Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án)

docx 119 trang Đình Phong 19/08/2025 591
Bạn đang xem 25 trang mẫu của tài liệu "Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án)", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • docxtuyen_tap_16_de_thi_hoc_sinh_gioi_quoc_gia_thpt_mon_dia_li_c.docx

Nội dung text: Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án)

  1. Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án) - DeThi.edu.vn b) Trình bày đặc điểm đất của vùng núi Đông Bắc nước ta. cần thực hiện những biện pháp gì để bảo vệ tài nguyên đất của vùng? Câu 5 (3,0 điểm) a) Cho bảng số liệu: DÂN SỐ VÀ LỰC LƯỢNG LAO ĐỘNG Ở NƯỚC TA PHÂN THEO KHU VỰC THÀNH THỊ, NÔNG THÔN GIAI ĐOẠN 2010-2020 (Đơn vị: nghìn người) Dân số Lực lượng lao động Năm Thành thị Nông thôn Thành thị Nông thôn 2010 26 460,5 60 606,8 14 262,4 36 211,1 2015 30 881,9 61 346,7 16 913,8 37 352,2 2020 35 867,2 61 715,5 18 171,9 36 671,0 (Nguồn: Niên giám thống kê Việt Nam 2022, Nhà xuất bản Thống kê, 2023, trang 107 và 164) Dựa vào bảng số liệu trên và kiến thức đã học, nhận xét và giải thích tình hình dân số và lực lượng lao động phân theo khu vực thành thị, nông thôn ở nước ta giai đoạn 2010-2020. b) Phân tích ý nghĩa của các giải pháp tác động vào nguồn nhân lực để giải quyết vấn đề việc làm ở nước ta hiện nay. Câu 6 (3,0 điểm) a) Quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa có ý nghĩa như thế nào đối với phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta? b) Phân tích sự thay đổi cơ cấu trong ngành công nghiệp sản xuất điện ở nước ta hiện nay. Câu 7 (3,0 điểm) a) Tại sao phát triển kinh tế - xã hội ở Tây Nguyên có vai trò quan trọng đối với quốc phòng an ninh của vùng? b) Phân tích mối quan hệ về kinh tế, môi trường giữa Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ. ----------HẾT---------- DeThi.edu.vn
  2. Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐÁP ÁN Câu Ý Nội dung Điểm So sánh sự thay đổi nhiệt độ không khí theo vĩ độ địa lí và theo độ cao 1,50 địa hình. Giống nhau: - Nhiệt độ không khí giảm theo vĩ độ địa lí (từ xích đạo về hai cực) và giảm theo độ cao địa hình (diễn giải). Khác nhau: a - Tốc độ giảm nhiệt độ: theo vĩ độ địa lí thấp hơn so với theo độ cao địa hình (diễn giải). - Quá trình giảm nhiệt độ: theo vĩ độ địa lí không liên tục; theo độ cao địa hình thường liên tục (diễn giải). - Nguyên nhân giảm nhiệt độ: theo vĩ độ địa lí là do góc nhập xạ giảm dần từ xích đạo về hai cực; theo độ cao địa hình là do sự gia tăng bức xạ nhiệt 1 của mặt đất theo độ cao (diễn giải). (3,0 Hoạt động của các dòng biển tác động đến các thành phần tự nhiên 1,50 điểm) trên Trái Đất như thế nào? - Khí hậu: + Làm thay đổi nhiệt độ và lượng mưa khu vực ven biển nơi có dòng biển chảy qua (diễn giải). + Góp phần tạo nên sự phân hóa khí hậu theo chiều đông - tây ở các lục địa (diễn giải). b + Sự thay đổi quy luật hoạt động của các dòng biển làm gia tăng các hiện tượng nhiễu loạn thời tiết (diễn giải). - Sinh vật: phong phú, đa dạng nơi dòng biển nóng, lạnh gặp nhau (diễn giải). - Thủy văn: góp phần thay đổi độ mặn và lượng CO2 trong các đại dương, thay đổi dòng chảy sông ngòi,... (diễn giải). - Địa hình: góp phần làm thay đổi địa hình ven biển (diễn giải). Phân tích tác động của tiến bộ khoa học - kĩ thuật và công nghệ đối với phát triển và phân bố ngành công nghiệp. - Thay đổi quy trình công nghệ, nâng cao năng suất lao động và chất 2 lượng sản phẩm, thúc đẩy công nghiệp phát triển nhanh (diễn giải). (2,0 a 1,00 - Thay đổi cơ cấu ngành công nghiệp, xuất hiện các ngành công nghiệp điểm) công nghệ cao, công nghiệp mới (dẫn chứng). - Khai thác và sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, góp phần phát triển bền vững (diễn giải). DeThi.edu.vn
  3. Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Thay đổi sự phân bố, tổ chức lãnh thổ công nghiệp (dẫn chứng). Tại sao cần kết hợp nhiều loại hình giao thông vận tải trong phát triển kinh tế - xã hội? - Giao thông vận tải có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Mỗi loại hình giao thông vận tải có những ưu điểm và hạn chế riêng trong quá trình khai thác (dẫn chứng). Do vậy, cần kết b hợp các loại hình giao thông vận tải để phát huy ưu điểm và khắc phục 1,00 hạn chế. - Mỗi lãnh thổ có điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội đa dạng, thích hợp với những loại hình giao thông vận tải khác nhau (dẫn chứng). Vì vậy, cần kết hợp nhiều loại hình giao thông vận tải để kết nối các lãnh thổ, các ngành sản xuất, phát huy tốt nhất hiệu quả khai thác lãnh thổ. Phân tích tác động của khí hậu đến đặc điểm sông ngòi ở nước ta. Tại sao thời gian mùa lũ của sông ngòi không trùng hoàn toàn với thời 2,00 gian mùa mưa. Phân tích tác động: - Khí hậu nhiệt đới ẩm, mưa nhiều góp phần hình thành mạng lưới sông ngòi dày đặc (dẫn chứng). - Khí hậu nhiệt đới ẩm, gió mùa góp phần làm cho sông ngòi nhiều nước, giàu phù sa (dẫn chứng). - Chế độ khí hậu theo mùa làm cho chế độ nước sông theo mùa, sự phân a hóa mưa theo không gian quy định sự phân hóa không gian của dòng chảy sông ngòi (dẫn chứng). 3 - Chế độ mưa diễn biến thất thường làm cho chế độ dòng chảy của sông (3,0 ngòi cũng thất thường (dẫn chứng). điểm) Giải thích: Nguồn cung cấp nước cho hệ thống sông ngòi nước ta chủ yếu là do mưa. Do vậy cần phải có thời gian để sông ngòi có thể tích lũy lượng nước lớn hơn lượng nước sông trung bình năm nên mùa lũ của sông ngòi sẽ chậm hơn mùa mưa. Dựa vào bảng số liệu trên và kiến thức đã học, cho biết nhiệt độ và lượng mưa của trạm quan trắc A, trạm quan trắc B thuộc miền khí 1,00 hậu nào của nước ta? Tại sao? b Nhiệt độ và lượng mưa của trạm quan trắc A thuộc miền khí hậu miền Nam; nhiệt độ và lượng mưa của trạm quan trắc B thuộc miền khí hậu miền Bắc. Giải thích: DeThi.edu.vn
  4. Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án) - DeThi.edu.vn - Căn cứ vào nhiệt độ: Trạm quan trắc A có nhiệt độ trung bình năm là 26,8°C (trên 25°C) và không có tháng nào nhiệt độ dưới 20°C. Trạm quan trắc B có nhiệt độ trung bình năm là 23,5°C (trên 20°C) và có 2 tháng liên tục nhiệt độ trung bình dưới 18°C (tháng 1, 2). - Căn cứ vào diễn biến lượng mưa: trạm quan trắc A có mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12; trạm quan trắc B có mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10. Chứng minh địa hình miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ của nước ta có sự phân hóa đa dạng. - Phân hóa thành các khu vực địa hình: + Khu vực đồi núi: Vùng núi Tây Bắc, vùng núi Trường Sơn Bắc (dẫn a chứng). 1,50 + Địa hình bán bình nguyên và đồi trung du (dẫn chứng). + Đồng bằng ven biển miền Trung (dẫn chứng). - Phân hóa theo độ cao địa hình (dẫn chứng). - Phân hóa theo đông - tây (dẫn chứng). Trình bày đặc điểm đất của vùng núi Đông Bắc nước ta. Cần thực 1,50 4 hiện những biện pháp gì để bảo vệ tài nguyên đất của vùng? (3,0 Đặc điểm đất: điểm) - Đất feralít là loại đất chính (diễn giải). - Đất của vùng có sự phân hóa đa dạng (dẫn chứng). - Đất của vùng dễ bị suy thoái (diễn giải). Biện pháp bảo vệ tài nguyên đất: b - Hạn chế xói mòn: áp dụng tổng thể các biện pháp thủy lợi, canh tác như làm ruộng bậc thang, trồng cây theo băng, đào hố vẩy cá,... (diễn giải). - Cải tạo đất hoang, đồi núi trọc bằng các biện pháp nông - lâm kết hợp; bảo vệ đất gắn với bảo vệ rừng, giữ nguồn nước (diễn giải). - Thực hiện nghiêm ngặt các quy định về quản lí, bảo vệ tài nguyên đất; tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ tài nguyên đất; tổ chức định canh, định cư cho dân cư miền núi (diễn giải). Dựa vào bảng số liệu trên và kiến thức đã học, nhận xét và giải thích tình hình (dân số và lực lượng lao động phân theo khu vực thành thị, 2,00 nông thôn ở nước ta giai đoạn 2010 - 2020 5 Nhận xét: (5,0 a - Quy mô dân số và lực lượng lao động ở thành thị và nông thôn có xu điểm) hướng tăng nhưng không đều; tốc độ tăng dân số và lực lượng lao động ở thành thị nhanh hơn ở nông thôn (diễn giải và dẫn chứng). - Tỉ trọng dân số và lực lượng lao động ở khu vực thành thị tăng, ở nông DeThi.edu.vn
  5. Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án) - DeThi.edu.vn thôn giảm nhưng vẫn còn cao (dẫn chứng). - Tỉ trọng dân số thành thị luôn cao hơn tỉ trọng lực lượng lao động thành thị và ngược lại ở nông thôn (dẫn chứng). Giải thích: - Tỉ lệ gia tăng dân số nước ta có xu hướng giảm nhưng do quy mô dân số đông nên dân số tăng thêm vẫn nhiều; ảnh hưởng của các nhân tố tác động đến gia tăng dân số và lực lượng lao động khác nhau trong từng giai đoạn (diễn giải). - Là kết quả của quá trình đô thị hóa ở nước ta (diễn giải). - Đặc điểm nguồn lao động khác nhau giữa khu vực thành thị và khu vực nông thôn (diễn giải). Phân tích ý nghĩa của các giải pháp tác động vào nguồn nhân lực để 1,00 giải quyết vấn đề việc làm ở nước ta hiện nay. - Phân bố lại lao động nhằm đảm bảo sự phù hợp lao động và việc làm giữa các vùng và việc khai thác, sử dụng hợp lí tài nguyên (diễn giải). - Thực hiện chính sách dân số, sức khỏe sinh sản nhằm kiểm soát sự phù b hợp giữa gia tăng dân số, nguồn lao động với việc làm; nâng cao chất lượng lao động (diễn giải). - Đẩy mạnh đào tạo nghề, nâng cao trình độ lao động để tạo việc làm, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế (diễn giải). - Tăng cường hợp tác quốc tế, đẩy mạnh xuất khẩu lao động nhằm giảm sức ép về việc làm (diễn giải). Quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa có ý nghĩa như thế nào đối với phát triển kinh tế - xã hội 1,50 ở nước ta? - Khái quát về chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. * Ý nghĩa: 6 + Phù hợp với xu hướng chung của thế giới, đẩy mạnh ứng dụng khoa học (3,0 a - kĩ thuật và công nghệ vào sản xuất. điểm) + Đẩy nhanh tăng trưởng kinh tế, xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lí, phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. + Khai thác hiệu quả các nguồn lực, tăng cường mối liên kết giữa các ngành, các địa phương và quốc tế. + Giải quyết vấn đề việc làm, nâng cao chất lượng cuộc sống. + Góp phần thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. DeThi.edu.vn
  6. Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án) - DeThi.edu.vn Phân tích sự thay đổi cơ cấu trong ngành công nghiệp sản xuất điện ở 1,50 nước ta hiện nay. - Giảm tỉ trọng nguồn sản xuất điện truyền thống; tăng tỉ trọng điện gió, điện mặt trời,... do khoa học kĩ thuật và công nghệ phát triển, các nguồn năng lượng truyền thống đang dần cạn kiệt,... (dẫn chứng). b - Thay đổi tỉ trọng sản xuất điện giữa các vùng do phát huy lợi thế của các vùng (dẫn chứng). - Có sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế, tăng đóng góp của khu vực kinh tế ngoài nhà nước trong hoạt động sản xuất điện do chính sách phát triển của Nhà nước, nhu cầu năng lượng ngày càng tăng,... (dẫn chứng). Tại sao phát triển kinh tế - xã hội ở Tây Nguyên có vai trò quan trọng 1,50 đối với quốc phòng an ninh của vùng? - Có vị trí địa lí đặc biệt quan trọng về quốc phòng và phát triển kinh tế (dẫn chứng). Phát triển kinh tế - xã hội nhằm tăng cường hợp tác kinh tế với các nước, giúp củng cố quốc phòng an ninh. - Có nhiều thế mạnh để phát triển kinh tế, tuy nhiên chưa phát huy hết a tiềm năng (dẫn chứng). Phát triển kinh tế góp phần khai thác thế mạnh, nâng cao vị thế của vùng, tăng cường tiềm lực quốc phòng an ninh. - Là địa bàn sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số, giàu bản sắc văn hóa (dẫn chứng). Phát triển kinh tế - xã hội góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao trình độ dân trí, chất lượng cuộc sống, tăng cường khối đoàn kết,... 7 Phân tích mối quan hệ về kinh tế, môi trường giữa Tây Nguyên và (3,0 1,50 Duyên hải Nam Trung Bộ điểm) - Đây là hai vùng có vị trí liền kề, Duyên hải Nam Trung Bộ là cửa ngõ ra biển của Tây Nguyên; Tây Nguyên là cầu nối để Duyên hải Nam Trung Bộ tăng cường giao lưu, buôn bán với Lào và Cam - pu - chia (diễn giải và dẫn chứng). - Duyên hải Nam Trung Bộ cung cấp cho Tây Nguyên: lương thực thực b phẩm từ biển và ven biển, các sản phẩm công nghiệp,... Tây Nguyên cung cấp cho Duyên hải Nam Trung Bộ: năng lượng điện, các sản phẩm cây công nghiệp, lâm sản,... - Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ có mối quan hệ chặt chẽ về mặt tự nhiên (địa hình, thủy văn,...). Vì vậy, việc khai thác, bảo vệ tài nguyên, môi trường của Tây Nguyên chính là bảo vệ cân bằng sinh thái cho Duyên hải Nam Trung Bộ và ngược lại. Tổng điểm toàn bài 20,00 DeThi.edu.vn
  7. Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐỀ SỐ 3 BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI QUỐC GIA TRUNG HỌC PHỔ THÔNG - NĂM HỌC 2022-2023 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn: ĐỊA LÍ Thời gian: 180 phút (không kể thời gian giao đề) Câu 1 (3,0 điểm) a) Giải thích tình hình phân bố lượng mưa trên Trái Đất theo vĩ độ. Tại sao bức xạ Mặt Trời suy yếu khi đến bề mặt Trái Đất? b) Tại sao nói tuần hoàn của nước trên Trái Đất gắn liền với tuần hoàn nhiệt - ẩm? Câu 2 (2,0 điểm) a) Phân tích các nhân tố tác động đến gia tăng dân số cơ học. b) Công nghiệp năng lượng có vai trò như thế nào đối với phát triển kinh tế - xã hội? Tại sao biến động giá dầu mỏ có ảnh hưởng lớn đến kinh tế - xã hội thế giới? Câu 3 (3,0 điểm) Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học: a) Phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí và hình dạng lãnh thổ đến sông ngòi nước ta. b) Nhận xét và giải thích đặc điểm phân bố đất phù sa sông ở nước ta. Câu 4 (3,0 điểm) Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học: a) Chứng minh sự suy giảm tính chất nhiệt đới của tự nhiên ở miền Bắc nước ta. Giải thích nguyên nhân. b) Nhận xét chế độ gió ở vùng khí hậu Bắc Trung Bộ. Giải thích tại sao dãy Trường Sơn Bắc là nhân tố quan trọng làm cho mùa mưa ở vùng khí hậu Bắc Trung Bộ lệch về thu đông. Câu 5 (3,0 điểm) a) Dựa vào bảng số liệu dưới đây và kiến thức đã học, nhận xét, giải thích tình trạng thất nghiệp và thiếu việc làm ở thành thị và nông thôn của nước ta giai đoạn 2015-2020. TỈ LỆ THẤT NGHIỆP VÀ THIẾU VIỆC LÀM Ở THÀNH THỊ VÀ NÔNG THÔN CỦA NƯỚC TA GIAI ĐOẠN 2015 - 2020 (Đơn vị: %) Thành thị Nông thôn Năm Thất nghiệp Thiếu việc làm Thất nghiệp Thiếu việc làm 2015 3,56 1,12 1,90 2,86 2018 3,10 0,80 1,74 2,02 2019 3,11 0,76 1,69 1,87 2020 3,89 1,69 1,75 2,94 (Nguồn: Niên giảm thống kê Việt Nam 2021, NXB Thống kê, 2022) DeThi.edu.vn
  8. Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án) - DeThi.edu.vn b) Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, nhận xét sự phân bố các dân tộc ở Trung du và miền núi Bắc Bộ. Sự phân bố đó ảnh hưởng như thế nào đến phát triển kinh tế - xã hội của vùng? Câu 6 (3,0 điểm) Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học: a) Phân tích khó khăn về tự nhiên đối với phát triển giao thông vận tải đường bộ ở nước ta. Tại sao hiện nay nước ta chú trọng phát triển hệ thống đường bộ cao tốc? b) So sánh cơ cấu ngành của hai trung tâm công nghiệp lớn nhất nước ta. Giải thích. Câu 7 (3,0 điểm) a) Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, so sánh thế mạnh về tự nhiên để phát triển lâm nghiệp giữa Tây Nguyên với Trang du và miền núi Bắc Bộ. b) Tại sao Đông Nam Bộ là vùng thu hút đầu tư nước ngoài lớn nhất nước ta? ----------HẾT---------- DeThi.edu.vn
  9. Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án) - DeThi.edu.vn ĐÁP ÁN Câu Ý Nội dung Giải thích tình hình phân bố lượng mưa trên Trái Đất theo vĩ độ. Tại sao bức xạ Mặt Trời suy yếu khi đến bề mặt Trái Đất? Giải thích tình hình phân bố lượng mưa: - Ở vùng xích đạo: mưa nhiều nhất do áp thấp, dải hội tụ nhiệt đới, diện tích biển và đại dương lớn, lượng bốc hơi lớn,... (diễn giải). - Hai vùng chí tuyến: mưa tương đối ít do áp cao, diện tích lục địa lớn, lượng bốc hơi nhỏ,... (diễn giải). - Hai vùng ôn đới: mưa nhiều do áp thấp, gió Tây ôn đới, dòng biển nóng,... (diễn a giải). - Hai vùng cực: mưa rất ít do áp cao, nhiệt độ thấp, bốc hơi yếu,... (diễn giải). Giải thích sự suy yếu bức xạ Mặt Trời: 1 - Bị phản xạ trở lại không gian vũ trụ (khoảng 30% tổng lượng bức xạ Mặt Trời). (3,0 - Bị khí quyển hấp thụ (khoảng 19% tổng lượng bức xạ Mặt Trời). điểm) - Bị khuếch tán bởi không khí và các tạp chất trong khí quyển. - Phụ thuộc vào góc nhập xạ, góc nhập xạ càng nhỏ, bức xạ Mặt Trời càng suy yếu. Tại sao nói tuần hoàn của nước trên Trái Đất gắn liền với tuần hoàn nhiệt - ẩm? - Sự thay đổi trạng thái của nước trong các giai đoạn tuần hoàn gắn liền với sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm. b - Khi nước bốc hơi: giảm nhiệt độ và độ ẩm của bề mặt Trái Đất, tăng độ ẩm không khí,... - Khi nước ngưng tụ: giảm độ ẩm không khí, tăng nhiệt độ tại nơi ngưng tụ,... - Khi mưa: giảm nhiệt độ, tăng độ ẩm của bề mặt Trái Đất,...; dòng chảy từ lục địa ra biển làm thay đổi nhiệt độ và độ ẩm giữa các khu vực,... Phân tích các nhân tố tác động đến gia tăng dân số cơ học. Các nhân tố lực hút: - Nhiều cơ hội việc làm, thu nhập cao; giáo dục, y tế phát triển; an ninh chính trị 2 ổn định;... (diễn giải). (2,0 a - Điều kiện tự nhiên thuận lợi, tài nguyên thiên nhiên dồi dào,... (diễn giải). điểm) Các nhân tố lực đẩy: - ít cơ hội việc làm, thu nhập thấp; giáo dục, y tế kém phát triển; an ninh chính trị bất ổn;... (diễn giải). - Điều kiện tự nhiên không thuận lợi, tài nguyên thiên nhiên hạn chế,... (diễn giải). b Công nghiệp năng lượng có vai trò như thế nào đối với phát triển kinh tế - xã DeThi.edu.vn
  10. Tuyển tập 16 Đề thi Học sinh giỏi Quốc gia THPT môn Địa lí (Có đáp án) - DeThi.edu.vn hội? Tại sao biến động giá dầu mỏ có ảnh hưởng lớn đến kinh tế - xã hội thế giới? *Vai trò: - Cung cấp nguyên, nhiên liệu, điện năng cho các ngành kinh tế; cơ sở để phát triển nền sản xuất hiện đại, nền tảng của tiến bộ khoa học – kỹ thuật;... (dẫn chứng). - Đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, văn minh của con người,... (dẫn chứng). Giải thích: - Dầu mỏ giữ vị trí quan trọng hàng đầu trong các loại nhiên liệu và chưa có loại khác hiệu quả hơn thay thế; nhu cầu dầu mỏ lớn nhưng nguồn cung hạn chế và chỉ tập trung ở một số khu vực, quốc gia (dẫn chứng). - Tác động mạnh đến các ngành kinh tế (công nghiệp, dịch vụ,...), giá cả hàng hóa, tiêu dùng và thu nhập của dân cư, có thể dẫn đến khủng hoảng kinh tế,... (dẫn chứng). Phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí và hình dạng lãnh thổ đến sông ngòi nước ta. - Nằm trong khu vực nhiệt đới ẩm gió mùa nên nước ta có nhiều sông, mật độ dòng chảy lớn, sông nhiều nước, nhiều phù sa, chế độ dòng chảy thay đổi theo a mùa (dẫn chứng). - Nằm chuyển tiếp giữa lục địa với biển nên nước ta là nơi hội tụ và đổ ra biển của các sông lớn (dẫn chứng). - Phần đất liền hẹp ngang và kéo dài theo vĩ độ nên chủ yếu là sông nhỏ, ngắn, các sông lớn thường bắt nguồn từ bên ngoài lãnh thổ (dẫn chứng). 3 Nhận xét và giải thích đặc điểm phân bố đất phù sa sông ở nước ta. (3,0 Nhận xét: điểm) - Tập trung chủ yếu ở đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long. - Ngoài ra còn phân bố ở dải đồng bằng nhỏ hẹp ven biển miền Trung và rải rác ở một số khu vực khác. b Giải thích: - Đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long được bồi đắp bởi các hệ thống sông lớn, nhiều phù sa,... (diễn giải). - Dải đồng bằng ven biển miền Trung hẹp ngang, sông ngắn, dốc, ít phù sa,...; bồi tụ ở một số khu vực tương đối bằng phẳng dọc theo các thung lũng sông,... (diễn giải). Chứng minh sự suy giảm tính chất nhiệt đới của tự nhiên ở miền Bắc nước ta. a Giải thích nguyên nhân. DeThi.edu.vn