Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án)

279 trang Thái Huy 24/01/2024 3782

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án)", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

bo_35_de_thi_thu_thpt_quoc_gia_2023_mon_van_co_dap_an.docx

Nội dung text: Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án)

Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 1 I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu sau: Tôi rất thích hoa bồ công anh, không phải là đóa hoa vàng rực rỡ mà là đóa hoa bạc trắng đã sẵn sàng cho chuyến phiêu lưu. Có lẽ không có loài hoa nào có vẻ ngoài mảnh mai, yếu đuối nhưng lại có cá tính mạnh mẽ như bồ công anh. Chúng là những nhà thám hiểm bẩm sinh, những “phượt thủ” mang sinh mệnh của mình trên đôi cánh. Đó không chỉ là sinh mệnh của một hạt giống đơn thuần mà còn là hy vọng và tương lai của thế hệ kế cận. Nhựa sống của bồ công anh tích tụ trong những nhánh hoa nhỏ bé, chỉ đợi một cơn gió nổi chúng sẽ tung mình bay đến những miền đất mới. Nếu bồ công anh không can đảm gửi những thế hệ non nớt đến vùng đất mới, chúng có thể chết vì cạn kiệt nguồn nước, chất dinh dưỡng. Sống chen chúc trong vùng an toàn chật hẹp sẽ khiến chúng bị hủy diệt vì không đủ không gian. Chỉ có cách phiêu lưu, sinh sôi và tiếp tục mở rộng lãnh thổ thì mới có cơ hội duy trì sự tồn tại của giống loài. Vậy đó, cuộc sống đôi khi buộc chúng ta phải mạo hiểm bước ra khỏi vùng an toàn để tìm kiếm sự an toàn. Nhưng chúng ta đã được chuẩn bị gì cho chuyến đi dài đó ? Chúng ta có bạn đồng hành hay chỉ là một hạt cát đơn côi trong chuyến đi của cuộc đời mình ? (Trích Đến cỏ dại còn đàng hoàng mà sống – Phạm Sỹ Thanh, NXB Thế giới, 2019, tr. 235-236) Câu 1. Theo đoạn trích, cây bồ công anh có những đặc điểm như thế nào ? Câu 2. Trong đoạn trích, tại sao bồ công anh lại lựa chọn phiêu lưu đến những vùng đất mới ? Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của 01 biện pháp tu từ trong những câu văn sau: Nhưng chúng ta đã được chuẩn bị gì cho chuyến đi dài đó ? Chúng ta có bạn đồng hành hay chỉ là một hạt cát đơn côi trong chuyến đi của cuộc đời mình ? Câu 4. Thông điệp có ý nghĩa nhất với anh/chị qua đoạn trích trên là gì ? Vì sao ? II. LÀM VĂN (7.0 điểm) Câu 1. (2.0 điểm) DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về những điều bản thân cần làm để thoát ra khỏi vùng an toàn. Câu 2. (5.0 điểm) Phải nhiều thế kỉ qua đi, người tình mong đợi mới đến đánh thức người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại. Nhưng ngay từ đầu vừa ra khỏi vùng núi, sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó. Từ ngã ba Tuần, sông Hương theo hướng nam bắc qua điện Hòn Chén; vấp Ngọc Trản, nó chuyển hướng sang tây bắc, vòng qua thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán rồi đột ngột vẽ một hình cung thật tròn về phía đông bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế. Từ Tuần về đây, sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn, vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản để sắc nước trở nên xanh thẳm, và từ đó nó trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao đột ngột như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo mà từ đó, người ta luôn luôn nhìn thấy dòng sông mềm như tấm lụa, với những chiếc thuyền xuôi ngược chỉ bé vừa bằng con thoi. Những ngọn đồi này tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây nam thành phố, “sớm xanh, trưa vàng, chiểu tím” như người Huế thường miêu tả. Giữa đám quần sơn lô xô ấy, là giấc ngủ nghìn năm của những vua chúa được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ tỏa lan khắp cả một vùng thượng lưu “Bốn bề núi phủ mây phong - Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng Vạn Niên”. Đó là vẻ đẹp trầm mặc nhất của sông Hương, như triết lí, như cổ thi, kéo dài mãi đến lúc mặt nước phẳng lặng của nó gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà (Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.198-199). Phân tích vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về chất trữ tình của bút kí Hoàng Phủ Ngọc Tường. Hết Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị coi thi không giải thích gì thêm. ĐÁP ÁN DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Phần Câ Nội dung Điể u m I ĐỌC HIỂU 3.0 1 Cây bồ công anh có những đặc điểm: màu vàng rực rỡ, bạc trắng; có 0.75 vẻ ngoài mảnh mai, yếu đuối; có cá tính mạnh mẽ; nhựa sống tích tụ trong những nhánh hoa nhỏ bé; đợi gió nổi lên sẽ tung mình bay đến những miền đất mới. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời được 01 đến 02 ý: 0.25 điểm. - Học sinh trả lời được từ 03 ý: 0.5 điểm. - Học sinh trả lời được từ 04 ý đến 05 ý: 0.75 điểm. - Học sinh chép nguyên cả đoạn văn: 0.5 điểm. 2 Bồ công anh lựa chọn phiêu lưu đến những vùng đất mới để có cơ hội 0.75 duy trì sự tồn tại của giống loài. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời như đáp án: 0.75 điểm. - Học sinh chép nguyên cả câu văn: 0.5 điểm. 3 - HS chỉ ra 01 biện pháp tu từ, có thể là: 1.0 + Câu hỏi tu từ: Nhưng chúng ta đã được chuẩn bị gì cho chuyến đi dài đó ? Chúng ta có bạn đồng hành hay chỉ là một hạt cát đơn côi trong chuyến đi của cuộc đời mình ? + Ẩn dụ: chuyến đi, bạn đồng hành, hạt cát đơn côi - Tác dụng: + Khẳng định sự cần thiết của việc phải bước ra khỏi vùng an toàn và thôi thúc chúng ta thay đổi để tìm kiếm cơ hội mới cho bản thân. + Tạo tính hình tượng và tăng sức biểu cảm cho lời văn. Hướng dẫn chấm: - Học sinh nêu được biện pháp tu từ: 0.5 điểm. - Học sinh nêu được 01 ý tác dụng của biện pháp tu từ: 0.25 điểm. - Học sinh nêu được 02 ý tác dụng của biện pháp tu từ: 0.5 điểm. 4 - Học sinh nêu được thông điệp có ý nghĩa, lí giải thuyết phục, hợp lí. 0.5 (Gợi ý thông điệp có thể rút ra: cần phải học cách sống kiên cường, mạnh mẽ; dũng cảm lựa chọn đối mặt với những khó khăn, thử thách để thay đổi bản thân; cần phải mạo hiểm bước ra khỏi vùng an toàn để tìm kiếm những cơ hội mới cho chính mình .) Hướng dẫn chấm: - Thí sinh đưa ra được nội dung thông điệp thuyết phục, diễn đạt tốt: 0.5 điểm DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn - Thí sinh đưa ra được thông điệp nhưng diễn đạt không tốt, không thuyết phục: 0,25 điểm - Thí sinh không đưa ra được nội dung thông điệp: không cho điểm II LÀM VĂN 7.0 1 Viết một đoạn văn nghị luận trình bày suy nghĩ về những điều bản 2.0 thân cần làm để thoát ra khỏi vùng an toàn. a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0.25 Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0.25 Những điều bản thân cần làm để thoát ra khỏi vùng an toàn. c. Triển khai vấn để nghị luận 1.0 Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ được suy nghĩ về những điều bản thân cần làm để thoát ra khỏi vùng an toàn.Có thể theo hướng sau: - Vùng an toàn là giới hạn, ranh giới con người tự đặt ra cho mình. Ở nơi đó ta có được trạng thái thoải mái, bình yên mà không có bất kì sự thay đổi hay đột phá nào. Tuy nhiên, việc ở quá lâu trong vùng an toàn sẽ khiến cuộc sống của chúng ta dần trở nên nhàm chán, trì trệ, thậm chí là thất bại. Vì vậy, ta cần phải học cách để thoát ra khỏi vùng an toàn đó. - Để thoát ra khỏi vùng an toàn, chúng ta cần phải dũng cảm đối diện với những khó khăn, thách thức ở phía trước; vượt qua nỗi sợ hãi thất bại; tự tin vào chính mình; thử thách bản thân ở một môi trường mới, một lĩnh vực mới; thay đổi những thói quen cũ, hành động theo một cách thức mới; coi đó là cơ hội để trải nghiệm, trưởng thành - Liên hệ và rút ra bài học cho bản thân. Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng (1.0 điểm) - Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0.5 điểm) - Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0.25 điểm) - Học sinh có thể trình bày quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Chính tả, ngữ pháp 0.25 DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0.25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh. 2 Phân tích vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích Ai đã 5.0 đặt tên cho dòng sông và nhận xét về chất trữ tình của bút kí Hoàng Phủ Ngọc Tường. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0.25 Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0.5 Phân tích vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích; nhận xét về chất trữ tình của bút kí Hoàng Phủ Ngọc Tường. Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0.5 điểm. - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0.25 điểm. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu khái quát về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường, tác phẩm 0.5 “Ai đã đặt tên cho dòng sông ?” (0.25 điểm) và đoạn trích (0.25 điểm). * Phân tích vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích: 2.5 - Sông Hương mang vẻ đẹp kiều diễm, nữ tính của một người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại chờ người tình mong đợi đến đánh thức. Hình ảnh này gợi liên tưởng đến nàng công chúa xinh đẹp ngủ trong rừng, chờ đợi hoàng tử đến hóa giải lời nguyền trong câu chuyện nhuốm màu cổ tích. - Sông Hương mang vẻ đẹp thanh tân, tràn đầy sức sống của một thiếu nữ bừng tỉnh dậy sau giấc ngủ dài. Dòng sông bắt đầu về xuôi tựa như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai. Vì thế, nó chuyển dòng liên tục, vòng giữa những khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm, vượt qua khá nhiều gian truân, thử thách và hàng loạt chướng ngại vật: điện Hòn Chén, vấp DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Ngọc Trản, thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán, đồi Thiên Mụ Trong hành trình ấy, sông Hương lại có cơ hội thể hiện tất cả vẻ đẹp gợi cảm của mình với những đường cong mềm mại như tấm lụa, với sắc nước xanh thẳm, với những mảng phản quang nhiều màu sắc “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím” trên nền trời thành phố. - Sông Hương mang vẻ đẹp trầm mặc, như triết lí, như cổ thi khi chảy qua những đám quần sơn lô xô, giữa giấc ngủ nghìn năm, với những lăng tẩm đồ sộ của vua chúa thời Nguyễn được phong kín trong những rừng thông u tịch và trong ngân vang của tiếng chuông chùa Thiên Mụ. Vẻ đẹp ấy gợi nhớ và phảng phất bóng dáng của những người cung nữ, những người con gái Huế ngày xưa. - Vẻ đẹp của hình tượng sông Hương được thể hiện bằng ngôn ngữ tinh tế, giàu chất thơ; lối hành văn hướng nội, mê đắm, tài hoa; nghệ thuật so sánh, nhân hóa, những liên tưởng độc đáo, sáng tạo Hướng dẫn chấm: - Học sinh phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2.0 điểm – 2.5 điểm. - Học sinh phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1.5 điểm – 1.75 điểm. - Học sinh phân tích chung chung, chưa rõ vẻ đẹp của hình tượng sông Hương: 1.0 - 1.25 điểm. - Học sinh phân tích sơ lược, chưa thể hiện sự hiểu biết về hình tượng sông Hương: 0.25 điểm – 0.5 điểm. * Nhận xét về chất trữ tình của bút kí Hoàng Phủ Ngọc Tường. 0.5 - Chất trữ tình được thể hiện trước hết qua việc khám phá vẻ đẹp thơ mộng của sông Hương. Nhà văn không chỉ tái hiện lại một cách chân thực dòng chảy địa lí tự nhiên của con sông mà quan trọng hơn là biến thủy trình ấy thành “hành trình đi tìm người yêu” của một người con gái đẹp, duyên dáng và tình tứ. - Chất trữ tình còn được thể hiện ở ngôn ngữ nghệ thuật gợi hình, gợi cảm, đậm màu sắc; lối hành văn súc tích, hướng nội và cái tôi đầy cảm xúc của tác giả. Hướng dẫn chấm: - Nhận xét như đáp án: 0.5 điểm - Nhận xét được 01 ý:0.25 điểm d. Chính tả, ngữ pháp 0.25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt Hướng dẫn chấm: - Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0.5 DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình nghị luận; biết so sánh với đoạn văn khác trong tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông ?” và các nhà văn khác để làm nổi bật nét đặc sắc của hình tượng sông Hương cũng như tác phẩm, tác giả; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. - Đáp ứng được 02 yêu cầu trở lên: 0.5 điểm. - Đáp ứng được 01 yêu cầu: 0.25 điểm. TỔNG ĐIỂM 10.0 DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 2 Phần 1: Đọc hiểu (3,0 điểm) Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: “Tuổi thơ tôi trắng muốt cánh cò con sáo mỏ vàng, con chào mào đỏ đít con chim trả bắn mũi tên xanh biếc con chích choè đánh thức buổi ban mai Tuổi thơ tôi cứ ngỡ mất đi rồi năm tháng trôi qua không bao giờ chảy lại cái năm tháng mong manh mà vững chãi con dấu đất đai tươi rói mãi đây này Người ở rừng mang vết suối vết cây người mạn bể có chút sóng chút gió người thành thị mang nét đường nét phố như tôi mang dấu ruộng dấu vườn Con dấu chìm chạm trổ ở trong xương thời thơ ấu không thể nào đánh đổi trọn kiếp người ta chập chờn nguồn cội có một miền quê trong đi đứng nói cười” (Trích “Tuổi thơ” – Nguyễn Duy, Ánh trăng, Nxb Tác phẩm mới, 1984) 1. Xác định thể thơ của văn bản? 2. Kí ức tuổi thơ của nhân vật trữ tình hiện lên qua những hình ảnh nào? 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp điệp cấu trúc câu trong khổ thơ: Người ở rừng mang vết suối vết cây người mạn bể có chút sóng chút gió DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn người thành thị mang nét đường nét phố như tôi mang dấu ruộng dấu vườn 4. Anh/ chị hãy nhận xét ngắn gọn về quan điểm của tác giả trong hai câu thơ: “Trọn kiếp người ta chập chờn nguồn cội Có một miền quê trong đi đứng nói cười”. II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm): Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về vai trò của quê hương trong cuộc đời của mỗi người. Câu 2: (5,0 điểm) Cảm nhận về nhân vật ông lái đò qua đoạn trích sau: “Cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng như là cưỡi hổ. Dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông đá. Nắm chặt lấy được cái bờm sóng đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thủy quân cửa ải nước bờ bên trái liền xô ra định níu con thuyền vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Những luồng tử đã bỏ hết lại sau thuyền. Chỉ còn vẳng tiếng reo hò của sóng thác luồng sinh. Chúng vẫn không ngớt khiêu khích, mặc dầu cái thằng đá tướng đứng chắn ở cửa vào đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng thua cái thuyền đã đánh trúng vào cửa sinh nó trấn lấy. Còn một trùng vây thứ ba nữa. Ít cửa hơn, bên trái bên phải đều là luồng chết cả. Cái luồng sống ở chặng ba này lại ở ngay giữa bọn đá hậu vệ của con thác. Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó. Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép. Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được lượn được.” DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn (Người lái đò Sông Đà – Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2015) Từ đó anh/chị hãy nhận xét sự thay đổi trong quan niệm nghệ thuật về con người của nhà văn Nguyễn Tuân trước và sau Cách mạng tháng Tám 1945. Hết (Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm) Họ và tên thí sinh Số báo danh ĐÁP ÁN Phầ Điể Câu Nội dung n m I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Thể thơ tự do 0,75 Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời như Đáp án: 0,75 điểm. - Học sinh trả lời không đúng thể thơ: không cho điểm. 2 Kí ức tuổi thơ của nhân vật trữ tình hiện lên qua những hình ảnh: 0,75 trắng muốt cánh cò, con sáo mỏ vàng, con chào mào đỏ đít, con chim trả bắn mũi tên xanh biếc, con chích choè đánh thức buổi ban mai Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời như đáp án: 0,75 điểm. - Học sinh trả lời 1-3 ý: 0,5 điểm 3 Chỉ ra biện pháp điệp cấu trúc câu trong khổ thơ: 1,0 Biện pháp điệp cấu trúc câu: Người mang (3 lần) Tác dụng: - Nhấn mạnh mỗi con người đều mang bản sắc văn hoá, dấu ấn quê hương trong con người mình. - Tăng tính hùng biện, tăng tính nhạc, tăng giá trị biểu cảm. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời được 2 ý: 1,0 điểm. - Học sinh trả lời được 1 trong 2 ý: 0,5 điểm - Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời được: 0 điểm 4 Giải thích quan điểm: 0,5 Hai câu thơ của tác giả: “Trọn kiếp người nói cười” đã khẳng định: Mỗi con người luôn có sự gắn bó mật thiết với nguồn cội, đều mang bóng dáng của quê hương trong lối sống, sinh hoạt, trong đi đứng nói cười. Nhận xét: Đó là một quan điểm đúng đắn, sâu sắc. Nó giúp ta nâng cao nhận thức về nguồn cội, giúp chúng ta thêm yêu quí gắn bó với quê hương.Từ đó, ta có hành động cụ thể, thiết thực giữ gìn bản sắc văn hóa của quê hương, dân tộc. Hướng dẫn chấm: - Học sinh nêu được quan niệm: 0,25 điểm - Học sinh nhận xét quan niệm: 0,25 điểm II Làm văn 7,0 1 Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn 2,0 văn (khoảng 200 chữ) bàn về vai trò của quê hương trong cuộc đời của mỗi người. a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 – Viết thành đoạn văn (khoảng 200 chữ). – Có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng- phân-hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25 Vai trò của quê hương trong cuộc đời của mỗi người. c. Triển khai vấn đề nghị luận 1,0 DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng cần làm rõ những ý sau: - Giải thích: Quê hương là nơi ta sinh ra, lớn lên, có nhiều kỉ niệm. Quê hương 0,25 gắn với những gì thân thương nhất của mỗi người. - Vai trò của quê hương: + Quê hương là điểm tựa tinh thần, quê hương là bến đỗ, là nhà. Quê hương là chốn bình yên nhất cho con người luôn hướng về. 0,5 + Quê hương góp phần tạo nên bản sắc văn hóa của mỗi người. Quê hương là “con dấu chìm chạm trổ ở trong xương”, “quê hương thì làm phong tục”. - Dẫn chứng làm sáng tỏ lí lẽ - Phản đề: Còn không ít người có thái độ thờ ơ, mất đi sợi dây gắn bó với quê hương, quay lưng với quê hương, phản bội lại nguồn cội. - Liên hệ bản thân, rút ra bài học. Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng (1,0 điểm) - Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,75 điểm) - Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm). Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn 0,25 d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. d. Sáng tạo 0,25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 2 Cảm nhận về nhân vật ông lái đò qua đoạn trích. Từ đó 5,0 anh/chị hãy nhận xét sự thay đổi trong quan niệm nghệ thuật về con người của nhà văn Nguyễn Tuân trước và sau Cách mạng tháng Tám 1945. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: 0,25 Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, triển khai được vấn đề, Kết bài kết luận được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: vẻ đẹp hình tượng người lái 0,5 đò trong cuộc vượt thác, từ đó nhận xét về sự thay đổi trong quan niệm NT về con người của nhà văn Nguyễn Tuân trước và sau CMT8. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Cảm nhận vẻ đẹp của ông lái đò trong đoạn trích 3,5 1. Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, đoạn trích, hình tượng 0,25 ông lái đò trong cuộc vượt thác và sự thay đổi trong quan niệm NT về con người của nhà văn Nguyễn Tuân trước và sau CMT8. 2. Phân tích hình tượng ông lái đò trong đoạn trích: LĐ 1: Vẻ đẹp của lòng dũng cảm: 0,75 DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Biểu hiện: + Dù lực lượng hết sức chênh lệch song ông vẫn không một chút nao núng, sợ hãi. + Trước đó, ông đò bị thương, mặt méo bệch vẫn không lùi bước. + Tâm thế: "Cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng như là cưỡi hổ" =>. Quyết tâm chinh phục SĐ bằng mọi giá, xác định tinh thần: không vào hang cọp sao bắt được cọp. + Hành động hào hùng, quyết đoán, như một dũng tướng xông pha trên chiến trận: “Nắm chặt lấy được cái bờm sóng đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy cái luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh”  Ông đò tả đột hữu xông, mạnh mẽ, quyết đoán. LĐ 2: Vẻ đẹp của trí tuệ khôn ngoan: Biểu hiện: 0,75 + Trí nhớ tốt: Ông đò “thuộc qui luật phục kích của lũ đá nơi cửa ải nước hiểm trở này”. Ông đò “nắm chắc binh pháp thần sông thần đá”, thuộc SĐ như thuộc một bản trường ca đến từng dấu chấm dấu phẩy và cả những chỗ xuống dòng. + Cùng với trí nhớ tốt là khả năng ứng biến nhanh nhẹn, vận dụng các chiến lược chiến thuật linh hoạt, sáng tạo. Trùng vi 2: SĐ tăng thêm nhiều cửa tử, cửa sinh lệch sang bờ hữu ngạn. Bốn năm bọn thủy quân cửa ải nước bờ bên trái liền xô ra định níu con thuyền vào tập đoàn cửa tử. Ông đò: DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Những luồng tử đã bỏ hết lại sau thuyền.  Ông lái đò khôn ngoan vượt qua mọi cạm bẫy của thác ghềnh, đưa con thuyền vượt thác an toàn. Hóa ra bí quyết làm nên sự phi thường cho ông đò không gì khác là lòng dũng cảm và trí nhớ tốt của một con người lao động bình thường nơi sông nước hẻo lánh. LĐ 3: Vẻ đẹp của con người tài hoa, nghệ sĩ: Biẻu hiện qua hành động vượt thác của ông đò: vừa rất nhanh chóng, dứt khoát, quyết liệt vừa vô cùng mềm dẻo, linh hoạt, tài hoa. + Nhanh chóng, dứt khoát, quyết liệt: "nắm chắc lấy cái bờm sóng đúng luồng, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh "; "đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến", “phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa 0,75 giữa vút qua cổng đá”, “vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước ”  Các động từ mạnh chỉ sự quyết đoán, dứt khoát, mạnh mẽ, nhanh chóng=> khó ai nghĩ đó là hành động của một ông lão đã ngoài 70. Ông đò như đang xông pha giữa chiến trường như một dũng tướng. + Mềm dẻo, linh hoạt, tài hoa: con thuyền trong sự điều khiển của ông lái: "như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được, lượn được". Thuyền như mũi tên tre: nhanh-thẳng-mạnh>< xuyên-lái- lượn: giống như một dải lụa uyển chuyển, mềm dẻo, uốn lượn, bay bổng. Sự kết hợp của những động tác tưởng chừng đối lập, không thể dung hòa trong khi ông đò đang chèo lái rất nhanh chứng tỏ động tác của ông đò phải thuần thục, nhuần nhuyễn đến mức nào. Việc đưa con thuyền tìm đúng luồng sinh, vượt qua bao cạm bẫy của thạch trận sông Đà quả thực là một nghệ thuật cao cường từ một tay lái điêu luyện. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn  Ông đò trở thành một nghệ sĩ xiếc trên sóng nước Đà giang, tay lái ra hoa. LĐ 4: Đánh giá chung: - Tổng kết vẻ đẹp nhân vật: - Ý nghĩa của nhân vật: Tạo nên giá trị nhân văn cho tác phẩm. Cho thấy tấm lòng của NT: người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái Đẹp, tinh thần dân tộc. - NT xây dựng nhân vật: + Tình huống: kịch tính, làm nổi hình nổi sắc nhân vật. + Ngôn ngữ: tài hoa, uyên bác, giàu chất tạo hình, điện ảnh. + Vận dụng tri thức liên ngành (về KH và đời sống) để làm sống dậy đối tượng. Khả năng liên tưởng, so sánh độc đáo, phong phú, bất ngờ. + Thể loại: tùy bút pha chất truyện. + Các biện pháp tu từ: so sánh, ẩn dụ, đối lập, nhân hóa tài hoa. c, Nhận xét sự thay đổi trong quan niệm nghệ thuật về con người của nhà văn Nguyễn Tuân trước và sau CMT8: * Quan niệm nghệ thuật về con người của Nguyễn Tuân trước 0,5 CMT8: Trước CMT8, Nguyễn Tuân chỉ thấy chất tài hoa, nghệ sĩ ở những con người đặc tuyển, xuất chúng, lớp nhà nho cuối mùa “vang bóng một thời”. Nguyễn Tuân không tiếp cận con người ở phương diện công dân, con người giai cấp, chính trị mà tiếp cận con người ở phương diện tài hoa nghệ sĩ, tìm kiếm cái đẹp trong những con người phi thường xuất chúng. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn * Quan niệm nghệ thuật về con người của Nguyễn Tuân sau CMT8: Sau CMT8, nhà văn nhận thấy chất tài hoa nghệ sĩ trong những con người lao động bình thường, thuộc số đông quần chúng nhân dân. Nói như nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, đó là những người: “Không ai nhớ mặt đặt tên/ Nhưng họ đã làm ra Đất Nước”. 0,5 * Chỉ ra sự thống nhất và biến chuyển - Điểm thống nhất: NT trước hay sau CMT8 đều tiếp cận con người ở phương diện tài hoa, nghệ sĩ. Nét tài hoa của con người không chỉ có trong hoạt động sáng tạo nghệ thuật, mà ở bất cứ ngành nghề nào, khi con người đạt đến trình độ khéo léo, điêu luyện thì họ sẽ trở thành nghệ sĩ trong nghề nghiệp của mình. Trong đoạn trích này, Nguyễn Tuân chú ý tô đậm nét tài hoa, nghệ sĩ ở ông lái đò trong nghệ thuật vượt thác leo ghềnh. Ông đò thực sự đã trở thành một nghệ sĩ khéo léo, thuần thục trong nghệ thuật chèo đò vượt thác, giống như một nghệ sĩ đang làm xiếc giữa sóng nước Đà giang. - Biến chuyển Quan niệm mới về người anh hùng. NT cho rằng: anh hùng không cứ phải là chiến sĩ trên mặt trận chiến đấu. Con người có thể trở thành anh hùng trên mặt trận lao động sản xuất, chinh phục thiên nhiên. Hễ ai làm tốt công việc của mình đến mức thuần thục thì đều có thể trở thành anh hùng, nghệ sĩ. *Nhận xét: DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn + Sự thống nhất và biến chuyển trong quan niệm NT về con người của NT làm nên nét riêng, nét độc đáo cho thế giới nhân vật của ông. + Tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm của NT. d. Chính tả, ngữ pháp Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng 0,25 Việt. e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách 0,5 diễn đạt mới mẻ. TỔNG ĐIỂM 10,0 DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 3 I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc đoạn trích: Tự trọng nghĩa là biết coi trọng mình nhưng không phải theo nghĩa vị kỷ (chỉ biết đến danh lợi của bản thân mình) mà là coi trọng phẩm giá/đạo đức của mình. Một người có tự trọng hay không cũng thường được thể hiện qua câu trả lời hay qua hành xử của anh ta cho những câu hỏi như: “Điều gì khiến tôi sợ hãi/xấu hổ?”, “Điều gì khiến tôi tự hào/hạnh phúc”? Người tự trọng tất nhiên sẽ biết sợ sự trừng phạt của nhà nước (sợ pháp lí) nếu làm trái pháp luật và sợ điều tiếng dư luận của xã hội (sợ đạo lý) nếu làm trái với luân thường, lẽ phải. Nhưng đó vẫn chưa phải là điều đáng sợ nhất với họ. Điều đáng sợ nhất đối với một người tự trọng là sự giày vò bản thân khi làm những chuyện đi ngược lại lương tri của chính mình, phản bội lại lẽ sống, giá trị sống, nguyên tắc sống mà mình theo đuổi và có cảm giác đánh mất chính mình. Nói cách khác, đối với người tự trọng, có đạo đức “tòa án lương tâm” còn đáng sợ hơn cả “tòa án nhà nước” hay “tòa án dư luận”. [ ] Nói cách khác người tự trọng/tự trị thường không muốn làm điều xấu, ngay cả khi không ai có thể biết việc họ làm; Họ sẵn lòng làm điều tốt ngay cả khi không có ai biết đến; Họ sẵn lòng làm điều đúng mà không hề để ý đến chuyện có ai ghi nhận việc mình làm hay không. Nếu tình cờ có ai đó biết và ghi nhận thì cũng vui, nhưng nếu không có ai biết đến và cũng không có ai ghi nhận điều tốt mà mình làm thì cũng không sao cả, vì phần thưởng lớn nhất đối với người tự do/tự trị/tự trọng là “được sống đúng với con người của mình”, tất nhiên đó là con người phẩm giá, con người lương tri mà mình đã chọn. (Trích Đúng việc - Giản Tư Trung, NXB Tri thức, 2016, tr.27-28) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. Câu 2. Theo tác giả, tự trọng là gì? Câu 3. Theo anh/chị, vì sao “điều đáng sợ nhất đối với một người tự trọng là sự giày vò bản thân khi làm những chuyện đi ngược lại lương tri của chính mình”? DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Câu 4. Anh/chị sẽ hành động như thế nào để hoàn thiện “con người phẩm giá, con người lương tri” của bản thân? II. LÀM VĂN (7.0 điểm) Câu 1 (2.0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) về ý nghĩa của thái độ biết xấu hổ đối với mỗi con người. Câu 2 (5.0 điểm): Thuyền tôi trôi trên Sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như từ đời Lí đời Trần đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Thuyền tôi trôi một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh không một bóng người. Cỏ gianh đồi núi đang ra những nõn búp. Một đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương đêm. Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa. Chao ôi, thấy thèm được giật mình vì một tiếng còi xúp – lê của một chuyến xe lửa đầu tiên đường sắt Phú Thọ – Yên Bái - Lai Châu. Con hươu thơ ngộ ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ sương, chăm chăm nhìn tôi lừ lừ trôi trên một mũi đò. Hươu vểnh tai, nhìn tôi không chớp mắt mà như hỏi tôi bằng cái tiếng nói riêng của con vật lành: "Hỡi ông khách Sông Đà, có phải ông cũng vừa nghe thấy một tiếng còi sương?". Đàn cá dầm xanh quẫy vọt lên mặt sông bụng trắng như bạc rơi thoi. Tiếng cá đập nước sông đuổi mất đàn hươu vụt biến. Thuyền tôi trôi trên "Dải Sông Đà bọt nước lênh bênh - Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình" của "một người tình nhân chưa quen biết" (Tản Đà), Dòng sông quãng này lững lờ như nhớ thương những hòn đá thác xa xôi để lại trên thượng nguồn Tây Bắc. Và con sông như đang lắng nghe những giọng nói êm êm của người xuôi, và con sông đang trôi những con đò mình nở chạy buồm vải nó khác hẳn những con đò đuôi én thắt mình dây cổ điển trên dòng trên. (Trích Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, Tập một, NXBGD Việt Nam, tr. 191-192) Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của hình tượng sông Đà trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét những đặc sắc trong phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn HẾT (Thí sinh không sử dụng tài liệu, cán bộ coi thi không giải thích gì thêm) ĐÁP ÁN .Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3.00 1 Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích: 0.75 nghị luận Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời chính xác như đáp án: 0,75 điểm. - Học sinh không trả lời đúng: không cho điểm 2 Theo tác giả, tự trọng là biết coi trọng mình, không phải coi 0.75 trọng danh lợi của bản thân mà là coi trọng phẩm giá, đạo đức của mình/hoặc trích dẫn câu “Tự trọng nghĩa là biết coi trọng mình nhưng không phải theo nghĩa vị kỷ (chỉ biết đến danh lợi của bản thân mình) mà là coi trọng phẩm giá/đạo đức của mình”. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời đúng: 0,75 điểm. - Học sinh chưa trả lời được: 0,0 điểm. 3 Điều đáng sợ nhất đối với một người tự trọng là sự giày vò 1.00 bản thân khi làm những chuyện đi ngược lại lương tri của chính mình, bởi vì: - Họ sợ sự giày vò của lương tâm khi cảm thấy mình trở thành người xấu. - Họ cố gắng không làm những chuyện đi ngược với lương tri để gìn giữ phẩm hạnh, để được sống thanh thản với những giá trị thật của bản thân Hướng dẫn chấm: - Học sinh nêu được đầy đủ như đáp án: 1,0 điểm. - Học sinh nêu được 1 ý : 0,5 điểm. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn 4 - HS có thể nêu ra một hoặc một số hành động để hoàn thiện 0,5 “con người phẩm giá, con người lương tri” của bản thân. - Lí giải hợp lí, thuyết phục. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời được từ 2 ý: 0,5 điểm - Học sinh được 1 ý: 0,25 diểm. II LÀM VĂN 1 Viết 01 đoạn văn (khoảng 200 chữ) về ý nghĩa của thái độ 2.00 biết xấu hổ đối với mỗi con người. a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận với dung lượng 0.25 khoảng 200 chữ: có đủ các phần mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn; có thể theo một trong các cách diễn dịch, quy nạp, song hành hoặc tổng – phân – hợp; lập luận thuyết phục, có lí lẽ và dẫn chứng cụ thể. Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Ý nghĩa của thái độ 0.25 biết xấu hổ đối với mỗi con người. c. Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để 1.0 triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ suy nghĩ, quan điểm của bản thân về ý nghĩa của thái độ biết xấu hổ đối với mỗi con người. Có thể theo hướng: Biết xấu hổ giúp ta tự nhìn nhận lại mình; từ đó sửa chữa sai lầm và giữ gìn lòng tự trọng về phẩm giá. Do vậy, ta nên nghiêm khắc với bản thân để rèn luyện và bao dung với người để giúp họ có cơ hội sửa chữa lỗi lầm Lưu ý: HS có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữ lí lẽ và dẫn chứng (0,75 điểm). DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn - Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,5 điểm). - Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm). Học sinh có thể trình bày quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ 0,25 pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: - Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu 0.25 sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh. - HS đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,25 điểm. 2 Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của hình tượng sông Đà 5,0 trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét những đặc sắc trong phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ các phần mở bài, 0,25 thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề. Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: vẻ đẹp của hình tượng 0,5 sông Đà trong đoạn trích trên. Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. * Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân, tùy bút“Người lái đò Sông 0,5 Đà” và đoạn trích. * Phân tích vẻ đẹp hình tượng sông Đà trong đoạn trích. 2,0 *Cảnh ven sông lặng tờ hoang dã - Câu đầu của đoạn văn được bắt đầu bằng hình ảnh “Thuyền tôi trôi trên sông Đà" gợi lên sự nhẹ nhàng êm ái. Câu văn ngắn gồm 6 âm tiết đều là thanh bằng tạo nên không gian nghệ thuật như ru khách sông Đà vào giấc mộng phiêu du. - “Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như từ đời Lí, đời Trần thế mà thôi” + Hai chữ “lặng tờ” được nhắc đi nhắc lại tới hai lần theo kiểu trùng điệp rất đặc thù của thơ, không gian vắn lặng nhưng không thể “lặng tờ” hơn được nữa du khách đang đi thuyền trên quãng sông này nhưng lại có cảm giác mình đang đi ngược về quá khứ xa xưa của những đời Lí, đời Trần, đời Lê. + Cái lặng tờ trầm tu đột ngột của con sông vốn đã ồn ào, mạnh mẽ gợi lên không khí thiêng liêng trang trọng cổ kính. Đó là dòng sông cổ thi “trắng xóa tràng giang phẳng lặng tờ” mà ta đã từng bắt gặp trong trang thơ của Huy Cận, sông Đà con sông lịch sử đã từng chứng kiện một chặng đường oanh liệt, hào hùng của dân tộc ta trong những cuộc chiến tranh vệ quốc, câu văn không tả mà nó có sức gợi mênh mong của thi ca. - “Thuyền tôi trôi qua một nương ngô nỗi niềm cổ tích tuổi xưa” + Theo dòng trôi của con thuyền người đọc đi vào thế giới hoang sơ tĩnh mịch, Nguyễn Tuân láy lại cái điệp ngữ “thuyền tôi trôi” để gợi một dòng sông êm đềm, thơ mộng, ta tưởng như nhịp chảy của dòng sông đã hòa vào nhịp điệu của câu DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn văn để ru hồn người “lạc vào thời tiền sử” đẹp như “một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa” + Bao trùm cảnh vật là một màu xanh hoang sơ cũng thấy nương ngô “nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa” dường như ở đó đã có dấu ấn của con người in trên cái màu xanh non mỡ màng ấy nhưng thật ngạc nhiên “tịnh không một bóng người”. Đoạn văn đẹp như một bức tranh lụa nhờ việc sử dụng rất nhiều định ngữ: “cỏ gianh đẫm sương đêm”, “lá ngô non đầu mùa” chính những hình ảnh thi vị ấy đã kéo dòng sông hiện đại trở về gần với thực tại hơn. + Đặc biệt hai câu văn “bờ sông hoang dại bờ sông hồn nhiên ” khiến ta tưởng đây là hai vế của một câu song quan trong bài phú lưu thủy. Nghệ thuật điệp cấu trúc đã kết dính hai câu thành một bè thơ gợi cảm, bồng bềnh, vấn vương cảm xúc hoài cổ mà ta đã bắt gặp ở người nghệ sĩ một thời vang bóng này. Nguyên Tuân đã tìm về vẻ đẹp xưa trong cái ngày hôm nay. => tình yêu quê hương xứ sở. + Nguyễn Tuân so sánh không phải để cụ thể hóa sự vật mà để trìu tượng hóa, thơ mộng hóa. Lời văn chứng tỏ sự tài hoa của cây bút bậc thầy về ngôn ngữ, ông đã dùng tưởng tượng để tạo nên liên tưởng nhằm gieo vào lòng người đọc bao cảm xúc để được cùng nhà văn tận hưởng cái vẻ đẹp hoang dại và hồn nhiên của bờ bãi sông Đà. *Khao khát hướng tới tương lai của sông Đà - Say đắm trong cái tĩnh mịch của dòng sông nhưng nhà văn vẫn “thèm được giật mình vì một tiếng còi xúp-lê của chuyến xe lửa đầu tiên đường sắt Phú Thọ - Yên Bái – Lai Châu” + Có lẽ đây là cách làm duyên của Nguyễn Tuân cách nói vừa tô đậm ấn tượng về một không gian lặng lẽ, mơ màng đến độ phải “thèm giật mình” để rũ mình khỏi giấc mộng xưa. + Qua đó Nguyễn Tuân còn gửi găm cái khao khát được gửi gắm sự đổi mới của đất Tây Bắc hoang dã trong không khí xây dựng Xã Hội Chủ Nghĩa ở miền Bắc trong những năm 1960. - “Con hươu thơ ngộ ngẩng đầu nhung khỏi án cỏ sương như tiếng bạc rơi thoi” + Những định ngữ “thơ ngộ, đầu nhung, cỏ sương ” giống như một chiếc đùa thần kì diệu chạm tới đâu thì ở đó sự vật như cựa quậy, sống động có hồn. Cái hoang dại không mất đi mà trái lại đêm đến cho người đọc một vẻ đẹp tươi tắn, tinh DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn khiết văng vẳng trong không gian tĩnh lặng của đôi bờ sông đà là một tiếng “còi sương” ngân xa như mở ra một chân trời thơ bát ngát. + Cuộc đối thoại giữa ông khách sông khách sông Đà và con vật “lành” đích thực là một bài thơ trữ tình, nó chập chờn chơi vơi. Hươu hỏi người hay người tự hỏi một giả định vừa thực vừa ảo. Chỉ cần một nét vẽ của Nguyễn Tuân về đàn hươu núi đã gợi trước mắt người đọc cái vẻ đẹp hoang dã hồn nhiên của con sông. + Hình ảnh “đàn cá dầm xanh quẫy vọt lên mặt sông bụng trắng như bạc rơi thoi” như manh sức nặng của một tâm hồn đang hòa vào cũng cảnh vật. Một câu văn có cả màu sắc, đường nét và đặc biệt cách miêu tả của nhà văn cũng vô cùng độc đáo. Biện pháp nghệ thuật so sánh cùng với nghệ thuật lấy động tả tĩnh gợi lên không gian tĩnh mịch đến độ người ta có thể nghe thấy cả tiếng cá quẫy đuôi làm đàn hươu phải giật mình và ông khách sông Đà cũng chợt tỉnh mộng để quay về thực tại. - Thuyền tôi trôi trên “dải sông Đà bọt trắng lênh đênh ”. Đến đây tác giả đã phát hiện ra sông Đà với vẻ đẹp tình tứ lãng mạn, vẻ đẹp đậm đà bản sắc văn hóa bởi nó được gắn với câu thơ rất mực tài hoa của thi sĩ Tản Đà “Dải sông Đà bọt nước lênh đênh – Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình”. Ở đây ta lại bắt gặp một giọng văn quen thuộc của nhà văn họ Nguyễn ông luôn nhìn sự vật dưới phương diện văn hóa, lịch sử, thẩm mĩ. - Càng về xuôi sông Đà càng rộng thêm ra bởi vậy nhìn dòng nước lững lờ trôi mà ta như cảm thấy nó “nhớ thương những hòn đá thác xa xôi để lại trên thượng nguồn Tây Bắc” và “con sông như đang lắng nghe giọng nói êm êm của người về xuôi”. Bằng tấm lòng với vẻ đẹp quê hương đất nước, nghệ thuật văn xuôi điêu luyện của Nguyễn Tuân đã đem đến cho người đọc những khoái cảm được ngắm nhìn vẻ đẹp về con sông Đà nghệ sĩ lẵng mạn trữ tình. Hướng dẫn chấm: - Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,0 điểm. - Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,25 điểm – 1,75điểm. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn - Phân tích chung chung, chưa rõ các biểu hiện của tâm trạng: 0,75 điểm - 1,0 điểm. - Phân tích chung chung, không rõ các biểu hiện: 0,25 điểm - 0,5 điểm. 3. Nhận xét nét đặc sắc phong cách nghệ thuật Nguyễn 0,5 Tuân: - Phong cách độc đáo, tài hoa, uyên bác, luôn khám phá, tiếp cận con người ở phương diện tài hoa nghệ sĩ. Sau Cách mạng, ông đi sâu phát hiện cái Đẹp trong hiện thực cuộc sống đời thường; những người lao động bình thường vô danh nơi miền đất xa xôi của Tổ quốc nhưng cũng là những anh hùng nghệ sĩ trong nghề nghiệp của mình. - Đặc tả đối tượng, Nguyễn Tuân sử dụng vốn tri thức của nhiều ngành văn hóa khác nhau lịch sử quân sự, võ thuật, điện ảnh - Ngôn ngữ phong phú giàu chất tạo hình, dựng cảnh, tả người đặc sắc, vốn ngôn từ hùng hậu, liên tưởng so sánh kì thú - Thể tùy bút tự do phóng khoáng, thể hiện cái Tôi tài hoa uyên bác, tha thiết với thiên nhiên đất nước, gắn bó với cuộc sống người lao động, yêu nước, giàu tinh thần dân tộc. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày được đầy đủ hoặc 3/4 đáp án: 0,5 điểm. - Học sinh trình bày được 1/2 hoặc 1/4 đáp án: 0,25 điểm. d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ 0.25 pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt. e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu 0.5 sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. Tổng điểm 10.0 DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 4 I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích: Để trưởng thành, tất cả chúng ta đều phải trải qua hai cuộc đấu tranh: một cuộc đấu tranh bên ngoài và một cuộc đấu tranh ngay trong tâm trí mỗi người. Nhưng cuộc đấu tranh quan trọng nhất và có ý nghĩa nhất chính là cuộc đấu tranh diễn ra ngay trong tâm hồn mỗi người. Đó là cuộc đấu tranh chống lại những thói quen không lành mạnh, những cơn nóng giận sắp bùng phát, những lời gian dối chực trào, những phán xét thiếu cơ sở và cả những căn bệnh hiểm nghèo . Những cuộc đấu tranh như thế diễn ra liên tục và thật sự rất gian khó, nhưng lại là điều kiện giúp bạn nhận ra cảnh giới cao nhất của mình. Hãy luôn cẩn trọng và can đảm. Hãy tiếp thu ý kiến những người xung quanh nhưng đừng để họ chi phối quá nhiều đến cuộc đời bạn. Hãy giải quyết những bất đồng trong khả năng của mình nhưng đừng quên đấu tranh đến cùng để hoàn thành mục tiêu đề ra. Đừng để bóng đen của nỗi lo sợ bao trùm đến cuộc sống của bạn. Bạn phải hiếu rằng, dù có thất bại thảm hại đến mấy chăng nữa thì bạn cũng đã học hỏi được điều gì đó bổ ích cho mình. Vì vậy, hãy tin tưởng vào con đường mình đang đi và vững vàng trong cuộc đấu tranh vì những mục tiêu cao cả. Với sự hi sinh, lòng kiên trì, quyêt tâm nỗ lực không mệt mỏi và tính tự chủ của mình, nhất định bạn sẽ thành công. Bạn chính là người làm chủ số phận của mình ” (Trích Đánh thức khát vọng, nhiều tác giả, NXB Hồng Đức, 2017, tr.67,78) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản. Câu 2. Theo đoạn trích, cuộc đấu tranh quan trọng nhất và có ý nghĩa nhất là gì? DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong những câu văn sau: Hãy luôn cẩn trọng và can đảm. Hãy tiếp thu ý kiến những người xung quanh nhưng đừng để họ chi phối quá nhiều đến cuộc đời bạn. Hãy giải quyết những bất đồng trong khả năng của mình nhưng đừng quên đấu tranh đến cùng để hoàn thành mục tiêu đề ra. Câu 4. Anh/ chị có đồng tình với ý kiến: Dù có thất bại thảm hại đến mấy chăng nữa thì bạn cũng đã học hỏi được một điều gì đó bổ ích cho mình không? Vì sao ? II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết của việc trải nghiệm cuộc sống để trưởng thành. Câu 2 (5,0 điểm) Hùng vĩ của sông Đà không phải chỉ có thác đá. Mà nó còn là những cảnh đá bờ sông, dựng vách thành, mặt sông chỗ ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt trời. Có vách đá thành chẹt lòng Sông Đà như một cái yết hầu. Đứng bên này bờ nhẹ tay ném hòn đá qua bên kia vách. Có quãng con nai con hổ đã có lần vọt từ bờ này sang bờ kia. Ngồi trong khoang đò qua quãng ấy, đang mùa hè mà cũng thấy lạnh, cảm thấy mình như đứng ở hè một cái ngõ mà ngóng vọng lên một khung cửa nào trên cái tầng nhà thứ mấy nào vừa tắt phụt đèn điện. Lại như quãng mặt ghềnh Hát Loóng, dài hàng cây số, nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò Sông Đà nào tóm được qua đấy. Quãng này mà khinh suất tay lái thì cũng dễ lật ngửa bụng thuyền ra. Lại như quãng Tà Mường Vát phía dưới Sơn La. Trên sông bỗng có những cái hút nước giống như cái giếng bê tông thả xuống sông để chuẩn bị làm móng cầu. Nước ở đây thở và kêu như cửa sống cái bị sặc. Trên mặt cái hút xoáy tít đáy, cũng đang quay lừ lừ những cánh quạ đàn. Không thuyền nào dám men gần những cái hút nước ấy, DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn thuyền nào qua cũng chèo nhanh để lướt quãng sông, y như ô tô sang số ấn ga cho nhanh để vút qua một quãng đường mượn cạp ra ngoài bờ vực. Chèo nhanh và tay lái cho vững mà phóng qua cái giếng sâu, những cái giếng sâu nước ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào. Những bè gỗ rừng đi nghênh ngang vô ý là những cái giếng hút ấy nó lôi tụt xuống. Có những thuyền đã bị cái hút nó hút xuống, thuyền trồng ngay cây chuối ngược rồi vụt biến đi, bị dìm và đi ngầm dưới lòng sông đến mươi phút sau mới thấy tan xác ở khuỷnh sông dưới. Tôi sợ hãi mà nghĩ đến một anh bạn quay phim táo tợn nào muốn truyền cảm giác lạ cho khán giả, đã dũng cảm ngồi vào một cái thuyền thúng tròn vành rồi cho cả thuyền cả mình cả máy quay xuống đáy hút Sông Đà - từ đáy cái hút nhìn ngược lên vách thành hút mặt sông chênh nhau tới một cột nước cao đến vài sải. Thế rồi thu ảnh. Cái thuyền xoay tít, những thước phim màu cũng quay tít, cái máy lia ngược contre-plonggée lên một cái mặt giếng mà thành giếng xây toàn bằng nước sông xanh ve một áng thuỷ tinh khối đúc dày, khối pha lê xanh như sắp vỡ tan ụp vào cả máy cả người quay phim cả người đang xem. Cái phim ảnh thu được trong lòng giếng xoát tít đáy, truyền cảm lại cho người xem phim kí sự thấy mình đang lấy gân ngồi giữ chặt ghế như ghì lấy mép một chiếc lá rừng bị vứt vào một cốc pha lê nước khổng lồ vừa rút lên cái gậy đánh phèn. (Người lái đò sông Đà, Nguyễn Tuân) Anh/ chị phân tích hình tượng sông Đà ở đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông Đà của nhà văn Nguyễn Tuân. HẾT HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận/Phương thức nghị 0,75 luận DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn 2 Theo đoạn trích, cuộc đấu tranh quan trọng nhất và có ý 0,75 nghĩa nhất là: cuộc đấu tranh diễn ra ngay trong tâm hồn mỗi người. Đó là cuộc đấu tranh chống lại các thói quen không lành mạnh, những cơn nóng giận sắp bùng phát, những lời gian dối chực trào, những phán xét thiếu cơ sở và cả những căn bệnh hiểm nghèo Hướng dẫn chấm: - HS trả lời như đáp án: 0,75 điểm. - HS trả lời được 01 ý: 0,5 điểm. 3 - Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc (Hãy . nhưng ) 1,0 - Tác dụng: + Nhấn mạnh cần cân bằng giữa việc giải quyết những vấn đề, những tác động từ bên ngoài với các vấn đề trong nội tại mỗi cá nhân. + Tạo nhịp điệu nhắc nhở, khuyên bảo ân cần đối với mỗi người trong cuộc đấu tranh với chính mình để đạt được thành công trong cuộc sống. Hướng dẫn chấm: - HS chỉ ra được biện pháp tu từ điệp cấu trúc: 0,5 điểm. - Học sinh nêu được 01 ý tác dụng của biện pháp tu từ điệp cấu trúc: 0,25 điểm. - Học sinh nêu được 02 ý tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ: 0,5 điểm. - Học sinh có cách diễn đạt tương đương vẫn cho điểm tối đa. 4 - HS bày tỏ quan điểm của bản thân: đồng tình/không đồng 0,5 tình/ đồng tình một phần - Lí giải hợp, thuyết phục. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Ví dụ có thể lựa chọn đồng tình theo hướng sau: Mỗi thất bại là một lần chúng ta rút ra những kinh nghiệm, những bài học xương máu cho bản thân trên con đường dẫn đến thành công. Như vậy, thất bại còn là nguồn động lực để ta không ngừng nỗ lực, cố gắng, trau dồi bản thân trở nên tốt đẹp hơn, hoàn thiện hơn. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày thuyết phục: 0,5 điểm. - Học sinh trình bày chưa thuyết phục: 0,25 điểm. II LÀM VĂN 7,0 1 Viết đoạn văn bàn về sự cần thiết của việc trải nghiệm 2,0 cuộc sống để trưởng thành. a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25 Sự cần thiết của việc trải nghiệm cuộc sống để trưởng thành. c. Triển khai vấn để nghị luận 1,0 Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ được suy nghĩ về sự cần thiết của việc trải nghiệm cuộc sống để trưởng thành theo hướng sau: Trải nghiệm là tự mình trải qua một sự việc nào đó để có thể lĩnh hội được kiến thức, kinh nghiệm, bài học về một vấn đề trong cuộc sống. Trải nghiệm cuộc sống có vai trò vô cùng quan trọng trong hành trình trưởng thành của mỗi người. Trải nghiệm đem lại hiểu biết và kinh nghiệm thực tế; giúp chúng ta mau chóng trưởng thành về cách nghĩ, cách sống, bồi đắp tình cảm, tâm hồn, giúp mỗi người gắn bó và góp phần cống hiến cho cuộc đời, cho đất nước. Trải nghiệm giúp mỗi người khám phá chính mình để có những lựa chọn đúng đắn và sáng suốt cho tương lai. Trải nghiệm giúp mỗi người dấn thân, thử nghiệm để sáng tạo; biết cách vượt qua những trở ngại khó khăn, tôi luyện bản lĩnh, ý chí để thành công. Thiếu trải nghiệm cuộc sống của mỗi người sẽ nghèo nàn, thụ động, nhàm chán, vô ích; không cảm nhận được sự thú vị của cuộc sống Hướng dẫn chấm: DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng (1,0 điểm) - Lập luận chưa thật chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không tiêu biểu (0,5 điểm) - Lập luận không chặt chẽ, thiếu thuyết phục: lí lẽ không xác đáng, không liên quan mật thiết đến vấn đề nghị luận, không có dẫn chứng hoặc dẫn chứng không phù hợp (0,25 điểm) - Học sinh có thể trình bày quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Chính tả, ngữ pháp 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0,25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 5 I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm): Đọc đoạn trích: Cảm xúc thường tuân theo một số quy luật nhất định, vì thế thay vì kiểm soát, hãy nhìn nhận chúng một cách khách quan theo từng giai đoạn nảy sinh, phát triển, đến choáng ngợp tâm hồn, sau đó loại bỏ hoàn toàn tác động xấu từ chúng. Chỉ khi đón nhận những trạng thái cảm xúc đó, ta mới thực sự sống trọn vẹn với ý nghĩa là một người đang sống. Tuy nhiên, bạn rất cần biết về sự khác nhau và tầm ảnh hưởng của hai lối suy nghĩ tiêu cực và tích cực đối với cuộc đời mình. Lối suy nghĩ tiêu cực sẽ khiến ta gặp nhiều khó khăn, bất hạnh. Chừng nào ta chưa chịu thay đổi thì chừng đó chúng còn dai dẳng đeo bám ta. Mặc dù khó có thể thay đổi cách suy nghĩ của mình trong một sớm một chiều, nhưng ta cần giữ đầu óc thật tỉnh táo để nhìn nhận sự việc. Bằng cách nhận diện vấn đề, chia sẻ với mọi người và giải quyết nó, ta sẽ dần loại bỏ được thói quen nhìn mọi việc một cách tiêu cực. Giữa suy nghĩ tích cực và tiêu cực tồn tại một sự khác biệt rất lớn. Chỉ cần một ý nghĩ "mình không thể" thoáng qua đầu, phần tiêu cực trong con người ta sẽ nhanh chóng lấn lướt, rồi ám ảnh cho đến khi tâm trí ta bị mặc cảm bất lực bủa vây. Kết quả, là ta rất dễ buông tay đầu hàng. Ngược lại, nếu biết hướng sự lựa chọn ấy đến những điều tốt đẹp, ta sẽ nhận được một kết quả khác, sáng sủa hơn. Những suy nghĩ tích cực được ươm mầm trong tâm hồn ta sẽ không ngừng sinh sôi nảy nở và đưa ta đến một cuộc sống tươi đẹp. (Trích, Tony buổi sáng, NXB Trẻ, 2018) DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích. Câu 2: Theo tác giả, thay vì kiểm soát cảm xúc, chúng ta nên làm gì để sống trọn vẹn và ý nghĩa hơn? Câu 3: Anh/chị hiểu như thế nào về ý kiến: Những suy nghĩ tích cực được ươm mầm trong tâm hồn ta sẽ không ngừng sinh sôi nảy nở và đưa ta đến một cuộc sống tươi đẹp? Câu 4: Lời khuyên Mặc dù khó có thể thay đổi cách suy nghĩ của mình trong một sớm một chiều, nhưng ta cần giữ đầu óc thật tỉnh táo để nhìn nhận sự việc có ý nghĩa gì với anh/chị? II. LÀM VĂN (7.0 điểm) Câu 1 (2.0 điểm): Từ nội dung được gợi ra trong phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của suy nghĩ tích cực trong cuộc sống. Câu 2. (5,0 điểm) “Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc, Quân xanh màu lá dữ oai hùm. Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm. Rải rác biên cương mồ viễn xứ, Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh, Áo bào thay chiếu anh về đất, Sông Mã gầm lên khúc độc hành. (Trích:Tây Tiến- Quang Dũng, Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam.) Phân tích hình tượng người lính Tây Tiến trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét tính chất bi tráng được thể hiện qua đoạn thơ. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn HƯỚNG DẪN CHẤM Phần Câu NỘI DUNG Điểm I ĐỌC HIỂU 1 Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích: 0.75 nghị luận Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời chính xác như đáp án: 0,75 điểm. - Học sinh không trả lời đúng: không cho điểm 2 Theo tác giả, thay vì kiểm soát cảm xúc của mình, chúng ta 0.5 nên nhìn nhận chúng một cách khách quan theo từng giai đoạn nảy sinh, phát triển, đến choáng ngợp tâm hồn, sau đó loại bỏ hoàn toàn tác động xấu từ chúng. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời đúng: 0,75 điểm. - Học sinh chưa trả lời được: 0,0 điểm. 3 - Ý kiến “Những suy nghĩ tích cực được ươm mầm trong 1.0 tâm hồn ta sẽ không ngừng sinh sôi nảy nở và đưa ta đến một cuộc sống tươi đẹp.” được hiểu như sau: + Ý kiến khẳng định ý nghĩa của lối suy nghĩ tích cực trong đời sống của con người. Những suy nghĩ tích cực được khơi dậy, nuôi dưỡng, gìn giữ trong tâm hồn sẽ ngày một phong phú và mang lại những giá trị sống tốt đẹp, khiến cho cuộc sống của mỗi người ý nghĩa hơn, thú vị hơn. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn + Ý kiến cũng là lời nhắn nhủ: mỗi người hãy luôn giữ gìn những suy nghĩ tích cực trong đời sống tinh thần của chính mình. Hướng dẫn chấm: - Học sinh nêu được đầy đủ như đáp án: 1,0 điểm. - Học sinh nêu được 1 ý : 0,5 điểm. 4 - Trình bày được: 0,5 + Giữ đầu óc tỉnh táo để bình tĩnh, sáng suốt nhìn nhận sự việc một cách thấu đáo, từ đó thay đổi cách suy nghĩ của mình. + Nếu ý nghĩa của lời khuyên đối với bản thân (tác động đến nhận thức, suy nghĩ và định hướng hành động). Hướng dẫn chấm: - Học sinh trả lời được từ 2 ý: 0,5 điểm - Học sinh được 1 ý: 0,25 diểm. II LÀM VĂN 7.0 1 Viết 01 đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ 2.0 về sự cần thiết của suy nghĩ tích cực trong cuộc sống. a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận với dung lượng 0.25 khoảng 200 chữ: có đủ các phần mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn; có thể theo một trong các cách diễn dịch, quy nạp, song hành hoặc tổng – phân – hợp; lập luận thuyết phục, có lí lẽ và dẫn chứng cụ thể. Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: sự cần thiết của suy 0.25 nghĩ tích cực trong cuộc sống. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn c. Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển 1.0 khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng cần làm rõ sự cần thiết của suy nghĩ tích cực trong cuộc sống. Có thể theo hướng sau: - Suy nghĩ tích cực giúp con người tìm được niềm vui, sự phấn chấn, làm giảm căng thẳng, mệt mỏi, sống lạc quan, tin tưởng vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống. - Suy nghĩ tích cực giúp con người tự tin vào bản thân, biết vươn tới những khát vọng cao cả, tỉnh táo để nắm bắt các cơ hội, vững vàng, bản lĩnh đối mặt và vượt qua những khó khăn, thử thách để vươn tới thành công, tạo ra những giá trị sống giàu ý nghĩa với bản thân và cộng đồng. - Suy nghĩ tích cực có sức lan tỏa tinh thần lạc quan đến những người xung quanh, góp phần củng cố lối sống tích cực, xây đắp cuộc sống lành mạnh, đẹp đẽ, nhân văn. Hướng dẫn chấm: - Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữ lí lẽ và dẫn chứng (0,75 điểm). d. Chính tả ngữ pháp 0.25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng việt. e. Sáng tạo 0.25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận có cách diễn đạt mới mẻ DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn 2 Phân tích hình tượng người lính Tây Tiến được thể hiện 5.0 trong đoạn trích a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0.25 Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề. b.Xác định đúng vấn đề nghị luận : Hình tượng người lính 0.5 Tây Tiến và tính chất bi tráng trong bài thơ b. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm. 3,5 Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ dẫn chứng, đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu khái quát về tác giả Quang Dũng, tác phẩm 0.5 Tây Tiến và đoạn thơ * Cảm nhận đoạn thơ 2.0 Hình tượng người lính Tây Tiến được Quang Dũng thể hiện qua đoạn trích. - Ngoại hình: + “Không mọc tóc”, “quân xanh màu lá”: diện mạo độc đáo, lạ thường đồng thời phản ánh được hiện thực tàn khốc nơi rừng núi Tây Bắc -Tâm hồn, tính cách: +“Dữ oai hùm” tinh thần của họ cho thấy sự mạnh mẽ đối lập với vẻ ngoài vàng vọt xanh xao do bệnh sốt rét rừng mang lại. +“Mắt trừng” khí thế quyết tâm trong từng người lính. - “Gửi mộng qua biên giới”: Quyết tâm giết giặc lập công. - “Mơ dáng kiều thơm”: Giấc mơ hào hoa lãng mạn về quê hương Hà Nội mà mỗi người lính mang theo, chính là động lực giúp họ kiên cường hơn khi thực tế quá khắc nghiệt. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn - Lí tưởng cao đẹp: - Các từ Hán Việt “biên cương, viễn xứ, chiến trường, áo bào ” làm cho không khí trở nên trang trọng và thiêng liêng hơn. - Bút pháp nói giảm nói tránh “anh về đất” mang ý nghĩa nhân văn và rất hào hùng, không mang lại cảm giác bi lụy. - Các anh hy sinh cả tuổi trẻ, cuộc đời mình cho đất nước“chẳng tiếc đời xanh” - “Sông Mã gầm lên khúc độc hành” –nhân hóa hình ảnh con sông Mã lời tiễn biệt , để nói lên sự hi sinh cao cả của người lính Tây Tiến. * Giải thích tính bi tráng được thể hiện qua đoạn thơ 0,5 “Bi”: Buồn, đau thương. “Tráng”: Mạnh mẽ, hùng tráng. + Người lính Tây Tiến có sự hi sinh, mất mát nhưng không làm giảm đi tinh thần mạnh mẽ,quyết tâm sẵn sàng hi sinh để bảo vệ đất nước. + Màu sắc bi tráng trong đoạn thơ: cái bi thể hiện qua hiện thực cuộc sống thiếu thốn, đói rét, bệnh tật, đặc biệt qua những nấm mồ hoang lạnh, những người lính hi sinh chỉ có manh chiếu bọc thây thậm chí chỉ là tấm áo đã sờn vì mưa gió, rách vì đạn bom nay thay chiếu để chôn. Nhưng mất mát mà không ủy mị, cúi đầu, mất mát mà vẫn mạnh mẽ, cứng cỏi, gân guốc, coi thường gian khổ, thiếu thốn coi cái chết nhẹ tựa lông hồng. Màu sắc bi tráng còn được thể hiện ở không gian thiên nhiên hùng vĩ, dữ dội đưa tiễn linh hồn người chiến sĩ + Góp phần tạo nên vẻ đẹp bi tráng là sự có mặt của những từ Hán Việt được Quang Dũng sử dụng đắc địa mang lại sắc thái trang trọng: đoàn binh,biên cương, viễn xứ, những hình DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ảnh đậm màu sắc cổ điển: áo bào, tiếng gầm của dòng sông 0,5 Mã đặc biệt cách nói giảm nói tránh cũng góp phần không nhỏ tạo nên nét độc đáo của tiếng thơ Quang Dũng. *Đánh giá -Đoạn thơ khắc họa rõ nét chân dung người lính với ngoại hình và tâm hồn bằng bút pháp lãng mạn, đậm chất bi tráng -Người chiến sĩ Tây Tiến đã để lại một ấn tượng sâu sắc cho người đọc, tạo nên một tượng đài bất tử về anh bộ đội cụ Hồ trong kháng chiến chống Pháp c. Chính tả ngữ pháp tiếng việt 0.25 Đảm bảo đúng chính tả ngữ pháp tiếng việt d. Sáng tạo 0.5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diển đạt mới mẻ DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 6 I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích: Bạn hãy dành một chút thời gian để đứng trước gương và mỉm cười những khi buồn. Mọi chuyện rồi sẽ qua nếu bạn biết cách đón nhận và vượt lên những điều không mong đợi của cuộc sống. Hãy dành một chút thời gian để suy nghĩ và chiêm nghiệm những gì mình đã làm, vì đó là cội nguồn của sức mạnh. Hãy dành một chút thời gian để tận hưởng cuộc sống này, vì nếu bạn không cảm nhận đầy đủ được ý nghĩa sự hiện diện của bạn trên cõi đời này, bạn sẽ để những cơ hội đến với mình trôi qua một cách vô ích. Hãy dành một chút thời gian để đọc sách vì đó chính là con đường ngắn nhất đưa bạn đến sự thông thái và trí tuệ. Hãy dành một chút thời gian để yêu thương mọi người và đón nhận tình yêu mọi người dành cho bạn, vì đó là điều vô giá mà chỉ có con người chúng ta mới cảm nhận được. Hãy dành một chút thời gian để cùng chia sẻ những khó khăn với mọi người. Một ngày trôi qua thật ngắn ngủi và vô vị khi ta chỉ nghĩ cho bản thân mình mà không quan tâm đến những người xung quanh. Hãy dành một chút thời gian để làm việc. Không phải công việc nào cũng đem lại sự thăng tiến và thành đạt cho bạn, nhưng nếu không làm gì cả, bạn sẽ không bao giờ có cơ hội biết đến thành công. (Hãy dành chút thời gian mỗi ngày, Trích Hạt giống tâm hồn 6, NXB Tồng hợp TPHCM, tr. 62-63) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên. Câu 2: Theo tác giả, tại sao nên dành một chút thời gian để đọc sách? Câu 3: Chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ trong các câu sau: Hãy dành một chút thời gian để suy nghĩ và chiêm nghiệm những gì mình đã làm, vì đó là cội nguồn của sức mạnh. Hãy dành một chút thời gian để tận hưởng cuộc sống này, vì DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn nếu bạn không cảm nhận đầy đủ được ý nghĩa sự hiện diện của bạn trên cõi đời này, bạn sẽ để những cơ hội đến với mình trôi qua một cách vô ích. Câu 4: Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với anh/chị qua văn bản trên là gì? Tại sao? II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải chia sẻ với mọi người trong cuộc sống. Câu 2 (5,0 điểm) Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau. Từ đó nhận xét về bút pháp lãng mạn của Quang Dũng. Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi! Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi Mường Lát hoa về trong đêm hơi Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm Heo hút cồn mây súng ngửi trời Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi Anh bạn dãi dầu không bước nữa Gục lên súng mũ bỏ quên đời! Chiều chiều oai linh thác gầm thét Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói Mai Châu mùa em thơm nếp xôi (Tây Tiến, Quang Dũng, Ngữ văn 12 Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2011). DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Hết ĐÁP ÁN Phần Câu Đáp án Điểm I ĐỌC HIỂU 3,0 1 Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận. 0,75 2 Theo tác giả, nên dành một chút thời gian để đọc sách vì đó chính là con 0,75 đường ngắn nhất đưa bạn đến sự thông thái và trí tuệ. 3 - Chỉ ra một trong các biện pháp tu từ: 0,5 + Điệp ngữ: Hãy dành một chút thời gian. + Lặp cấu trúc: Hãy dành một chút thời gian để vì - Hiệu quả: + Nhấn mạnh sự tha thiết của tác giả khi khuyên mọi người phải biết sử dụng quỹ thời gian của mình một cách hợp lí, biết dành thời gian cho những điều quan trọng và ý nghĩa trong cuộc đời như là nhìn lại những 0,5 việc mình đã làm, tận hưởng cuộc sống để từ đó biết sống đẹp hơn, ý nghĩa hơn. + Tạo nên cách diễn đạt sinh động, giàu hình ảnh, tăng tính thuyết phục cho lời văn. Mang đến một giọng điệu khẩn thiết, chân thành. 4 - Học sinh nêu một thông điệp có ý nghĩa của văn bản. Có thể theo 0,25 những gợi ý sau: + Cần phải sống lạc quan. + Cần phải biết suy nghĩ nhìn nhận lại những việc mình đã làm. + Cần dành thời gian cho việc đọc sách. . - Học sinh lí giải một cách thuyết phục. Hướng dẫn chấm: - Học sinh trình bày thuyết phục đạt 0,5 điểm. 0,25 - Học sinh trình bày chưa thuyết phục, chưa rõ ràng đạt 0,25 điểm. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn II LÀM VĂN 7,0 1 Viết đoạn văn về vấn đề cần phải biết chia sẻ với mọi người. 2,0 a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn: 0,25 Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích, song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25 Sự cần thiết phải chia sẻ với mọi người trong cuộc sống. c. Triển khai vấn đề nghị luận 1,0 Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ vấn đề con người cần phải chia sẻ với mọi người. Đoạn văn có thể triển khai theo hướng sau: - Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề nghị luận. - Thân đoạn: + Chia sẻ là gì? Chia sẻ là một tình cảm xuất phát từ trái tim, là sự đồng cảm và tình yêu thương giữa người với người. Được thể hiện qua những hành động quan tâm, lo lắng và giúp đỡ những người xung quanh. Là cho đi mà không cần nhận lại. + Tại sao cần chia sẻ? Chia sẻ để tạo dựng nên những mối quan hệ xã hội tốt, đồng thời cũng mang tới sự gắn kết với những người xung quanh. Khi ta sẻ chia, giúp đỡ dù chỉ là một chút cũng có thể khiến ta cảm thấy hạnh phúc, thanh thản hơn rất nhiều. Những người xung quanh sẽ có cách đánh giá và nhìn nhận cuộc sống này một cách chân thành nhất. Xã hội sẽ tốt đẹp hơn. + Dẫn chứng + Bình luận: Sự sẻ chia cũng giống như thứ keo gắn kết con người với nhau. Nếu như không có sự sẻ chia, giúp đỡ thì cuộc sống chúng ta sẽ trở nên thiếu ý nghĩa cũng giống như chúng ta tự cô lập bản thân với các mối quan hệ. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Cần phân biệt giữa sẻ chia chân thành và sẻ chia với mục đích trục lợi. Phải biết sẻ chia, giúp đỡ đúng người bởi sẽ có những người lợi dụng lòng tốt đó, coi đó như là lẽ đương nhiên. Phê phán những người ích kỉ, không biết chia sẻ. + Bài học: Thấy được sự cần thiết phải biết chia sẻ. Sự chia sẻ phải đến từ tấm lòng chân thành của mình, có vậy người nhận được sự giúp đỡ mới có thể cảm nhận và có thái độ tích cực với nó. d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả và ngữ pháp tiếng Việt. 0,25 e. Sáng tạo 0,25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. 2 Cảm nhận về đoạn thơ. Từ đó nhận xét về bút pháp lãng mạn của 5,0 Quang Dũng. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25 Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Cảm nhận về đoạn thơ. Từ đó 0,5 nhận xét về bút pháp lãng mạn của Quang Dũng. Hướng dẫn chấm: - Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm - Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu về tác giả Quang Dũng (0,25 điểm), bài thơ “Tây Tiến” và 0,5 đoạn trích (0,25 điểm) DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn *Cảm nhận về đoạn thơ 2,5 - Cảm xúc chủ đạo xuyên suốt bài thơ là một nỗi nhớ da diết, bao trùm lên cả không gian và thời gian : Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi đêm hơi Nỗi nhớ đơn vị cũ trào dâng, không kìm nén nổi, nhà thơ đã thốt lên thành tiếng gọi. Hai chữ "chơi vơi" như vẽ ra trạng thái cụ thể của nỗi nhớ, hình tượng hóa nỗi nhớ. - Sự hiểm trở, dữ dội, hoang vu và heo hút của núi rừng miền Tây Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm xa khơi + Những từ ngữ giàu giá trị tạo hình khúc khuỷu, thăm thẳm, cồn mây, súng ngửi trời đã diễn tả thật đắc địa sự hiểm trở, trùng điệp và độ cao ngất trời của núi đèo miền Tây. + Hai chữ "ngửi trời" được dùng rất hồn nhiên và cũng rất táo bạo, vừa ngộ nghĩnh, vừa có chất tinh nghịch của người lính. Núi cao tưởng chừng chạm mây, mây nổi thành cồn “heo hút". Người lính trèo lên những ngọn núi cao dường như đang đi trong mây, mũi súng chạm tới đỉnh trời. + Câu thứ ba như bẻ đôi, diễn tả dốc núi vút lên, đổ xuống gần như thắng đứng, nhìn lên cao chót vót, nhìn xuống sâu thăm thẳm. + Đọc câu thứ tư, có thể hình dung cảnh những người lính tạm dừng chân bên một dốc núi, phóng tầm mắt ngang ra xa qua một không gian mịt mùng sương rừng, mưa núi, thấy thấp thoáng những ngôi nhà như đang bồng bềnh trôi giữa biển khơi. => Bốn câu thơ này phối hợp với nhau, tạo nên một âm hưởng đặc biệt. Sau ba câu thơ được vẽ bằng những nét gân guốc, câu thứ tư được vẽ bằng một nét rất mềm mại. Quy luật này cũng giống như cách sử dụng những gam màu trong hội họa giữa những gam màu nóng, tác giả sử dụng một gam màu lạnh làm dịu lại cả khổ thơ. - Hình ảnh người lính dầu dãi trong gian khổ hi sinh nhưng cũng hết sức thanh thản Anh bạn dãi dầu không bước nữa Gục lên sũng mũ bỏ quên đời DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn + Từ láy dãi dầu thể hiện những vất vả nhọc nhằn của các anh khi hành quân qua miền tây đầy núi cao vực sâu, thác ghềnh dữ dội. + Hai câu thơ như một bức kí họa đầy ấn tượng về người lính Tây Tiến. Có thể hiểu đây là hình ảnh người lính buông mình vào giấc ngủ hiếm hoi trong phút dừng chân, cũng có thể hiểu đây là câu thơ miêu tả một thực tế đau xót trên chiến trường khi người lính hi sinh trên đường hành quân. Tuy nhiên ngay cả lúc hi sinh người lính vẫn trong đội hình chiến đấu, đội hình đánh giặc với súng mũ bên mình. + Cách diễn đạt chủ động không bước nữa, bỏ quên đời đã làm hiện lên sự kiêu bạc ngang tàng của những người chiến binh dãi dầu mưa nắng. Tác giả đã làm hiện lên không phải khó khăn mà là tinh thần dũng cảm vượt lên trên khó khăn. Đó chính là vẻ đẹp hào hùng của những người chiến sĩ kiên cường sẵn sàng đương đầu với tất cả những thử thách gian truân. - Vẻ hoang dại, dữ dội, chứa đầy bí mật ghê gớm của núi rừng miền Tây được tiếp tục khai thác ở chiều thời gian. Chiều chiều trêu người - Đoạn thơ kết thúc đột ngột bằng hai câu thơ: Nhớ ôi thơm nếp xôi Cảnh tượng thật đầm ấm. Sau bao nhiêu gian khổ băng rừng, vượt núi, lội suối, trèo đèo, những người lính tạm dừng chân, được nghỉ ngơi ở một bản làng nào đó, quây quần bên những nồi cơm đang bốc khói. Khói cơm nghi ngút và hương thơm lúa nếp ngày mùa xua tan vẻ mệt mỏi trên gương mặt những người lính, khiến họ tươi tỉnh hẳn lên. Hai câu thơ này tạo nên một cảm giác êm dịu, ấm áp, chuẩn bị tâm thế cho người đọc bước sang đoạn thơ thứ hai. - Nghệ thuật + Thể thơ 7 chữ tạo cho bài thơ sắc thái vừa cổ kính trang nghiêm vừa phóng khoáng bay bổng. + Kết hợp hài hoà giữa bút pháp hiện thực và lãng mạn. Cảm hứng lãng mạn và sắc thái bi hùng đã tạo nên tính sử thi đậm nét của bài thơ. + Ngôn ngữ giàu tính tạo hình, giàu nhạc điệu với giá trị biểu cảm mạnh mẽ. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn + Biện pháp tu từ đặc sắc: điệp từ, nhân hóa, đối lập. *Nhận xét về bút pháp lãng mạn của Quang Dũng 0,5 - Quang Dũng là một hồn thơ đầy lãng mạn và tài hoa. - Bút pháp lãng mạn thể hiện ở cái tôi trữ tình giàu cảm xúc, giàu trí tưởng tượng. Nhạy cảm với cái phi thường, cái khác thường, cái lí tưởng cho nên có viết về cái thực thì cũng được lãng mạn hóa, độc đáo hóa. Nhạy cảm với vẻ đẹp của cảnh và người mang màu sắc xứ lạ phương xa. Hay viết về nỗi buồn và cái chết nhưng là để tô đậm vẻ đẹp bi tráng. - Cảm hứng lãng mạn thường tìm đến cách diễn đạt khoa trương, phóng đại, đối lập, ngôn ngữ giàu tính biểu cảm, tác động mạnh vào cảm xúc của người đọc. d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt 0,25 Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. + Đáp ứng được 02 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn + Đáp ứng được 01 yêu cầu: 0,25 điểm. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 7 I. PHẦN ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau: Tất cả những gì bạn có là hiện tại. Thước đo sự bình an tinh thần và hiệu quả cá nhân thể hiện ở khả năng sống cho hiện tại của chúng ta. Bây giờ là lúc bạn đang hiện hữu, không cần biết cái gì xảy ra ngày hôm qua và cái gì xảy ra ngày mai. Từ quan điểm này, chìa khóa cho hạnh phúc và sự thỏa mãn là tập trung đầu óc chúng ta vào thời khắc hiện tại. Một điều tuyệt vời ở trẻ em là chúng hoàn toàn đắm mình trong giờ phút hiện tại. Chúng cố gắng tập trung hoàn toàn vào việc chúng đang làm cho dù việc đó là ngắm một con bọ, vẽ một bức tranh hay xây lâu đài trên cát, bất cứ cái gì mà chúng muốn dành hết sức lực để làm. Khi trở thành người lớn, nhiều người trong chúng ta học nghệ thuật suy nghĩ và lo lắng nhiều việc cùng một lúc. Chúng ta để cho những mối quan tâm về quá khứ và tương lai xen vào hiện tại và làm chúng ta khổ sở, kém cỏi. Sống cho hiện tại có nghĩa là chúng ta thích thú bất kì điều gì chúng ta làm chứ không phải kết quả của nó. Nếu bạn đang sơn hiên nhà của mình thì có thể thưởng ngoạn từng đường cọ, thích thú học hỏi làm sao để làm tốt nhất công việc, đồng thời thưởng thức ngọn gió mát mơn man trên mặt bạn và tiếng chim hót líu lo trên cây và bất kì cái gì khác xảy ra xung quanh bạn. Sống trong hiện tại là mở rộng tầm hiểu biết để làm cho giây phút hiện tại trở nên quý giá hơn là khép kín. Mỗi chúng ta có một sự lựa chọn của mình, lúc này hay lúc khác, rằng chúng ta sống và hấp thụ, cho phép mình xúc cảm và lôi cuốn. (Theo Đời thay đổi khi chúng ta thay đổi, Andrew Mathews, NXB Trẻ, 2004, trang 48,49) Thực hiện các yêu cầu: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Câu 2. Theo tác giả, sự khác biệt giữa trẻ em và người lớn trong giờ phút hiện tại là gì? Câu 3. Anh (chị) hiểu như thế nào là sống trong hiện tại ? Câu 4. Trình bày 01 thông điệp có ý nghĩa mà anh (chị) rút ra từ đoạn trích trên. Phần II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm). Từ nội dung đoạn trích, hãy viết một đoạn văn nghị luận ( khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề: Làm thế nào để sống cho khoảnh khắc của hiện tại ? Câu 2 (5,0 điểm). Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc Quân xanh màu lá dữ oai hùm Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm Rải rác biên cương mồ viễn xứ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh Áo bào thay chiếu anh về đất Sông Mã gầm lên khúc độc hành (Trích Tây Tiến, Quang Dũng, SGK Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2016, tr.89) Cảm nhận vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến qua đoạn thơ trên, từ đó nhận xét cái nhìn mới mẻ về người lính của nhà thơ Quang Dũng. HẾT DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ĐÁP ÁN PHẦN CÂU NỘI DUNG ĐIỂM I PHẦN ĐỌC HIỂU 3,0 1 Phương thức biểu đạt chính: nghị luận 0,75 2 Theo tác giả, sự khác biệt giữa trẻ em và người lớn trong 0,75 giờ phút hiện tại là: + Trẻ em: Chúng cố gắng tập trung hoàn toàn vào việc chúng đang làm dù cho việc đó là nhìn ngắm một con bọ, vẽ một bức tranh hay xây lâu đài trên cát, bất cứ cái gì mà chúng muốn dành hết sức lực để làm. + Người lớn: suy nghĩ và lo lắng nhiều việc cùng một lúc; để cho những mối quan tâm về quá khứ và tương lai đan xen vào hiện tại và làm cho chúng ta khổ sở, kém cỏi. 3 Sống trong hiện tại có nghĩa là: 0,5 Người sống cho hiện tại và sống trong hiện tại sẽ: + Biết trân trọng những gì mình đang có; + Tận dụng được mọi thời gian để mỗi ngày đều trở nên có ý nghĩa, cuộc sống luôn tươi đẹp, tâm hồn thư thái, không nuối tiếc, lo lắng; + Sống tốt ở hiện tại là chúng ta có một quá khứ và tương 0,5 lai tốt đẹp. 4 Thí sinh nêu được thông điệp có ý nghĩa, lí giải thuyết phục, 0,5 hợp lí. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Gợi ý thông điệp có thể rút ra: 0,5 - Tất cả những gì bạn có là hiện tại. - Thước đo sự bình an tinh thần và hiệu quả cá nhân thể hiện ở khả năng sống cho hiện tại của chúng ta. - Chìa khóa cho hạnh phúc và sự thỏa mãn là tập trung đầu óc chúng ta vào thời khắc hiện tại. II LÀM VĂN Từ nội dung đoạn trích, hãy viết một đoạn văn 2,0 1 nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề: Làm thế nào để sống cho khoảnh khắc của hiện tại ? a. Đảm bảo yêu cầu hình thức đoạn văn nghị luận Thí sinh có thể trình bày đọan văn theo cách diễn dịch, quy 0,25 nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: 0,25 Giải pháp để sống cho khoảnh khắc của hiện tại. c. Triển khai vấn đề nghị luận 1,0 Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng cần làm rõ được những giải pháp để sống cho khoảnh khắc của hiện tại. Có thể triển khai theo hướng sau: - Khoảnh khắc của hiện tại là thời gian bạn đang thuộc về để được sống, học tập, làm việc. - Khoảnh khắc của hiện tại đối với mỗi người rất quý giá. Vì vậy, chúng ta cần: + Trân trọng hiện tại, trân trọng những gì mình đang có. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn + Tự đặt cho mình những mục tiêu cụ thể, tự tin vào bản thân và hài lòng với năng lực hiện có. + Tha thứ cho người khác và cho chính mình. + Không đắm chìm trong quá khứ, không nuôi ảo tưởng về tương lai => Sống hết mình cho mỗi giây phút trong hiện tại để cuộc sống có ý nghĩa, tìm được hạnh phúc đích thực. d. Chính tả, dùng từ, đặt câu 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo 0,25 Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận. 2 Cảm nhận vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến 5.0 qua đoạn thơ trên, từ đó nhận xét cái nhìn mới mẻ về người lính của nhà thơ Quang Dũng. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25 Có đủ mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề. Thân bài triển khai được vấn đề. Kết bài khái quát được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận 0,5 Cảm nhận vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến qua đoạn thơ trên, từ đó nhận xét cái nhìn mới mẻ về người lính của nhà thơ Quang Dũng. c. Triển khai vấn đề nghị luận Vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích 0,5 Cảm nhận vẻ đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến qua 2,5 đoạn thơ - Vẻ ngoại hình rắn rỏi: chân dung người lính hiện lên chân thực nhưng vẫn mang nét hào hùng, mạnh mẽ: đoàn binh không mọc tóc, quân xanh màu lá - Tâm hồn lãng mạn, hào hoa: Khát vọng lập chiến công gửi mộng qua biên giới và nỗi nhớ lãng mạn, bay bổng mơ Hà Nội dáng kiều thơm. - Lí tưởng chiến đấu cao đẹp: sẵn sàng cống hiến và hi sinh tuổi thanh xuân vì Tổ quốc: chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh. - Sự hi sinh anh dũng: Nhà thơ khắc họa hiện thực chiến trường và cái chết nhưng với màu sắc bi tráng, từ đó khẳng định sự bất tử của người lính: mồ viễn xứ, áo bào, về đất, khúc độc hành - Nghệ thuật thể hiện: Thể thơ thất ngôn trường thiên mang âm hưởng hào hùng, mạnh mẽ; kết hợp bút pháp hiện thực và lãng mạn; ngôn ngữ giản dị, gợi hình, gợi cảm; hình ảnh chân thực, mang tính biểu tượng; giọng điệu thơ vừa sâu lắng vừa hào hùng; các biện pháp ẩn dụ, nói giảm nói tránh được sử dụng hiệu quả Nhận xét cái nhìn mới mẻ về người lính Tây Tiến của 0,5 Quang Dũng - Người lính được vun đúc từ vẻ đẹp tinh thần của muôn ngàn người lính trong những năm kháng chiến bảo vệ đất DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn nước. Đây là một hình tượng đã xuất hiện trong ca dao cổ tích, văn học trung đại, trở thành hình tượng trung tâm trong đời sống xã hội cũng như trong văn học nghệ thuật. Từ sau Cách mạng Tháng Tám, vẻ đẹp ấy càng nổi bật hơn nữa, trong đó hình tượng người lính Tây Tiến vừa mang những nét truyền thống vừa mang những nét mới trong cách cảm nhận và khắc họa của Quang Dũng. - Nét mới về nội dung: + Vẻ đẹp hào hoa, tâm hồn lãng mạn, lạc quan + Vẻ đẹp giản dị, kiêu hùng, lẫm liệt nhưng lại rất chân thực gần gũi, hồn nhiên, tinh nghịch, hóm hỉnh - Nét mới về nghệ thuật: + Đặt người lính trong không gian thiên nhiên hoang sơ, kì vĩ, khắc nghiệt, mĩ lệ. + Sử dụng nghệ thuật tương phản đối lập, làm nổi bật chất lãng mạn, chất anh hùng, tạo nên vẻ đẹp vừa lý tưởng, vừa hiện thực => Qua sự khám phá của tác giả, người lính hiện lên vừa hào hoa, lãng mạn, vừa hào hùng, bi tráng. Nhà thơ đã đem đến một hình tượng nghệ thuật mang vẻ đẹp riêng, làm phong phú diện mạo của thơ ca chống Pháp. d. Chính tả, ngữ pháp. 0,25 Đảm bảo chuẩn chính tả ngữ pháp tiếng Việt e. Sáng tạo 0,5 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn TỔNG ĐIỂM 10.0 DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 8 PHẦN I: ĐỌC HIỂU(3,0 điểm) Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi: (1)Tôi đã đọc đời mình trên lá người nâng niu lộc biếc mùa xuân người hóng mát dưới trưa mùa hạ người gom về đốt lửa sưởi mùa đông (2)Tôi đã đọc đời mình trên lá lúc non tơ óng ánh bình minh lúc rách nát gió vò, bão quật lúc cao xanh, lúc về đất vô hình (3)Tôi đã đọc đời mình trên lá có thể khổng lồ, có thể bé li ti dẫu tồn tại một giây vẫn tươi niềm kiêu hãnh đã sinh ra chẳng sợ thử thách gì. (Nguyễn Minh Khiêm, Đọc đời mình trên lá, vannghequandoi.com.vn, 19/06/2014) Câu 1: Chỉ ra phong cách ngôn ngữ của văn bản. Câu 2: Trong bài thơ, tác giả có sử dụng nhiều lần cụm từ: “ đọc đời mình trên lá”. Qua cụm từ ấy tác giả muốn thể hiện điều gì? Câu 3: Chỉ ra và nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong khổ thơ thứ 2. Câu 4: Thông điệp nào có ý nghĩa nhất đối với anh chị từ văn bản trên? Vì sao? PHẦN II. LÀM VĂN (7.0 điểm) Câu 1 (2.0 điểm) Từ nội dung phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trả lời cho câu hỏi: Mỗi người cần có thái độ và hành động như thế nào trước những khó khăn, thử thách trong cuộc sống? Câu 2 (5,0 điểm) DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Hỡi đồng bào cả nước, “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”. Lời bất hủ ấy ở trong bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mĩ. Suy rộng ra, câu ấy có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do. Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi; và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”. Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được. (Trích Tuyên ngôn độc lập, Hồ Chí Minh - Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2010, tr.39) Phân tích cơ sở pháp lí của bản tuyên ngôn qua đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về nghệ thuật viết văn chính luận của Hồ Chí Minh. Hết ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM Phần Câu/Ý Nội dung Điểm I Đọc hiểu 3.0 1 Phong cách ngôn ngữ: nghệ thuật. 0.5 2 Qua cụm từ: “ đọc đời mình trên lá” tác giả muốn thể hiện 0.75 cuộc đời mình qua chiếc lá, mang những phẩm chất của chiếc lá, và cũng trải qua đủ mọi khó khăn, thử thách của cuộc sống Qua đó để thể hiện tính cách, ước mơ, khát khao và quan điểm của tác giả về cuộc đời: phải sống cuộc đời đầy ý nghĩa, không sợ gian nan, kiêu hãnh đối đầu với khó khăn thử thách. - 3 - Nghệ thuật ẩn dụ: non tơ, rách nát, cao xanh, về đất chỉ hành trình cuộc đời của một con người từ non tơ (khi 0.25 ta còn bé, chưa va vấp), đến rách nát (khi bước vào đời, đối mặt với bao khó khăn, thất bại), rồi đến cao xanh (khi DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn đạt được thành công) và cuối cùng là về đất ( trở về với đất mẹ) - Tác dụng: + Giúp người đọc cảm nhận thấm thía hành trình cuộc đời 0,25 của một con người để từ đó có ý thức trân trọng cuộc sống, có thái độ ứng xử và hành động phù hợp, tích cực trong mọi hoàn cảnh, trong mọi giai đoạn, mọi biến cố của cuộc đời. 0.25 + Giúp lời thơ thêm sinh động, hấp dẫn, tăng sức gợi hình, gợi cảm, hàm chứa nhiều ý nghĩa. 4 -Học sinh nêu được thông điệp ý nghĩa nhất đối với bản 0,25 thân. Gợi ý: Thông điệp về thái độ và hành động phù hợp, tích cực của mỗi cá nhân trước những khó khăn, thử thách trong cuộc đời. 0,75 -Lập luận chặt chẽ, lô gich, lí giải phù hợp với thông điệp nêu ra. II Làm văn 1 2,0 Từ nội dung phần Đọc hiểu, anh chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trả lời cho câu hỏi: Mỗi người cần có thái độ và hành động như thế nào trước những khó khăn, thử thách trong cuộc sống? a. Bảo đảm yêu cầu về hình thức đoạn văn 0,25 Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng -phân-hợp, song hành hoặc móc xích. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Mỗi người cần có thái độ và hành động như thế nào trước những khó 0,25 khăn, thử thách trong cuộc sống? c. Triển khai vấn đề nghị luận: Thí sinh có thể lựa chọn các 1.0 thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ thái độ và hành động của mỗi người trước những khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Có thể theo hướng: - Trước những khó khăn, thử thách trong cuộc đời, con người cần bình tĩnh nhìn nhận lại vấn đề, phải có ý chí, nghị lực, và tự tin, đứng lên đương đầu với bão tố chứ không nên chán nản, tuyệt vọng và gục ngã. Lấy dẫn chứng cụ thể. - Mở rộng vấn đề: Phê phán những người yếu đuối, dễ dàng gục ngã trước khó khăn. d. Chính tả, ngữ pháp: 0,25 Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt e. Sáng tạo `0,25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. 2 Phân tích cơ sở pháp lí của bản tuyên ngôn qua đoạn trích. Nhận xét về nghệ thuật viết văn chính luận của 5.0 Hồ Chí Minh. a.Đảm bảo cấu trúc của một bài văn nghị luận: có đầy đủ mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài giới thiệu được vấn đề; 0.25 thân bài triển khai được vấn đề; kết bài kết luận được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn – Phân tích cơ sở pháp lí của bản tuyên ngôn qua đoạn trích. 0.25 – Nhận xét về phong cách văn chính luận của Hồ Chí Minh qua bản Tuyên ngôn độc lập. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: *Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận *Phân tích đoạn trích 0.5 - Cơ sở pháp lí và chính nghĩa của bản TNĐL: 2.5 +HCM nêu nguyên lý chung của bản tuyên ngôn: đó là quyền bình đẳng, quyền sống tự do, sung sướng, hạnh phúc của mỗi cá nhân, mỗi dân tộc. -> Chân lý đó không ai “ chối cãi được”, vì nó đã được ghi lại trong bản “ Tuyên ngôn độc lập” năm 1776 của Mĩ và “Tuyên ngôn Dân quyền và Nhân quyền” năm 1791 của Pháp. Đây là những văn kiện lịch sử có tầm vóc toàn nhân loại, đã nêu cao quyền con người. => Khẳng định Nhân quyền và Dân quyền là tư tưởng lớn, là nguyên lý thiêng liêng cao đẹp của nhân loại. + Về nghệ thuật: cách trích dẫn dùng đòn “Gậy ông đập lưng ông” vừa khéo léo, mềm mỏng, vừa cứng cỏi, kiên quyết. ->Khéo léo, mềm mỏng bởi vì HCM tỏ ra rất trân trọng những tuyên bố bất hủ của tổ tiên người Mĩ, người Pháp. - >Cứng cỏi, kiên quyết vì Bác muốn ngăn chặn âm mưu xâm lược nước ta của Pháp và Mĩ. Nếu họ cố tình đi ngược lại chân lí đã được khẳng định trong bản Tuyên ngôn, tức là DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn họ đã phủ nhận chính tổ tiên mình, làm vấy bẩn lá cờ nhân đạo đã từng là niềm tự hào của cha ông họ. -Đóng góp, sáng tạo của Hồ Chí Minh: + Từ nguyên lí chung về quyền con người, HCM đã suy rộng ra về quyền sống, quyền tự do, bình đẳng của các dân tộc trên thế giới. => Đóng góp quan trọng vào phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. Nó là phát súng lệnh mở đầu cho cơn bão táp cách mạng, làm sụp đổ chủ nghĩa thực dân, giành độc lập ở các nước thuộc địa. Trong một đoạn văn ngắn, ta đã thấy được cách lập luận chặt chẽ, cách dùng văn chương để đánh địch khéo léo, hiệu quả của HCM. Bên cạnh đó, đoạn văn còn cho thấy niềm tự hào, kín đáo của Bác khi Người đặt ba bản tuyên ngôn, ba cuộc cách mạng ngang hang nhau; trong đó cách mạng Việt Nam đã cùng một lúc thực hiện được hai nhiệm vụ mà cách mạng Pháp và cách mạng Mĩ đã làm: độc lập dân tộc và tự do dân chủ. *Nhận xét về nghệ thuật viết văn chính luận của Hồ Chí Minh được thể hiện trong văn bản. 0.5 – Lập luận: chắc chắn, dứt khoát, dẫn chứng thuyết phục, khẳng định nguyên lí độc lập – tự do không ai có thể chối cãi được. – Lí lẽ: xuất phát từ tình yêu công lý, thái độ tôn trọng sự thật, dựa vào lẽ phải đã được nhân dân thế giới công nhận và từ các cuộc đấu tranh chính nghĩa trong lịch sử nhân loại. – Giọng văn: đanh thép, hùng hồn, giàu tính luận chiến. – Ngôn ngữ: trong sáng, sắc sảo, giàu hình ảnh, cách xưng hô của Bác tạo được sự gần gũi với nhân dân cả nước trong giờ phút thiêng liêng của dân tộc. DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn => Bằng lí lẽ sắc sảo, cách dẫn dắt khéo léo , Hồ Chí Minh đã tạo dựng một cơ sở pháp lí mang tính khách quan, vững chắc cho bản Tuyên ngôn độc lập 0.5 *Đánh giá chung về tác phẩm. – Đánh giá về giá trị của tác phẩm và những đóng góp to lớn của tác giả trong nền văn học dân tộc. – Suy nghĩ của người viết d. Chính tả, dùng từ, đặt câu, sáng tạo. 0.5 DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 9 I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc đoạn văn bản và thực hiện các yêu cầu sau: Nhà khoa học người Anh Phơ-răng-xít Bê-cơn (thế kỉ XVI – XVII) đã nói một câu nổi tiếng: “Tri thức là sức mạnh”. Sau này Lê-nin, một người thầy của cách mạng vô sản thế giới, lại nói cụ thể hơn: “Ai có tri thức thì người ấy có được sức mạnh”. Đó là một tư tưởng rất sâu sắc. Tuy vậy, không phải ai cũng hiểu được tư tưởng ấy. Người ta kể rằng, có một máy phát điện cỡ lớn của công ti Pho bị hỏng. Một hội đồng gồm nhiều kĩ sư họp 3 tháng liền tìm không ra nguyên nhân. Người ta phải mời đến chuyên gia Xten-mét-xơ. Ông xem xét và làm cho máy hoạt động trở lại. Công ti phải trả cho ông 10.000 đô la. Nhiều người cho Xten-mét-xơ là tham, bắt bí để lấy tiền. Nhưng trong giấy biên nhận, Xten-mét-xơ ghi: “Tiền vạch một đường thẳng là 1 đô la. Tiền tìm ra chỗ để vạch đúng đường ấy giá: 9999 đô la.”. Rõ ràng người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi. Thử hỏi, nếu không biết cách chữa thì cỗ máy kia có thể thoát khỏi số phận trở thành đống phế liệu được không? Đáng tiếc là hiện nay còn không ít người chưa biết quý trọng tri thức. Họ coi mục đích của việc học chỉ là để có mảnh bằng mong sau này tìm việc kiếm ăn hoặc thăng quan tiến chức. Họ không biết rằng, muốn biến nước ta thành một quốc gia giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, sánh vai cùng các nước trong khu vực và thế giới cần phải có biết bao nhiêu nhà trí thức tài năng trên mọi lĩnh vực! (Theo Hương Tâm, Ngữ văn 9, Tập hai - NXB Giáo dục Việt Nam, 2005, tr.35- 36) Câu 1. Văn bản trên thuộc phong cách ngôn ngữ nào? Câu 2. Chuyên gia Xten-mét-xơ đã ghi gì trong tờ giấy biện nhận? Câu 3. Trong văn bản, việc chuyên gia Xten-mét-xơ “xem xét” máy phát điện bị hỏng và nhanh chóng “làm cho máy hoạt động trở lại” nói lên điều gì? Câu 4. Anh/chị có đồng tình với nhận xét của tác giả “Đáng tiếc là hiện nay còn không ít người chưa biết quý trọng tri thức” không? Tại sao? II. LÀM VĂN (7.0 điểm) DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Câu 1 (2.0 điểm): Hãy viết 1 đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến được nêu trong đoạn trích ở phần đọc hiểu: “Tri thức là sức mạnh”. Câu 2 (5.0 điểm): “-Mình đi, có nhớ những ngày Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù? Mình về, có nhớ chiến khu Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai? Mình về, rừng núi nhớ ai Trám bùi để rụng, măng mai để già. Mình đi, có nhớ những nhà Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son Mình về, còn nhớ núi non Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh Mình đi, mình có nhớ mình Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa? - Ta với mình, mình với ta Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh Mình đi, mình lại nhớ mình Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu (Trích Việt Bắc,Tố Hữu, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.110) Cảm nhận về đoạn thơ trên. Từ đó, nhận xét đặc điểm phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu. Hết HƯỚNG DẪN – ĐÁP ÁN DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn Phầ Câu NỘI DUNG Điểm n I ĐỌC- HIỂU 3.0 1 Văn bản trên thuộc phong cách ngôn ngữ chính luận. 0.5 2 “Tiền vạch một đường thẳng là 1 đô la. Tiền tìm ra chỗ để 0.5 vạch đúng đường ấy giá: 9999 đô la.”. Trong văn bản, việc chuyên gia Xten-mét-xơ “xem xét” 1.0 3 máy phát điện bị hỏng và nhanh chóng “làm cho máy hoạt động trở lại” đã khẳng định: sức mạnh của tri thức. Nó chứng minh cho chân lí: người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi. Thí sinh có thể đồng tình, hoặc không đồng tình với nhận 1.0 4 xét Đáng tiếc là hiện nay còn không ít người chưa biết quý trọng tri thức của tác giả song phải lí giải được nguyên nhân một cách hợp lí và có sức thuyết phục. II LÀM VĂN 7.0 1 Viết đoạn văn bày tỏ suy nghĩ của bản thân về ý kiến được 2.0 nêu trong đoạn trích ở phần đọc hiểu: “Tri thức là sức mạnh”. a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 0.25 Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Tri thức là sức mạnh 0.25 c. Triển khai các luận điểm nghị luận: HS trình bày ngắn gọn 1.0 suy nghĩ của mình theo yêu cầu: sự cần thiết phải chữa “bệnh lười” ở thanh thiếu niên hiện nay. Có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần hướng đến các ý sau: - Giải thích: Tri thức là gì? Sức mạnh? - Bàn luận : Tri thức là sức mạnh DeThi.edu.vn
Bộ 35 Đề thi thử THPT quốc gia 2023 môn Văn (Có đáp án) – DeThi.edu.vn + Đối với cá nhân: Tri thức góp phần khẳng định vị thế xã hội của bản thân đồng thời góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của mỗi người + Đối với cộng đồng, xã hội: Tri thức có ý nghĩa quyết định sự phát triển của xã hội. - Bài học nhận thức và hành động: Mỗi người cần nhận thức được sức mạnh của tri thức từ đó, thường xuyên trau dồi, bồi đắp tri thức cho bản thân d. Chính tả, ngữ pháp 0.25 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Viêt. e. Sáng tạo 0.25 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghi luận; có cách diễn đạt mới mẻ. 2 Cảm nhận về đoạn thơ trong bài Việt Bắc, qua đó nhận xét 5.0 về đặc điểm phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu. a.Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25 Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề b.Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,5 - Cảm nhận về đoạn thơ trong Việt Bắc . - Nhận xét đặc điểm phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu. c.Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm 3,5 Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: * Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và đoạn thơ: 0,5 - Tố Hữu là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng, với phong cách trữ tình chính trị, đậm đà tính dân tộc. - Việt Bắc là bài thơ xuất sắc của ông, tác phẩm được viết vào tháng 10/1954 nhân một sự kiện có tính lịch sử, các cơ quan trung ương Đảng dời chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp. Bài thơ là một bản DeThi.edu.vn