chất ở tế (0,75 bào, ngược lại trao đổi chất ở tế bào giúp cho tế bào tồn tại và phát triển là điểm) cơ sở cho sự tồn tại và phát triển của cơ thể. Như vậy, trao đổi chất ở 2 cấp độ liên quan mật thiết với nhau đảm bảo cho cơ thể tồn tại và phát triển trao đổi chất là đặc trưng cơ bản của sự sống. Câu 6: (3 điểm) a) – Khối lượng não so với cơ thể người lớn hơn các động vật thuộc lớp (1 điểm) thú. - Vỏ náo có nhiều khe và rãnh làm tăng bề mặc chứa các nơron (khối lượng chất xám lớn) - Ở người, ngoài các trung khu vận động và cảm giác như các động vật thuộc lớp thú còn có các trung khu cảm giác và vận động ngôn ngữ (nói, viết, hiểu tiếng nói và chữ viết). b) – Kích thích mạnh một chi trước, chi sau bên nào co thì chứng tỏ rễ (1 điểm) trước bên đó còn - Kích thích lần lượt chi sau mà không thấy co chi nào cả thì chắc chắn rễ sau bên đó đã đứt. * Giải thích: - Rễ trước dẫn truyền xung vận động từ trung ương đi ra cơ (1 điểm) quan đáp ứng (cơ chi) - Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ các thụ quan về trung ương. Câu 7: ( 3 điểm) a) Phân biệt bệnh bướu cổ do thiếu iốt với bệnh Bazơđô: Bệnh bướu cổ Bệnh Bazơđô Do thiếu iốt trong khẩu phần ăn, Tirôxin Tuyến giáp hoạt động mạnh, Nguyên nhân không tiết ra được, tuyến yên tiết hooc tiết nhiều Tirôxin làm tăng quá (0,75 điểm) môn thúc đẩy tuyến giáp phải hoạt động trình TĐC, tăng tiêu dùng oxi. mạnh Hậu quả và - Tuyến nở to bướu cổ - Nhịp tim tăng hồi hộp, căng cách khắc phục thẳng, mất ngủ, sút cân, bướu DeThi.edu.vn
36. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn (0,75 điểm) cổ, mắt lồi - cần bổ sung iốt vào thành phần thức ăn. - Hạn chế thức ăn có iốt. b) (1,5 điểm): Khi đường huyết tăng Khi đường huyết giảm (+) (+) (-) (-) Đạo tạy Tạ bào  Tạ bào Insulin Glucagôn Glucozơ Gliconzen Glucozơ Đường huyết giảm Đường huyết tăng đến mức bình thường lê mức bình thường (+) kích thích (-) kìm hãm Câu 8 (2 điểm): Nhóm máu từng người như sau: Anh Nhóm máu: O 0,5 Bắc Nhóm máu: AB 0,5 Công Nhóm máu: A (hoặc B) 0,5 Dũng Nhóm máu B (hoặc A) 0,5 DeThi.edu.vn
37. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 10 ®Ò Thi chän läc HSG M«n: sinh häc 8 (Thêi gian lµm bµi 120 phót) C©uI: (1,5 ®iÓm) H·y chän ý tr¶ lêi ®óng trong c¸c c©u sau: 1. Bé phËn ng¨n c¸ch khoang ngùc víi khoang bông lµ: A - Phæi . B - C¸c x­¬ng s­ên. C- C¬ hoµnh. D – Gan. 2. Trong tÕ bµo chÊt ®­îc cÊu t¹o tõ 3 nguyªn tè C, H, O lµ: A- Pr«tªin, lipÝt, B- LipÝt, gluxÝt C- Pr«tªin, lipÝt D- Pr«tªin, gluxÝt gluxÝt 3. Bµo quan nµo tham gia qu¸ tr×nh ph©n chia tÕ bµo: A- Rib«x«m B- Ti thÓ C- Trung thÓ D- Bé m¸y g«ngi 4. TÕ bµo thÇn kinh cã chøc n¨ng c¬ b¶n lµ: A- C¶m øng vµ vËn ®éng C- C¶m øng vµ dÉn truyÒn xung thÇn kinh. B- VËn ®éng vµ bµi tiÕt D- VËn ®éng vµ dÉn truyÒn xung thÇn kinh. 5. Mét cung ph¶n x¹ gåm Ýt nhÊt mÊy n¬ron : A- 2n¬ron B - 3 n¬ron C- 4 n¬ron C- 5 n¬ron 6. ë ng­êi so s¸nh tØ lÖ gi÷a x­¬ng sä vµ x­¬ng mÆt lµ: A- X­¬ng sä nhá h¬n x­¬ng mÆt. C- X­¬ng sä b»ng x­¬ng mÆt. B- X­¬ng sä lín h¬n x­¬ng mÆt. D- Kh«ng so s¸nh ®­îc. C©u II:(2,0 ®iÓm) 1. H·y vÏ vµ ghi chó s¬ ®å cung ph¶n x¹. 2. Nªu c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o cung ph¶n x¹ vµ chøc n¨ng tõng thµnh phÇn. 3. Ph©n biÖt ph¶n x¹ víi c¶m øng ë thùc vËt. C©u III: (1.5 ®iÓm) 1. So s¸nh ng­êi víi c¸c ®éng vËt thuéc líp thó. 2. Nªu ý nghÜa cña sù gièng nhau vµ kh¸c nhau ®ã? C©u IV: (1,5 ®iÓm) 1. Ng­êi ta ®· lµm thÝ nghiÖm nh­ thÕ nµo ®Ó t×m hiÓu thµnh phÇn ho¸ häc cña x­¬ng? Tõ ®ã rót ra kÕt luËn g× vÒ thµnh phÇn ho¸ häc vµ tÝnh chÊt cña x­¬ng? 2. H·y gi¶i thÝch v× sao:Ng­êi giµ dÔ bÞ g·y x­¬ng vµ khi bÞ g·y x­¬ng th× sù phôc håi x­¬ng diÔn ra rÊt chËm, kh«ng ch¾c ch¾n. C©u V: (2,0 ®iÓm) 1. LËp b¶ng ph©n biÖt c¸c lo¹i m« c¬. 2. T¹i sao ng­êi ta l¹i gäi lµ c¬ v©n? 3. B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña sù co c¬. HÕt DeThi.edu.vn
38. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ®¸p ¸n Thi chän läc HSG M«n : sinh häc 8 Thêi gian : 120 phót C©uI: (1,5 ®iÓm) Mçi ý ®óng ®­îc 0,25 ®iÓm 1 2 3 4 5 6 c b c c b b C©u II:(2,0 ®iÓm) 1.VÏ ®óng, ®ñ thµnh phÇn s¬ ®å cung ph¶n x¹ 0,5 - ghi chó s¬ ®å cung ph¶n x¹. 0,5 (h×nh 6.2- trang 21 sgk) 2. Nªu c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o cung ph¶n x¹ chøc n¨ng tõng thµnh phÇn: 0,5 Cung ph¶n x¹ gåm 5 thµnh phÇn: 1. C¬ quan thô c¶m: Thu nhËn kÝch thÝch. 2. N¬ ron h­íng t©m: DÉn truyÒn xung thÇn kinh tõ c¬ quan thô c¶m trung ­¬ng thÇn kinh. 3. Trung ­¬ng thÇn kinh: TiÕp nhËn kÝch thÝch tõ c¬ quan thô c¶m truyÒn vÒ, sö lý th«ng tin vµ ph¸t lÖnh ph¶n øng. 4. N¬ ron ly t©m :DÉn truyÒn xung thÇn kinh tõ trung ­¬ng thÇn kinh c¬ quan ph¶n øng. 5. C¬ quan ph¶n øng: Ph¶n øng l¹i c¸c kÝch thÝch nhËn ®­îc . 3.Ph©n biÖt ph¶n x¹ víi c¶m øng ë thùc vËt. 0,5 - Ph¶n x¹ lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ cã sù tham gia ®iÒu khiÓn cña hÖ thÇn kinh. - c¶m øng ë thùc vËt lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ kh«ng do hÖ thÇn kinh ®iÒu khiÓn. C©u III: (2,0 ®iÓm) 1.So s¸nh ng­êi víi c¸c ®éng vËt thuéc líp thó. * Gièng nhau: - CÊu t¹o chung . - CÊu t¹o vµ sù s¾p xÕp c¸c c¬ quan vµ hÖ c¬ quan - Cã ®Çy ®ñ c¸c ®Æc ®iÓm chung cña líp thó 0,5 * Kh¸c nhau: Ng­êi do bé n·o ph¸t triÓn nªn : - biÕt chÕ t¹o vµ sö dông c«ng cô lao ®éng vµo nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh - cã t­ duy, cã tiÕng nãi vµ ch÷ viÕt. 0,5 Nªu ý nghÜa cña sù gièng nhau vµ kh¸c nhau : - Sù gièng nhau gi÷a Ng­êi vµ ®éng vËt líp thó chøng tá ng­êi 0,5 vµ ®éng vËt líp thó cã chung nguån gèc. - Sù kh¸c nhau gi÷a Ng­êi vµ ®éng vËt líp thó chøng tá ng­êi lµ ®éng vËt bËc cao, tiÕn ho¸ nhÊt trong thÕ giíi sinh vËt 0,5 C©u IV: (1,5 ®iÓm) 1.§Ó t×m hiÓu thµnh phÇn ho¸ häc cña x­¬ng, ng­êi ta ®· lµm thÝ nghiÖm sau: LÊy 2 x­¬ng ®ïi Õch: - x­¬ng 1ng©m vµo HCl 10%, thÊy bät khÝ tho¸t ra,sau mét thêi gian lÊy x­¬ng ra uèn thö thÊy x­¬ng mÒm, dÎo. DeThi.edu.vn
39. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - x­¬ng 2 ®èt trªn ngän löa ®Ìn cån x­¬ng bÞ ch¸y khÐt, bãp nhÑ phÇn x­¬ng ®· ®èt thÊy bÞ vôn ra 0,5 KÕt luËn: - X­¬ng gåm 2 thµnh phÇn ho¸ häc chÝnh lµ cèt giao vµ muèi kho¸ng 0,5 - tÝnh chÊt cña x­¬ng lµ bÒn ch¾c vµ mÒm dÎo. H·y gi¶i thÝch Ng­êi giµ x­¬ng bÞ ph©n huû nhanh h¬n sù t¹o thµnh, ®ång 0,5 thêi tØ lÖ chÊt cèt giao gi¶m v× vËy x­¬ng gißn, xèp nªn dÔ bÞ g·y x­¬ng vµ khi bÞ g·y x­¬ng th× sù phôc håi x­¬ng diÔn ra rÊt chËm, kh«ng ch¾c ch¾n. C©u V: (3,0 ®iÓm) B¶ng ph©n biÖt c¸c lo¹i m« c¬. §Æc ®iÓm M« c¬ v©n M« c¬ tr¬n M« c¬ tim H×nh d¹ng H×nh trô dµi H×nh thoi, ®Çu nhän H×nh trô dµi 0,25 CÊu t¹o TÕ bµo cã nhiÒu TÕ bµo cã mét nh©n, TÕ bµo ph©n nh¸nh, cã nh©n, cã v©n ngang kh«ng cã v©n ngang nhiÒu nh©n 0,5 Chøc n¨ng T¹o thµnh b¾p c¬ Thµnh phÇn cÊu tróc CÊu t¹o nªn thµnh tim g¾n víi x­¬ng trong mét sè néi quan hÖ vËn ®éng 0,5 TÝnh chÊt Ho¹t ®éng theo ý Ho¹t ®éng kh«ng Ho¹t ®éng kh«ng theo muèn theo ý muèn ý muèn 0,5 Mçi sîi c¬ cã c¸c t¬ c¬ m¶nh, t¬ c¬ dµy xen kÏ t¹o ra c¸c ®o¹n mµu s¸ng vµ sÉm xen kÏ nhau. TËp hîp c¸c ®o¹n s¸ng, sÉm cña tÕ bµo c¬ t¹o thµnh c¸c v©n ngang nªn ng­êi ta gäi lµ c¬ v©n. 0,5 B¶n chÊt cña sù co c¬: C¸c t¬ c¬ m¶nh xuyªn s©u vµo vïng ph©n bè cña t¬ c¬ dµylµm 0,25 tÕ bµo c¬ ng¾n l¹i. ý nghÜa cña sù co c¬ trong c¬ thÓ: C¸c t¬ c¬ m¶nh xuyªn s©u vµo vïng ph©n bè cña t¬ c¬ dµylµm tÕ bµo c¬ ng¾n l¹i bã c¬ ng¾n l¹i b¾p c¬ co ng¾n, bông c¬ ph×nh to x­¬ng cö ®éng c¬ thÓ ho¹t ®éng. 0,5 DeThi.edu.vn
40. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 11 §Ò thi häc sinh giái m«n sinh häc 8 C©u 1. H·y chøng minh tÕ bµo lµ ®¬n vÞ cÊu t¹o, chøc n¨ng cña c¬ thÓ sèng. C©u 2. So s¸nh vßng tuÇn hoµn lín vßng tuÇn hoµn nhá cña c¬ thÓ ng­êi. C©u 3. H·y ph©n tÝch qu¸ tr×nh tiªu hãa Gluxit (vÒ mÆt hãa häc) trong tõng giai ®o¹n kh¸c nhau cña èng tiªu hãa. C©u 4. V× sao gäi lµ phÇn trung ­¬ng thÇn kinh vµ phÇn ngo¹i biªn? Nªu sù kh¸c nhau gi÷a hai bé phËn nµy. C©u 5. Ph©n tÝch c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña da phï hîp víi chøc n¨ng b¶o vÖ c¬ thÓ, bµi tiÕt. DeThi.edu.vn
41. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn DeThi.edu.vn
42. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ®¸p ¸n thi häc sinh giái sinh häc 8 C©u1.(3®) a.Chøng minh tÕ bµo lµ ®¬n vÞ cÊu t¹o cña c¬ thÓ.(1.5®) - C¬ thÓ ®­îc cÊu t¹o tõ nhiÒu hÖ c¬ quan, mçi hÖ c¬ quan do nhiÒu c¬ quan hîp l¹i, mçi c¬ quan tËp hîp bëi nhiÒu m« cã chøc n¨ng gièng nhau, mçi m« do nhiÒu tÕ bµo cã h×nh d¹ng, cÊu t¹o, chøc n¨ng gièng nhau hîp thµnh. - TÊt c¶ mäi tÕ bµo trong c¬ thÓ ®Òu cã thÓ thøc cÊu t¹o rÊt gièng nhau bao gåm: + Mµng sinh chÊt. + ChÊt tÕ bµo víi c¸c bµo quan nh­: ti thÓ, bé m¸y G«ngi, l­íi néi chÊt, rib«x«m, trung thÓ. + Nh©n tÕ bµo gåm mµng nh©n, nhiÔm s¾c thÓ, nh©n con. V× vËy tÕ bµo ®­îc xem lµ ®¬n vÞ cÊu t¹o cña c¬ thÓ. b. Chøng minh tÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng.(1.5®) TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng sèng cña c¬ thÓ ®Òu x¶y ra ë tÕ bµo nh­: - Mµng sinh chÊt (mµng tÕ bµo) gióp thùc hiÖn trao ®æi chÊt gi÷a tÕ bµo vµ m«i tr­êng. - ChÊt tÕ bµo lµ n¬i x¶y ra c¸c ho¹t ®éng sèng nh­: + Ti thÓ lµ n¬i t¹o ra n¨ng l­îng cho ho¹t ®éng cña tÕ bµo vµ c¬ thÓ. + Rib«x«m lµ n¬i tæng hîp pr«tªin. +Bé m¸y G«ngi: thùc hiÖn chøc n¨ng bµi tiÕt. + Trung thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh ph©n chia vµ sinh s¶n cña tÕ bµo. + L­íi néi chÊt: ®¶m b¶o sù liªn hÖ gi÷a c¸c bµo quan. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng sèng trªn lµm c¬ së cho sù sèng, sù lín lªn, sinh s¶n cña c¬ thÓ, gióp c¬ thÓ ph¶n øng chÝnh x¸c víi c¸c t¸c ®éng cña m«i tr­êng. V× vËy tÕ bµo ®­îc xem lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng vµ lµ ®¬n vÞ cña sù sèng c¬ thÓ. C©u 2.(2®) a. Gièng nhau.(0.5®) - §Òu lµ qu¸ tr×nh vËn chuyÓn m¸u trong hÖ m¹ch mang tÝnh chu k×. - §Òu x¶y ra qu¸ tr×nh trao ®æi khÝ trong tuÇn hoµn m¸u. b. Kh¸c nhau (1.5®) Vßng tuÇn hoµn lín Vßng tuÇn hoµn nhá - XuÊt ph¸t tõ t©m thÊt tr¸i - XuÊt ph¸t tõ t©m thÊt ph¶i - M¸u rêi tim lµ m¸u ®á t­¬i(giµu oxi) - M¸u rêi tim lµ m¸u ®á thÉm(nghÌo theo ®éng m¹ch chñ ®Õn c¸c c¬ quan «xi) theo ®éng m¹ch ®Õn phæi Sù trao ®æi khÝ x¶y ra gi÷a m¸u vµ tÕ Sù trao ®æi khÝ x¶y ra gi÷a m¸u vµ phÕ bµo nang Sau trao ®æi khÝ, m¸u trë nªn nghÌo oxi Sau trao ®æi khÝ, m¸u trë nªn giµu «xi ®æ vÒ tim ë t©m nhÜ ph¶i vÒ tim ë t©m nhÜ tr¸i Vai trß cung cÊp «xi cho tÕ bµo mang Vai trß ®­a khÝ CO2 tõ m¸u qua phÕ «xi ra khái tÕ bµo nang ®Ó ®µo th¶i vµ nhËn khÝ «xi cho m¸u DeThi.edu.vn
43. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn C©u3. (2®) a. ë miÖng.(0.5®) Enzim amilaza cña dÞch n­íc bät tiªu hãa rÊt yÕu mét l­îng nhá tinh bét thµnh ®­êng mant«z¬. b. ë d¹ dµy(0.5®). Gluxit kh«ng ®­îc tiªu hãa v× trong dÞch vÞ do d¹ dµy tiÕt ra kh«ng cã enzim tiªu hãa gluixit c. ë ruét non.(0.5®) Ngo¹i trõ xenlul«z¬ toµn bé gluxit cã trong thøc ¨n kÓ c¶ ®­êng mantoz¬ ®­îc t¹o tõ sù tiªu hãa thøc ¨n ë khoang miÖng ®Òu ®­îc enzim ë ruét non lµm biÕn ®æi thµnh c¸c ®­êng ®¬n. d. ë ruét giµ (0.5®) ChÊt duy nhÊt thuéc lo¹i gluxit lµ xenlul«z¬ kh«ng ®­îc biÕn ®æi hãa häc ë c¸c giai ®o¹n tr­íc ë èng tiªu hãa. T¹i ruét giµ xenluloz¬ ®­îc mét sè vi khuÈn lªn men thèi lµm biÕn ®æi t¹o thµnh khÝ CO2 vµ n­íc. C©u 4.(2®) a. Trung ­¬ng thÇn kinh vµ thÇn kinh ngo¹i biªn.(1®) - Gäi lµ trung ­¬ng thÇn kinh v× ®©y lµ n¬i ®ãng vai trß ®iÒu khiÓn, thµnh phÇn chñ yÕu gåm n·o vµ tñy sèng. - Gäi lµ thÇn kinh ngo¹i biªn v× ®©y lµ n¬i n»m ngoµi trung ­¬ng thùc hiÖn chøc n¨ng dÉn truuyÒn, tËp trung chñ yÕu bëi c¸c d©y thÇn kinh vµ mét sè h¹ch thÇn kinh. b. Sù kh¸c nhau(1®) Trung ­¬ng thÇn kinh ThÇn kinh ngo¹i biªn - CÊu t¹o bëi n·o vµ tñy sèng - CÊu t¹o bëi c¸c d©y thÇn kinh vµ c¸c h¹ch thÇn kinh - §­îc b¶o vÖ trong khoang x­¬ng - N»m bªn ngoµi bé phËn trung ­¬ng (nh­ hép sä chøa n·o èng x­¬ng sèng chøa tñy) - Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn c¸c ho¹t ®éng - Chøc n¨ng dÉn truyÒn c¸c xung thÇn sèng kinh C©u 5.(1®) a.§Æc ®iÓm cÊu t¹o cña da phï hîp víi chøc n¨ng b¶o vÖ.(0.5®) - Líp biÓu b× cã: + TÇng sõng cã c¸c tÕ bµo chÕt th­êng xuyªn bong ra cã t¸c dông ®Èy bôi vµ vi khuÈn b¸m trªn bÒ mÆt cña líp nµy ra ngoµi. + C¸c s¾c tè t¹o mµu cho da, cã t¸c dông b¶o vÖ da ng¨n chÆn sù x©m nhËp cña c¸c tia bøc x¹ trong ¸nh s¸ng mÆt trêi - Mãng: gãp phÇn b¶o vÖ ®Çu ngãn tay, ngãn ch©n. b. §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña da phï hîp víi chøc n¨ng bµi tiÕt(0.5®) - C¸c tuyÕn må h«i cã nhiÖm vô lÊy chÊt b· tõ m¸u ®Ó s¶n xuÊt thµnh må h«i bµi tiÕt. DeThi.edu.vn
44. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - C¸c m¹ch m¸u võa mang chÊt dinh d­ìng ®Õn nu«i da võa mang chÊt b· ®Õn cho tuyÕn må h«i. ĐỀ SỐ 12 Phßng gi¸o dôc ®Ò thi häc sinh giái líp 8 §Ò chÝnh thøc M«n : sinh häc ( Thêi gian lµm bµi 150 phót ) C©u 1: (2 ®iÓm) a) S¾p xÕp c¸c d÷ kiÖn sau ®©y sao cho phï hîp víi ®­êng ®i cña chÊt dinh d­ìng: A. TÜnh m¹ch chñ d­íi . B. Mao m¹ch ruét. C. TÜnh m¹ch cöa gan . D. T©m nhÜ ph¶i. b) S¾p xÕp c¸c d÷ kiÖn sau ®©y sao cho phï hîp víi ®­êng ®i cña n­íc tiÓu: A.èng ®¸i . B. ThËn . C. Bãng ®¸i . D.èng dÉn n­íc tiÓu. C©u 2: (2 ®iÓm) H·y ghÐp cho phï hîp gi÷a cÊu t¹o vµ chøc phËn tõ c¸c d÷ kiÖn cho d­íi ®©y: 1. Mµng cøng. A. §iÒu tiÕt ®Ó nh×n râ . 2. ThÓ thñy tinh. B. T¹o buång tèi . 3. Mµng l­íi . C. B¶o vÖ cÇu m¾t. 4. Mµng m¹ch . D. NhËn kÝch thÝch ¸nh s¸ng mµu s¾c. C©u 3: (1 ®iÓm) Nh÷ng ®iÓm nªu sau ®©y, ®iÓm nµo lµ chøc n¨ng cña enzim amilaza: A. Xóc t¸c chuyÓn hãa LipÝt thµnh Glixªrin vµ axÝt bÐo. B. S¸t trïng ®­êng ruét. C. Xóc t¸c qu¸ tr×nh chuyÓn hãa tinh bét thµnh ®­êng. D. Xóc t¸c qu¸ tr×nh chuyÓn hãa Pr«tªin thµnh axÝt amin. C©u 4: (3 ®iÓm) a) Mét ng­êi kÐo mét vËt nÆng 10 kg tõ n¬i thÊp lªn ®é cao 8m th× c«ng cña c¬ sinh ra lµ bao nhiªu ? A. 50 J; B. 500J C. 1000J; D. 800J. b) Gi¶i thÝch ý em cho lµ ®óng? C©u 5: (4 ®iÓm) a) CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña hång cÇu? b) C¬ chÕ cña hiÖn t­îng ®«ng m¸u ? C©u 6: (4 ®iÓm) DeThi.edu.vn
45. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Mét ng­êi h« hÊp b×nh th­êng lµ 18 nhÞp/ 1 phót, mçi nhÞp hÝt vµo víi mét l­îng khÝ lµ 420 ml. Khi ng­êi Êy tËp luyÖn h« hÊp s©u 12 nhÞp/ 1 phót, mçi nhÞp hÝt vµo lµ 620 ml kh«ng khÝ. a) TÝnh l­u l­îng khÝ l­u th«ng, khÝ v« Ých ë kho¶ng chÕt, khÝ h÷u Ých ë phÕ nang cña ng­êi h« hÊp th­êng vµ h« hÊp s©u? b) So s¸nh l­îng khÝ h÷u Ých gi÷a h« hÊp th­êng vµ h« hÊp s©u? c) ý nghÜa cña viÖc cña h« hÊp s©u? ( BiÕt r»ng l­îng khÝ v« Ých ë kho¶ng chÕt cña mçi nhÞp h« hÊp lµ 150 ml ). C©u 7: (4 ®iÓm) a) Nªu chøc n¨ng cña c¸c bµo quan: L­íi néi chÊt, Rib«x«m, Ti thÓ, Trung thÓ ? b) §iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a tÕ bµo thùc vËt vµ tÕ bµo ®éng vËt ? Trong tÕ bµo ®éng vËt: bé phËn quan träng nhÊt cña tÕ bµo lµ bé phËn nµo ? V× sao? Hä tªn thÝ sinh: . . SBD (§Ò thi gåm 1 trang) phßng gi¸o dôc h­íng dÉn chÊm Kú thi häc sinh giái líp 8 cÊp huyÖn m«n : sinh häc 8 C©u 1: (2 ®iÓm) a) B C A D (1,0 ®iÓm) b) B D C A (1,0 ®iÓm) C©u 2: (2 ®iÓm) 1 (C); 2 (A); 3 (D); 4 (B). (Mçi ý ghÐp ®óng cho 0,5 ®iÓm.) C©u 3: (1 ®iÓm) ý- C (1,0 ®iÓm) C©u 4: (3 ®iÓm) a) §¸p ¸n: D (1,0 ®iÓm) b) Gi¶i thÝch: Gäi c«ng sinh ra cña c¬ ®Ó kÐo vËt lµ A . Ta cã: A = F.s (1,0 ®iÓm) Theo bµi ra ta cã: 10 kg th× träng l­îng F = 100N thay vµo ta cã : A = 100.8 = 800 (J). (1,0 ®iÓm) C©u 5: (4 ®iÓm) a, CÊu t¹o, chøc n¨ng cña hång cÇu (2,0 ®iÓm) + CÊu t¹o: Lµ tÕ bµo kh«ng nh©n ®­êng kÝnh 7-8 m ®é dµy 1-2 m  - H×nh d¹ng: Lµ tÕ bµo h×nh ®Üa lâm 2 mÆt ( t¨ng diÖn tÝch tiÕp xóc) (0,25 ®iÓm) - Thµnh phÇn chñ yÕu lµ Hb + S¾c ®á cã chøa s¾t. kh«ng cã nh©n. (0,25 ®iÓm) + Chøc n¨ng: VËn chuyÓn ¤xi tõ phæi ®Õn c¸c tÕ bµo ( liªn kÕt lâng lÏo ) (0,5 ®iÓm) - VËn chuyÓn CO2 tõ tÕ bµo vÒ tim lªn phæi th¶i ra ngoµi (0,5 ®iÓm) DeThi.edu.vn
46. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Hång cÇu kÕt hîp chÆt chÏ víi CO. - M«i tr­êng bÞ CO lµm c¶n trë viÖc t¹o khÝ gi÷a c¬ thÓ víi m«i tr­êng c¬ thÓ bÞ ngé ®éc (0,5 ®iÓm) b, C¬ chÕ ®«ng m¸u : (2,0 ®iÓm) Hång cÇu TÕ bµo m¸u: B¹ch cÇu - Thµnh phÇn m¸u: TiÓu cÇu + ++ HuyÕt t­¬ng: 90%, H2O 10% gåm c¸c chÊt kh¸c ; Na , Ca (0,5 ®iÓm) * Qu¸ tr×nh: C¸c yÕu tè trªn ®Òu tham gia vµo qu¸ tr×nh ®«ng m¸u t¹o nªn sîi huyÕt vµ côc m¸u, bÞt kÝn l¹i vÕt th­¬ng. - C¬ chÕ: + Khi m¹ch m¸u vì d­íi t¸c dông cña enzim do tiÓu cÇu gi¶i phãng hoÆc ®­îc cung cÊp tõ gan vµ Ca++ ChuyÓn Fibrinozen hßa tan Sîi Fibrin kh«ng hoµn toµn tan ®­îc chÐo thµnh m¹ng l­íi gi÷ chÆt c¸c yÕu tè ®Æc tr­ng t¹o thµnh côc m¸u ®«ng. (1,5 ®iÓm) - HS vÏ s¬ ®å SGK (0,5 ®iÓm) - NÕu HS vÏ ®­îc s¬ ®å sau cµng tèt (0,5 ®iÓm) H/C TÕ bµo B¹ch cÇu TiÓu cÇu ++ + + M¸u Ca , K , Na enzim HuyÕt t­¬ng Pr ( hßa tan) Pr kh«ng tan côc m¸u ®«ng C©u 6: (4 ®iÓm) a/ Theo ®Ò bµi ra, khi ng­êi ta h« hÊp b×nh th­êng khÝ l­u th«ng trong 1 phót lµ : 18.420 = 7560 (ml) (1,0 ®iÓm) - L­u l­îng khÝ ë kho¶ng chÕt mµ ng­êi ®ã h« hÊp th­êng lµ ( v« Ých ): 18.150 = 2700 (ml) (0,5 ®iÓm) - L­îng khÝ h÷u Ých 1 phót h« hÊp th­êng lµ: 7560 – 2700 = 4500 (ml) (0,5 ®iÓm) b/ Khi ng­êi ®ã h« hÊp s©u: - L­u l­îng khÝ l­u th«ng lµ: 12.620 = 7460 (ml) (0,5 ®iÓm) - L­u l­îng khÝ v« Ých ë kho¶ng chÕt lµ: 12.150 = 1800 (ml) (0,5 ®iÓm) - 1 phót ng­êi ®ã h« hÊp s©u víi l­u l­îng khÝ lµ : 7460 – 1800 = 5660 (ml). (0,5 ®iÓm) d/ L­îng khÝ h« hÊp s©u h¬n h« hÊp th­êng lµ: 5660 – 4500 = 1160 (ml) (0,5 ®iÓm) DeThi.edu.vn
47. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn C©u 7: (4 ®iÓm) - VÏ chÝnh x¸c (1,0 ®iÓm) râ rµng cÊu t¹o cña mµng gåm 4 líp. + 2 líp Pr ë ngoµi, 2 líp lµ lipit trªn mµng cã khe hë. (1,0 ®iÓm) Kh¸c nhau: TÕ bµo thùc vËt TÕ bµo ®éng vËt - Mµng xenlul« vµ ph©n øng - Mµng Li, Pr . nguyªn sinh râ rÖt. (0,5 ®iÓm) - Lôc l¹p, S¾c l¹p vµ v« s¾c l¹p, HS ghi lµ l¹p thÓ (cho ®iÓm) - Cã kh«ng bµo lín quyÕt ®Þnh - Kh«ng cã khong bµo. thÈm thÊu cña tÕ bµo - Kh«ng cã trung thÓ - Cã trung thÓ (Trung tö víi trung cÇu) (0,5 ®iÓm) - ChÊt dù tr÷ lµ Hydratcacbon - ChÊt dù tr÷ lµ Gluc«zen. (0,5 ®iÓm) + Trong tÕ bµo bé phËn quan träng nhÊt lµ nh©n, ®ãng vai trß di truyÒn ( nÕu HS tr×nh bµy nh©n cã chøa AND vµ A RN còng cho ®iÓm tèi ®a ) H­íng dÉn chÊm nµy gåm 2 trang . §iÓm cña toµn bµi lµ tæng ®iÓm thµnh phÇn, kh«ng lµm trßn sè. ĐỀ SỐ 13 C©u 1( 4®iÓm) ThÕ nµo lµ mét hÖ c¬ quan? Trong c¬ thÓ cã nh÷ng hÖ c¬ quan nµo? Mèi quan hÖ gi÷a hÖ c¬ quan ®ã víi ho¹t ®éng chung cña c¬ thÓ? C©u 2 (8®iÓm) a) Em h·y nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng sinh lý c¸c thµnh phÇn cña m¸u ? b) Sù kh¸c nhau vÒ trao ®æi khÝ ë vßng tuÇn hoµn nhá vµ trao ®æi khÝ ë vßng tuÇn hoµn lín? c) Gi¶i thÝch v× sao Tim ®Ëp liªn tôc suèt ®êi kh«ng mÖt mái? C©u 3(2 ®iÓm) Em h·y gi¶i thÝch t¹i sao khi trêi l¹nh c¬ thÓ ng­êi cã hiÖn t­îng run run hoÆc ®i tiÓu tiÖn cã hiÖn t­îng rïng m×nh ? LÊy c¸c vÝ dô t­¬ng tù ? C©u 4 (4®iÓm) H·y nªu qu¸ tr×nh tiªu ho¸ thøc ¨n ë ruét non ? C©u 5(2 ®iÓm) Ph¶n x¹ lµ g× ? cho vÝ dô vµ ph©n tÝch ®­êng ®i cña xung thÇn kinh trong ph¶n x¹ ®ã? DeThi.edu.vn
48. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐÁP ÁN C©u Néi dung §iÓm C©u 1 * HÖ c¬ quan lµ tËp hîp nhiÒu c¬ quan kh¸c nhau nh­ng cïng 0,5® (4®) thùc hiÖn chøc n¨ng gièng nhau. * Trong c¬ thÓ cã nh÷ng hÖ c¬ quan sau: 1® HÖ vËn ®éng, hÖ tiªu ho¸, hÖ tuÇn hoµn, hÖ bµi tiÕt, hÖ néi tiÕt, hÖ thÇn kinh vµ hÖ sinh dôc. * Mèi quan hÖ gi÷a c¸c hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ: C¬ thÓ lµ mét 2,5® khèi thèng nhÊt. Sù ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan trong mét hÖ còng nh­ sù ho¹t ®éng cña c¸c hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ ®Òu lu«n lu«n thèng nhÊt víi nhau. - Khi lao ®éng ch©n tay, hÖ c¬ ph¶i ho¹t ®éng nhiÒu, tiªu tèn nhiÒu oxi vµ th¶i ra nhiÒu CO2 h¬n lóc b×nh th­êng. Do ®ã tim ph¶i ®Ëp m¹nh vµ nhanh h¬n th× míi kÞp ®­a O2 ®Õn vµ lÊy CO2 ®I, ta ph¶i thë s©u vµ dån dËp ®Ó thu nhËn nhiÒu kh«ng khÝ giÇu O2 vµ th¶i kh«ng khÝ nhiÒu CO2, c¬ thÓ tiÕt nhiÒu må h«i h¬n, nhê ®ã lµm cho ta c¶m thÊy m¸t mÎ. - Sù thèng nhÊt nµy ®­îc b¶o ®¶m nhê dßng m¸u ch¶y trong hÖ tuÇn hoµn vµ xung thÇn kinh truyÒn trong hÖ thÇn kinh, lµm cho ho¹t ®éng gi÷a c¸c hÖ c¬ quan bªn trong c¬ thÓ, gi÷a c¬ thÓ víi m«i tr­êng chng quanh thèng nhÊt víi nhau. a) CÊu t¹o vµ chøc n¨ng sinh lÝ cña c¸c thµnh phÇn m¸u : C©u 2 1. Hång cÇu: (8®) - CÊu t¹o: Lµ nh÷ng tÕ bµo mµu ®á kh«ng cã nh©n, h×nh ®Üa lâm 0.5 ® hai mÆt - Chøc n¨ng sinh lý: + VËn chuyÓn c¸c chÊt khÝ : VËn chuyÓn O2 tõ phæi ®Õn c¸c m« vµ CO2 tõ c¸c m« ®Õn phæi ®Ó th¶i ra ngoµi(do Hb ®¶m 0.5 ® nhiÖm). + Tham gia vµo hÖ ®Öm protein ®Ó ®iÒu hßa ®é pH cña m¸u 2. B¹ch cÇu: - CÊu t¹o: 1 ® + TÕ bµo b¹ch cÇu cã h×nh d¹ng vµ kÝch th­íc kh¸c nhau, chia lµm 2 nhãm B¹ch cÇu ®¬n nh©n vµ B¹ch cÇu ®a nh©n. + B¹ch cÇu cã sè l­îng Ýt h¬n hång cÇu. - Chøc n¨ng sinh lý: 2 ® + Thùc bµo lµ ¨n c¸c chÊt l¹ hoÆc vi khuÈn x©m nhËp vµo c¬ thÓ. + §¸p øng miÔn dÞch: Lµ kh¶ n¨ng sinh ra c¸c kh¸ng thÓ t­¬ng øng ®Æc hiÖu víi kh¸ng nguyªn ®Ó b¶o vÖ c¬ thÓ. + T¹o Interferon ®­îc s¶n sinh ra khi cã cã kh¸ng nguyªn x©m nhËp vµo c¬ thÓ, Interferon sÏ øc chÕ sù nh©n lªn cña virut, h¹n chÕ TB ung th­. 3. TiÓu cÇu: 0.5 ® - CÊu t¹o: KÝch th­íc nhá, h×nh d¹ng kh«ng æn ®Þnh, kh«ng nh©n, kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n chia. DeThi.edu.vn
49. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Chøc n¨ng sinh lý: 0.5 ® + Tham gia vµo qu¸ tr×nh ®«ng m¸u: B»ng c¸ch gi¶i phãng ra chÊt tham gia vµo qu¸ tr×nh ®«ng m¸u. + Lµm co c¸c m¹ch m¸u + Lµm co côc m¸u. 4. HuyÕt t­¬ng: 0.5 ® - CÊu t¹o: Lµ mét dÞch thÓ láng, trong, mµu vµng nh¹t, vÞ h¬i mÆn, 90% lµ n­íc, 10% lµ vËt chÊt kh«, chøa c¸c h­u c¬ vµ v« c¬ ngoµi ra cßn cã c¸c lo¹i enzim, hoocmon, vitamin 0.5 ® - Chøc n¨ng sinh lý: + Lµ m«i tr­êng diÔn ra c¸c ho¹t ®éng sinh lý cña c¬ thÓ + Cung cÊp vËt chÊt cho tÕ bµo c¬ thÓ b)Sù kh¸c nhau gi÷a trao ®æi khÝ ë vßng tuÇn hoµn nhá vµ vßng tuÇn hoµn lín: 0.5 ® - Trao ®æi khÝ ë vßng tu©n hoµn nhá: Trao ®æi khi ë phæi lÊy O2 vµ th¶i CO2 ra ngoµi 0.5 ® - Trao ®æi khÝ ë vßng tuÇn hoµn lín: Trao ®æi khi ë m« tÕ bµo m¸u vËn chuyÓn O2 ®Õn cung cÊp cho m« tÕ bµo ®ång thêi nhËn CO2 th¶i ra ngoµi ë phæi. c) Tim ®Ëp liªn tôc suèt ®êi kh«ng mÖt mái lµ v×: V× thêi gian lµm viÖc “Tim ®Ëp” vµ thêi gian nghØ ng¬i lµ b»ng 0.5 ® nhau: + Thêi gian nghØ ng¬i 0,4s: pha gi·n chung 0,4s 0.5 ® + Thêi gian lµm viÖc 0,4s b»ng pha nhÜ co(0,1s) céng pha thÊt co (0,3s) C©u 3 * Khi trêi l¹nh cã hiÖn t­îng run run hoÆc ®i tiÓu tiÖn cã hiÖn (2®) t­îng rïng m×nh v×: - NhiÖt ®é c¬ thÓ lu«n ®é æn ®Þnh kho¶ng 370C. §©y lµ nhiÖt ®é 1 ® thÝch hîp nhÊt cho c¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo vµ cña c¬ thÓ. V× vËy khi nhiÖt ®é m«i tr­êng qu¸ l¹nh, c¬ thÓ x¶y ra mét sè hiÖn t­îng sinh lý ®Ó chèng l¹nh; + Run run ®©y lµ ph¶n x¹ co c¬ ®Ó sinh nhiÖt bï l¹i l­îng nhiÖt 1 ® mÊt ®i do thêi tiÕt qu¸ l¹nh + HiÖn t­îng ®i tiÓu tiÖn rïng m×nh v× l­îng nhiÖt bÞ mÊt ®i do n­íc hÊp thô th¶i ra ngoµi nªn c¬ thÓ cã ph¶n x¹ tù vÖ rïng m×nh (co c¬) ®Ó sinh nhiÖt bï l¹i l­îng nhiÖt ®· mÊt. + VÝ dô t­¬ng tù: Næi da gµ * Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ë ruét non: C©u 4 Gåm qu¸ tr×nh tiªu hãa c¬ häc vµ tiªu hãa ho¸ häc. (4®) + Qu¸ tr×nh tiªu hãa c¬ häc ë ruét non: Lµ do c¸c t¸c ®éng co 0,5 ® th¾t cña c¬ vßng vµ c¬ däc ®Èy thøc ¨n xuèng phÇn tiÕp theo cña ruét, gióp thøc ¨n thÊm ®Òu dÞch tiªu hãa : C¸c t¸c ®éng c¬ häc - Co th¾t tõng phÇn cña ruét non 1 ® - Cö ®éng qña l¾c cña ruét non DeThi.edu.vn
50. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Cö ®éng nhu ®éng cña ruét non - Cö ®éng nhu ®éng ng­îc cña ruét non + Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ hãa häc ë ruét non: - Muèi mËt trong dÞch mËt cïng víi c¸c hÖ Enzim trong dÞch tôy vµ dÞch ruét phèi hîp ho¹t ®éng c¾t nhá dÇn c¸c ®¹i ph©n tö thøc 1 ® ¨n thµnh c¸c ph©n tö chÊt dinh d­ìng c¬ thÓ cã thÓ hÊp thu ®­îc. Tinh bét, ®­êng ®«i enzim §­êng ®«i enzim §­êng ®¬n 0.5® Pr«tªin enzim PeptÝt enzim Axit amin 0.5® LipÝt DÞch mËt c¸c giät lipÝt nhá enzim Axit bÐo vµ Glixªrin 0.5® - KN Ph¶n x¹: Ph¶n øng cña c¬ thÓ tr¶ lêi c¸c kÝch thÝch cña 0.5® C©u 5 m«i tr­êng th«ng qua hÖ thÇn kinh gäi lµ ph¶n x¹. (2®) - VÝ dô: Tay ch¹m vµo vËt nãng rôt tay l¹i, ®Ìn chiÕu s¸ng vµo 0.5® m¾t th× ®ång tö (con ng­¬i) co l¹i, thøc ¨n vµo miÖng th× tuyÕn n­íc bät tiÕt n­íc bät - Ph©n tÝch ®­êng ®i cña ph¶n x¹: 1® + Da tay tiÕp sù nãng cña vËt sÏ ph¸t xung thÇn kinh theo d©y h­íng t©m vÒ trung ­¬ng thÇn kinh(n»m ë tñy sèng) + Tõ trung ­¬ng thÇn kinh ph¸t xung thÇn kinh theo d©y li t©m tíi c¬ quan ph¶n øng(c¬ tay) + KÕt qu¶ rôt tay l¹i(co c¬ tay) C¸c VD cßn l¹i ph©n tÝch t­¬ng tù HS vÏ s¬ ®å minh häa nh­ h×nh 6.2 trang 21 SGK vÉn cho ®iÓm tèi ®a. ĐỀ SỐ 14 PHÒNG GD&ĐT TÂN KỲ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8 TRƯỜNG THCS ĐỒNG VĂN MÔN: SINH ỌC ĐỀ CHÍNH THỨC Thời gian: 120 phút Câu 1. (1,5 điểm): Xương thành phần hoá học nào ? Nêu thí nghiệm để chứng minh các thành phần hoá học có trong xương ? Câu 2. (2 điểm) 1. Vì sao sau khi ta hoạt động mạnh (lao động nặng, chạy bộ ) có hiện tượng hít thở nhanh? 2. Hàng ngày, em cần rèn luyện hít thở như thế nào để tốt cho sức khỏe? DeThi.edu.vn
51. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Câu 3. (6 điểm) Trong cơ thể, hệ tuần hoàn (Tim và các mạch máu) kết hợp hệ bạch huyết đảm nhận trách nhiệm lưu dẫn các chất và tạo ra môi trường bên trong cơ thể. Với kiến thức đã học, em hãy trình bày: 1. Máu gồm tế bào máu và huyết tương: Tế bào máu gồm những loại nào ? Huyết tương có các thành phần chủ yếu nào? 2. Bố bạn An có nhóm máu B. Nếu có vấn đề về sức khỏe cần truyền máu thì nhóm máu nào có thể truyền được cho bố bạn An? Vì sao? (cho biết, ở người có 4 nhóm máu cơ bản: A; B; AB và nhóm máu O) 3. Mô tả đường đi của một hồng cầu từ mao mạch máu của cơ bắp tay phải đến mao mạch máu của cơ bắp chân phải. Câu 4 ( 5 điểm): 1. Trình bày các đặc điểm cấu tạo chủ yếu của dạ dày? 2. Vì sao prôtêinthức ăn trong bị dịch vị phân hủy nhưng p rôt ê in của lớp niêm mạc dạ dày lại được bảo vệ và không bị phân hủy? 3. Ở ruột non có những hoạt động tiêu hóa nào? Trình bày đặc điểm của hoạt động tiêu hóa đó? Câu 5. (2 điểm). Phân biệt sự trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào? Nêu mối quan hệ về sự trao đổi chất ở hai cấp độ này? Câu 6. (3,5 điểm) 1.Trong cơ thể người, hệ thần kinh có phải là một cơ quan quan trọng nhất không? Vì sao? 2. Khi tay chạm vào vật nóng lập tức co tay lại. Đó là phản xạ có điều kiện hay phản xạ không điều kiện? Hãy phân tích đường đi của xung thần kinh trong phản xạ trên. (Cho biết: một cung phản xạ bao gồm: Cơ quan phản ứng, cơ quan thụ cảm, nơ ron li tâm, nơ ron hướng tâm, nơ ron trung gian) DeThi.edu.vn
52. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐÁP ÁN Câu Nội dung Điểm * Thành phần hóa học: - Bao gồm chất hữu cơ còn gọi là chất cốt giao và chất khoáng 0,5đ chủ yếu là muối canxi, chất khoáng làm cho xương rắn chắc, cốt giao đảm bảo tính đàn hồi. * Thí nghiệm: Câu 1 - Lấy xương đùi ếch trưởng thành ngâm trong dung dịch axit (1,5 điểm) Clohiđric 10%, sau 10-15 phút lấy ra, phần còn lại rất mềm và 0,5đ có thể uốn cong dễ ràng đó là chất hữu cơ. - Lấy xương đùi ếch trưởng thành khác đốt trên ngọn lửa đèn 0,5đ cồn cho đến khi xương không cháy nữa, không còn khói bay lên, bóp nhẹ phần xương đã đốt vụ ra như tro đó là các khoáng chất tạo cho xương rắn chắc. 2. Khi hoạt động mạnh có hiện tượng hít thở nhanh do:Cơ thể 1đ tiêu hao nhiều năng lượng nên ô xi tiêu tốn nhiều dẫn đến thiếu Câu 2 o xi mà lại tích tụ nhiều CO 2. Vì vậy phài hít thở nhanh để bù (2 điểm) lượng o xi còn thiều đồng thời thải nhanh khí CO 2 không cần thiết ra ngoài cơ thể. 3. Hằng ngày phải luyện tập hít thở sâu để tăng cường sức khỏe. 1đ Hít thở sâu giúp cơ thể nhận được nhiều ô xi cần thiết cho mọi hoạt động của cơ thể, đồng thời giải phóng được nhiều khí CO 2, tăng thể tích lồng ngực, giảm khí cặn trong phổi, tăng dung tích sống, từ đó nâng cao sức khỏe và tuổi thọ. 1. - Tế bào máu bao gồm: Hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu - Huyết tương gồm: Nước chiếm tỉ lệ nhiều nhất 90% Chất dinh dưỡng (Protein, lipit, gluxit,vitamin) 2đ Hooc môn, Kháng thể Câu 3 Các muối khoáng (6 điểm) Các chất thải của tế bào: U rê, axit u ric 2. Người cho máu có nhóm máu O hoặc nhóm máu B có thể truyền máu cho bố bạn An. Vì: hồng cầu của máu người cho khi truyền vào cơ thể bố bạn An sẽ không bị kết dính do không có kháng thể β ở trong huyết tương của bố bạn An. 2đ DeThi.edu.vn
53. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn 3. Mao mạch máu cơ bắp tay phải tĩnh mạch cơ bắp tay phải Tĩnh mạch chủ dưới Tâm nhĩ phải Tâm thất phải Động 2đ mạch phổi Mao mạch phổi Tĩnh mạch phổi tâm nhĩ trái tâm thất trái Động mạch chủ dưới Mao mạch của cơ bắp chân phải. 1. Cấu tạo: - Dạ dày hình túi, dung tích 3l 0,5đ - Thành gồm 4 lớp: + Lớp màng ngoài; Lớp cơ dày khỏe gồm cơ vòng, cơ dọc và cơ chéo; Lớp dưới niêm mạc; Lớp niêm mạc 0,5đ có nhiều tuyến tiết dịch vị 2. Giải thích - Prôtêin trong thức ăn bị dịch vị phân hủy nhưng prôtêin của 0,5đ lớp niêm mạc dạ dày lại được bảo vệ và không bị phân hủy là: - Do chất nhày có trong dịch vị phủ lên bề mặt niêm mạc, ngăn 0,5đ cách tế bào niêm mạc với pépsin và HCl 3. Hoạt động tiêu hóa ở ruột non chủ yếu là biến đổi về mặt hóa học và quá trình hấp thụ thức ăn. Câu 4 - Về mặt lí học, thức ăn được xáo trộn cho ngấm đều các dịch 0,5đ (5 điểm) tiêu hóa, đẩy từ trên dạ dày xuống dưới ruột già, làm quá trình hấp thụ thức ăn dễ dàng hơn. - Về mặt hóa học, thức ăn được biến đổi dưới sự tham gia của dịch tụy, dịch mật và dịch ruột. 0,5đ + Tinh bột và đường đôi dưới tác dụng của các enzim được phân cắt thành các phân tử đường đơn. 0,5đ + Protein chuỗi dài và protein chuỗi ngắn dưới tác dụng của các enzim được phân cắt thành các phân tử axit amin. 0,5đ + Lipit dưới tác dụng của dịch mật và các enzim được phân cắt thành phân tử axit béo và glixêrin 0,5đ => Như vậy, đến ruột non, các thức ăn được biến đổi từ phức tạp thành các chất dinh dưỡng có thể hấp thụ được và được các 0,5đ lông ruột hấp thụ. * Phân biệt sự trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào? 0,5đ - TĐC ở cấp độ cơ thể là trao đổi vật chất giữa hệ tiêu hoá, hô Câu 5 hấp và bài tiết với môi trờng ngoài, có thể lấy . thải . 0,5đ (2 điểm) - TĐC ở cấp độ tế bào là sự trao đổi vật chất giữa tế bào và môi trường trong máu cung cấp tế bào, thải mỡ máu DeThi.edu.vn
54. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn * Nêu mối quan hệ về sự trao đổi chất ở hai cấp độ này? 0,5đ - TĐC ở cơ thể cung cấp dinh dưỡng, O2 tế bào, nhận từ tế bào các sản phẩm bài tiết, CO2 thải ra môi trường. 0,5đ - TĐC ở tế bào giải phóng năng lượng cung cấp cho cơ quan 1. Hệ thần kinh rất quan trọng nhưng không phải là quan trọng 1đ nhất Vì mỗi hệ cơ quan trong cơ thể đều có chức năng riêng và mức quan trọng như nhau 2.Hệ thần kinh được chia làm 2 phần: 1đ -TK trung ương và thần kinh ngoại biên Câu 6 - TK trung ương gồm não và tủy sống (3,5.điểm) -TK ngoại biên gồm hạch và dây thần kinh đi khắp cơ thể 3.- Đó là PXKĐK do tủy sống điều khiển. 0,5 đ - Cơ quan thụ cảm dưới da tiếp nhận kích thích -> nơ ron hướng tâm tạo xung thần kinh và truyền qua nơ ron trung gian trong 1đ tủy sống -> nơ ron li tâm -> xung thần kinh kích cơ co và tay co lại (cơ quan đáp ứng) DeThi.edu.vn
55. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 15 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 8 M«n thi: Sinh học Thời gian làm bài: 120’ kh«ng kể thời gian giao đề Câu 1 ( 1,5 điểm) : Nêu chức năng các bộ phận trong cấu tạo tế bào ? Câu ( 2,0 điểm ) : a. Những đặc điểm tiến hóa của hệ cơ người so với thú ? b. Em hãy giải thích tại sao khi trời lạnh cơ thể người có hiện tượng run run hoặc đi tiểu tiện có hiện tượng rùng mình ? Câu 3 ( 1,5 điểm ) : Sự trao đổi khí ở phổi và sự trao đổi khí ở tế bào Câu 4 ( 1,5 điểm ): a. Khi bị đứt tay bị chảy máu, sau đó ít phút máu không chảy ra nữa, vì sao b. Người bị bệnh cao huyết áp nên sống ở vùng đồng bằng hay núi cao sẽ tốt hơn, vì sao ? Câu 5 ( 1,5 điểm ): Quá trình tiêu hoá hóa học ở ruột non: Câu 5 ( 2 điểm ): Cắt toàn bộ rễ trước phụ trách chi sau bên trái và toàn bộ rễ sau phụ trách chi sau bên phải của dây thần kinh tuỷ trên ếch tuỷ. Các thí nghiệm sau sẽ có kết quả như thế nào? Giải thích kết quả đó. Thí nghiệm 1: Kích thích dung dịch HCl 3% vào chi sau bên trái. Thí nghiệm 2: Kích thích dung dịch HCl 3% vào chi sau bên phải. DeThi.edu.vn
56. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn HƯỚNG DẪN CHẤM Nội dung Điểm Câu + Màng sinh chất: Thực hiện chức năng trao đổi chất giữa tế bào với 0.15 môi trường quanh tế bào. + Chất tế bào: Là nơi xãy ra mọi hoạt động sống của tế bào do có các 0.15 bào quan thực hiện chức năng khác nhau 0.15 - Ti thể là nơi tạo ra năng lượng cho hoạt động sống của tế bào. 0.15 - Ribôxôm : Nôi tổng hợp Prôtêin 0.15 -Bộ máy gôngi: có vai trò thu hồi, tích trữ và phân phối các sản phẩm 1 cho tế bào.Trung thể tham gia quá trình phân chia và sinh sản. 0.15 - Lưới nội chất: Tổng hợp và vận chuyển các chất 0.15 - Trung thể : Tham gia quá trình phân chia tế bào 0.15 + Nhân tế bào:Là nơi điều khiển các hoạt động sống của tế bào . 0.15 - NST: là cấu trúc quy định sư. Hình thành Pr có vai trò trong di truyền 0.15 - Nhân con: Chứa r ARN cấu tạo lên ribôxôm a. ThÓ hiÖn qua sù ph©n ho¸ ë c¬ chi trªn vµ tËp trung ë c¬ chi d­íi - C¬ chi trªn ph©n ho¸ thµnh c¸c nhãm c¬ phô tr¸ch nh÷ng cö ®éng linh 0,25 ho¹t cña bµn tay, ngãn tay ®Æc biÖt lµ c¬ ngãn c¸i rÊt ph¸t triÓn. - C¬ chi d­íi cã xu h­íng tËp trung thµnh nhãm c¬ lín, khoÎ ( nh­ c¬ 0,25 m«ng, c¬ ®ïi .) -> gióp cho sù vËn ®éng di chuyÓn ( ch¹y, nh¶y ) linh hoạt vµ gi÷ cho c¬ thÓ cã t­ thÕ th¨ng b»ng trong d¸ng ®øng th¼ng. - Ngoµi ra, ë người cßn cã c¬ vËn ®éng l­ìi ph¸t triÓn gióp cho vËn 0,25 ®éng ng«n ng÷ nãi - C¬ nÐt mÆt mÆt ph©n ho¸ gióp biÓu hiÖn t×nh cảm qua nét mặt 0,25 2 b. Khi trờ lạnh có hiện tượng run run hoặc đi tiểu tiện có hiện tượng rùng mình vì: - Nhiệt độ cơ thể luôn độ ổn định khoảng 370C. Đây là nhiệt độ thích hợp 0.5 nhất cho các hoạt động sống của tế bào và của cơ thể. Vì vậy khi nhiệt độ môi trường quá lạnh, cơ thể xảy ra một số hiện tượng sinh lý để chống lạnh; 0.25 + Run run đây là phản xạ co cơ để sinh nhiệt bù lại lượng nhiệt mất đi do thời tiết quá lạnh 0.25 + Hiện tượng đi tiểu tiện rùng mình vì lượng nhiệt bị mất đi do nước hấp thụ thải ra ngoài nên cơ thể có phản xạ tự vệ rùng mình (co cơ) để sinh nhiệt bù lại lượng nhiệt đã mất. - Sự trao đổi khí ở phổi 0,25 3 + Nồng độ khí oxi ở phế nang lớn hơn nồng độ oxi ở mao mạch máu, nên ôxi ở phế nang khuyếch tán vào trong máu. 0.25 DeThi.edu.vn
57. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn + Nồng độ CO2 ở mao mạch máu lớn hơn nồng độ CO 2 ở phế nang nên CO2 ở mao mạch máu khuyếch tán vào phế nang - Sự trao đổi khí ở tế bào 0.25 + Nồng đô O 2 trong máu lớn hơn nồng độ O2 ở tế bào nên O 2 từ máu 0.25 khuyếch tán vào tế bào. + Nồng độ CO2 ở tế bào lớn hơn nồng độ CO2 ở trong máu nên CO2 từ tế báo khuyếch tán vào máu 0.25 - Sự trao đổi khí ở phổi vào ở tế bào đều phải tuân theo cơ chế khuyếch tán từ nơi có nồng độ chất khí cao tới nơi có nồng độ chất khí thấp. 0,25 - Sự trao đổi khí ở phổi tạo điều kiện cho sự trao đổi khí ở tế bào. Sự trao đổi khí ở tế bào thúc đẩy trao đổi khí ở phổi. a. Khi bị đứt tay, máu ra khỏi mạch, trong máu có huyết tương có một loại 0.75 Pr gọi là chất sinh tơ máu, khi máu va chạm vào vết rách các tiểu cầu bị vỡ và giải phóng ra emzim. Emzim này làm chất sinh tơ máu biến thành tơ máu, Tơ máu kết thành mạng lưới ôm giữ các tế bào và tạo thành khối máu đông không cho máu ra khỏi mạch noi bị đứt tay 0,75 4 b, Người bị bệnh cao huyết áp nên sống ở vùng đồng bằng hay sẽ tốt hơn vì : Không khí trên núi cao có áp lực thấp cho nên khả năng kết hợp của oxi với hemoglobin trong hồng cầu giảm. do vậy số lượng hồng cầu phải tăng để đảm bảo nhu cầu oxi cho hoạt động của con người do đó một phần làm cho huyết tăng vì thế sống ở đồng bằng tốt hơn - Muối mật trong dịch mật cùng với các hệ Enzim trong dịch tụy và dịch 0,25 ruột phối hợp hoạt động cắt nhỏ dần các đại phân tử thức ăn thành các phân tử chất dinh dưỡng cơ thể có thể hấp thu được. enzim enzim 0,25 5 Tinh bột, đường đôi  Đường đôi  Đường đơn Prôtêin enzim Peptít enzim Axit amin 0,25 Dịch mật enzim 0,25 Lipít các giọt lipít nhỏ  Axit béo và Glixêrin Thí nghiệm 1: - Chi đó không co (chân trái) nhưng co chi sau bên phải và cả hai chi 0.25 trước. Thí nghiệm 2: - Không chi nào co. 0.25 6 * Giải thích: Thí nghiệm 1: 0,75 - Rễ trước ( rễ vận động) của chi sau bên trái bị cắt xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh không truyền được ra cơ quan phản ứng lên DeThi.edu.vn
58. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn chi sau trái không co. rễ cảm giác vẫn còn lên xung thần kinh truyền được dên chi còn lại 0,75 Thí nghiệm 2: - Rễ sau ( rễ cảm giác) của chi sau bên phải dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ các thụ quan về trung ương thần kinh, rễ này bị cắt nên xung thần kinh không truyền được về trung ương nên không chi nào co ĐỀ SỐ 16 Tr­êng THCS thiÖu giang ®Ò thi häc sinh giái líp 8 m«n sinh häc (Thêi gian lµm bµi 150 phót) Hä vµ tªn HS: C©u 1: 3,5 ®iÓm a, T¹i sao nãi tÕ bµo võa lµ ®¬n vÞ cÊu tróc, võa lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ? b, Gi¶i thÝch nguyªn nh©n sinh ra hiÖn t­îng chuét rót ë c¸c cÇu thñ bãng ®¸? C©u 2: 3,0 ®iÓm a, Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña tim? b, MiÔn dÞch lµ g×? cã mÊy lo¹i miÔn dÞch? ph©n biÖt c¸c lo¹i miÔn dÞch ®ã? cho VD? C©u 3: 3,0 ®iÓm a, Nh÷ng ®Æc ®iÓm cÊu t¹o nµo cña c¸c c¬ quan trong ®­êng dÉn khÝ cã t¸c dông lµm Êm, lµm Èm kh«ng khÝ ®i vµo phæi vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm tham ra b¶o vÖ phæi tr¸nh khái c¸c t¸c nh©n cã h¹i? b, Dung tÝch phæi khi hÝt vµo thë ra b×nh th­êng vµ g¾ng søc cã thÓ phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? C©u 4: 3,5 ®iÓm a, Lo¹i thøc ¨n G vµ L ®­îc tiªu ho¸ trong d¹ dµy nh­ thÕ nµo? b, Sự biến đổi hóa học ở ruột non được thực hiện đối với những loại chất nào trong thức ăn? Biểu hiện như thế nào? C©u 5: 3,25 ®iÓm a, LËp b¶ng so s¸ng ®ång ho¸ vµ dÞ ho¸? Nªu mèi quan hÖ gi÷a ®ång ho¸ vµ dÞ ho¸? b, V× sao da lu«n mÒm m¹i, khi bÞ ­ít kh«ng bÞ thÊm n­íc? C©u 6: 3,75 ®iÓm a, Khi các cầu thận bị viêm và suy thoái có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như thế nào về sức khỏe? DeThi.edu.vn
59. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn b, Nêu cấu tạo và chức năng của trụ não? DeThi.edu.vn
60. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ®¸p ¸n vµ h­íng dÉn chÊm C©u Néi dung §iÓm 1 3,5 a, - TÕ bµo lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n cÊu t¹o nªn c¬ thÓ. TÕ bµo lµm 1,0 thµnh m«, m« t¹o thµnh c¬ quan, c¬ quan lµm thµnh hÖ thèng c¬ quan, hÖ c¬ quan cÊu t¹o thµnh c¬ thÓ. TÕ bµo ®Õu cÊu t¹o gåm mµng, tÕ bµo chÊt vµ nh©n, trong tÕ bµo cã nhiÒu bµo quan. - TÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng; Trao ®¬i chÊt víi m«i tr­êng t¹o 1,0 ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh ®ång ho¸ vµ dÞ ho¸ xÈy ra trong tÓ bµo,gióp c¬ thÓ sinh tr­ëng ph¸t triÓn sinh s¶n vµ di truyÒn. tÕ bµo lµ cÇu nèi vËt chÊt gi÷a c¸c thÕ hÖ th«ng qua c¸c cÊu tróc di truyÒn. b, - HiÖn t­îng “chuét rót” lµ hiÖn t­îng b¾p c¬ bÞ co cøng, 0,5 kh«ng ho¹t ®éng ®­îc. - Nguyªn nh©n: Do c¸c cÇu thñ bãng ®¸ vËn ®éng nhiÒu, ra må 1,0 h«i dÉn ®Õn mÊt n­íc, mÊt muèi, thiÕu oxi, tÕ bµo h« hÊp trong ®iÒu kiÖn thiÕu oxi, axit l¸c tÝch t¨ng tÝch tô l¹i lµm ¶nh h­ëng ®Õn sù co, duçi cña c¬. 2 3.0 a, * CÊu t¹o ngoµi - VÞ trÝ n»m trong lång ngùc gi­a 2 l¸ phæi h¬i chÕch vÒ 0,25 phÝa tr¸i cã h×nh chãp - Mµng tim : bao bäc bªn ngoµi tim (m« liªn kÕt), mÆt 0,25 trong tiÕt dÞch gióp tim co bãp dÔ dµng. - §éng m¹ch vµnh vµ tÜnh m¹ch vµnh lµm nhiÖm vô dÉn 0,25 m¸u nu«i tim. * CÊu t¹o trong - Tim cã 4 ng¨n 0,25 - Thµnh c¬ t©m thÊt dµy h¬n c¬ t©m nhÜ. 0,25 C¬ t©m thÊt tr¸i dµy h¬n c¬ t©m thÊt ph¶i. 0,25 - Gi÷a t©m nhÜ vµ t©m thÊt cã van nhÜ thÊt. Gi÷a t©m thÊt 0,5 vµ ®éng m¹ch cã van thÊt ®éng (van tæ chim) gióp m¸u l­u th«ng theo mét chiÒu. b, - MiÔn dÞch lµ kh¶ n¨ng c¬ thÓ kh«ng bÞ m¾c 1 bÖnh nµo ®ã 0,5 mÆc dï sèng ë m«i tr­êng cã vi khuÈn, virut g©y bÖnh. - Cã 2 lo¹i miÔn dÞch : MiÔn dÞch tù nhiªn MiÔn dÞch nh©n t¹o 0,25 + MiÔn dÞch tù nhiªn : Tù c¬ thÓ cã kh¶ n¨ng kh«ng m¾c 1 sè bÖnh (miÔn dÞch bÈm sinh) hoÆc sau 1 lÇn m¾c bÖnh Êy (miÔn dÞch tËp nhiÔm).VD. BÖnh sëi DeThi.edu.vn
61. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn + MiÔn dÞch nh©n t¹o : do con ng­êi t¹o ra cho c¬ thÓ b»ng 0,25 tiªm chñng phßng bÖnh hoÆc tiªm huyÕt thanh.Vd. Ho gµ,uèn v¸n 3 3.0 a, Làm ẩm ko khí là do các lớp niêm mạc tiết chất nhày lót bên 0,25 trong đường dẫn khí - Làm ấm ko khí là do có mạng mao mạch dày đặc , căng 0,25 máu và ấm nóng dưới lớp niêm mạc, đặc biệt ở mũi và phế quản. - Tham gia bảo vệ phổi thì có: + Lông mũi giữ lại các hạt bụi lớn, chất nhày do lớp niêm 0,5 mạc tiết ra giữ lại các hạt bụi nhỏ, lớp lông rung chuyển động liên tục quét chúng ra khỏi khí quản + Nắp thanh quản ( sụn thanh nhiệt) giúp đậy kín đường hô hấp cho thức ăn khỏi lọt vào khi nuốt 0,5 + Các tế bào limpho ở các hạch amidan, VA có tác dụng 0,5 tiết kháng thể để vô hiệun hóa các tác nhân gây bệnh b, Dung tích phổi khi hít vào, thở ra ình thường và gắng sức có thể phụ thuộc vào các yếu tố: - Sự luyện tập 0,25 - Tầm vóc 0,25 - Giới tính 0,25 - Tình trạng sức khỏe, bệnh tật 0,25 4 3,5 a, - Thức ăn lipit không được tiêu hóa trong dạ dày, vì dịch vị 0,5 không có các men tiêu hóa lipit - Thức ăn gluxit tiếp tục được tiêu hóa ở khoang miệng 1,0 một phần nhỏ ở giai đoạn đầu ( không lâu), khi dịch vị chưa HCL làm pH thấp (2-3) chưa trộn đều với thức ăn. Enzim amilaza đã được trộn đều với thức ăn từ khoang miệng tiếp tục phân giải một phần tinh bột thành đường mantozo. b, - Sự biến đổi hóa học ở ruột non được thực hiện đối với: 0,5 tinh bột và đường đôi, lipit, protein - Tinh bột và đường đôi được enzim amilaza phân giải 0,5 thành đường mantozo, đường mantozo tiep tục được enzim mantaza phân giải thành đường glucozo ( đường đơn) 0,5 - Protein được enzim pepsin và trypsin phân cắt thành peptit, peptit tiếp tục được enzim chymotrysin phân giải thành axit amin 0,5 - Lipit được các muối mật trong dịch mật tách chúng thành các giọt lipit nhỏ, từ các giọt lipit nhỏ, chúng được enzim lipaza phân giải thành aixt béo và glixerin. DeThi.edu.vn
62. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn 5 a, 3,25 1,25 Đồng hóa Dị hóa Xảy ra trong tế bào Xảy ra trong tế bào tổng hợp các chất phân giải các chất tích lũy năng lượng giải phóng năng lượng Mối quan hệ giữa đồng hóa và dị hóa: 1,0 - Các chất được tổng hợp ở đồng hóa là nguyên liệu cho dị hóa. Do đó, năng lượng được tổng hợp ở đồng hóa sẽ được giải phóng trong quá trình dị hóa để cung cấp trở lại cho hoạt động tổng hợp của đồng hóa. 2 quá trình này tuy trái ngược nhau, mâu thuẫn nhau nhưng thống nhất với nhau. Nếu không có đồng hóa thì sẽ không có nguyên liệu cho dị hóa và ngược lại, nếu không có dị hóa thì sẽ không có năng lượng cho hoạt động đồng hóa. b, Vì da được cấu tạo từ các sợi mô liên kết bện chặt với nhau và trên da có nhiều tuyến nhờn tiết chất nhờn lên bề mặt da. 1,0 6 3,75 a, Khi các cầu thận bị viêm và suy thoái có thể dẫn đến 1,0 những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe đó là: Quá trình lọc máu bị ngừng trệ-> Các chất cặn bã và chất đọc bị tích tụ trong máu -> Biểu hiện sớm nhất là cơ thể bị phù, tiếp theo là suy thận toàn bộ dẫn đến hôn mê và chết. b, N êu cấu tạo và chức năng của trụ não: - Trụ não gồm chất trắng ( ngoài) và chất xám (trong) 0,25 - Chất trắng là các đường liên lạc dọc, nối tủy sống với 0,5 các phần trên của não và bao quanh chất xám - Chất xám ở trụ não tập trung thành các nhân xám. Đó là 0,5 trung khu, nơi xuất phát các dây thần kinh não - Có 12 đôi dây thần kinh não, gồm 3 loại:dây cảm giác, 0,5 dây vận động, dây pha. Chức năng 1,0 - điều khiển, điều hòa các hoạt động của nội quan - Chất trắng làm nhiệm vụ dẫn truyền, bao gồm các đường dẫn truyền lên và các đường dẫn truyền xuông DeThi.edu.vn
63. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 17 Tr­êng THCS thiÖu giang ®Ò thi häc sinh giái líp 8 m«n sinh häc (Thêi gian lµm bµi 150 phót) Hä vµ tªn HS: C©u 1: ®iÓm a, Ph¶n x¹ lµ g×? LÊy VD vÒ ph¶n x¹? vµ ph©n tÝch ®­êng ®i cña mét cung ph¶n x¹ ®ã? b, Sù kh¸c nhau gi÷a x­¬ng tay vµ x­¬ng ch©n cã ý nghÜa g× ®èi víi mäi ho¹t ®éng sèng cña con ng­êi? C©u 2: ®iÓm a, Môi trường trong của cơ thể gồm có những thành phần nào? Chúng có quan hệ với nhau như thế nào? b, Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ và trong vòng tuần hoàn lớn: C©u 3: ®iÓm a, So s¸nh hÖ h« hÊp cña ng­êi víi hÖ h« hÊp cña thá? b, H·y ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ h« hÊp tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i? nªu t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p ®ã? C©u 4: ®iÓm a, Nªu c¸c ho¹t ®éng tiªu ho¸ chñ yÕu ë d¹ dµy? b, ThiÕt kÕ vµ nªu kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vÒ t×m hiÓu thµnh phÇn cña n­íc bät? C©u 5: ®iÓm a,Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào gồm những quá trình nào? b,Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào những hoạt động gì? C©u 6: ®iÓm a,Tr×nh bµy c¸c bé phËn cña hÖ thÇn kinh vµ thµnh phÇn cÊu t¹o cña chóng d­íi h×nh thøc s¬ ®å? b,T¹i sao kh«ng nªn ®äc s¸ch ë n¬i thiÕu ¸nh s¸ng, trªn tµu xe bÞ sèc nhiÒu? c, N¬ron cã thÓ ph©n chia ®Ó t¹o nªn n¬ron míi, thay thÕ c¸c n¬ron cò ®­îc kh«ng? T¹i sao? DeThi.edu.vn
64. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ®¸p ¸n vµ h­íng dÉn chÊm C©u Néi dung §iÓm 1 3,75 a,- Phaûn xaï laø phaûn öùng cuûa cô theå traû lôùi kích thích cuûa moâi tröôøng 0,5 trong hay moâi tröôøng ngoaøi thoâng qua heä thaàn kinh. - Ví duï: Tay chaïm phaûi ca nöôùc noùng, giaät tay laïi. 0,5 Phaân tích ñöôøng ñi cuûa xung thaàn kinh trong phaûn xaï treân: Khi 1,0 tay chaïm vaät noùng, treân beà maët da tay seõ xuaát hieän luoàng xung thaàn kinh theo nôron höôùng taâm veà trung öông thaàn kinh (tuûy soáng), taïi trung öông thaàn kinh xaûy ra quaù trình xöû lí thoâng tin (nôron trung gian), xung thaàn kinh traû lôøi kích thích seõ theo nôron li taâm ñeán cô quan phaûn öùng (cô caùnh tay) ñeå phaûn öùng laïi kích thích: giaät tay laïi. b, 1. * Do tö theá ñöùng thaúng vaø lao ñoäng maø xöông tay vaø xöông chaân coù söï phaân hoùa: 0,25 - Ñai vai: goàm 2 xöông ñoøn vaø xöông baû. Caùc khôùp coå tay vaø baøn tay linh hoaït, ngoùn caùi ñoái dieän caùc ngoùn khaùc. 0,5 - Ñai hoâng: taïo neân khung chaäu vöõng chaéc. Xöông coå chaân coù xöông goùt phaùt trieån veà phía sau laøm cho dieän tích baøn chaân ñeá lôùn, ñaûm 1,0 baûo caân baèng vöõng chaéc cho tö theá ñöùng thaúng. Xöông baøn chaân hình voøm laøm cho baøn chaân coù dieän tích tieáp xuùc vôùi maët ñaát nhoû hôn, giuùp ñi laïi deã daøng hôn. 2 a, 3,25 Môi trường trong gồm những thành phần: máu, nước mô, bạch huyết. 1,0 - Quan hệ của chúng: + Một số thành phần của máu thảm thấu qua thành mạch máu tạo ra 0,25 nước mô + Nước mô thảm thấu qua thành mạch bạch huyết tạo ra bạch huyết 0,25 + Bạch huyết lưu chuyển trong mạch bạch huyết rồi lại đổ về tĩnh 0,25 mạch máu và hòa vào máu. b, - Vòng tuần hoàn nhỏ: bắt đầu từ tâm thất phải qua động mạch phổi, 0,5 rồi vào mao mạch phổi, qua tĩnh mạch phổi rồi trở về tâm nhĩ trái. - Vòng tuần hoàn lớn: bắt đầu từ tâm thất trái qua động mạch chủ, 1,0 rồi tới các mao mạch phần trên cơ thể và các mao mạch phần dưới cơ thể, từ mao mạch phần trên cơ thể qua tĩnh mạch chủ trên rồi về tâm nhĩ phải, từ mao mạch phần dưới cơ thể qua tĩnh mạch chủ dưới rồi cũng trở về tâm nhĩ phải 3 4,75 a, Giống nhau: 0,25 - Đều có đường dẫn khí và 2 lá phổi 0,25 DeThi.edu.vn
65. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Đều nằm trong khoang ngực và ngăn cách với khoang bụng bởi cơ hoành 0,25 - Trong đường dẫn khí đều có: Mũi, Họng, Thanh quản, Khí quản, Phế quản 0,25 - Bao bọc 2 lá phổi có 2 lớp màng. Lớp ngoài dính với lồng ngực, lớp trong dính với phổi. Chính giữa là chất dịch. - Mỗi lá phổi đều được cấu tạo bởi các phế nang, tập hợp thành 0,25 từng cụm, bao mỗi túi phổi là mạng mao mạch dày đặc Khác nhau: - Đường dẫn khí ở người có thanh quản phát triển hơn về chức 0,5 năng phát âm b, Biện pháp Tác dụng Trồng nhiều cây xanh 2 0,5 bên đường phố, nơi công Điều hòa thành phần ko khí theo hướng sở, trường học, bệnh có lợi cho hô hấp viên, nơi ở Nên đeo khẩu trang khi 0,5 dọn vệ sinh và ở những Hạn chế ô nhiễm ko khí từ bụi nơi có bụi 0,5 Đảm bảo nơi ở, nơi làm Hạn chế ô nhiễm ko khí từ các vi sinh việc đủ nắng, gió, tránh vật gây bệnh ẩm thấp 0,5 Thường xuyên dọn vệ sinh Không khạc nổ bừa bãi Hạn chế sử dụng các Hạn chế ô nhiễm kho khí từ các chất khí 0,5 thiết bị có thải ra các khí độc( NO , SO , CO, nicotin .) độc hại X X Không hút thuốc là và 0,5 vận động mọi người ko nên hút thuốc 4 a, Ở dạ dày có những hoạt động tiêu hóa: 1,0 - Tiết dịch vị - Biến đổi lí học của thức ăn - Biến đổi hóa học của thức ăn - Đẩy thức ăn từ dạ dày xuống ruột non. b, Chän 4 èng nghiÖm ®Òu chøa 5 ml hå tinh bét lo·ng, lÇn l­ît thªm 1,0 vµo c¸c èng : - èng 1: Thªm 5 ml n­íc cÊt - èng 2: Thªm 5 ml n­íc bät lo·ng - èng 3: Thªm 5 ml n­íc bät lo·ng vµ vµi giät HCl DeThi.edu.vn
66. Bộ 33 Đề thi học sinh giỏi Sinh 8 (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - èng 4: Thªm 5 ml n­íc bät ®un s«i TÊt c¶ c¸c èng ®Òu ®Æt trong n­íc Êm 37oC trong thêi gian tõ 15- 30 phót. 1.Hå tinh bét trong c¸c èng nghiÖm cã biÕn ®æi kh«ng ? T¹i sao? 2. Tõ ®ã h·y x¸c ®Þnh nhiÖt ®é vµ m«i tr­êng thÝch hîp cho sù ho¹t ®éng cña enzim n­íc bät? kÕt qu¶ thÝ ngiÖm 02 1. ChØ cã èng (2) hå tinh bét bÞ biÕn ®æi v× èng (2) cã enzim amilaza trong n­íc bät biÕn ®æi tinh bét thµnh ®­êng mant«z¬ (0,5 ®) - ë èng 1: N­íc cÊt kh«ng cã enzim biÕn ®æi n­íc bät (0,5 ®) - ë èng 3: Enzim n­íc bät kh«ng ho¹t ®éng ë m«i tr­êng axit nªn tinh bét kh«ng bÞ biÕn ®æi (0,5 ®) - ë èng 4: Enzim n­íc bät bÞ mÊt ho¹t tÝnh khi ®un s«i nªn tinh bét kh«ng bÞ biÕn ®æi (0,5 ®). 2. ë nhiÖt ®é thÝch hîp cho ho¹t ®éng cña enzim n­íc bät lµ 37oC ( nhiÖt ®é c¬ thÓ ng­êi) (0,5 ®) - M«i tr­êng thÝch hîp cho enzim n­íc bät ho¹t ®éng lµ m«i tr­êng trung tÝnh hoÆc h¬i kiÒm ( tèt nhÊt lµ pH = 7,2) ( 0,5 ®). 5 a,Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào gồm những quá trình - Có 2 quá trình mâu thuẫn, đối nghịch nhau, nhưng có quan hệ mật thiết đó là: đồng hóa và dị hóa - Đồng hóa là quá trình tổng hợp các nguyên liệu có sẵn trong tế bào thành những chất đặc trưng của tế bào, tích lũy năng lượng trong các liên kết hóa học - Dị hóa là quá trình phân giải các chất được tích lũy trong quá trình đồng hóa, bẻ gãy các liên kết hóa học để giải phóng năng lượng, cung cấp cho mọi hoạt động sống của tế bào. Sự dị hóa tạo ra các sản phẩm phân hủy và khí CO2 b,Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào những hoạt động - Sinh công tổng hợp chất mới, sinh nhiệt để bù vào phần nhiệt đã mất. 6 a, Bé n·o Bé phËn trung ­¬ng HÖ thÇn kinh Tuû sèng HT D©y thÇn kinh LT Bé phËn ngo¹i biªn Pha H¹ch thÇn kinh b, - Khi ®äc s¸ch ë n¬i thiÕu ¸nh s¸ng ta lu«n ph¶i ®­a s¸ch tíi gÇn m¾t DeThi.edu.vn